REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Pracodawca nie może dowolnie pogarszać sytuacji pracownika

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Układy zbiorowe pracy ani regulaminy wynagradzania nie mogą regulować uprawnień pracowniczych w mniej korzystny sposób, niż wynika to z przepisów ustaw i rozporządzeń.
Źródła prawa pracy określone są w art. 9 kodeksu pracy. W myśl tego przepisu, ilekroć w kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy. Przy czym według art. 9 par. 2 postanowienia układów zbiorowych pracy i porozumień zbiorowych oraz regulaminów i statutów nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż przepisy kodeksu pracy oraz innych ustaw i aktów wykonawczych.

Istnieje więc hierarchia źródeł prawa pracy, według której akty niższego rzędu nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż postanowienia ustaw i aktów do nich wykonawczych. Naruszenie zaś tej zasady powoduje, że niekorzystne zapisy układów zbiorowych pracy lub regulaminów należy traktować jako nieważne. Wskazywał na to również Sąd Najwyższy w wyroku z 24 września 2003 r. (I PK 324/02, OSNP 2004/18/313).

PRZYKŁAD
Spółka X wobec problemów finansowych zawarła w uzgodnieniu ze związkami zawodowymi zapis w regulaminie wynagradzania wyłączający prawo do dodatków za pracę w nocy. Adam Z. będący pracownikiem tej spółki, po rozwiązaniu umowy o pracę, wniósł do sądu pracy pozew dochodząc zasądzenia kwoty 2400 zł tytułem niewypłaconego dodatku za pracę w godzinach nocnych. Spółka X w odpowiedzi na pozew podniosła, że prawo do tych dodatków zostało wyłączone regulaminem wynagradzania. Sąd uwzględnił jednak powództwo Adama Z., gdyż zapis regulaminu wyłączający to uprawnienie był sprzeczny z art. 1518 par. 1 k.p.

W razie przejścia zakładu pracy

Zakaz pogarszania sytuacji pracowników ma istotne znaczenie zwłaszcza wówczas, gdy dochodzi do zmiany pracodawcy w trybie określonym w art. 231 k.p. W wyniku bowiem przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę staje się o­n z mocy prawa stroną w dotychczasowych stosunkach pracy. Nie dotyczy to tylko tych pracowników, którzy świadczą pracę na innej podstawie niż umowa o pracę (np. na podstawie powołania lub mianowania), wówczas bowiem osoba przejmująca zakład zobowiązana jest tylko zaproponować im nowe warunki pracy i płacy.
Oznacza to, że zasadniczo, w razie zmiany pracodawcy na podstawie art. 231 k.p., następuje przejęcie przez nowego pracodawcę wszystkich, zarówno majątkowych, jak i niemajątkowych, praw i obowiązków wynikających z istniejących stosunków pracy.
Nowy pracodawca jest związany wszystkimi postanowieniami obowiązujących dotąd umów o pracę oraz układu zbiorowego pracy lub regulaminu wynagradzania obowiązującego w przejętym zakładzie pracy, a ich zmiana na niekorzyść pracowników może nastąpić tylko za porozumieniem stron lub na mocy wypowiedzenia zmieniającego (art. 42 k.p.). Wynika to z faktu, że uprawnienia wynikające z dotychczasowych układów zbiorowych, regulaminów lub porozumień płacowych, po przejęciu zakładu pracy stają się treścią umowy o pracę danego pracownika. Podnosił to także Sąd Najwyższy w wyroku z 21 września 1995 r. (I PRN 60/95 OSNAPIUS 7/1996/100), stwierdzając, że w razie przejęcia zakładu pracy (art. 231 k.p.) dotychczasowa treść stosunku pracy nie ulega zmianie również w zakresie nabycia prawa do nagrody jubileuszowej i odprawy rentowej. Uprawnienia te, wynikające dotychczas z układu zbiorowego lub zakładowego porozumienia płacowego, po przejęciu stają się treścią umowy o pracę.

