REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Utrata zaufania - przyczyną zwolnienia

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Danuta Klucz
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Pracownik powinien wykonywać swoje obowiązki sumiennie i rzetelnie. Jeśli pracodawca utraci zaufanie do pracownika, może się to stać podstawą do wypowiedzienia pracownikowi umowy o pracę.

Kodeks pracy nie posługuje się pojęciem zaufania. Przyjmuje się jednak, że opiera się ono na przekonaniu o możliwości polegania na kimś. Stosunek pracy jako stosunek o charakterze osobistym opiera się również na więzi zaufania między pracownikiem i pracodawcą.

REKLAMA

O tym, jakie oczekiwania stawiane są pracownikowi i kiedy w konkretnej sytuacji dochodzi do nadużycia zaufania pracodawcy, decyduje w szczególności charakter zatrudnienia, rodzaj zajmowanego przez pracownika stanowiska pracy i w pewnej mierze charakter działalności prowadzonej przez pracodawcę.

Kwestia zaufania staje się istotna już na etapie rekrutacji pracowników. Z reguły pracodawca sprawdza wówczas nie tylko przydatność przyszłego pracownika do określonej pracy, ale także predyspozycje osobiste potwierdzające, że osoba starająca się o zatrudnienie jest godna zaufania. Pracodawca, zatrudniając pracownika, wtajemnicza go bowiem w arkana prowadzonej działalności, udostępnia środki pracy i powierza mu swoje mienie, często znacznej wartości. Ma zatem prawo oczekiwać, że pracownik będzie wobec niego lojalny.

PRZYKŁAD: PROWADZENIE DZIAŁALNOŚCI KONKURENCYJNEJ

REKLAMA

Pracownik zatrudniony w dziale rozwoju i planowania firmy sporządza na zlecenie strategie i analizy na rzecz innego podmiotu konkurencyjnego. Pracodawca nie zawarł z nim umowy o zakazie konkurencji, ale takie działanie ocenił jako nielojalne, gdyż zagraża jego interesom, i wypowiedział pracownikowi umowę o pracę z powodu utraty zaufania. Brak umowy o zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy nie pozbawia pracodawcy możliwości egzekwowania od pracownika obowiązku dbałości o dobro zakładu pracy, a pracownikowi nie daje pełnej swobody w podejmowaniu działań konkurencyjnych. Wypowiedzenie umowy o pracę jest bowiem uzasadnione m.in. wtedy, gdy od pracodawcy, z uwagi na naruszenie lub zagrożenie jego interesów, nie można oczekiwać, aby pozostawał w stosunku pracy z danym pracownikiem. Prowadzenie działalności konkurencyjnej stwarza stan takiego zagrożenia, a pracodawca ma wówczas powody, aby utracić zaufanie do pracownika, i to niezależnie od tego, czy prowadzi on tę działalność wbrew zawartej umowie o zakazie konkurencji, czy też wtedy, gdy strony takiej umowy nie zawarły.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zaufanie ma szczególne znaczenie w przypadku pracowników zatrudnionych na stanowiskach kierowniczych. Dlatego utrata zaufania pracodawcy do takiego pracownika uzasadnia wypowiedzenie umowy o pracę, także wtedy, gdy nie można przypisać mu winy w określonym zachowaniu, jednak obiektywnie nosi ono cechy naruszenia obowiązków pracowniczych w zakresie dbałości o dobro lub mienie pracodawcy (zob. wyrok z 10 sierpnia 2000 r. I PKN 1/2000 OSNAPiUS 2002/5/.112).

Popełnienie przestępstwa

Utratę zaufania najczęściej odnosi się do typowych przypadków związanych z nieuczciwością czy nielojalnością pracownika. W orzecznictwie sądowym sprzed lat pojęcie to wiązano w szczególności z ochroną mienia i interesów zakładu pracy oraz eliminowaniem zagrożeń w tym zakresie. Stąd też utrata zaufania dotyczyła przede wszystkim pracowników zatrudnionych na stanowiskach związanych z odpowiedzialnością majątkową.

Nadal niewłaściwe gospodarzenie powierzonym mieniem pracodawcy może być przyczyną utraty zaufania, ale jest to tylko jeden z wielu jej przejawów. Kwestia utraty zaufania pojawia się bowiem dość często jako konsekwencja popełnienia przez pracownika przestępstwa, i to niezależnie od tego, czy jest ono bezpośrednio związane z wykonywaną pracą. Podobne odczucia ma pracodawca, gdy pracownik wynosi z firmy ważne informacje lub ujawnia jego tajemnice.

