Kontrola odwiedzających strony WWW

Gromadzenie takich danych odbywać się może na dwa sposoby. Pierwszym jest analiza logów serwera przez specjalne programy komputerowe. Drugi sposób to skorzystanie z popularnych systemów statystyk oglądalności serwisu.

Logi serwera w największym skrócie można opisać jako pliki tekstowe zapisywane na serwerze, w których znajdują się dane o wszystkich operacjach na nim wykonanych. Pliki te są źródłem wielu informacji na temat każdego użytkownika, który odwiedził serwis. Programy do analizy logów serwera są obecnie najskuteczniejszymi narzędziami pozwalającymi na zapoznanie się z zachowaniami internautów w obrębie serwisu. Dostępne jest zarówno darmowe oprogramowanie, jak i drogie komercyjne programy. Niestety darmowe lub tańsze programy umożliwiają odczyt jedynie podstawowych danych. Za pomocą droższych można już dokonywać wielu bardzo profesjonalnych i złożonych analiz. Podstawową wadą tego typu oprogramowania jest to, że konieczny jest swobodny dostęp do serwera, na którym zainstalowany zostanie program. Na niekorzyść tych programów przemawia także fakt, że w zasadzie wszystkie są w wersji anglojęzycznej.

Omówione cechy programów do analizy logów powodują, że ta metoda kontroli ruchu firmowej witryny nadaje się do dużych serwisów lub sklepów internetowych. Małe i średnie witryny, które zostały stworzone jedynie w celach promocyjnych mogą gromadzić dane korzystając z usług jednego z wielu popularnych serwisów dostarczających systemy statystyk dla witryn internetowych.

W Polsce działa wiele systemów monitorujących ruch i zachowania użytkowników na stronach WWW. Większość z nich posiada zarówno darmową, jak i płatną wersję. Różnicą pomiędzy nimi jest to, że korzystanie z darmowej wersji wymaga umieszczenia na stronach monitorowanego serwisu grafiki zawierającej logo systemu statystyk. Niektóre darmowe systemy obsługują tylko serwisy nieprzekraczające ustalonej liczby odwiedzin w ciągu doby. Każdy system wymaga rejestracji, podczas której podaje się: e-mail kontaktowy, adres monitorowanej strony, wybiera się login i hasło dostępu do statystyk. W wersjach płatnych wymagane są także dane niezbędne do wystawienia faktury VAT.

Po dokonaniu rejestracji generowany jest specjalny kod HTML, który zostaje udostępniony użytkownikowi do pobrania ze strony systemu bądź wysyłany jest na wskazany adres e-mail. Kod ten dokleja się do kodu serwisu. Pamiętać należy, że jakiekolwiek jego zmiany spowodują statystyki, że nie będą działać poprawnie lub zostaną zlikwidowane.

Z gromadzonymi danymi można zapoznawać się za pośrednictwem specjalnie w tym celu tworzonej strony WWW. Statystyki prezentowane są zazwyczaj w formie czytelnych wykresów i tabel, co znacznie ułatwia ich interpretację.

Zarówno dane dostarczane przez statystyki, jak i programy do analizy logów serwera można podzielić na kilka grup: informacje o pojedynczych użytkownikach (tego typu dane są bogatsze w programach do analizy logów serwera), globalny rozkład odwiedzin, informacje geograficzne, podsumowanie wejść z innych stron, ścieżki poruszania się użytkownika po stronie oraz informacje techniczne.

To informacje o poszczególnych użytkownikach, którzy weszli do serwisu, np.: IP użytkownika (indywidualny numer komputera użytkownika bądź jego serwera proxy), godzina odwiedzin danego użytkownika w serwisie oraz jego geolokalizacja. itp. Zbiera się je głównie, aby w razie stwierdzenia działań niezgodnych z prawem te dane mogły służyć w identyfikacji sprawcy.

Firmy działające na rynkach lokalnych z pewnością wykorzystają informacje o geograficznym rozmieszczeniu odwiedzin. Systemy gromadzą dane nie tylko o tym, z jakich kontynentów i państw następuje najwięcej odwiedzin w serwisie. Obecnie systemy pokazują także, z jakich miast i regionów Polski najczęściej odwiedzana jest firmowa strona.

Są to informacje sumujące odwiedziny wszystkich użytkowników serwisu i porządkujące je według określonych kryteriów czasowych, takich jak np. łączna liczba odwiedzin od momentu uruchomienia statystyk, liczba wejść do serwisu w ciągu godziny, dnia, tygodnia i roku. Interesujące są też zestawienia wejść posegregowane według dni tygodnia, dni miesiąca, tygodni czy miesięcy w roku – dzięki temu można wnioskować o tym, w jakim czasie występuje największe nasilenie ruchu na stronie.

