REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Uprawnienia ojca wychowującego dziecko

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Danuta Klucz

REKLAMA

REKLAMA

Prawo pracy przewiduje wiele uprawnień związanych z ochroną rodzicielstwa. Z większości z nich ma prawo korzystać nie tylko matka, ale i ojciec wychowujący dziecko. Musi jednak spełniać określone wymagania.

Czy urlop wychowawczy można przerwać

Nasz pracownik od marca przebywa na urlopie wychowawczym. Dowiedzieliśmy się, że od roku z urlopu wychowawczego korzysta także jego żona. Czy można wezwać pracownika do podjęcia pracy?

Tak

Kodeks pracy dopuszcza sytuację, w której z urlopu mogą korzystać oboje rodzice lub opiekunowie dziecka spełniający warunki do korzystania z tego zwolnienia. Otóż mogą oni jednocześnie korzystać z takiego urlopu przez okres nieprzekraczający trzech miesięcy. W opisanej sytuacji okres korzystania z urlopu wychowawczego wspólnie przez obu rodziców jest niewątpliwie dłuższy od dopuszczalnego. W razie stwierdzenia, że z urlopu wychowawczego korzystają w tym samym czasie oboje rodzice lub opiekunowie dziecka, oczywiście z wyjątkiem dopuszczalnych trzech miesięcy, pracodawca ma prawo wezwać pracownika do stawienia się do pracy. Termin podjęcia pracy przez pracownika wskazuje pracodawca, przy czym powinno to nastąpić nie później niż w ciągu 30 dni od dnia powzięcia takiej wiadomości i nie wcześniej niż po upływie trzech dni od dnia wezwania.

Podstawa prawna

• Art. 186 par. 3 i art. 1862 par. 3 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Czy trzeba mieć zgodę pracownika

Zamierzamy wprowadzić w firmie zmiany w organizacji czasu pracy i wprowadzić w stosunku do niektórych pracowników system równoważnego czasu pracy z przedłużonym w niektóre dni dobowym wymiarem czasu pracy do 12 godzin. Dwóch pracowników, którzy mają być objęci tym systemem, złożyło oświadczenie o korzystaniu z uprawnień rodzicielskich w związku z opieką nad małym dzieckiem. Czy potrzebna jest ich zgoda na pracę dłuższą niż ośmiogodzinna dniówka?

Tak

Pracownicy sprawujący opiekę nad dzieckiem do lat czterech mają prawo zadecydować, czy będą korzystać z przysługujących im uprawnień rodzicielskich. W tym celu powinni złożyć pracodawcy stosowne oświadczenie. Jednym z takich uprawnień jest ograniczenie dobowej normy czasu pracy do ośmiu godzin. Dla pracodawcy oznacza to, że praca w wydłużonych dniówkach możliwa jest tylko za zgodą pracownika opiekującego się małym dzieckiem. Ograniczenie to obowiązuje także w sytuacji, gdy pracownik zatrudniony jest m.in. w systemie równoważnego czasu pracy z przedłużonym w niektóre dni dobowym wymiarem czasu pracy do 12 godzin. Pracodawca musi przy tym pamiętać, że pracownikowi objętemu tym ograniczeniem przysługuje prawo do wynagrodzenia za czas nieprzepracowany w związku ze zmniejszeniem wymiaru czasu pracy do 8 godzin.

Podstawa prawna

• Art. 135 i 148 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Czy zawsze można zastąpić matkę na urlopie

W czasie, gdy moja żona przybywała na urlopie macierzyńskim, w jej firmie zwolniło się stanowisko dyrektora wydziału, w którym jest zatrudniona. Prezes zaproponował jej pracę na tym stanowisku, ale musiałaby ją podjąć przed planowanym powrotem do pracy z urlopu macierzyńskiego. Ustaliliśmy, że ja wykorzystam pozostałą część urlopu macierzyńskiego. Czy żona może zrezygnować z urlopu w każdym czasie?

