Aleksandra Rybak
Dołącz do grona ekspertów
Prawniczka, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, przez wiele lat związana z branżą energetyczną. Od kilku lat – dziennikarka prawna, specjalizująca się w prawie pracy, ochronie zdrowia, ochronie środowiska oraz tematyce związanej z edukacją i pomocą społeczną. Prywatnie mama małej Lilki, miłośniczka długich leśnych i górskich wędrówek, wszelkiej maści rękodzieła i mruczących, czworonożnych przyjaciół.
„Osoby bezdzietne, nie przyczyniając się do przyszłego wzrostu liczby podatników i składkowiczów, w sposób naturalny obciążają system, nie kompensując tego swoją partycypacją w jego przyszłym utrzymaniu” – wynika z petycji, która w dniu 17 lutego 2025 r. trafiła do Sejmu. Według jej autora – podwyżka składek na ubezpieczenie emerytalne miałaby objąć nie tylko osoby bezdzietne, ale również małżeństwa posiadające wyłącznie jedno dziecko. Czy Sejm przychyli się do takiego rozwiązania problemu spadku dzietności i pogarszającej się demografii w Polsce, która przyczynia się do destabilizacji systemu emerytalnego?
Chodzi o kobiety z dwudziestu roczników, które w 1999 r. nie wybrały OFE i z tego powodu – nie mogły lub nie będą mogły skorzystać z prawa do ponownego przeliczenia wysokości ich emerytury, po osiągnięciu 65 roku życia, na podstawie art. 26c ustawy FUS (który wszedł w życie wiele lat po tym, jak podejmowały one decyzję co do OFE). Kobiety, które wybrały OFE (i w związku z tym – ZUS prowadzi im subkonto) na podstawie ww. przepisu – mogą natomiast uzyskać podwyżkę emerytury o nawet 71,2% (na przestrzeni lat 2017-2023: średnio o 54,4%). Poszkodowane emerytki, nie powinny pozostawać bezczynne – jest kilka sposobów na dochodzenie przez nie swoich praw.
REKLAMA
Okazuje się, że w ustawie z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych istnieje luka (określona przez znawców prawa, którzy ją opisali – dr Tomasza Lasockiego oraz dr hab. Monikę Domańską – fenomenem na skalę światową), która pozwala kobietom na dwukrotne obliczanie wysokości ich emerytury – pierwszy raz po osiągnięciu wieku emerytalnego, a drugi raz – z ociągnięciem 65 roku życia. Efektem powyższego – jest podwyższenie świadczenia emerytalnego nawet o kilkadziesiąt procent (średnio o 54,4%). Błąd ten, kosztował już Fundusz Ubezpieczeń Społecznych miliardy złotych, a będzie kosztował jeszcze więcej – tym bardziej, jeżeli o takiej możliwości dowiedzą się wszystkie uprawnione.
W dniu 23 kwietnia 2025 r., Trybunał Konstytucyjny ogłosił wyrok (o sygn. akt P 3/17), w którym uznał art. 42 par. 4 kodeksu karnego – w zakresie, w jakim zobowiązuje on sąd do orzeczenia dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych – za niezgodny z art. 10 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji. Ustawodawca nie może bowiem zastępować sądu w jego działalności orzeczniczej i wymierzaniu kary, biorąc pod uwagę wyłącznie fakt popełnienia danego czynu zabronionego, a już nie – cechy konkretnego sprawcy, okoliczności czynu oraz stopień zawinienia.
REKLAMA
Dnia 14 marca br. do Sejmu została złożona petycja w sprawie zmiany wysokości górnego limitu renty wdowiej – na trzykrotność średniej emerytury, zamiast trzykrotności najniższej, gwarantowanej ustawowo wysokości świadczenia. Uwzględnienie powyższego postulatu przez ustawodawcę, spowodowałoby znaczący wzrost kwoty (z 5 637 zł do 11 876 zł), której przekroczenie skutkować będzie zmniejszeniem wysokości świadczenia przysługującego wdowom i wdowcom w ramach renty wdowiej, a w niektórych przypadkach (w przypadku znacznego przekroczenia ww. limitu) – całkowitą utratą prawa do świadczenia.
Nowy program profilaktyki zdrowotnej „Moje zdrowie – bilans zdrowia osoby dorosłej” już od 5 maja
06.05.2025
Mowa o nowym programie „Moje zdrowie – bilans zdrowia osoby dorosłej”, który będzie realizowany od 5 maja 2025 r. przez wszystkie placówki podstawowej opieki zdrowotnej oraz laboratoria diagnostyczne wpisane do ewidencji Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych, w ramach którego, każda osoba powyżej 20 roku życia, będzie mogła bezpłatnie (na koszt NFZ) wykonać badania laboratoryjne o łącznej wartości od ok. 230 zł do niemal 500 zł – w zależności od wskazań lekarskich i wieku pacjenta.