Układy zbiorowe nadal obowiązują

Nowi pracodawcy często nie zdają sobie sprawy z tego faktu i chcąc uchylić się od zobowiązań wynikających z układów zbiorowych pracy lub regulaminów wynagradzania odmawiają pracownikom wypłaty świadczeń, uważając, że także do przejętych pracowników stosuje się tylko układy lub regulaminy istniejące u nowego pracodawcy, a dotychczasowe układy lub regulaminy nie mają znaczenia. W praktyce zdarza się także, że wprowadzają własne nowe regulaminy zawierające zapisy niekorzystne dla pracowników. Jest to jednak działanie nieskuteczne, o czym niekiedy pracodawcy dowiadują się dopiero w sądzie pracy, który zasądza od nich należne pracownikom świadczenia. Dotyczy to w szczególności odpraw czy nagród jubileuszowych wynikających dla pracowników z regulaminów wynagradzania obowiązujących w chwili przejęcia zakładu pracy przez nowego pracodawcę.
Skutek taki wynika z art. 24113 par. 1 k.p., według którego korzystniejsze postanowienia układu, z dniem jego wejścia w życie, zastępują z mocy prawa wynikające z dotychczasowych przepisów prawa pracy warunki umowy o pracę lub innego aktu stanowiącego podstawę nawiązania stosunku pracy. Natomiast postanowienia układu mniej korzystne dla pracowników wprowadza się w drodze wypowiedzenia pracownikom dotychczasowych warunków umowy o pracę lub innego aktu stanowiącego podstawę nawiązania stosunku pracy.

Kiedy wypowiedzenie zmieniające

Zatem jeśli nowy pracodawca wprowadził po przejęciu zakładu pracy dla jego dotychczasowych pracowników nowy układ zbiorowy lub regulamin wynagradzania, który jest mniej korzystny dla pracowników, to musi zastosować wypowiedzenia zmieniające ich warunki pracy. Jeśli tego nie zrobi, będą do nich miały nadal zastosowanie przepisy poprzedniego regulaminu. Tak też wskazywał Sąd Najwyższy w wyroku z 25 lipca 2003 r. (I PK 301/02, M. P. Pr. -wkł. 2004/2/6), stwierdzając, że wprowadzenie bez wypowiedzenia warunków płacy niekorzystnych zmian dotyczących dodatkowego wynagrodzenia rocznego uzasadnia roszczenie o zasądzenie pełnej wysokości tego świadczenia.

PRZYKŁAD
Bogdan S. był zatrudniony w Zakładzie Metalowym w K., w którym obowiązywał regulamin wynagradzania przewidujący prawo do nagrody jubileuszowej. Zakład ten został następnie przejęty przez Spółkę X, gdzie obowiązywał inny regulamin wynagradzania nieprzewidujący prawa do takich nagród. Nowy pracodawca nie wypowiedział warunków umowy o pracę Bogdana S. w zakresie prawa do nagrody jubileuszowej ani też nie zawarł z nim porozumienia zmieniającego w tej części treść stosunku pracy. Gdy Bogdan S. wniósł pozew o zasądzenie tej nagrody jubileuszowej na dotychczasowych zasadach, sąd uwzględnił jego powództwo.

Podobnie jest w razie komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego dokonanej na podstawie ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (Dz.U. z 2002 r. nr 171, poz. 1397 ze zm.), gdyż spółka powstała w wyniku komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego jest związana nie tylko treścią umów o pracę zawartych z poszczególnymi pracownikami, lecz także wewnątrzzakładowymi przepisami prawa pracy w rozumieniu art. 9 k.p. Chodzi tu w szczególności o zakładowy układ zbiorowy pracy, regulamin pracy, regulamin wynagradzania, inne porozumienia zbiorowe określające prawa i obowiązki pracowników. Chcąc zatem wprowadzić własne, mniej korzystne dla pracowników regulacje, musi się posłużyć wypowiedzeniem zmieniającym.

Ryszard Sadlik


Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Koniec z „godzinami czarnkowymi”? Nowelizacja coraz bliżej

Obowiązkowe godziny ponadwymiarowe dla nauczycieli, wprowadzone za czasów ministra Przemysława Czarnka, mają zostać zniesione. Ministerstwo Edukacji Narodowej przygotowało projekt nowelizacji przepisów, który trafił właśnie do konsultacji publicznych. Zmiany mogą wejść w życie już od września.

Nowi biedni emeryci. W Polsce już ponad 430 tys. osób z emeryturą niższą od minimalnej

W Polsce rośnie liczba osób pobierających emeryturę niższą od minimalnej. Zdecydowaną większość tej grupy stanowią kobiety. Przyczyną niskich świadczeń jest najczęściej zbyt krótki okres opłacania składek – wynikający z przerw w pracy, zatrudnienia na czarno, złego stanu zdrowia czy pracy za granicą.

