Aleksandra Rybak
Dołącz do grona ekspertów
Prawniczka, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, przez wiele lat związana z branżą energetyczną. Od kilku lat – dziennikarka prawna, specjalizująca się w prawie pracy, ochronie zdrowia, ochronie środowiska oraz tematyce związanej z edukacją i pomocą społeczną. Prywatnie mama małej Lilki, miłośniczka długich leśnych i górskich wędrówek, wszelkiej maści rękodzieła i mruczących, czworonożnych przyjaciół.
Bardzo częstym zjawiskiem jest obciążanie rodziców, przez szkoły, kosztami przygotowania posiłków w stołówce szkolnej, dla dzieci uczęszczających do szkół podstawowych (a w przypadku, gdy szkoła korzysta z usług firmy cateringowej – również kosztami ich dowozu). Jest to praktyka, która nie jest jednak zgodna z przepisami ustawy – Prawo oświatowe i orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego. Jak zatem jest z tymi obiadami w szkołach, kto i w jakim zakresie ponosi ich koszt oraz którym uczniom przysługuje całkowite zwolnienie z opłat za posiłki?
W dniu 9 października 2024 r., do laski marszałkowskiej, został złożony poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 825), który zakłada zniesienie w polskim systemie prawym podatku od spadków. Projekt ten, ma położyć kres podwójnemu, a nawet kilkukrotnemu opodatkowywaniu przez państwo tych samych składników majątku, bo jak argumentują jego autorzy – „ludzie nie umierają w celu optymalizacji podatkowej”. Wprowadzenie przewidzianych w nim zmian – odegrałoby fundamentalne znaczenie zwłaszcza dla osób żyjących w związkach partnerskich, które nie mogą skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania spadku, przysługującego najbliższym członkom rodziny, zaliczanym do tzw. zerowej grupy podatkowej. Jego pierwsze czytanie w Sejmie, odbyło się 21 lutego 2025 r.
REKLAMA
W IV kwartale 2024 r. odnotowany został znaczący spadek średniego oprocentowania oraz RRSO nowych i renegocjowanych umów kredytu mieszkaniowego (dotyczyło to zwłaszcza umów kredytu z określonym rodzajem oprocentowania). Przełożyło się to na zwiększone zainteresowanie kredytami hipotecznymi od początku 2025 r. Czy zmalały jednak również ceny nieruchomości?
Zgodnie z aktualnymi danymi – zaburzenia ze spektrum autyzmu stwierdzane się u ok. 1 na 36 dzieci. Co więcej – ASD (z ang. – autism spectrum disorder) to nie tylko autyzm dziecięcy, ale również zespół Aspergera (choć podział na nie – w związku z nową klasyfikacją ICD-11 – zostanie niebawem zniesiony), jak i szereg innych zaburzeń, które świadczą o tym, że układ nerwowy takiego dziecka, funkcjonuje w odmienny sposób, niż układ nerwowy dzieci neurotypowych. Dzieci te – choć często nie są samodzielne – niejednokrotnie są pozbawiane prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, co – jak się okazuje – nie zawsze jest zgodne z prawem.
REKLAMA
W związku ze wzrostem, od 1 marca 2025 r., kwoty najniższej emerytury (będącym wynikiem corocznej waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych) – wzrasta również maksymalna kwota nowego świadczenia, które od 1 lipca br., będzie przysługiwało blisko 2 mln seniorów. Mowa o tzw. rencie wdowiej, której limit wyniesie 5 636,73 zł miesięcznie. Od 1 stycznia br., wdowy i wdowcy, mogą już składać do ZUS wnioski o jej przyznanie.
Osobom chorym na cukrzycę – zarówno dzieciom, jak i dorosłym – przysługuje z NFZ refundacja określonych wyrobów medycznych wspomagających kontrolę glikemii. Wysokość wsparcia, jakie mogą otrzymać diabetycy, zależy od wybranego systemu monitorowania glikemii, jak również m.in. od wieku chorego, typu choroby, jej zaawansowania oraz wymaganych sposób leczenia. Na najwyższą kwotę – sięgającą nawet 5 470 zł – mogą liczyć osoby w wieku od 18 do 26 roku życia, które zdecydują się na nowoczesny system monitorowania glikemii CGM-RT.