Można śmiało powiedzieć, że majówka to narodowe święto grilla (a w nieco mniejszym zakresie - również ogniska). Mieszkańcy bloków - z przyczyn oczywistych - mogą zdecydować się wyłącznie na to pierwsze, a posiadacze własnych ogródków - rozniecić nieco większy płomień. Czy jednak takie przyjemności - w obrębie własnych balkonów i ogródków są legalne? Okazuje się, że nie w każdym przypadku, a ich nieroztropnych amatorów, mogą niekiedy spotkać niemiłe konsekwencje.
Od 26 sierpnia 2024 r., rząd pracuje nad projektem ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za prac, w którym – w ostatnim czasie – zostały wprowadzone istotne zmiany. Pierwotnie – projekt zakładał, że płaca minimalna ma zostać zrównana z wynagrodzeniem zasadniczym, a tym samym – dodatki do wynagrodzenia miały stać się prawdziwymi dodatkami, a nie elementami pozwalającymi pracodawcom na ustalanie wynagrodzenia zasadniczego poniżej płacy minimalnej. Z ostatecznego tekstu projektu ustawy wynika jednak, że tak się nie stanie, a przynajmniej – nie od 1 stycznia 2026 r. To jednak tylko niektóre zmiany, wynikające z projektu nowej ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
Matura tuż za rogiem, ponieważ pierwsze egzaminy rozpoczną się już 5 maja o godz. 9. Wielu maturzystów zaczyna zatem zadawać sobie pytania, o których wcześniej być może jeszcze nie myśleli – jak choćby – czy podczas egzaminu maturalnego można jeść i pić? Jest to istotna informacja, zwłaszcza biorąc pod uwagę czas trwania egzaminów maturalnych, który w niektórych przypadkach może wynosić nawet 360 minut, czyli aż 6 godzin.
Coraz popularniejsze rowery elektryczne – bo o nie chodzi, mogą przysporzyć ich nieświadomym właścicielom niemałych problemów. Określone parametry pojazdu, mogą bowiem przesądzić o tym, że tak naprawdę ma się do czynienia z motorowerem, a nie z rowerem wyposażonym w pomocniczy napęd elektryczny. Z tymi pierwszymi natomiast – wiąże się cały szereg obowiązków formalno-prawnych, za których niedopełnienie grożą surowe konsekwencje. W kwietniu br., ruszyły pierwsze kontrole i zostały wystawione pierwsze mandaty w tym zakresie, przez krakowską drogówkę.
W ramach upadłości konsumenckiej – jeżeli zachodzą ściśle określone w ustawie przesłanki – dłużnik może uzyskać całkowite umorzenie swoich zobowiązań, bez obowiązku dokonywania jakichkolwiek spłat i tym samym – nowy start w życiu. Z rozwiązania takiego, mogą skorzystać m.in. zadłużeni seniorzy, prowadzący jednoosobowe gospodarstwa domowe, którzy uzyskują świadczenia zbliżone do najniższej emerytury.
W Poniedziałek Wielkanocny, 21 kwietnia 2025 r. – Watykan poinformował o śmierci Papieża Franciszka. „Najdrożsi bracia i siostry, z głębokim smutkiem muszę ogłosić śmierć naszego Ojca Świętego Franciszka. (…) Z ogromną wdzięcznością za jego przykład, jako prawdziwego ucznia Pana Jezusa, polecamy duszę Papieża Franciszka nieskończonej miłosiernej miłości Boga Trójjedynego” – ogłosił o godz. 9:45 kardynał Kevin Farrell, kamerling Izby Apostolskiej. W jaki sposób, będzie przebiegał wybór nowej głowy Kościoła katolickiego i czy w konklawe będą uczestniczyli również świeccy mężczyźni i kobiety?
20 kwietnia 2025 r. rusza nabór wniosków w ramach I tury programu „Podlaski Bon Turystyczny”. W tym roku, do rozdania są aż 2 mln zł, a każda osoba, która zgłosi się do udziału w programie może otrzymać nawet 400 zł dofinansowania do pobytu w obiekcie noclegowym zlokalizowanym na terenie województwa podlaskiego. Wsparcie będzie przekazywane za pośrednictwem dedykowanej do tego platformy internetowej, w formie bonu turystycznego.
W dniu 16 kwietnia 2025 r. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę z dnia 4 kwietnia 2025 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw, zmienia ważny termin w zakresie reformy planowania przestrzennego – zarówno dla właścicieli nieruchomości, jak i gmin. Samorządy będą miały nieco więcej czasu na opracowanie planów ogólnych, z którymi już niebawem będą musiały być zgodne wszystkie miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego oraz decyzje o warunkach zabudowy.
