REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy pracodawca może żądać podpisania weksla

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Pracodawcy na zabezpieczenie swoich roszczeń żądają niekiedy podpisania przez pracownika weksla. Nie każde takie działanie pracodawcy jest jednak legalne.
Przepisy kodeksu pracy nie wyłączają możliwości zabezpieczenia wekslowego roszczeń zakładu pracy przeciwko pracownikowi i realizacji tych roszczeń w sądzie. Jest to zatem prawnie dopuszczalne, o ile szefostwo firmy nie działało w niedozwolony sposób (np. stosując groźbę, podstęp – w takim wypadku możliwe będzie uchylenie się od skutków wadliwego oświadczenia woli). Innymi słowy, żaden przepis nie zakazuje używania weksli, a jest to popularne i dość szeroko stosowane zabezpieczenie.

Nie każdy dopuszczalny

Nie każdy weksel pracowniczy jest jednak legalny. Funkcja ochronna prawa pracy bierze bowiem niekiedy górę nad surową i bezwzględną wymową roszczenia wekslowego. I tak w przypadku szkód powstałych w wyniku nieuzasadnionego rozwiązania stosunku pracy przez pracownika żądanie wcześniejszego wekslowego zabezpieczenia tych roszczeń jest nieważne z mocy prawa na podstawie art. 18 par. 2 kodeksu pracy jako sprzeczne z zasadą wolności pracy i jej konsekwencjami w postaci pracowniczej wolności rozwiązania umowy (wyrok SN z 19 marca 1998 r. I PKN 560/97, OSNP z 1999 r. nr 5, poz. 160).
WAŻNE

Zwolnienie z pracy lub zmiana umowy o pracę skutkuje uchyleniem odpowiedzialności dłużników wekslowych, w szczególności pracownika – wystawcy weksla in blanco i poręczycieli, chyba że z treści deklaracji wynika wyraźnie, iż zabezpieczono roszczenia, jakie mogą wynikać ze zmienionej lub kolejnej umowy.

Zabezpieczenie mienia

Najczęściej pracodawcy korzystają jednak z weksla, chcąc zabezpieczyć roszczenia odszkodowawcze za mienie powierzone. I co do zasady mają do tego prawo (wyrok SN z 21 maja 1981 r., IV PRN 6/81, OSNC z 1981 r., nr 11, poz. 225). Można zatem postawić tezę, że na linii pracodawca-pracownik weksle są dopuszczane, ale tylko w przypadku odpowiedzialności odszkodowawczej. Co oczywiste nie mogą o­ne też zmieniać kodeksowych zasad odpowiedzialności – np. niedopuszczalny byłby weksel statuujący nieograniczoną odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną z winy nieumyślnej.

Przedawnienie roszczenia

Powstaje pytanie, w jakim czasie przedawnia się roszczenie wekslowe, które zabezpiecza naprawienie szkody pracowniczej. Zgodnie z art. 291 par. 1 k.p. roszczenie ze stosunku pracy ulega przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie to stało się wymagalne. Jednakże roszczenia pracodawcy o naprawienie szkody, wyrządzonej przez pracownika wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków, ulegają przedawnieniu z upływem roku od dnia, w którym pracodawca powziął wiadomość o wyrządzeniu szkody, nie później jednak niż z upływem 3 lat od jej wyrządzenia. Tyle przepisy – jak jednak wskazał SN w wyroku z 21 maja 1981 r. roszczenie zakładu pracy z weksla gwarancyjnego o zapłatę oznaczonej w nim sumy pieniężnej, stanowiącej równowartość szkody powstałej w mieniu powierzonym pracownikowi do wyliczenia się lub do zwrotu, nie ulega przedawnieniu w okresie przewidzianym w art. 291 par. 2 k.p., lecz w okresie zakreślonym w art. 70 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe (Dz.U. nr 37, poz. 282). Oznacza to, że przedawnienie roszczenia pracowniczego traci znaczenie wobec wymagalności i skuteczności weksla. Zgodnie natomiast z art. 70 prawa wekslowego roszczenia wekslowe ulegają przedawnieniu z upływem lat trzech, licząc od dnia płatności weksla. Mówiąc inaczej – pomimo przedawnienia roszczenia odszkodowawczego pracodawca w dalszym ciągu będzie mógł odzyskać pieniądze.