PRZYKŁAD: USIŁOWANIE KRADZIEŻY

Pracownik usiłował ukraść telefony komórkowe zakupione na potrzeby firmy. Niewątpliwie usiłowanie kradzieży na szkodę pracodawcy jest zachowaniem wysoce nagannym i wzbudza uzasadnioną nieufność. W takim przypadku pracodawca może wypowiedzieć pracownikowi umowę o pracę z powodu utraty zaufania czy nawet rozwiązać ją ze skutkiem natychmiastowym, jeżeli w jego ocenie naruszenie obowiązku dbałości o mienie zakładu pracy będzie miało charakter ciężki.

Utraty zaufania do pracownika nie można jednak ograniczać tylko do przypadków nadużywania zaufania pracodawcy w ścisłym znaczeniu tego słowa, np. kradzież mienia, nadużycia czy ujawnianie tajemnic firmy. Pojęcie to jest znacznie szersze i obejmuje wiele zachowań pracownika, sprowadzających się do nienależytego wypełnienia przez niego powierzonych obowiązków.

Niewykonywanie obowiązków

To, że brak staranności lub sumienności w pracy może powodować utratę zaufania do pracownika, a w konsekwencji stać się przyczyną wypowiedzenia mu umowy o pracę, parokrotnie potwierdził SN w swoich orzeczeniach (zob. wyrok z 25 listopada 1997 r., I PKN 385/97, OSNAPiUS 1998/18/538; wyrok z 1 października 1998 r., I PKN 363/98, OSNAPiUS 1999/21/683).

W grę mogą wchodzić różnego rodzaju sytuacje. Niekiedy nienależyte wypełnianie obowiązków może polegać na drobnych uchybieniach w pracy, które jednak w ocenie pracodawcy są istotne w prawidłowym funkcjonowaniu firmy czy konkretnego jej działu. Niewłaściwe wykonywanie obowiązków pracowniczych może także wynikać z niewiedzy lub niedostatku potrzebnej wiedzy. Poza tym pracodawca może stracić zaufanie do pracownika, który z uwagi na niedokładność czy niesolidność popełnia częste błędy w swojej pracy.

PRZYKŁAD: BRAK WYMAGANYCH KOMPETENCJI

Pracownik zatrudniony na stanowisku głównego księgowego często się mylił w rachunkach, nie pilnował urzędowych terminów i nie śledził przepisów dotyczących rachunkowości. Spółka nie tylko nie korzystała z korzystnych dla niej rozwiązań rozliczeń podatkowych, ale ponosiła także dodatkowe koszty związane z zapłatą odsetek od nieterminowego wykonania zobowiązań. Pracodawca wypowiedział głównemu księgowemu umowę o pracę, powołując się na utratę do niego zaufania. W orzecznictwie SN przyjmuje się, że nieporadność i niekompetencja zawodowa pracownika mogą stanowić wystarczającą podstawę wypowiedzenia mu umowy o pracę. Oznacza to, że pracodawca może także stracić zaufanie do zawodowo nieprzydatnych lub nieporadnych pracowników, którzy nie mogą sprostać obowiązkom pracowniczym i tym samym jego oczekiwaniom. Pracodawca musi jednak pamiętać, że konkretność przyczyny wymaga jej sprecyzowania. Nie wystarczy więc ogólnikowy zwrot, jeżeli nie jest on połączony z wykazaniem konkretnych okoliczności, które taki ogólny wniosek uzasadniają.

Przyczyna wypowiedzenia

Kodeks pracy stawia wymóg uzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę, choć nie precyzuje, co rozumieć przez to pojęcie. Nie każdy zaś przypadek utraty zaufania do pracownika uzasadnia wypowiedzenie mu umowy o pracę. Chodzi tu bowiem o ocenę opartą na przesłankach natury obiektywnej i racjonalnej, a nie wynikającą z samowoli czy subiektywnych uprzedzeń pracodawcy (zob. wyrok SN z 25 listopada 1997 r., I PKN 385/97, OSNAPiUS 1998/18/ 538).

Na ogół nie budzi wątpliwości, że pracodawca może stracić zaufanie do pracownika, któremu powierzył mienie z obowiązkiem wyliczenia się, a który przez niewłaściwe wykonywanie swoich powinności naraził go na straty. Poza tym powodem utraty zaufania może być zawinione przez pracownika naruszenie obowiązków istotnych z uwagi na właściwości umówionej pracy.

