Aleksandra Rybak
Dołącz do grona ekspertów
Prawniczka, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, przez wiele lat związana z branżą energetyczną. Od kilku lat – dziennikarka prawna, specjalizująca się w prawie pracy, ochronie zdrowia, ochronie środowiska oraz tematyce związanej z edukacją i pomocą społeczną. Prywatnie mama małej Lilki, miłośniczka długich leśnych i górskich wędrówek, wszelkiej maści rękodzieła i mruczących, czworonożnych przyjaciół.
Konstrukcja wyrównania i odsetek może być stosowana, jeżeli ponowne ustalenie wysokości świadczenia wynikałoby z tego, że świadczenie zostało ustalone w wysokości niezgodnej z obowiązującymi przepisami – informuje MRPiPS. Osobom, którym przyznano emerytury lub renty rodzinnej w czerwcu w latach 2009-2019 i które przez lata miały wypłacane zaniżone świadczenia, świadczenia te – w opinii MRPiPS – zostały wyliczone zgodnie z prawem, a konstrukcja waloryzacji rocznej i kwartalnej jest zgodna z konstytucją, zatem – nie przysługują im jednorazowe wyrównania (które sięgałyby nawet kilkunastu tysięcy złotych), ani odsetki od tych wyrównań.
Według badania przeprowadzonego przez Fundację GrowSPACE – w ponad połowie polskich szkół obowiązuje zakaz korzystania przez uczniów z telefonów komórkowych na terenie szkoły i/lub podczas zajęć lekcyjnych. Zgodnie z informacją podaną przez Rzecznika Praw Obywatelskich – niezgodny z prawem, może natomiast okazać się sposób egzekwowania ww. zakazu przez placówkę oświatową. Problem nadużywania przez uczniów urządzeń cyfrowych – wymaga również szerszego spojrzenia.
REKLAMA
Choć niewątpliwie, tak być nie powinno – regularne i niczym nieskrępowane picie wody przez uczniów oraz korzystanie z infrastruktury sanitarnej w szkołach – jest przedmiotem licznych kontrowersji i sprzecznych praktyk poszczególnych placówek. Szkoły niejednokrotnie wprowadzają w tym zakresie zakazy, które zamieszczają nawet w swoich regulaminach. Czy zatem – zgodnie z aktualnie obowiązującym prawem – nauczyciel może zabronić uczniowi picia wody i wyjścia do toalety podczas zajęć lekcyjnych? Niestety, nawet Kuratorium Oświaty w Warszawie, nie potrafi udzielić jednoznacznej odpowiedzi na powyższe pytanie. Z przepisów regulujących podstawowe prawa dziecka oraz aktualnych zaleceń, wynika natomiast, że sprawa powinna być, nic innego, jak – oczywista.
Edukacja domowa (z ang. homeschooling), to nic innego, jak spełnianie obowiązku nauki lub obowiązku szkolnego poza przedszkolem i/lub szkołą, w ramach której, to rodzice lub opiekunowie prawni dziecka, przejmują na siebie obowiązek jego nauczania. Z roku na rok, staje się ona, w Polsce, coraz popularniejsza, do czego – z dużym prawdopodobieństwem – przyczyniły się doświadczenia ostatnich lat, związane z pandemią COVID-19 i będą jej efektem – przymusową nauką zdalną. Zgodnie z danymi Ministerstwa Edukacji Narodowej – w roku szkolnym 2023/2024 – liczba uczniów w edukacji domowej wrosła o 40 proc., w stosunku do roku szkolnego 2022/2023.
REKLAMA
Nie każdy jest świadomy, że dokonując sprzedaży domu czy mieszkania (pomimo zachowania wymaganej formy aktu notarialnego), można nabawić się nie lada problemów, jeżeli nie zadba się o jeden mały szczegół transakcji – moment zapłaty ceny przez nabywcę nieruchomości (lub odpowiednie zabezpieczenie tej zapłaty). W jaki sposób przeprowadzić transakcję kupna-sprzedaży domu czy mieszkania, aby pod względem uzyskania zapłaty ceny za zbywaną nieruchomość – nie wiązała się ona z ryzykiem dla sprzedającego?
Jedną z ulg podatkowych, która przysługuje w ramach rozliczenia podatku dochodowego za 2024 r., jest ulga na dziecko (inaczej zwana ulgą prorodzinną). W ramach rocznego rozliczenia podatku dochodowego – rodzice (którzy spełniają określone kryteria ustawowe) mogą pomniejszyć swój podatek lub otrzymać zwrot w wysokości od 1 100 do nawet 2 700 zł na każde dziecko (w zależności od tego, ile „uprawnionych” dzieci jest w danej rodzinie). Jest przy tym sposób, aby pieniądze ze zwrotu, trafiły na konta rodziców najpóźniej do 1 kwietnia 2025 r. (a w niektórych przypadkach – nawet do 17 marca 2025 r.).
