Aleksandra Rybak
Dołącz do grona ekspertów
Prawniczka, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, przez wiele lat związana z branżą energetyczną. Od kilku lat – dziennikarka prawna, specjalizująca się w prawie pracy, ochronie zdrowia, ochronie środowiska oraz tematyce związanej z edukacją i pomocą społeczną. Prywatnie mama małej Lilki, miłośniczka długich leśnych i górskich wędrówek, wszelkiej maści rękodzieła i mruczących, czworonożnych przyjaciół.
Projekt ustawy, który w dniu 15 maja 2025 r. został złożony w Sejmie przez grupę posłów Lewicy – stanowi odpowiedź na poważny problem wyłudzania mieszkań od seniorów przez nieuczciwe osoby, w ramach tzw. umów o dożywocie. Wprowadzenie możliwości zawarcia przez seniora, takiej „umowy o dożywocie”, z gminą (niezależnie od osiąganych dochodów, statusu majątkowego i powierzchni posiadanej nieruchomości) z gwarancją zachowania prawa do dalszego zamieszkiwania w „swoim” mieszkaniu – ma zapobiec dramatycznym przypadkom utraty dachu nad głową przez osoby starsze i jednocześnie zapobiec ich ubóstwie w „jesieni życia”, z powodu posiadania niskich świadczeń emerytalno-rentowych. Rozwiązanie proponowane przez Lewicę – ma stanowić dla seniorów „bezpieczne źródło dodatkowych środków bez ryzyka oszustwa”.
Przedsiębiorcy prowadzący jednoosobowe działalności gospodarcze nie są chronieni przed zajęciem przez komornika środków zgromadzonych przez nich na koncie bankowym w takim zakresie, jak osoby zatrudnione w ramach stosunku pracy, w stosunku do których obowiązuje tzw. kwota wolna od potrąceń, której celem jest zabezpieczenie im tzw. minimum egzystencjalnego. Powyższa luka prawna – jak zwraca uwagę mec. Adam Kaczor z Kancelarii Restrukturyzacyjnej KPR – nierzadko skutkuje nie tylko likwidacją działalności, ale „dramatem całej rodziny”.
REKLAMA
Bon senioralny – bo o nim mowa – to nowe świadczenie, nad wprowadzeniem którego pracuje rząd i które ma przysługiwać seniorom, którzy ukończyli 75 rok życia i wymagają wsparcia osób trzecich w zakresie podstawowych czynności życia codziennego. Wsparcie to, ma stanowić odpowiedź na problemy demograficzne z którymi już obecnie zmaga się i w najbliższych latach będzie zmagać się Polska (jako jeden z krajów o największej zapaści demograficznej w Europie) oraz braki kadrowe w zakresie personelu opiekuńczego dla seniorów.
Kontynuowanie zatrudnienia u dotychczasowego pracodawcy (u którego wykonywano pracę bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury) – powoduje zawieszenie tej emerytury, nawet w odniesieniu do osób, które osiągnęły już powszechny wiek emerytalny (czyli – 60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn). Istnieje jednak bardzo prosty sposób na obejście przepisów, który pozwala na kontynuowanie dotychczasowej pracy i jednoczesne pobieranie świadczenia emerytalnego. Dzięki niemu – emeryci nie muszą wybierać pomiędzy dalszym pozostawaniem w stosunku zatrudniania i otrzymywaniem wynagrodzenia, a zrezygnowaniem z pracy i uzyskiwaniem wyłącznie emerytury.
REKLAMA
W dniu 15 maja 2025 r. Prezes ZUS ogłosił nowy wskaźnik waloryzacji, który znacząco wpłynie na wysokość świadczenia rehabilitacyjnego, którego pierwszy dzień okresu, na jaki świadczenie to zostało przyznane, przypadać będzie w III kwartale kalendarzowym roku 2025 (tj. w okresie od 1 lipca 2025 r. do 30 września 2025 r.) Do kieszeni osoby zatrudnionej w ramach stosunku pracy, która otrzymuje wynagrodzenie na poziomie ostatnio ogłoszonego przez GUS przeciętnego wynagrodzenia – trafi wówczas średnio o 300 zł brutto miesięcznie więcej.
W Sejmie trwają prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni oraz ustawy - Kodeks pracy (druk sejmowy nr 384), który ma na celu ograniczenie zakazu handlu w niedziele, poprzez wprowadzenie co najmniej dwóch niedziel handlowych w każdym miesiącu roku kalendarzowego. Co jeszcze przewiduje projekt i na jakim etapie są aktualnie prace legislacyjne nad wprowadzeniem powyższych zmian?