Zapadła decyzja i edukacja zdrowotna ma stać się nowym przedmiotem w szkołach jeszcze w 2025 r., bo począwszy od roku szkolnego 2025/2026. Będą mogli jej nauczać również katecheci i etycy – potwierdziła w rozmowie z RMF FM, minister Barbara Nowacka. Początkowo, nowy przedmiot zostanie wprowadzony do podstawy programowej jako nieobowiązkowy, a w kolejnym roku szkolnym – o zdanie na jego temat (co będzie miało wpływ na jego dalsze „losy”) – zostaną zapytani m.in. rodzice i uczniowie.
Konstrukcja wyrównania i odsetek może być stosowana, jeżeli ponowne ustalenie wysokości świadczenia wynikałoby z tego, że świadczenie zostało ustalone w wysokości niezgodnej z obowiązującymi przepisami – informuje MRPiPS. Osobom, którym przyznano emerytury lub renty rodzinnej w czerwcu w latach 2009-2019 i które przez lata miały wypłacane zaniżone świadczenia, świadczenia te – w opinii MRPiPS – zostały wyliczone zgodnie z prawem, a konstrukcja waloryzacji rocznej i kwartalnej jest zgodna z konstytucją, zatem – nie przysługują im jednorazowe wyrównania (które sięgałyby nawet kilkunastu tysięcy złotych), ani odsetki od tych wyrównań.
Według badania przeprowadzonego przez Fundację GrowSPACE – w ponad połowie polskich szkół obowiązuje zakaz korzystania przez uczniów z telefonów komórkowych na terenie szkoły i/lub podczas zajęć lekcyjnych. Zgodnie z informacją podaną przez Rzecznika Praw Obywatelskich – niezgodny z prawem, może natomiast okazać się sposób egzekwowania ww. zakazu przez placówkę oświatową. Problem nadużywania przez uczniów urządzeń cyfrowych – wymaga również szerszego spojrzenia.
Choć niewątpliwie, tak być nie powinno – regularne i niczym nieskrępowane picie wody przez uczniów oraz korzystanie z infrastruktury sanitarnej w szkołach – jest przedmiotem licznych kontrowersji i sprzecznych praktyk poszczególnych placówek. Szkoły niejednokrotnie wprowadzają w tym zakresie zakazy, które zamieszczają nawet w swoich regulaminach. Czy zatem – zgodnie z aktualnie obowiązującym prawem – nauczyciel może zabronić uczniowi picia wody i wyjścia do toalety podczas zajęć lekcyjnych? Niestety, nawet Kuratorium Oświaty w Warszawie, nie potrafi udzielić jednoznacznej odpowiedzi na powyższe pytanie. Z przepisów regulujących podstawowe prawa dziecka oraz aktualnych zaleceń, wynika natomiast, że sprawa powinna być, nic innego, jak – oczywista.
Edukacja domowa (z ang. homeschooling), to nic innego, jak spełnianie obowiązku nauki lub obowiązku szkolnego poza przedszkolem i/lub szkołą, w ramach której, to rodzice lub opiekunowie prawni dziecka, przejmują na siebie obowiązek jego nauczania. Z roku na rok, staje się ona, w Polsce, coraz popularniejsza, do czego – z dużym prawdopodobieństwem – przyczyniły się doświadczenia ostatnich lat, związane z pandemią COVID-19 i będą jej efektem – przymusową nauką zdalną. Zgodnie z danymi Ministerstwa Edukacji Narodowej – w roku szkolnym 2023/2024 – liczba uczniów w edukacji domowej wrosła o 40 proc., w stosunku do roku szkolnego 2022/2023.
Nie każdy jest świadomy, że dokonując sprzedaży domu czy mieszkania (pomimo zachowania wymaganej formy aktu notarialnego), można nabawić się nie lada problemów, jeżeli nie zadba się o jeden mały szczegół transakcji – moment zapłaty ceny przez nabywcę nieruchomości (lub odpowiednie zabezpieczenie tej zapłaty). W jaki sposób przeprowadzić transakcję kupna-sprzedaży domu czy mieszkania, aby pod względem uzyskania zapłaty ceny za zbywaną nieruchomość – nie wiązała się ona z ryzykiem dla sprzedającego?
Jedną z ulg podatkowych, która przysługuje w ramach rozliczenia podatku dochodowego za 2024 r., jest ulga na dziecko (inaczej zwana ulgą prorodzinną). W ramach rocznego rozliczenia podatku dochodowego – rodzice (którzy spełniają określone kryteria ustawowe) mogą pomniejszyć swój podatek lub otrzymać zwrot w wysokości od 1 100 do nawet 2 700 zł na każde dziecko (w zależności od tego, ile „uprawnionych” dzieci jest w danej rodzinie). Jest przy tym sposób, aby pieniądze ze zwrotu, trafiły na konta rodziców najpóźniej do 1 kwietnia 2025 r. (a w niektórych przypadkach – nawet do 17 marca 2025 r.).