Nie

Wprawdzie pracownica może zrezygnować z części urlopu macierzyńskiego, ale kodeks pracy wprowadza pewne ograniczenia czasowe. Otóż pracownica ma takie prawo po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego. W takim przypadku niewykorzystanej części urlopu macierzyńskiego udziela się na pisemny wniosek pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko. Warunkiem, aby część urlopu niewykorzystana przez matkę przeszła na ojca, jest zajmowanie się przez niego wychowywaniem dziecka. Gdy taka sytuacja ma miejsce, pracownica zgłasza pracodawcy pisemny wniosek w sprawie rezygnacji z części urlopu macierzyńskiego, najpóźniej na siedem dni przed przystąpieniem do pracy. Do wniosku jest ona zobowiązana dołączyć zaświadczenie pracodawcy zatrudniającego ojca wychowującego dziecko, potwierdzające termin rozpoczęcia przez niego urlopu macierzyńskiego, wskazany w jego wniosku o udzielenie urlopu. Termin ten musi przypadać bezpośrednio po terminie rezygnacji z części urlopu macierzyńskiego przez matkę.

Podstawa prawna

• Art. 180 par. 5 i 6 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Czy ojciec ma prawo do dwóch dni na opiekę

Pracownik złożył wniosek o udzielenie mu dwóch dni zwolnienia na opiekę nad dzieckiem. Jego żona jest osobą bezrobotną i sprawuje stałą opiekę nad dzieckiem. Czy w związku z tym ma on prawo do zwolnienia?

Tak

Prawo do zwolnienia w związku z opieką nad dzieckiem nie jest uzależnione od tego, czy drugi z małżonków jest zatrudniony. Przeciwnie, ograniczenie to ma miejsce, gdy oboje rodzice pracują. Wówczas bowiem ze zwolnienia korzystać może tylko jeden z rodziców. Natomiast jedynym warunkiem skorzystania ze zwolnienia na opiekę jest wychowywanie przynajmniej jednego dziecka do lat 14. Nie ma przy tym znaczenia, czy korzysta z niego matka czy ojciec wychowujący dziecko, gdyż kodeks pracy zrównał rodziców w korzystaniu z tego uprawnienia. Poza tym kodeks pracy nie wprowadza innych ograniczeń, a to oznacza, że zwolnienie to przysługuje pracownikowi także wówczas, gdy matka nie pracuje i stale sprawuje opiekę nad dzieckiem.

Podstawa prawna

• Art. 188 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Czy rozwiązanie umowy skraca urlop wychowawczy

Pracownik, który zatrudniony jest w naszej firmie na podstawie umowy terminowej do 30 listopada tego roku, złożył wniosek o udzielenie mu urlopu wychowawczego w okresie od 1 października do 31 grudnia. Ma on kilkuletni staż pracy, ale czy na umowie terminowej należy się mu urlop wychowawczy?

Tak

Podobnie jak matka tak i ojciec dziecka ma prawo do urlopu wychowawczego, jeżeli legitymuje się co najmniej sześciomiesięcznym zatrudnieniem. W zakresie nabywania prawa do tego urlopu sytuacja obu rodziców jest bowiem identyczna. Toteż niezależnie od tego, który z nich wnioskuje o urlop w celu osobistej opieki nad małym dzieckiem, jest on udzielany w wymiarze do trzech lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko czwartego roku życia. Poza tym pracownik mający wymagany staż, bez względu na to, czy korzystał z urlopu wychowawczego na zasadach określonych wyżej, może skorzystać z urlopu wychowawczego w wymiarze do trzech lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia, jeżeli z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecko wymaga jego osobistej opieki. W opisanej sytuacji pracownik posiada wymagany staż i nabył prawo do urlopu wychowawczego, ale ze względu na terminowy charakter umowy o pracę nie będzie mógł nie skorzystać z niego w takim wymiarze jak to sobie zaplanował. Pracodawca udziela bowiem urlopu wychowawczego jedynie na czas trwania zatrudnienia, niezależnie od okresu, jaki wskaże pracownik we wniosku. Dlatego w przytoczonej sytuacji urlop może być udzielony tylko do końca listopada, a nie do końca roku jak wnioskował pracownik.

Podstawa prawna

• Art. 186 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

• Rozporządzenie ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej z 16 grudnia 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania urlopu wychowawczego (Dz.U. nr 230, poz. 2291).

Czy wymiar czasu pracy ma znaczenie

Kilku moich pracowników korzysta ze zwolnień na opiekę nad dzieckiem w wieku do 14 lat. Mam wątpliwość, czy każdemu pracownikowi przysługują dwa dni wolne niezależnie od wymiaru czasu pracy i systemu, w jakim jest zatrudniony?