Od 1 stycznia 2025 r., wzrosła kwota świadczenia pielęgnacyjnego – bo o nim mowa – które przysługuje aktualnie w kwocie 3 287 zł miesięcznie. O świadczenie to, mogą ubiegać się rodzice lub opiekunowie niepełnosprawnego dziecka, którzy nie muszą przy tym rezygnować z własnej aktywności zawodowej, bowiem – w ubiegłym roku, zostały zniesione wszelkie ograniczenia w tym zakresie (w tym również w zakresie osiąganych przez rodziców lub opiekunów dziecka dochodów). W przypadku dzieci legitymujących się orzeczeniem o niepełnosprawności – warunkiem otrzymania świadczenia, jest odpowiednia adnotacja w pkt 7 i 8 ww. orzeczenia, której skład orzekający, powinien dokonywać w przypadku określonych stanów chorobowych dziecka.
Osobom, które posiadają orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy oraz do samodzielnej egzystencji (które jest równoważne z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności) i które jednocześnie są uprawnione do emerytury lub renty – poza dodatkiem pielęgnacyjnym, przysługuje również z ZUS tzw. świadczenie uzupełniające. Od 1 marca 2025 r. nie tylko wzrasta kwota dodatku pielęgnacyjnego, ale również poszerza się krąg osób uprawnionych do ww. świadczenia uzupełniającego. Łącznie, uprawnieni będą mogli otrzymać z ZUS, co miesiąc, dodatkowe 848,22 zł.
Seniorzy, którzy pomimo osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego (który dla kobiet wynosi obecnie 60 lat, a dla mężczyzn – 65 lat) nadal pozostają aktywni zawodowo – mogą skorzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego swoich przychodów, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł. Zwolnienie to, potocznie zwane jest ulgą dla pracujących seniorów i obowiązuje również w 2025 r.
Dopłata do okularów lub soczewek kontaktowych przysługuje nie tylko od pracodawcy, ale również z NFZ. O dofinansowanie (a w określonych przypadkach – refundację całkowitego kosztu) zakupu szkieł okularowych lub soczewek kontaktowych mogą zatem ubiegać się nie tylko osoby zatrudnione w ramach stosunku pracy, ale wszystkie osoby uprawnione do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Średni koszt dofinansowania od pracodawcy to nawet 450 zł, natomiast z NFZ – w przypadku okularów – nawet 350 zł, a w przypadku soczewek kontaktowych – nawet 600 zł.
11 lutego br. Prezes GUS ogłosił komunikat, z którego wynikają ostatnie brakujące dane potrzebne do wyliczenia rzeczywistego wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. (tj. komunikat w sprawie realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w 2024 r. w stosunku do 2023 r.). Wynika z niego, że w tym roku, świadczenia emerytalno-rentowe nie wzrosną nawet o szacowane dotychczas 5,82 proc. W swoim komunikacie – potwierdziło to również MRPiPS.
W dniu 1 stycznia 2025 r. weszła w życie ustawa z dnia 18.10.2024 r. o świadczeniu honorowym z tytułu ukończenia 100 lat życia. Na jej podstawie – seniorom, którzy ukończyli 100 rok życia – przyznawane jest tzw. świadczenie honorowe. Od 1 marca 2025 r., w związku z waloryzacją świadczeń emerytalno-rentowych – świadczenie to, opiewać będzie na kwotę 6 589,67 zł brutto miesięcznie. Niektórzy otrzymają je z urzędu, a inni muszą o nie zawnioskować do ZUS.
Zgodnie z interwencją RPO do MRPiPS z dnia 3 lutego 2025 r. – świadczenie wspierające (bo o nim mowa) miałoby przysługiwać bliskim zmarłej osoby z niepełnosprawnością, za okres od dnia złożenia wniosku o ustalenie potrzeby wsparcia, do dnia śmierci ww. osoby, a zatem również – jeżeli osoba ta, przed śmiercią, nie miała ustalonego prawa do tego świadczenia. Byłaby to nawet kilkunastokrotność kwoty od 712 do 3 918 zł, ponieważ taki jest rzeczywisty okres oczekiwania na decyzję wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności.
