Czy urlop wychowawczy przysługuje na adoptowane dziecko

EKSPERT WYJAŚNIA

Prawo do urlopu wychowawczego przysługuje osobie zatrudnionej nie krócej niż sześć miesięcy. Do tego okresu wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia. Nie ma przy tym znaczenia długość przerw między okresami zatrudnienia czy też wymiar czasu pracy (nie przelicza się połowy etatu na cały etat). Bez znaczenia jest także tryb rozwiązania stosunku pracy. Do okresu zatrudnienia wlicza się bowiem także okres wypowiedzenia umowy oraz okres pracy zakończony natychmiastowym rozwiązaniem umowy o pracę z winy pracownika.

Warto przy tym pamiętać, że urlop wychowawczy przysługuje pracownikowi przez okres trzech lat, jednak nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko czwartego roku życia.

Z takiego uprawnienia może korzystać nie tylko biologiczny rodzic, ale także osoba, która adoptowała dziecko. Zgodnie z kodeksem pracy podmiotem uprawnionym do urlopu wychowawczego jest rodzic lub prawny opiekun dziecka. Urlop ten jest udzielany w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem - nie tylko własnym, ale także tym, które zostało przyjęte na wychowanie albo które zostało powierzone opiece przez sąd.

Na podstawie par. 1 rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków udzielania urlopu wychowawczego wniosek o jego udzielenie składa się pracodawcy w formie pisemnej na dwa tygodnie przed rozpoczęciem okresu, w którym zamierza się korzystać z tego urlopu. Jeżeli wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego zostanie złożony bez zachowania wyżej wymienionego terminu, pracodawca udziela urlopu nie później niż z dniem upływu dwóch tygodni od dnia złożenia wniosku przez pracownika (par. 3 pkt 3 rozporządzenia). Dwutygodniowy termin przed rozpoczęciem urlopu ma co do zasady umożliwić pracodawcy odpowiednie przygotowanie się do odejścia pracownika na urlop, np. znalezienie pracownika na zastępstwo. O ile wniosek o udzielenie urlopu wypoczynkowego zostanie złożony wcześniej, urlop powinien rozpocząć się w terminie wskazanym przez pracownika.

Warto pamiętać, że urlop wychowawczy może być dzielony maksymalnie na cztery części. O podziale urlopu i czasie trwania jego części decyduje pracownik, a nie pracodawca. Ten ostatni zatem nie może wskazać pracownikowi dogodnego dla siebie i firmy terminu wykorzystania poszczególnych części. Pracownik nie ma obowiązku powiadomienia pracodawcy, jak rozłoży wykorzystanie urlopu wychowawczego. Występuje z wnioskiem o udzielenie urlopu oddzielnie na każdą jego część.

Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia zakończenia tego urlopu. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy w tym czasie jest dopuszczalne tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

EWA RAKOWSKA

ekspert z zakresu prawa pracy

PODSTAWA PRAWNA

• Art. 186 i 186¹ ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

• Rozporządzenie ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej z 16 grudnia 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania urlopu wychowawczego (Dz.U. nr 230, poz. 2291 z późn. zm.).