Ocenę dotychczasowych oraz plany nowych działań promocyjnych można oprzeć na danych dotyczących adresów URL, z jakich najczęściej następowało wejście na firmową stronę. Zwykle osobno prezentuje się dane dotyczące wyszukiwarek oraz z innych stron WWW. Niezwykle istotne są informacje o słowach kluczowych, jakie zostały użyte przez użytkowników odwiedzających stronę za pośrednictwem wyszukiwarek. Daje to możliwość weryfikacji tego, czy zachodzi zbieżność pomiędzy ofertą firmy, słowami kluczowymi ustalonymi w procesie pozycjonowania strony i zapytaniami internautów.

Część systemów statystyk pozwala generować tzw. najczęstsze ścieżki poruszania się po serwisie. Obrazują o­ne, z jakiej witryny użytkownicy wchodzą do serwisu oraz do jakich jego sekcji następnie przechodzą ze strony głównej i dokąd dalej przechodzą z tych stron. Przy każdej odwiedzanej stronie serwisu podany jest zazwyczaj czas, jaki przeciętnie spędzili na niej internauci. Łatwo można zatem stwierdzić, które witryny serwisu cieszą się największą popularnością wśród użytkowników.

Z tych informacji najczęściej korzysta się przy okazji modernizacji serwisu, gdyż wskazują na to, jaki system oraz jaka przeglądarka, rozdzielczość i głębia kolorów wykorzystywana jest przez odwiedzających. Pozwala to zapewnić serwisowi bezbłędne wyświetlanie się na największej liczbie komputerów.

Korzystanie z mniej lub bardziej zaawansowanych systemów statystyk jest w dzisiejszych czasach nieodzowne w przypadku każdego poważnego przedsięwzięcia internetowego. Odpowiednio zinterpretowane dane zebrane za ich pomocą mogą przyczynić się do wzrostu oglądalności strony oraz do podniesienia rentowności firmy.

Daniel Kotyras

NIE. Można jedynie z wykorzystaniem odpowiednich programów dotrzeć do dostawcy usług internetowych, z których korzysta użytkownik posługujący się danym adresem IP. Ponieważ dostawcy usług internetowych zobowiązani są do ochrony danych osobowych swoich klientów, informacji takich udzielają tylko organom ścigania.

NIE. W analizach ruchu na witrynach internetowych rozróżnia się pojęcia: odsłona i unikalny użytkownik. Odsłona to każde wejście na stronę, natomiast unikalnym użytkownikiem jest osoba, na komputerze której system zapisał tzw. plik cookie. Na podstawie tego pliku system później będzie wiedział, że dana osoba już odwiedzała serwis. Zatem jeden unikalny użytkownik może generować więcej niż jedną odsłonę dziennie, jeśli tak się stanie, to wówczas unikalny użytkownik stanie się użytkownikiem powracającym.

Wizyta to ciąg odsłon stron serwisu traktowany jako jedna nieprzerwana całość. Przerwa pomiędzy kolejnymi odsłonami nie może przekroczyć 30 minut. Z marketingowego punktu widzenia firmom powinno zależeć nie na dużej liczbie odsłon, lecz na wizytach. Wynika to z tego, że jeśli już jakiś użytkownik dokonuje wizyty na firmowej witrynie, to musiała o­na go czymś zaciekawić. Zatem prawdopodobieństwo dokonania przez niego zakupu rośnie.

Dzieje się tak, ponieważ systemy te tak naprawdę działają w oparciu o analizę logów serwera. Nie mają jednak dostępu do serwera, na którym umieszczony jest monitorowany serwis, zatem muszą w inny sposób zdobyć te same informacje. Zdobywają je właśnie poprzez kod HTML i swoje logo umieszczone na stronie klienta. Przy każdym wejściu na monitorowaną stronę komputer użytkownika wysyła informacje nie tylko do serwera firmowej witryny, ale także do serwera statystyk. Odbywa się to poprzez pobranie przez komputer użytkownika grafiki z logo serwisu – każde takie pobranie jest przez serwer systemu statystyk odnotowane w plikach zawierających logi. Stąd też każda zmiana w dostarczonym kodzie HTML może przyczynić się do nieprawidłowej komunikacji pomiędzy komputerem użytkownika, a systemem statystyk, przez co wyniki monitornigu mogą być zafałszowane.

NIE, gdyż rozpoznawanie to odbywa się za pośrednictwem specjalnych baz danych, w których poszczególnym grupom numerów IP przypisywane są lokalizacje geograficzne. Część adresów IP nie może być zidentyfikowana w ogóle, ponieważ są o­ne z założenia dynamicznie przyznawane różnym użytkownikom bez względu na ich miejsce zamieszkania – tak się dzieje np. z użytkownikami popularnej Neostrady bądź zwykłych modemów telefonicznych. Każde ich połączenie z internetem odbywa się z wykorzystaniem innego adresu IP, pierwszego wolnego w puli operatora. Wówczas w statystykach odwiedziny takich osób będą opisywane jako nieznana lokalizacja geograficzna.