W orzecznictwie SN przyjmuje się, że uzasadniony brak zaufania może jednak istnieć także wtedy, gdy wprawdzie winy pracownikowi przypisać nie można bądź też nie da się jej udowodnić, ale w sensie obiektywnym jego zachowanie ma cechy naruszenia obowiązków pracowniczych, lub nawet w takich sytuacjach, w których do takiego naruszenia w ogóle nie dochodzi, np. popełnienie przestępstwa poza zakładem pracy.

PRZYKŁAD: POPEŁNIENIE PRZESTĘPSTWA

Pracownik zatrudniony na stanowisku związanym z rozliczeniami finansowymi firmy został skazany za popełnienie przestępstwa skarbowego. Pomimo że nie było ono związane z wykonywaną pracą, pracodawca wypowiedział pracownikowi umowę o pracę z powodu utraty zaufania. W opisanej sytuacji zachowanie pracownika może wzbudzać nieufność pracodawcy. Pracownik, który zajmuje się rozliczeniami firmy, powinien bowiem cechować się rzetelnością i uczciwością w wykonywaniu powierzonych mu obowiązków, a skazanie go za przestępstwo skarbowe stawia te cechy w wątpliwość. Utrata zaufania do pracownika może natomiast uzasadniać wypowiedzenie umowy o pracę, jeżeli w konkretnych okolicznościach nie można oczekiwać od pracodawcy, aby nadal darzył pracownika wymaganym zaufaniem, nawet jeśli zdarzenia, które do tego się przyczyniły, nie są związane bezpośrednio z wykonywaną pracą.

UTRATA ZAUFANIA W ORZECZNICTWIE SN

• Utrata zaufania uzasadnia wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony, jeżeli pracownikowi można postawić zarzut nadużycia zaufania pracodawcy, choćby w sposób niestanowiący naruszenia obowiązków pracowniczych. Jednakże nadużycie zaufania musi wiązać się z takim zachowaniem pracownika, które może być obiektywnie ocenione jako naganne, także wtedy, gdy jest niezawinione - wyrok z 14 października 2004 r., I PK 697/2003 (OSNP 2005/11, poz. 159).

• Wyrażana w obecności innych pracowników w obraźliwych słowach dezaprobata decyzji kierownika zakładu pracy usprawiedliwia utratę zaufania do pracownika i uzasadnia wypowiedzenie mu umowy o pracę - wyrok z 23 września 2004 r., I PK 487/2003 (Gazeta Prawna 2006/199, str. B1).

• Utrata zaufania do pracownika może uzasadniać wypowiedzenie umowy o pracę, mimo że jego zachowanie nie nosi cech zawinienia, jeżeli w konkretnych okolicznościach jest usprawiedliwiona, w tym znaczeniu, że od pracodawcy nie można wymagać, by nadal darzył pracownika niezbędnym zaufaniem - wyrok z 7 września 1999 r., I PKN 257/99 (OSNAP 2001/1, poz. 14).

• Uniewinnienie pracownika od zarzutu popełnienia przestępstwa nie pozbawia sądu pracy możliwości uznania, że wypowiedzenie umowy o pracę było uzasadnione z powodu utraty zaufania do niego lub nieprzydatności do zajmowania dotychczasowego stanowiska pracy - wyrok z 9 grudnia 1998 r., I PKN 498/98 (OSNAP 2000/3, poz. 104).

DANUTA KLUCZ

gp@infor.pl

Podstawa prawna

• Art. 30 par. 4 i 45 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kolejki do lekarzy 2025 – jak dostać się do specjalisty szybciej? Sprawdzone sposoby

Czekasz miesiącami na wizytę u specjalisty? Nie musisz! W Polsce średni czas oczekiwania w publicznej służbie zdrowia to ponad 4 miesiące, ale są legalne sposoby, by skrócić go do kilku tygodni, a nawet dni. Sprawdź, jak korzystać z wyszukiwarki NFZ, kiedy poprosić o adnotację "cito", gdzie warto jechać po krótszą kolejkę i kto ma prawo wejść do gabinetu bez czekania. To wiedza, która może oszczędzić Ci wiele nerwów.

Ile można zarobić zbierając jagody w Szwecji w 2025 roku? Polakom się opłaci bo Azjaci nie dostali pozwoleń na pracę

Zbieranie jagód w szwedzkich lasach znów może się opłacać, także Polakom – twierdzi - cytowana przez Polską Agencję Prasową - Krystyna Felczak, właścicielka skupu pod miastem Umea na północy Szwecji. W tym roku ceny poszybowały w górę, na zbiór nie przyjechała większość Tajów, którzy do tej pory dominowali w tej branży.