Podpisanie weksla

Pracownik, decydując się na podpisanie weksla przedstawionego mu przez pracodawcę, powinien zdawać sobie sprawę, że to poważna i brzemienna w skutki decyzja. Przede wszystkim podpis złożony na niezupełnym wekslu uprawnia pracodawcę do wpisania w nim dowolnej kwoty, a to może rodzić ryzyko, że np. zbędzie o­n weksel i po nadejściu terminu płatności nabywca przedstawi dokument do zapłaty. Zobowiązanie ucieleśnione w wekslu żyje bowiem własnym życiem i jego istnienie nie jest uzależnione od przyczyny wystawienia.
WAŻNE

Opłata stosunkowa wynosi 5 proc. wartości przedmiotu sporu, nie mniej jednak niż 30 zł i nie więcej niż 100 000 zł.
Określenie okoliczności uprawniających do wypełnienia powinna zawierać zatem deklaracja, w której zostaną wpisane brakujące elementy – suma zobowiązania, data wystawienia i termin zapłaty. Jej istnienie może też ułatwić pracodawcy odparcie ewentualnych zarzutów wystawcy, że weksel został uzupełniony niezgodnie z zawartym porozumieniem.
Na wypadek sporu pracodawca może skorzystać z postępowania nakazowego, które jest szybkim i tanim sposobem dochodzenia należności – charakteryzuje się uproszczonym badaniem sprawy, a ponadto powód zgodnie z art. 13 i 19 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. nr 167, poz. 1398) płaci tylko 1/4 opłaty stosunkowej (chyba że znajdzie zastosowanie postępowanie uproszczone). Przy wekslu o wartości 15 000 zł pracodawca zapłaci więc tylko 187,50 zł.
Niebezpieczeństwo kryje się również w tym, że rozpoznanie sprawy następuje na posiedzeniu niejawnym (a zatem nakaz jest wydawany w zaciszu sędziowskiego gabinetu bez obecności, a nawet wiedzy pozwanego). Co więcej, nakaz staje się natychmiast wykonalny po upływie terminu do zaspokojenia roszczenia, co oznacza, że może zostać zaopatrzony w klauzulę wykonalności i skierowany do egzekucji przed uprawomocnieniem. W razie wniesienia zarzutów sąd może jednak wstrzymać wykonanie na wniosek pozwanego. Warto też wiedzieć, że roszczenie wynikające z niedoboru w powierzonym mieniu może być rozdrobnione na postępowanie nakazowe i zwykłe, jeżeli wysokość niedoboru przekracza sumę wynikającą z zabezpieczenia wekslowego.
PRZYKŁAD

Zatrudniony w magazynie Tomasz P. podpisał weksel własny in blanco (według deklaracji górny pułap odpowiedzialności to 5000 zł). W wyniku kontroli stwierdzono jednak niedobór w wysokości 9000 zł. Pracodawca może więc wystąpić na drogę postępowania nakazowego (i to uproszczonego), a pozostałych 4000 zł dochodzić w zwykłym procesie (również uproszczonym).

Poręczenie wekslowe

Wskazane uwagi odnoszą się również do poręczenia wekslowego (zwanego avalem) – może się bowiem zdarzyć, że szef poleci nam podpisanie przedniej strony czyjegoś weksla. Trzeba pamiętać, że taki podpis to poręczenie złożone za głównego zobowiązanego (przy wekslu własnym za wystawcę), a zobowiązanie poręczyciela jest w zasadzie niezależne od istnienia głównego długu.
Co więcej, może się okazać, że taki podpis przy błędnym wypełnieniu weksla zostanie potraktowany jako zwykłe cywilne poręczenie ze wszystkimi konsekwencjami – na wypadek, gdyby główny dłużnik nie mógł zapłacić, musi to za niego zrobić poręczyciel. Jako plus można wskazać, że sąd, który bada sprawę, jest zobowiązany do ustalenia, czy pracownik ponosi odpowiedzialność za szkodę w powierzonym mieniu, a w konsekwencji, czy wypełnienie weksla jest zgodne z deklaracją.
Mając na uwadze przedstawione niebezpieczeństwa, należy dobrze rozważyć, czy warto wchodzić w tak mocne więzy z pracodawcą. Nie bez znaczenia będzie też oczywiście wartość powierzonego mienia i co za tym idzie – kwota zabezpieczenia.
KIEDY PRACODAWCA MOŻE ŻĄDAĆ PODPISANIA WEKSLA

• Na zabezpieczenie szkód w mieniu powierzonym.
• Na zabezpieczenie innych szkód materialnych powstałych w mieniu pracodawcy lub osób trzecich (choć tu zdania są podzielone).
Adam Malinowski
adam.malinowski@infor.pl


Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Renta wdowia – od kiedy? ZUS podał harmonogram wypłat

Już od 1 lipca 2025 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpocznie wypłaty rent wdowich – nowego świadczenia, na które czekało setki tysięcy uprawnionych. ZUS podał oficjalny harmonogram, z którego wynika, że świadczenia będą wypłacane w dotychczasowych terminach wypłat emerytur i rent: 1., 6., 10., 15., 20. oraz 25. dnia każdego miesiąca.