Od 1 stycznia 2025 r., wzrosła kwota świadczenia pielęgnacyjnego – bo o nim mowa – które przysługuje aktualnie w kwocie 3 287 zł miesięcznie. O świadczenie to, mogą ubiegać się rodzice lub opiekunowie niepełnosprawnego dziecka, którzy nie muszą przy tym rezygnować z własnej aktywności zawodowej, bowiem – w ubiegłym roku, zostały zniesione wszelkie ograniczenia w tym zakresie (w tym również w zakresie osiąganych przez rodziców lub opiekunów dziecka dochodów). W przypadku dzieci legitymujących się orzeczeniem o niepełnosprawności – warunkiem otrzymania świadczenia, jest odpowiednia adnotacja w pkt 7 i 8 ww. orzeczenia, której skład orzekający, powinien dokonywać w przypadku określonych stanów chorobowych dziecka.
Osobom, które posiadają orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy oraz do samodzielnej egzystencji (które jest równoważne z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności) i które jednocześnie są uprawnione do emerytury lub renty – poza dodatkiem pielęgnacyjnym, przysługuje również z ZUS tzw. świadczenie uzupełniające. Od 1 marca 2025 r. nie tylko wzrasta kwota dodatku pielęgnacyjnego, ale również poszerza się krąg osób uprawnionych do ww. świadczenia uzupełniającego. Łącznie, uprawnieni będą mogli otrzymać z ZUS, co miesiąc, dodatkowe 848,22 zł.
Seniorzy, którzy pomimo osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego (który dla kobiet wynosi obecnie 60 lat, a dla mężczyzn – 65 lat) nadal pozostają aktywni zawodowo – mogą skorzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego swoich przychodów, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł. Zwolnienie to, potocznie zwane jest ulgą dla pracujących seniorów i obowiązuje również w 2025 r.
Dopłata do okularów lub soczewek kontaktowych przysługuje nie tylko od pracodawcy, ale również z NFZ. O dofinansowanie (a w określonych przypadkach – refundację całkowitego kosztu) zakupu szkieł okularowych lub soczewek kontaktowych mogą zatem ubiegać się nie tylko osoby zatrudnione w ramach stosunku pracy, ale wszystkie osoby uprawnione do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Średni koszt dofinansowania od pracodawcy to nawet 450 zł, natomiast z NFZ – w przypadku okularów – nawet 350 zł, a w przypadku soczewek kontaktowych – nawet 600 zł.
11 lutego br. Prezes GUS ogłosił komunikat, z którego wynikają ostatnie brakujące dane potrzebne do wyliczenia rzeczywistego wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. (tj. komunikat w sprawie realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w 2024 r. w stosunku do 2023 r.). Wynika z niego, że w tym roku, świadczenia emerytalno-rentowe nie wzrosną nawet o szacowane dotychczas 5,82 proc. W swoim komunikacie – potwierdziło to również MRPiPS.
W dniu 1 stycznia 2025 r. weszła w życie ustawa z dnia 18.10.2024 r. o świadczeniu honorowym z tytułu ukończenia 100 lat życia. Na jej podstawie – seniorom, którzy ukończyli 100 rok życia – przyznawane jest tzw. świadczenie honorowe. Od 1 marca 2025 r., w związku z waloryzacją świadczeń emerytalno-rentowych – świadczenie to, opiewać będzie na kwotę 6 589,67 zł brutto miesięcznie. Niektórzy otrzymają je z urzędu, a inni muszą o nie zawnioskować do ZUS.
Zgodnie z interwencją RPO do MRPiPS z dnia 3 lutego 2025 r. – świadczenie wspierające (bo o nim mowa) miałoby przysługiwać bliskim zmarłej osoby z niepełnosprawnością, za okres od dnia złożenia wniosku o ustalenie potrzeby wsparcia, do dnia śmierci ww. osoby, a zatem również – jeżeli osoba ta, przed śmiercią, nie miała ustalonego prawa do tego świadczenia. Byłaby to nawet kilkunastokrotność kwoty od 712 do 3 918 zł, ponieważ taki jest rzeczywisty okres oczekiwania na decyzję wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności.