REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jakie masz prawa na wychowawczym

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Drzewiecka
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

O terminie rozpoczęcia i zakończenia urlopu wychowawczego decyduje pracownik. W czasie korzystania z urlopu pracownik może podjąć działalność zarobkową i podlega ochronie przed zwolnieniem z pracy.

Prawo do urlopu wychowawczego przysługuje pracownikom zatrudnionym co najmniej sześć miesięcy. Może z niego skorzystać jeden z rodziców, opiekunów dziecka, albo oboje, jednak przez okres nieprzekraczający trzech miesięcy.

Wniosek musi być uwzględniony

Pracodawca udziela urlopu wychowawczego na pisemny wniosek pracownika. Oznacza to, że decyzję o skorzystaniu z urlopu podejmuje pracownik. Jeśli złoży taki wniosek, pracodawca ma obowiązek go uwzględnić.

REKLAMA

Wniosek należy złożyć co najmniej na dwa tygodnie przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. W razie niezachowania tego terminu pracodawca udzieli urlopu nie później niż z dniem upływu dwóch tygodni od dnia złożenia wniosku. Oczywiście może udzielić urlopu wcześniej, ale zależy to wyłącznie od jego dobrej woli.

Nie tylko o rozpoczęciu, ale także o zakończeniu urlopu decyduje pracownik. Choć z reguły urlop wychowawczy kończy się z upływem terminu wskazanego przez pracownika we wniosku, może on jednak wcześniej wrócić do pracy. Nie musi on uzasadniać swojej decyzji, ale warto wyrazić ją na piśmie. Trzeba jednak zapamiętać, że wcześniejszy powrót do pracy jest możliwy:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• w każdym czasie - za zgodą pracodawcy,

• po uprzednim zawiadomieniu pracodawcy - najpóźniej na 30 dni przed terminem zamierzonego podjęcia pracy.

Urlop można podzielić

Urlop wychowawczy można dzielić, ale najwyżej na cztery części. Jeżeli pracownik cztery razy wystąpi o urlop, ale nie wykorzysta jego pełnego wymiaru traci uprawnienia.

Zapamiętać trzeba, że to pracownik, a nie pracodawca decyduje o tym, ile wykorzysta urlopu z przysługującego mu na podstawie kodeksu pracy wymiaru, na ile części go podzieli (maksymalnie na cztery) i jak długo będzie trwać każda z nich. Pracownik nie ma obowiązku powiadomienia pracodawcy, jak będzie wykorzystywał cały urlop - występuje z wnioskiem o udzielenie urlopu oddzielnie na każdą jego część.

Możliwa praca zarobkowa

REKLAMA

W czasie urlopu pracownik ma prawo podjąć pracę zarobkową u dotychczasowego lub innego pracodawcy (na podstawie stosunku pracy, umowy cywilnoprawnej, np. zlecenia, o dzieło) albo inną działalność, np. gospodarczą, wolontariat, a także naukę lub szkolenie, pod warunkiem że nie wyłącza to możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

Warunkiem wymienionej wyżej aktywności jest możliwość sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Zgoda pracodawcy na jej podjęcie nie jest potrzebna. Gdy jednak pracodawca ustali, że pracownik trwale zaprzestał sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, ma prawo odwołać go z urlopu i wezwać do stawienia się do pracy.

Świadczenia za czas urlopu

Osoby, które korzystają z urlopu wychowawczego, mogą otrzymać zasiłek rodzinny i dodatek do niego. Przyznanie tych świadczeń uzależnione jest od wysokości dochodu na członka rodziny. Zasiłek rodzinny jest wypłacany, gdy dochód na członka rodziny nie przekracza 504 zł netto miesięcznie. Gdy członkiem rodziny jest dziecko niepełnosprawne dochód na członka rodziny nie może przekraczać 583 zł.

Dodatek wynosi 400 zł miesięcznie. Przysługuje uprawnionemu do urlopu wychowawczego, nie dłużej jednak niż przez okres:

• 24 miesięcy kalendarzowych;

• 36 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu;

• 72 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Aby otrzymać dodatek, trzeba bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego pozostawać w stosunku pracy przez co najmniej sześć miesięcy. Dodatek nie będzie przysługiwał, jeżeli:

• osoba go otrzymująca podejmie lub kontynuuje zatrudnienie lub inną pracę zarobkową w okresie korzystania z urlopu wychowawczego,

• dziecko zostało umieszczone w placówce zapewniającej całodobową opiekę przez co najmniej pięć dni w tygodniu, w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym i korzysta w nim z całodobowej opieki, w żłobku albo w przedszkolu, z wyjątkiem dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności przebywającego w żłobku albo w przedszkolu z powodów terapeutycznych, dziecka przebywającego w zakładzie opieki zdrowotnej, z wyjątkiem zakładów wymienionych w ustawie o świadczeniach rodzinnych oraz w innych przypadkach zaprzestania sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem,

• w okresie urlopu wychowawczego osoba korzysta z zasiłku macierzyńskiego.

Zasiłek na kolejne dziecko

Pracownica przebywająca na urlopie wychowawczym, która urodzi kolejne dziecko, nadal korzysta z urlopu wychowawczego - nie ma prawa do urlopu macierzyńskiego, ale przysługuje jej zasiłek macierzyński za okres odpowiadający części urlopu macierzyńskiego przypadającej po porodzie, czyli w wymiarze krótszym o dwa tygodnie. Gdy pracownica urodzi dziecko tuż przed końcem urlopu wychowawczego, będzie miała prawo do części urlopu macierzyńskiego.

Ochrona przed zwolnieniem

Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia jego zakończenia. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy w tym czasie jest jednak dopuszczalne w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także na podstawie ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, zarówno w przypadku zwolnień grupowych, jak i indywidualnych. Potwierdził to Sąd Najwyższy w wyroku z 15 lutego 2006 r. (II PZP 13/05, OSNP z 2006/21-22/315). Wymienioną ustawę stosują pracodawcy zatrudniający co najmniej 20 pracowników.

Zwolnienia grupowe są możliwe, gdy czas trwania urlopu wynosi co najmniej trzy miesiące, a przy zwolnieniu indywidualnym dodatkowo sprzeciwu nie może wnieść zakładowa organizacja związkowa.

Ponadto podczas urlopu wychowawczego umowa o pracę może rozwiązać się:

• gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie przez pracodawcę umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika, m.in. w razie ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych - gdy trwale zaprzestał sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem i nie stawił się do pracy na wezwanie pracodawcy,

• jeżeli przepisy szczególne tak stanowią,

• na mocy porozumienia stron.

PRZYKŁAD: TERMIN WYZNACZA PRACOWNICA

Joanna K. poinformowała pracodawcę, że chce skorzystać z urlopu wychowawczego. Pracodawca zażądał, aby wystąpiła z wnioskiem o udzielenie tego urlopu dopiero za pół roku, gdyż obecnie firma ma dużo zleceń. Postępowanie pracodawcy jest niezgodne z przepisami. O terminie wykorzystania urlopu decyduje pracownica i nie ma ona obowiązku dostosowania się do żądania pracodawcy.

PRZYKŁAD: NAJPIERW MATKA, POTEM OJCIEC

Marta K. wykorzystała 18 tygodni urlopu macierzyńskiego. Po tym okresie Rafał K. - ojciec dziecka wystąpił z wnioskiem do pracodawcy o udzielenie mu urlopu wychowawczego. Z uwagi że przepisy nie wymagają, by pracownik - ojciec dziecka - przed skorzystaniem z urlopu wychowawczego przebywał na urlopie macierzyńskim, jego pracodawca jest obowiązany udzielić mu tego urlopu.

PRZYKŁAD: URLOP PODZIELONY NA CZĘŚCI

Barbara C. korzystała z urlopu wychowawczego w następujący sposób: cztery razy składała wniosek o urlop na dwa miesiące. Gdy wystąpiła z kolejnym wnioskiem, pracodawca go nie uwzględnił. Odmowa pracodawcy jest uzasadniona. Urlop wychowawczy może być bowiem podzielony najwyżej na cztery części.

PRZYKŁAD: PODJĘCIE DZIAŁALNOŚCI ZAROBKOWEJ

Jadwiga J. podczas urlopu wychowawczego wyjechała z dzieckiem do innego miasta i tam zaczęła prowadzić działalność gospodarczą, pracując w domu. Ma ona prawo do korzystania z urlopu wychowawczego u dotychczasowego pracodawcy. Podjęta działalność nie wyklucza bowiem sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Nie ma przy tym znaczenia, w jakim miejscu będzie ta opieka sprawowana.

PRZYKŁAD: WYCOFANIE WNIOSKU

Termin rozpoczęcia korzystania z urlopu wychowawczego, wskazany przez pracownicę we wniosku, przypada na okres jej choroby. W takiej sytuacji pracownica może wystąpić do pracodawcy o wycofanie wniosku. Jeżeli złoży pismo w tej sprawie siedem dni przed rozpoczęciem urlopu, pracodawca musi uwzględnić ten wniosek. Gdy nie zachowa tego terminu, pracodawca może wyrazić zgodę na wycofanie wniosku i złożenie nowego, ze zmienionym terminem rozpoczęcia urlopu, zależy to jednak wyłącznie od jego dobrej woli.

PRZYKŁAD: ZWOLNIENIE PO ZAKOŃCZENIU URLOPU

Ewa D. wykorzystała trzy lata urlopu wychowawczego. W tym czasie pracodawca zlikwidował jej stanowisko pracy i obecnie nie ma możliwości zatrudnienia jej na stanowisku równorzędnym. Pracodawca może wypowiedzieć Ewie D. umowę o pracę. Zdaniem Sądu Najwyższego brak możliwości zatrudnienia pracownicy po urlopie wychowawczym na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przez nią przed urlopem lub zgodnym z jej kwalifikacjami uzasadnia wypowiedzenie umowy o pracę (wyrok z 3 listopada 1994 r., I PRN 77/94, OSNAP 1995/2/24).

Ważne!

Okres urlopu wychowawczego, w dniu jego zakończenia, wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Uwzględniany jest m.in. przy ustalaniu okresu wypowiedzenia, wymiaru urlopu

Ewa Drzewiecka

gp@infor.pl

Podstawa prawna

• Art. 186, 1861 - 1865 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

• Art. 5 i 10 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. nr 90, poz. 844 z późn. zm.).

• Art. 5, 10 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 992 z późn. zm.).

• Art. 29 ust. 3 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 31, poz. 267 z późn. zm.).

• Rozporządzenie ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej z 16 grudnia 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania urlopu wychowawczego (Dz.U. nr 230, poz. 2291).

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Świadczenie wspierające od 60 pkt w decyzji WZON? OzN mają sporo propozycji zmian

Osoby z niepełnosprawnościami proponują kilka ważnych nowości w zasadach przyznawania świadczenia wspierającego. Wśród postulatów znalazła się m.in. obniżka liczby punktów uprawniających do uzyskania pomocy.

Więcej inwestycji bez pozwolenia na budowę i inne zmiany w prawie budowlanym w 2025 r. [projekt deregulacyjny]

W dniu 10 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (tzw. projekt deregulacyjny). Nowelizacja ma na celu dalsze uproszczenie i przyspieszenie procesu inwestycyjno-budowlanego i zmniejszenie obciążeń administracyjnych. Wydłuży się m.in. lista inwestycji budowlanych, na które nie trzeba będzie uzyskiwać pozwolenia na budowę.

Likwidacja godzin dostępności nauczyciela w szkole. Nowelizacja Karty Nauczyciela

W dniu 10 czerwca 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów, opublikowano projekt ustawy o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela (UDER54). Celem tej nowelizacji jest uchylenie przepisów dotyczących tzw. godzin dostępności nauczyciela w szkole. Rada Ministrów ma przyjąć ten projekt w lipcu 2025 r. Zmiany wejdą w życie najprawdopodobniej od nowego roku szkolnego 2025/2026.

W Sejmie: Wysokie opłaty za świadczenie wspierające. Płacą osoby niepełnosprawne. Co z tym zrobi rząd? {stopień znaczny}

24 804 zł to opłata zapłacona przez osobę niepełnosprawną kancelarii pośredniczącej w uzyskaniu świadczenia wspierającego. System przyznawania tego świadczenia jest w ocenie osób niepełnosprawnych (w mojej także) tak patologiczny, że w naturalny sposób pojawiły się firmy pomagające osobom niepełnosprawnym w uzyskaniu świadczenia wspierającego. Osoby niepełnosprawne nie radzą sobie same. Dodatkowo są krzywdzone na poziomie WZON. No bo jak inaczej ocenić sytuację, gdy osoba niewidoma otrzymuje w WZOB 61 punktów, osoba sparaliżowana od pasa w dół (20 lat na wózku) 43 punkty. To są jawne pokrzywdzenia tych osób niepełnosprawnych przez WZON. Więc pokrzywdzeni zwracają się o pomoc do prawników. A ci wystawiają wysokie rachunki.

REKLAMA

Rodzice nie będą musieli przedstawiać zaświadczeń o niekaralności aby uczestniczyć w wycieczkach, czy innych zajęciach szkolnych. Zmiany w "ustawie Kamilka" w 2025 r.

W dniu 10 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich, ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym oraz ustawy – Prawo oświatowe. Projekt nowelizuje m. in przepisy wprowadzone w lutym 2024 r. tzw. ustawą Kamilka.

Nowe ułatwienia dla przedsiębiorców: dane z wykazu VAT dostępne na biznes.gov.pl od 1 października 2025 r.

Jest projekt ustawy, który zakłada wprowadzenie nowych regulacji umożliwiających przedsiębiorcom łatwiejszy dostęp do wykazu podatników VAT za pośrednictwem portalu biznes.gov.pl. Zmiany mają uprościć weryfikację kontrahentów, zwiększyć bezpieczeństwo obrotu gospodarczego i ograniczyć formalności papierowe.

Co się stało w Austrii? Ogłoszono 3 dniową żałobę

Co się stało w Austrii? Ogłoszono 3 dniową żałobę. Doszło do tragicznego wydarzenia! Co gorsza takich zdarzeń jest coraz więcej w Europie, nie tylko w Stanach Zjednoczonych Ameryki.

Masz radio w samochodzie? Możesz spodziewać się kontroli

Właściciele samochodów – zarówno osoby prywatne, jak i przedsiębiorcy – powinni pamiętać o opłatach za używanie odbiorników radiofonicznych. Chodzi o konieczność opłacania abonamentu RTV za radioodbiornik zamontowany w pojeździe. Jaka jest opłata abonamentowa w 2025 r.? Kto jest zwolniony?

REKLAMA

Kredyty w złotówkach pod lupą TSUE. Dr P. Szcześniak: WIBOR jest zgodny z polską ustawą o kredycie hipotecznym i unijnym rozporządzeniem BMR

WIBOR jest zgodny zarówno z polską ustawą o kredycie hipotecznym, jak i z unijnym rozporządzeniem BMR. Podlega w związku z tym szczególnym wymogom informacyjnym i zaostrzonej kontroli jego wyznaczania. Wykluczone więc wydaje się, aby postanowienia odwołujące się do WIBOR zostały przez Trybunał Sprawiedliwości lub sąd krajowy kwalifikowane jako niedozwolone postanowienia umowne w rozumieniu tzw. abuzywności – pisze dr hab. Paweł Szczęśniak z Katedry Prawa Finansowego Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Wakacyjny top 5: Nawet 8000 zł na rękę. Sprawdź, gdzie zarobisz najwięcej

Szukasz dobrze płatnej pracy na lato? W sezonie 2025 możesz zarobić nawet 8000 zł na rękę! Sprawdź, które zawody sezonowe oferują najwyższe stawki godzinowe i gdzie warto szukać ofert, by maksymalnie wykorzystać wakacyjny czas.

REKLAMA