Od 1 lipca 2025 r. farmaceuci zarobią nawet 10 554 zł brutto. Nowa siatka płac w ochronie zdrowia

Od 1 lipca 2025 r. obowiązywać będą nowe minimalne wynagrodzenia dla farmaceutów zatrudnionych w placówkach ochrony zdrowia. Wzrost płac wyniesie nawet 1 300 zł brutto miesięcznie. To efekt corocznej waloryzacji stawek wynikającej z ustawy o minimalnych wynagrodzeniach w ochronie zdrowia, powiązanej ze wzrostem przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

OC dla rowerzystów – konieczność czy ograniczanie wolności? Polacy podzieleni

Czy rowerzyści powinni mieć obowiązkowe OC? Wraz ze wzrostem liczby jednośladów na drogach, temat ten wraca jak bumerang i dzieli opinię publiczną. Najnowsze badanie Rankomat.pl pokazuje, że Polacy są niemal równo podzieleni – nie brakuje zarówno zwolenników bezpieczeństwa, jak i obrońców niezależności.

Czy konto firmowe jest obowiązkowe?

Przy założeniu firmy musisz dopełnić wielu formalności. O ile wybór nazwy przedsiębiorstwa, wskazanie adresu jego siedziby, czy wskazanie właściwego PKD są obligatoryjne, o tyle otworzenie rachunku firmowego niekoniecznie. Jednak dużo zależy przy tym od tego, jaka forma działalności jest prowadzona, jakie transakcje są wykonywane i wreszcie, czy chce ona korzystać z mechanizmu split payment.

REKLAMA

W Sejmie: Wypłaty ZUS do 21. dnia miesiąca? Wcześniej między 5. a 10. dniem? [Zasiłki i świadczenia]

W Sejmie poseł Michał Moskal zwrócił się do rządu (MRPiPS) z prośbą o potwierdzenie albo zaprzeczenie informacji, jakie otrzymał w swoim biurze poselskim. Wyborcy interweniowali u posła domagając się załatwienia przez niego, aby ZUS wypłacał świadczenia między 5. a 10. dniem każdego miesiąca (tak kiedyś), a nie bliżej 21-ego (tak dziś). Dotyczyć ta sytuacja ma dużej liczby świadczeń - zasiłków chorobowych, macierzyńskich, opiekuńczych, a także świadczenia pielęgnacyjnego.

4 dni pracy i 35 dni urlopu? Tak może wyglądać 2026 rok!

Rząd zapowiada gruntowną reformę Kodeksu pracy. W centrum zmian są: skrócenie tygodnia pracy do czterech dni lub 35 godzin oraz wydłużenie urlopu wypoczynkowego do 35 dni. Nowe przepisy mogą wejść w życie już od 2026 roku. Choć projekt budzi entuzjazm wielu pracowników, jego wdrożenie wymaga kompromisów z pracodawcami i szczegółowych analiz kosztów.

Blisko LUDZI i dla LUDZI. Czym Emtor wyróżnia się jako pracodawca na rynku wózków widłowych?

Na przestrzeni lat firma Emtor udowodniła, że sukces w biznesie nie zależy wyłącznie od produktów czy wyników finansowych, ale przede wszystkim od ludzi, którzy ten biznes tworzą. To dzięki zaangażowaniu, lojalności i codziennej pracy zespołów połączenie tradycji z nowoczesnością jest możliwe. Emtor stawia na człowieka – nie tylko jako pracownika, ale jako partnera w budowaniu wspólnej przyszłości. Bo gdy ludzie czują się docenieni, chcą zostać na dłużej. Jak zatem firma buduje swoją przewagę na konkurencyjnym rynku?

Strefa czystego transportu (STC) w Krakowie od 1 stycznia 2026 r.

W głosowaniu przeprowadzonym w nocy ze środy (11.06.) na czwartek (12.06.), Rada Miasta Krakowa większością głosów zdecydowała, że SCT zacznie obowiązywać od stycznia 2026 r. i obejmie obszar do granic IV obwodnicy. Oznacza to, że nowymi przepisami objęta zostanie niemal cała powierzchnia miasta – z wyłączeniem jego obrzeży, w tym m.in. Wzgórz Krzesławickich i Swoszowic.

REKLAMA

Kiedy pierwsza wypłata renty wdowiej?

Z danych ZUS wynika, że do 11 czerwca 2025 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło 898,7 tys. wniosków. Większość wniosków o rentę wdowią złożyły kobiety. Kiedy pierwsza wypłata renty wdowiej? Gdzie złożono najwięcej wniosków?

Bez edukacji nie ma kaucji – klucz do sukcesu systemu kaucyjnego leży w świadomości społecznej

Choć Polacy popierają wprowadzenie systemu kaucyjnego, brak wiedzy o jego działaniu może zagrozić skuteczności reformy. Edukacja i przemyślana komunikacja to fundamenty, bez których nawet najlepsza technologia nie spełni swojej roli.

REKLAMA