Tylko do 31 sierpnia! PFRON dopłaci Ci 347 zł miesięcznie do opieki nad dzieckiem

W ramach programu Aktywny Samorząd – Obszar D, jeśli jesteś osobą z niepełnosprawnością i pracujesz zawodowo, a jednocześnie opiekujesz się dzieckiem, możesz otrzymać nawet 347 zł miesięcznie z PFRON na koszty opieki, np. żłobka, przedszkola lub niani. Wnioski przyjmowane są tylko do 31 sierpnia 2025 roku. Sprawdź, komu przysługuje wsparcie i jak złożyć wniosek.

PPK i dodatki motywacyjne: gminy muszą płacić ze swojego budżetu – wyjaśnia RIO

Regionalna Izba Obrachunkowa w Krakowie wyjaśnia: wydatki na PPK od dodatków motywacyjnych wypłacanych pracownikom pomocy społecznej nie są objęte rządowym dofinansowaniem i muszą być finansowane z budżetu gminy. Wyjaśnienia pojawiły się po interwencji Brzeszcz – mówi prezes RIO Jolanta Nowakowska.

REKLAMA

Coraz więcej firm znika z rynku? Zaskakujące dane z CEIDG za pierwsze półrocze 2025

Miało być lepiej, a statystyki mówią co innego. Choć sytuacja przedsiębiorców nie pogarsza się dramatycznie, w sześciu województwach więcej firm się zamyka niż powstaje. Co stoi za tym trendem? Eksperci tłumaczą zaskakujące liczby.

Pensje nauczycieli zagrożone? Samorządy ostrzegają: we wrześniu, październiku, maksymalnie w listopadzie może zabraknąć pieniędzy

Samorządy alarmują: już jesienią może zabraknąć środków na pensje nauczycieli. – Słyszymy głosy desperacji – mówi współprzewodniczący Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego Arkadiusz Chęciński. Samorządowcy domagają się realnego dialogu i rozważają przekazanie obowiązku finansowania oświaty rządowi.

Wielkie zmiany w rachunkach za gaz dla milionów Polaków. Zacznie się już w sierpniu

Bez wizyt inkasenta, bez prognoz i bez niespodzianek na rachunku. Od sierpnia w Polsce zaczyna się duża zmiana w sposobie rozliczania gazu. Stare liczniki będą stopniowo zastępowane nowoczesnymi, zdalnymi urządzeniami. Zmiana dotyczy blisko dwóch milionów gospodarstw domowych.

Naklejka o wadliwej segregacji - orzeczenia sądów

Naklejka informacyjna na pojemnikach na śmieci o wadliwej segregacji nie spełnia wymogów prawnych powiadomienia właściciela nieruchomości o naruszeniu zasad segregacji odpadów komunalnych. W najnowszych wyrokach sądy administracyjne jasno wskazują, że jest to tylko sygnał o stwierdzonych nieprawidłowościach.

REKLAMA

Rozwód pozasądowy, czyli zmiany, które mogą wiele uprościć albo jeszcze bardziej skomplikować

Aktualnie sprawa rozwodowa nierozerwalnie wiąże się z postępowaniem przed sądem, formalnym procesem, koniecznością udziału w rozprawach, przeprowadzaniem dowodów oraz niejednokrotnie znacznym stresem i długim oczekiwaniem na rozstrzygnięcie.
W kwietniu 2025 r. Ministerstwo Sprawiedliwości w ramach działań deregulacyjnych przedstawiło propozycję nowelizacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz niektórych innych ustaw (dalej k.r.o.), mającą na celu wprowadzenie alternatywnej drogi rozwiązania małżeństwa – tzw. rozwodu pozasądowego. Model ten miałby polegać na umożliwieniu uzyskania rozwodu przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w wybranej przez małżonków gminie, bez udziału sądu. Nowa procedura miałaby opierać się na zgodnych oświadczeniach małżonków, a jej szczegółowy przebieg miałby być określony w zmienionych przepisach ustawy z 28 listopada 2024 r. Prawo o aktach stanu cywilnego.

Rewolucja w 800 plus. Ci rodzice nie dostaną już zasiłku na dziecko z programu Rodzina 800+ bo nie spełniają nowego warunku?

Nowy rząd rozważa zmianę strategii w polityce społecznej. Na pierwszy ogień pójść ma najkosztowniejszy program socjalny – Rodzina 800+. Po zmianie, 800 plus trafić miałoby tylko do rodziców, którzy pracują. Czy takie zmiany są w ogóle realne?

REKLAMA