Tak

Uprawnienie do dwóch dni zwolnienia od pracy w ciągu roku kalendarzowego ma charakter stały i niezależny od liczby dzieci w wieku do 14 lat, pozostających na wychowaniu pracownika. Prawo do tego zwolnienia powstaje po raz pierwszy z chwilą podjęcia zatrudnienia przez pracownika wychowującego dziecko do lat 14 lub z chwilą urodzenia się dziecka albo wzięcia dziecka na wychowanie i powtarza się z początkiem każdego roku kalendarzowego, aż do chwili ukończenia przez najmłodsze z dzieci 14 lat. Żaden przepis nie uzależnia zasad udzielania tegoż zwolnienia od wymiaru lub systemu czasu pracy, w ramach którego pracownik wykonuje pracę. Kwestie te pozostają bowiem bez znaczenia na wymiar zwolnienia. Oznacza to, że pracownik składając wniosek o dwa dni wolne z tytułu opieki nad dzieckiem, niezależnie od wymiaru i systemu czasu pracy, w jakim jest zatrudniony, ma prawo w tych dniach zwolnienie uzyskać. Rzecz jasna konkretny termin powinien być uzgodniony z pracodawcą.

Podstawa prawna

• Art. 188 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Czy trzeba pracować na pełnym etacie

Mojej żonie kończy się urlop macierzyński i chciałaby powrócić do pracy. Z uwagi na jej częste delegacje za granicę zamierzam przejąć opiekę nad dzieckiem. Mogę jednak korzystać z pomocy teściów, dlatego chciałbym w tym czasie pracować. Czy pracodawca może mi odmówić obniżenia wymiaru czasu pracy do pół etatu (pracuję jako księgowy) w zamian za korzystanie z urlopu wychowawczego?

Nie

Pracownik zainteresowany obniżeniem wymiaru czasu pracy zamiast korzystania z urlopu wychowawczego może złożyć do pracodawcy wniosek w tej sprawie. Z uwagi na to, że przepisy kodeksu pracy nie określają w tym zakresie żadnych terminów, można to uczynić w każdej chwili, a pracodawca ma obowiązek wniosek uwzględnić. Przepisy nie wypowiadają się również co do treści takiego wniosku. Pracownik powinien jednak określić w nim długość okresu, przez który chce korzystać ze skrócenia wymiaru czasu pracy oraz skrócony wymiar czasu pracy (nie niższy niż 1/2 etatu). Z uwagi na to, że pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wniosek w tej sprawie, nie ma potrzeby w sposób szczególny go uzasadniać. Pracownik powinien jednak mieć na uwadze, że gdy zdecyduje się na obniżenie wymiaru czasu pracy i złoży stosowny wniosek, nie będą go obowiązywać w tym czasie przepisy o urlopie wychowawczym, lecz regulacje dotyczące zatrudnienia niepełnoetatowego.

Podstawa prawna

• Art. 1867 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Danuta Klucz

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zmiany w 800 plus. ZUS przesuwa terminy wypłaty pieniędzy. Kiedy przelewy trafią do rodziców?

Jak to jest z tym przelewaniem 800 plus na konta rodziców? Wedle harmonogramu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, pieniądze wypłacane są w dziesięciu określonych terminach. Bywa, że z powodu takiego a nie innego ułożenia dat, przelewy robione są wcześniej. Tak właśnie będzie w czerwcu.

Końskie: debata jednoosobowa. Trzaskowski w Kaliszu

Końskie: 28 maja o godz. 20:00 odbyła się debata jednoosobowa. Rafał Trzaskowski, zgodnie z zapowiedziami, nie przyszedł na debatę. Był na wiecu wyborczym w Kaliszu. Jakie były wyniki pierwszej tury wyborów w Końskich?

Dodatek emerytalno-rentowy dla ojców nie tylko dla matek. Wielki przełom w interpretacji przepisów [wyrok TSUE]

Jakiś czas temu opisywaliśmy dodatki do emerytury czy renty dla kobiet, jak i świadczenie MAMA 4+. Teraz przyszedł czas na analizę bardzo aktualnego wyroku TSUE bo z 15 maja 2025 r. dotyczącego dodatku emerytalno-rentowy dla ojców, nie tylko dla matek mających jedno lub większą liczbę dzieci biologicznych lub przysposobionych. To wielki przełom w interpretacji przepisów. Czas więc zająć się bardziej szczegółowo zagadnieniami w sprawie stopniowego wprowadzania w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zabezpieczenia społecznego mężczyzn w dziedzinie zabezpieczenia społecznego.