14. emerytura z KRUS w 2025 r. - ile (netto-brutto), dla kogo, kiedy wypłata?

We wrześniu 2025 r. Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wypłaci 14 emeryturę; większość uprawnionych otrzyma ok. 1880 zł brutto - to kwota równa najniższej emeryturze - poinformowała KRUS w dniu 12 sierpnia 2025 r. Gdy comiesięczne świadczenie danego seniora przekracza 2900 zł brutto - będzie miał zmniejszoną czternastą emeryturę.

Mało kto o tym wie, a można co miesiąc dostawać 1900 zł dodatkowego świadczenia z ZUS. I to jeszcze przed emeryturą. Jak to możliwe?

Zwolnienie tuż przed emeryturą to dla wielu osób prawdziwa tragedia, zwłaszcza jeśli są ofiarami zwolnień grupowych czy upadku firmy. Na szczęście, świadczenie przedemerytalne stanowi dla nich finansowe zabezpieczenie, umożliwiając godne dotrwanie do upragnionej emerytury. Ile wynosi? Oto szczegóły. 

REKLAMA

Ile można zyskać, przechodząc na emeryturę rok później? O ile wyższą emeryturę można otrzymać, pracując rok dłużej? Oto odpowiedź ZUS

Liczba seniorów w Polsce, którzy pobierają świadczenia emerytalne niższe od minimalnej emerytury, stale rośnie. Głównym powodem tych niskich wypłat jest zbyt krótki okres opłacania składek emerytalnych. Im dłużej pracujemy i odprowadzamy składki, tym wyższe będzie nasze przyszłe świadczenie. O ile wzrośnie emerytura, jeśli decyzja o przejściu na nią zostanie odłożona o rok? Oto odpowiedź ZUS.

Booking.com wprowadzi zmiany wymuszone przez UOKiK. Więcej informacji i rekompensaty dla użytkowników. Jak złożyć reklamację?

Prezes UOKiK Tomasz Chróstny zobowiązał platformę Booking.com do właściwego informowania o tym, czy wynajmujący nocleg to przedsiębiorca, czy osoba prywatna - przekazał Urząd 12 sierpnia 2025 r. Spółka ma wprowadzić zmiany i przyznać rekompensaty użytkownikom, którzy złożą reklamację w związku z brakiem informacji.

Świadczenie wspierające 2025 – w tych miastach czeka się nawet 15 miesięcy. Gdzie najdłużej?

Złożyłeś wniosek o świadczenie wspierające? Lepiej uzbrój się w cierpliwość. W niektórych miastach na decyzję czeka się nawet rok, a czasem i dłużej. W Olsztynie rekordziści słyszą o terminach przekraczających 15 miesięcy. W woj. śląskim do końca 2024 r. rozpatrzono zaledwie 16,4% wniosków. Dla części osób ten czas okazał się zbyt długi… i nie doczekali pomocy, która miała dać im samodzielność.

Przelewy bankowe w długi sierpniowy weekend. Kiedy dojdzie przelew wysłany w czwartek po 16:00?

W tym roku 15 sierpnia wypada w piątek. Co z przelewami bankowymi wysłanymi tego dnia? Kiedy najlepiej wysłać przelew, aby dotarł na czas? Czy będą działać płatności natychmiastowe? Warto terminowe płatności zaplanować z wyprzedzeniem. 

REKLAMA

Firma w Szwajcarii - przewidywalne, korzystne podatki i dobry klimat ... do prowadzenia biznesu

Kiedy myślimy o Szwajcarii w kontekście prowadzenia firmy, często pojawiają się utarte skojarzenia: kraj zarezerwowany dla globalnych korporacji, potentatów finansowych, wielkich struktur holdingowych. Tymczasem rzeczywistość wygląda inaczej. Szwajcaria jest przede wszystkim przestrzenią dla tych, którzy potrafią działać mądrze, przejrzyście i z wizją. To kraj, który działa w oparciu o pragmatyzm, dzięki czemu potrafi stworzyć szanse również dla debiutantów na arenie międzynarodowej.

Nowe przepisy dotyczące benefitów pozapłacowych od 2026 r. Jawność wynagrodzeń je obejmie

Nowe przepisy dotyczące jawności wynagrodzeń, które wchodzą w życie z początkiem 2026 roku, obejmują również benefity pozapłacowe. Co to w praktyce oznacza?

REKLAMA