Czeka nas rewolucja w zakresie płacy minimalnej – w rządzie trwają obecnie prace nad całkowitą zmianą ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Ostateczna wersja projektu zakłada, że pensja minimalna ma opiewać na 55% wysokości przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, co – zgodnie z aktualnymi prognozami – dałoby pensję minimalną na poziomie 5070 zł brutto. Jak się okazuje – nie wszyscy będą mogli jednak liczyć na podwyżkę od 1 stycznia 2026 r., bo MRPiPS wycofało się z pomysłu zrównania płacy minimalnej z wynagrodzeniem zasadniczym.
Już niebawem, bo w drugim kwartale 2025 r. – zgodnie z zapowiedzią wiceprezesa NFOŚiGW, Pawła Augustyna – ma zostać uruchomiony nowy program dopłat do rowerów elektrycznych, w ramach którego będzie można otrzymać dofinansowanie w kwocie od 2,5 tys. zł do nawet 4,5 tys. zł (w zależności od wybranego rodzaju pojazdu). Wsparcie w ramach programu, ma zapewnić dostępność środków na rowery elektryczne zwłaszcza dla osób wykluczonych transportowo, tj. m.in. dla osób starszych, czy z terenów wiejskich. „Zależy nam na tym, że te osoby, które korzystają dziś z rowerów zwykłych, mogły przesiąść się na elektryczne i żeby było im łatwiej np. dojeżdżać do pracy”.
Phishing i smishing – bo o nich mowa – to jedne z najczęstszych rodzajów cyberataków ostatnich lat. Tylko w roku 2024 r. – jak podaje CERT Polska (będący działającym w strukturach NASK – Państwowego Instytutu Badawczego – Zespołem Reagowania na Incydenty Bezpieczeństwa Komputerowego) odnotowano ich aż 40 120 przypadków. W ubiegłym roku, popularne były m.in. „oszustwa na dziecko”, ale nie zabrakło również podszywania się pod urząd skarbowy czy dostawców przesyłek. Wszystkie tego typu działania mają jeden cel – wyłudzenie poufnych danych od ofiary przestępstwa i w wielu przypadkach – opróżnienie jej konta bankowego lub użycie karty kredytowej. Istnieje jednak narzędzie, które może w znacznym stopniu zminimalizować ryzyko zostania ofiarą tego rodzaju oszustwa.
Po sześciokrotnym wydłużaniu terminu odpowiedzi na interpelację poselską w sprawie uregulowania minimalnej kwoty refundacji okularów (lub soczewek kontaktowych) korygujących wzrok dla osób pracujących przy komputerze oraz częstotliwości przysługiwania tegoż dofinansowania od pracodawcy – Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, nareszcie przedstawiło swoje stanowisko w tej sprawie. Z jednej strony – pracownicy mogą poczuć się rozczarowani, a z drugiej – może ono stanowić narzędzie do „walki” z niefrasobliwym pracodawcą, którego regulacje wewnętrzne pozostają w sprzeczności z obowiązującymi przepisami.
Jak co roku, w jednej z białostockich szkół, odbyła się droga krzyżowa, która przeszła korytarzami szkoły – „W piątek w naszej szkole odbyła się Droga Krzyżowa. (…) Społeczność szkolna idąc w skupieniu stacja po stacji rozważała Mękę Pańską”. W okolicy Świąt Wielkanocnych – rokrocznie – powraca temat rekolekcji i związanych z nimi obrządków religijnych, organizowanych przez niektóre szkoły i na terenie tychże szkół. Wiele osób (uczniów i rodziców) – zwłaszcza tych, którzy są innego wyznania lub nie wyznają żadnej religii – zadaje sobie wówczas pytanie czy odbywa się to zgodnie z prawem i czy nie stanowi to przejawu ich dyskryminacji z powodu religii lub przekonań w sprawach religii przez instytucje wykonujące zadania publiczne, jakimi są szkoły, w państwie świeckim, jakim jest Polska?
Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego jak szerokie uprawnienia posiada wojsko względem naszych nieruchomości i samochodów – i to nie tylko w sytuacji wprowadzenia stanu wyjątkowego lub wojennego, ogłoszenia mobilizacji albo w czasie wojny, ale również w czasie pokoju. Do zajęcia przez wojsko domu, w czasie pokoju, może dojść np. w celu zakwaterowania żołnierzy odbywających ćwiczenia wojskowe, a pojazd wojsko może zarekwirować w ramach zwalczania klęski żywiołowej. Za niestosowanie się do decyzji dowódcy wojskowego w sprawie zajęcia nieruchomości, jak również za uniemożliwianie lub utrudnianie wojsku korzystania z zajętej nieruchomości – grozi 5 tys. zł grzywny. W związku z niepewną sytuacją geopolityczną – warto znać poniższe zasady.