REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Trybunał Praw Człowieka nie zastąpi prawa w Polsce

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Justyna Wojteczek

REKLAMA

Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu to ostateczność. Każde państwo-sygnatariusz Europejskiej Konwencji Praw Człowieka ma obowiązek znać jego orzecznictwo i wprowadzać je w życie.

 


Najczęściej o Trybunale w Strasburgu słyszymy wtedy, kiedy Polska ma wypłacić swojemu obywatelowi odszkodowanie za złamanie prawa. Ale to chyba bardzo wąskie spojrzenie na tę instytucję?

Europejski Trybunał Praw Człowieka jest tym organem, który z jednej strony wydaje orzeczenia w konkretnych sprawach dotyczących konkretnych państw, jakim stawiane są zarzuty, a z drugiej jest najwyższym autorytetem w dziedzinie interpretacji Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Strony mają jej przestrzegać w porządku prawnym i w praktyce stosować tak właśnie, jak jest interpretowana przez Trybunał. Dlatego wszyscy urzędnicy i sędziowie w tych państwach muszą znać orzecznictwo Trybunału, bo tylko wtedy można się zorientować, czego się od państw wymaga z punktu widzenia praw i wolności gwarantowanych w Konwencji. I nie ma znaczenia, czy dany pogląd został wyrażony przez Trybunał w sprawie przeciwko Polsce, przeciwko Hiszpanii czy Turcji.


Czego najczęściej dotyczą skargi rozpatrywane przez Trybunał?

- Najczęściej sprawy polskie dotyczyły dwóch kwestii: przewlekłości postępowań sądowych oraz zbyt długiego stosowania aresztu tymczasowego. W obu tych kategoriach spraw sam długi okres nie jest rozstrzygający, chodzi o zachowanie rozsądnego terminu. Niezachowanie rozsądnego terminu to może być zarówno zbyt długo - czyli przewlekłość, ale i - wyjątkowo - zbyt krótko, aby rzetelnie wymierzyć sprawiedliwość. Przy rozpatrywaniu tych spraw zawsze bierze się pod uwagę takie elementy, jak stopień skomplikowania sprawy, zachowanie się strony, postawa organów, które tę sprawę prowadzą, wagę sprawy dla strony i naturę kwestii, w jakiej Trybunał ma się wypowiedzieć.

Dalszy ciąg materiału pod wideo


Co oznacza wyrok?

- Z jednej strony pojawia się kwestia zadośćuczynienia i są to względnie najprostsze rzeczy, bo to kwestia pieniędzy. Natomiast wykonanie orzeczenia w bardzo wielu wypadkach wymaga podjęcia przez państwo działań zmierzających do zmian w systemie prawa lub w praktyce.


Czy problem systemowy to sprawa Alicji Tysiąc?

REKLAMA

- Tak, z powodu braku odpowiednich gwarancji prawnych skutecznego korzystania z prawa do legalnej aborcji, także wyrok w sprawie Parady Równości, w którym Trybunał zwrócił uwagę na istotne braki w naszym prawie, jeśli chodzi o skuteczne korzystanie z prawa do zgromadzeń. Do tej grupy można zaliczyć wielkie, również ze względu na liczbę zainteresowanych, sprawy pana Broniowskiego i Zabużan, wyrok w sprawie pani Hutten-Czapskiej, dotyczą łamania praw właścicieli kamienic czynszowych. To także sprawa Kudła przeciwko Polsce, która pokazuje, jak ważne jest orzecznictwo i interpretacja Konwencji przez Trybunał. Trybunał potwierdził tam, że art. 13 Konwencji, który przewiduje prawo do skutecznego środka odwoławczego na poziomie krajowym, wymaga istnienia w systemie prawnym środka prawnego przeciwko przewlekłości postępowania sądowego.

Często na tle sprawy pojedynczego człowiek uwidacznia się problem dotyczący systemu. Państwo, stojąc przed koniecznością wykonania wyroku w takiej sprawie, ma obowiązek nie tylko naprawić krzywdę tej konkretnej osobie, ale też dostosować system prawny i praktykę do tego, czego wymaga konwencja.


Jak Polska radzi sobie w tym względzie?

- Bywa rozmaicie, chociaż generalnie nieźle. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę z tego, że nie da się wykonać w kilka dni wyroku, w którym pojawiają się tak kompleksowe kwestie, jak w przypadku Hutten-Czapskiej. To są duże, skomplikowane prawnie i często kosztowne przedsięwzięcia.


A na co skarżą się Polacy poza przewlekłością postępowań?

- Polacy od lat należą do najczęściej piszących do Strasburga. Skarżyli się choćby na pobicia lub poniżające traktowanie przez strażników i policję, brak właściwego śledztwa w takich sprawach, zbyt długotrwałą kontrolę sądową podstaw tymczasowego aresztowania, sądową kontrolę aresztowania pod nieobecność aresztowanego i jego obrońcy, dostęp do instancji kasacyjnej, opóźnienie zwolnienia z więzienia, naruszenia swobody wypowiedzi, brak właściwych procedur w razie śmierci w szpitalu, i wiele innych. Musimy jednak pamiętać, iż system Konwencji nie może zastąpić ochrony praw człowieka w kraju. To polskie instytucje i sądy muszą zagwarantować każdemu z nas podstawowe prawa i wolności. Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu powinien być ostatecznością, kiedy pokrzywdzeni, mając rację, nic u siebie nie mogą wskórać. I każdy, kto ma zamiar wystąpić ze skargą do Trybunału, powinien najpierw rozważyć, czy powinien i jakie ma szanse. Strasburg nie jest lekiem na wszystkie nasze problemy i brak poczucia sprawiedliwego traktowania.

 

 

MAREK ANTONI NOWICKI

adwokat, działacz na rzecz praw człowieka, współzałożyciel Komitetu Helsińskiego w Polsce, członek Europejskiej Komisji Praw Człowieka w latach 1993- -1999, obecnie prezes Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka


Rozmawiała Justyna Wojteczek

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Minimalna pensja 2026: Rząd ustala 4806 zł brutto! Sprawdź, ile dostaniesz na rękę

Rząd ogłosił projekt rozporządzenia w sprawie minimalnego wynagrodzenia i stawki godzinowej na 2026 rok. Od 1 stycznia najniższa pensja ma wynosić 4806 zł brutto, a stawka godzinowa – 31,40 zł. To decyzja Rady Ministrów po fiasku negocjacji w Radzie Dialogu Społecznego.

Zanim ruszysz w trasę. Praktyczne rady na wakacyjne podróże samochodem

Odpowiednie przygotowanie do podróży ma kluczowe znaczenie dla bezpiecznego przebiegu wakacyjnej trasy. Regularna kontrola stanu technicznego samochodu, przemyślane pakowanie, zaplanowanie trasy oraz zadbanie o wygodę kierowcy mają bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo – zarówno nasze, jak i innych osób na drodze.

Nowy minister rolnictwa zapowiada reformy: wsparcie dla aktywnych rolników, mniej biurokracji, silna pozycja Polski w UE

Minister Stefan Krajewski w pierwszym tygodniu urzędowania zapowiedział konkretne działania na rzecz polskiego rolnictwa. Stawia na wsparcie dla aktywnych rolników, deregulację przepisów, ochronę produkcyjnej funkcji wsi i silny głos Polski w unijnych negocjacjach handlowych. „Nowa siła rolnictwa” ma opierać się na współpracy resortu z instytucjami i rolnikami.

Nowe projekty KSR do konsultacji publicznych: wartości niematerialne i inwestycje w nieruchomości

Komitet Standardów Rachunkowości opublikował dwa projekty Krajowych Standardów Rachunkowości – dotyczące wartości niematerialnych i prawnych oraz inwestycji w nieruchomości. Dokumenty mają ujednolicić zasady ewidencji, wyceny i prezentacji tych aktywów. Opinie można zgłaszać do 30 września 2025 r.

REKLAMA

Odmowa dodatku z MOPS 2025 – jak się odwołać, jeśli masz orzeczenie o niepełnosprawności [WZÓR]

MOPS odmówił Ci dodatku, mimo że masz orzeczenie o niepełnosprawności? Takie decyzje zdarzają się coraz częściej, a często są błędne. Wiele osób rezygnuje z walki o swoje prawa, bo nie wie, jak się odwołać. W tym poradniku pokażemy Ci, co zrobić krok po kroku, jak napisać skuteczne odwołanie i gdzie je złożyć. Mamy darmowy wzór pisma, instrukcje prawne i konkretne wskazówki, dzięki którym odzyskasz należne świadczenie.

Co z podatkiem od nieruchomości, gdy brakuje dachu?

Trwałe i całkowite usunięcie dachu z budynku powoduje, że przestaje on być uznawany za budynek w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Tym samym przestaje podlegać opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Nie powstaje również nowy przedmiot opodatkowania, jakim jest budowla – ponieważ nie są spełnione przesłanki ustawowe.

Kwota wolna od podatku 60 tys. zł? Donald Tusk zabrał głos: Nie sądzę, żeby to było możliwe już w 2027 roku

Kwota wolna od podatku miała wzrosnąć do 60 tys. zł – to jedna z głównych obietnic Koalicji Obywatelskiej. Premier Donald Tusk studzi jednak nadzieje: zmiana nie nastąpi ani w 2026, ani najpewniej w 2027 roku. Prezydent elekt zapowiada: jeśli Sejm nie zadziała, zrobi to sam.

Opłaty za dodatkowe obligatoryjne usługi związane z umową kredytową są częścią całkowitego kosztu kredytu i muszą być ujęte w ramach RRSO – Wyrok TUSE z 13 lutego 2025 r.

W dniu 13 lutego 2025 r. na wokandzie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) znalazła się nie tylko polska sprawa kredytu konsumenckiego, C-472/23, ale w tym samym dniu zostało również wydane rozstrzygnięcie w sprawie C-337/23 z wniosku prejudycjalnego sądu bułgarskiego, którego przedmiotem także były kwestie dotyczące kredytu konsumenckiego, a tym samym dotyczyły wykładni Dyrektywy 2008/48/WE.

REKLAMA

Masz orzeczenie o niepełnosprawności? Sprawdź, ile możesz dostać z MOPS, ZUS i PFRON – aktualna lista świadczeń na 2025 rok [TABELA]

Masz orzeczenie i żyjesz za kilkaset złotych miesięcznie? Możesz dostawać znacznie więcej. Wystarczy, że złożysz odpowiednie wnioski. W 2025 roku MOPS, ZUS i PFRON oferują realne wsparcie, o którym wiele osób nigdy nie usłyszało od urzędnika. Sprawdź, z jakich świadczeń możesz skorzystać i ile pieniędzy możesz zyskać – wszystko w jednym miejscu, przejrzyście i konkretnie.

Odpady w salonie? Nowe prawo dla fryzjerów i kosmetyczek od 2025 roku [Gość Infor.pl]

Czy salony beauty produkują odpady niebezpieczne? Nowe prawo nie pozostawia wątpliwości. Od 1 stycznia 2025 roku branża beauty – od fryzjerów, przez stylistki paznokci, aż po kosmetologów – podlega nowym, ścisłym przepisom dotyczącym gospodarki odpadami. Choć dla wielu właścicieli salonów to temat dotąd marginalny, dziś brak wiedzy może oznaczać wysokie kary.

REKLAMA