W dniu 23 maja br. w Telewizji Polskiej, odbyła się debata prezydencka z udziałem dwóch kandydatów II tury wyborów prezydenckich w 2025 r. – Rafała Trzaskowskiego i Karola Nawrockiego. Była ona podzielona na sześć bloków tematycznych, wśród których jednym była ochrona zdrowia. W tym segmencie, każdy z kandydatów udzielił odpowiedzi na trzy pytania przeciwnika. Oto szczegółowa relacja.
Rolnicy (jak również ich domownicy, dotychczas objęci ubezpieczeniem w KRUS), którzy jednocześnie z działalnością rolniczą – prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą albo współpracują przy prowadzeniu takiej działalności – utracą ubezpieczenie w KRUS i będą zobowiązani do „przejścia” do ZUS, jeżeli do 31 maja br., nie złożą w KRUS ważnego dokumentu. Ustaniem ubezpieczenia rolnika (jak również jego domownika) w KRUS, skutkuje również przekroczenie tzw. rocznej kwoty granicznej podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za poprzedni rok podatkowy. Nie bez konsekwencji dla ubezpieczenia w KRUS, pozostaje także podjęcie przez rolnika pracy na podstawie umowy zlecenia, umowy agencyjnej, innej pokrewnej im umowy lub objęcie funkcji radzie nadzorczej spółki.
Podeszły wiek – jeżeli wynika z niego obniżenie sprawności danej osoby na poziomie, który powoduje ograniczenia w pełnieniu ról społecznych, czyli w codziennym funkcjonowaniu – jest czynnikiem, który, w sposób pośredni, może determinować niepełnosprawność danej osoby. Z danych GUS wynika, że ponad 62 proc. wszystkich osób niepełnosprawnych w Polsce, to osoby w wieku powyżej 60 roku życia. Jeżeli zachodzą ku temu przesłanki – warto, żeby osoby w wieku senioralnym, zadbały o uzyskanie dla siebie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, ponieważ na jego podstawie, przysługuje im prawo do szeregu świadczeń, ulg i uprawnień.
5 maja br. wystartował nowy program profilaktyki zdrowotnej „Moje zdrowie – bilans zdrowia osoby dorosłej”, w ramach którego, każda osoba powyżej 20 roku życia, może bezpłatnie (na koszt NFZ) wykonać badania laboratoryjne o łącznej wartości od ok. 230 zł do niemal 500 zł. Jest on realizowany przez wszystkie placówki podstawowej opieki zdrowotnej oraz laboratoria diagnostyczne wpisane do ewidencji Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych.
W rządzie, od sierpnia zeszłego roku, trwają prace nad projektem ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (numer w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów: UC62), w którym – w ostatnim czasie, w związku z uwagami do projektu zgłoszonymi podczas uzgodnień międzyresortowych – zostały wprowadzone istotne zmiany. Pierwotnie – projekt zakładał, że płaca minimalna ma zostać zrównana z wynagrodzeniem zasadniczym, a tym samym – dodatki do wynagrodzenia miały stać się prawdziwymi dodatkami, a nie elementami pozwalającymi pracodawcom na ustalanie wynagrodzenia zasadniczego poniżej najniższej krajowej. Z ostatecznego tekstu projektu ustawy, który został przyjęty przez Komitet do Spraw Europejskich wynika jednak, że tak się nie stanie, a bynajmniej – nie od 1 stycznia 2026 r.
W dniu 8 maja br. Stały Komitet Rady Ministrów rozpoczął prace nad rządowym projektem ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami, który – według informacji przekazanej przez Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych Łukasz Krasonia – czyni zadość wymaganiom Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych. Jednocześnie jednak – całkowicie wyklucza on z zakresu wsparcia osoby niepełnosprawne powyżej 65 roku życia. Z ww. Konwencji wynika natomiast, że – państwa, będące stronami Konwencji, zobowiązane są do uznania równego prawa wszystkich osób niepełnosprawnych do życia w społeczeństwie, nie wprowadzając żadnego ograniczenia ze względu na wiek osoby niepełnosprawnej.