Podczas posiedzenia Sejmu w dniu 6 lutego br., zakończono pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy, który wprowadza istotne zmiany w zakresie jawności wynagrodzeń. Zgodnie z jego założeniami – pracodawcy, na wniosek pracowników, będą zobowiązani do ujawniania im średnich poziomów wynagrodzenia pracowników zatrudnionych na równorzędnych stanowiskach, jak również do informowania o wysokości proponowanego wynagrodzenia w ofertach pracy. Istotne zastrzeżenie do ww. projektu – w ramach jego opiniowania – zgłosił m.in. Sąd Najwyższy, którego zdaniem – regulacje przewidziane w projekcie, nie zapewniają należytej ochrony danych osobowych pracowników.
Na ponowne przeliczenie emerytur oczekuje 95,5 tys. seniorów, którzy przechodzili na emerytury w czerwcu, w latach 2009-2019 i którym wysokość świadczeń – została ustalona na poziomie niższym, niż osobom, które przechodziły na emerytury w pozostałych miesiącach roku. Poszkodowani są również renciści rodzinni, którzy pobierają zaniżone świadczenia po zmarłych emerytach czerwcowych. W Radzie Ministrów trwają obecnie prace nad projektem ustawy, który umożliwi ponowne przeliczenie ww. świadczeń, ale nie uwzględnia on wypłaty jednorazowego wyrównania za lata ubiegłe, a wyłącznie podwyżkę świadczeń bieżących.
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, który zakłada zwiększenie kwoty zasiłku pogrzebowego z aktualnych 4000 zł do 7000 zł. To jednak nie jedyne świadczenie, o którym mowa w projekcie. Na pokrycie kosztów pogrzebu będzie można bowiem uzyskać również tzw. specjalny zasiłek pogrzebowy, który będzie przysługiwał bez ograniczenia kwotowego, bez względu na dochód i to nawet jednocześnie pobierając 7000 zł zasiłku pogrzebowego. Jest jednak jeden „haczyk”, który może stanowić ryzyko dla spadkobierców zmarłego, niebędących beneficjentami tego zasiłku.
Zgodnie z ustawą budżetową na rok 2025 oraz ustawą o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2025 – średnie wynagrodzenia nauczycieli wzrosną, w tym roku, o 5 do 7,30 proc. (co stanowi odpowiednio wzrost średnich płac o 317,73 do 476,19 zł). Podwyżki obejmą jednak nie tylko średnie wynagrodzenia nauczycieli, ale również wynagrodzenia zasadnicze (będące częścią składową tych pierwszych), w przypadku których – zgodnie z projektem rozporządzenia Ministra Edukacji – wzrost będzie oscylował od 239 do 296 zł.
Kobiety karmiące swoje dziecko piersią – mają prawo do dwóch dodatkowych 30-minutowych (lub odpowiednio - 45-minutowych) przerw w pracy. Na wniosek pracownicy – przerwy te mogą być wykorzystywane łącznie, co w praktyce oznacza, że kobieta może kończyć pracę godzinę (lub odpowiednio – półtorej godziny) wcześniej lub zaczynać ją godzinę (lub odpowiednio – półtorej godziny) później. Pracodawca nie ma przy tym prawa wymagać od pracownicy przedstawienia zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego fakt karmienia piersią, a za odmowę udzielania jej ww. przerw – grozi mu nawet 30 tys. zł grzywny.
W odpowiedzi na wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich – minister Maciej Berek poinformował, że Rada Ministrów dostrzega problem poruszony przez Rzecznika (tj. braku możliwości ubiegania się przez 200 tys. emerytów, objętych zakresem podmiotowym wyroku TK z 4 czerwca 2024 r., o ponowne przeliczenie emerytur, spowodowany nieopublikowaniem ww. wyroku TK w Dzienniku Ustaw). W związku z powyższym – Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ma przygotować projekt ustawy gwarantującej seniorom prawo do świadczeń emerytalnych, zgodnych ze standardem konstytucyjnym. Na jej podstawie – emerytom będzie przysługiwało nawet 64 tys. zł jednorazowego wyrównania i podwyżka emerytury o niemal 1200 zł.
Stawki podatku od nieruchomości ustalane są rokrocznie jednostki samorządu terytorialnego, jednak nie mogą być one wyższe od stawek maksymalnych, ustalonych na danych rok przez Ministra Finansów. W praktyce – najczęściej – stanowią one równowartość ww. stawek maksymalnych. Zgodnie z nimi natomiast – stawka podatku od nieruchomości od szopy ogrodowej, jest niemal 10-krotnie wyższa od stawki podatku za budynek mieszkalny. Oznacza to, że właściciel 20-metrowej szopy na opał, zapłaci od niej wyższy podatek niż ten, który jest zobowiązany uiścić od 100-metrowego domu.