Debata w Końskich: Gdzie obejrzeć? Transmisja na żywo

Dzisiaj na miejskim rynku w Końskich Telewizja Republika organizuje "debatę kandydatów na prezydenta". Według zapowiedzi, ma w niej wziąć udział kandydat popierany przez PiS Karol Nawrocki, nie będzie natomiast kandydata KO Rafała Trzaskowskiego.

REKLAMA

Drones360 Nowe technologie na rzecz zielonej i cyfrowej przyszłości edukacji zawodowej w Europie

Innowacyjny projekt Drones360, realizowany przez Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy w ramach programu Erasmus+ (VET) to przedsięwzięcie mające na celu wprowadzenie fundamentalnej zmiany w sposobie przygotowywania młodych ludzi i dorosłych do pracy w kluczowych sektorach przyszłości: zielonej gospodarce i cyfrowych technologiach. Działania w projekcie skupiają się na rozwoju nowoczesnych narzędzi edukacyjnych wykorzystujących drony, wirtualną rzeczywistość (VR) i rozszerzoną rzeczywistość (AR). Inicjatywa łączy ośrodki naukowe, instytucje edukacyjne i firmy z sześciu krajów Unii Europejskiej.

W Sejmie wciąż o drugim dodatku do renty. Pierwszy właśnie zaczyna być wypłacany [Przykład] [Tabela]

Pierwszy dodatek dla rencistów, to dodatek dopełniający. Jego wypłaty są z wyrównaniem od stycznia 2025 r. (wyrównanie uwzględnia też marcową waloryzację.) Natomiast gorzej wygląda sprawa drugiego dodatku – tym razem dla rencistów z tytułu niezdolności do pracy (tzw. renta chorobowa). Wciąż nie mamy upublicznionego projektu nowelizacji przepisów. Wszystko się prawdopodobnie rozbija o stan budżetu oraz zgodę Ministra Finansów. 

PKWiU 2025 - będzie nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015.

Raport o stanie gminy na ostatniej prostej

To już ostatni moment na przygotowanie i przedłożenie radzie raportu o stanie gminy. Termin mija 31 maja. Jego dochowanie jest konieczne dla uzyskania przez wójta wotum zaufania. Warto prześledzić, co musi zawierać taki dokument, oraz jaka jest procedura jego opracowania i przyjęcia.

REKLAMA

Co dalej z urlopem stażowym? Stały Komitet Rady Ministrów zatwierdził 22 maja 2025 r. projekt MRPiPS w sprawie zaliczania okresów różnych prac do stażu. Czy miliony Polaków zyskają dodatkowy urlop?

Urlop stażowy to temat, który stał się teraz jeszcze bardziej aktualny - za sprawą zmian w zaliczaniu do stażu pracy okresów wykonywanych czynności m.in. na podstawie JDG czy umów cywilnoprawnych. Stały Komitet Rady Ministrów zatwierdził 22 maja 2025 r. projekt Ministerstwa Pracy, w którym przewidziano, że do stażu pracy będą zaliczane okresy działalności jednoosobowej działalności gospodarczej oraz praca wykonywana na podstawie umowy zlecenia. Generalnie koncepcja wydłużania urlopu wypoczynkowego w zależności od stażu pracy wzbudza duże zainteresowanie, ponieważ niesie za sobą obietnicę większego odpoczynku i lepszej ochrony zdrowia pracowników. Pracownicy z krótszym stażem (do 10 lat) nadal mieliby 20 dni urlopu, ale po osiągnięciu 10 lat pracy przysługiwałoby już 30 dni. Co więcej, po każdym kolejnym pięcioletnim etapie okres wypoczynku miałby rosnąć o dodatkowe 5 dni, aż do maksymalnie 40 dni dla osób pracujących co najmniej 20 lat. Czy taka propozycja wejdzie w życie?

Druga tura wyborów: Na kogo zagłosują kobiety? [sondaż]

Kobiety mogą odegrać istotną rolę w nadchodzących wyborach prezydenckich. Najnowszy sondaż Opinia24 dla Radia ZET pokazuje wyraźne różnice w preferencjach wyborczych między płciami – zarówno Rafał Trzaskowski, jak i Karol Nawrocki cieszą się dużym poparciem wśród kobiet.

REKLAMA