W dniu 19 maja 2025 r. PKW podała oficjalne wyniki I tury wyborów prezydenckich w 2025 r. (obejmujące dane ze 100% obwodów głosowania w kraju, za granicą i zlokalizowanych na statkach). Zwyciężył Rafał Trzaskowski, uzyskując przewagę nad Karolem Nawrockim w wysokości 1,82 punkta procentowego. Kiedy odbędzie się II tura wyborów, kiedy należy spodziewać się zaprzysiężenia nowego prezydenta i jakie są jego najważniejsze kompetencje?
10 kwietnia br. został opublikowany projekt nowego zarządzenia Prezesa NFZ, które ma wejść w życie już w maju br. i z którego wynikają wartości punktowe dla protez „o charakterze overdenture”, na podstawie których będzie można określić przysługujące kwoty refundacji. To doprecyzowanie dotychczas „martwych” przepisów, na które wiele osób czeka już od stycznia br., sprawi, że – możliwość wykonania nowoczesnej protezy, na koszt NFZ, wreszcie stanie się rzeczywistością. Jest jednak pewien haczyk – proteza „o charakterze overdenture” nie jest tym samym, co proteza overdenture.
W dniu 24 kwietnia 2025 r. sejmowa Komisja do Spraw Petycji, w następstwie skierowanej do niej petycji obywatelskiej, wystąpiła do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej o zajęcie stanowiska w kwestii zmiany przepisów kodeksu pracy w zakresie określania obowiązków pracowników w ramach stosunku pracy. Zakazane miałoby być stosowanie otwartej klauzuli zobowiązującej pracownika do wykonywania wszystkich poleceń przełożonego, niewymienionych w zakresie jego obowiązków (stanowiskowej karcie pracy).
Istnienie notarialnej umowy zobowiązaniowej, jaką jest umowa o dożywocie i przejęcie na jej podstawie całego majątku seniora (nierzadko wartego nawet kilka milionów złotych) – nie zobowiązuje do ponoszenia odpłatności za pobyt tego seniora w domu pomocy społecznej (DPS-ie). Tę głęboko niemoralną i niesprawiedliwą społecznie lukę w przepisach – w związku z którą, koszty pobytu seniorów w DPS-ach finalnie ponoszą gminy – dostrzegło Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Wielkopolski, które skierowało w tej sprawie interwencję do MRPiPS.
74% nauczycieli chce powrotu do obowiązkowych, podlegających ocenie prac domowy w szkołach podstawowych – wynika z ankiety przeprowadzonej przez Głos Nauczycielski. Minister edukacji Barbara Nowacka ulega presji i zapowiada ewaluację przepisów w tym zakresie jeszcze we wrześniu tego roku. Czy wprowadzone rok temu ograniczenia w zakresie zadań domowych, mające na celu umożliwienie uczniom realizacji swoich pasji i odpoczynek w czasie wolnym po szkole, były jednak błędem?
Rewolucja w urlopach: im więcej dzieci (i to nie tylko własnych) – tym więcej dni wolnych
16.05.2025
W dniu 12 kwietnia br. Rzeczniczka Praw Dziecka, wspólnie z Okręgową Radą Adwokacją, skierowały do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wystąpienie, w którym zawnioskowały o zmianę art. 188 kodeksu pracy, poddając pod wątpliwość zgodność ww. przepisu z konstytucyjną zasadą równości oraz zasadą ochrony praw dziecka.
W dniu 30 kwietnia br. Prezydent Andrzej Duda przekazał do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego petycję w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej polegającej na zniesieniu obowiązku zdania matury (posiadania świadectwa dojrzałości), jako jednego z warunków przyjęcia na studia, w odniesieniu do uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Petycja ta, została złożona na biurko Prezydenta przez Fundację Dobre Państwo.
W dniu 8 maja br. odbyło się posiedzenie sesji plenarnej w Sejmie, podczas którego wiceminister i Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych Łukasz Krasoń, przybliżał posłom zagadnienia związane z projektowanymi rozwiązaniami w zakresie wprowadzenia systemowego wsparcia w postaci asystencji osobistej osób niepełnosprawnych – jednej z najważniejszych usług wsparcia, która może realnie zmienić życie setek tysięcy osób z niepełnosprawnościami w Polsce (i kosztować skarb państwa ponad 66 mld zł). Sala sejmowa, niestety, świeciła wówczas pustkami. Czy kwestia poprawy niezależności i jakości życia osób niepełnosprawnych w Polsce nie zasługuje na uwagę polityków?