Prawo do zasiłku macierzyńskiego przed płatnikiem składek lub ZUS trzeba udowodnić

Warunkiem otrzymania zasiłku macierzyńskiego jest urodzenie dziecka albo przyjęcie dziecka na wychowanie (w celu przysposobienia lub w ramach rodziny zastępczej) w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego. W określonych przypadkach zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego przysługują także w razie urodzenia dziecka po ustaniu ubezpieczenia chorobowego. Otrzymanie zasiłku w wymienionych sytuacjach uzależnione jest od przedstawienia stosownych dokumentów.

 

Zasiłek przed i po porodzie

Podstawowym dokumentem wymaganym do wypłaty zasiłku macierzyńskiego jest skrócony odpis aktu urodzenia dziecka. Jeśli jednak ubezpieczona ma zamiar skorzystać z części urlopu macierzyńskiego jeszcze przed porodem, to w celu uzyskania prawa do zasiłku macierzyńskiego za ten okres musi przedłożyć zaświadczenie lekarskie stwierdzające przewidywaną datę porodu. Wymaganym dokumentem jest także pisemne oświadczenie ubezpieczonej o urodzeniu pierwszego lub kolejnego dziecka.

Poród za granicą

Jeżeli dziecko urodziło się podczas pobytu za granicą, wówczas dowodem wymaganym do wypłaty zasiłku macierzyńskiego są przetłumaczone na język polski: zaświadczenie zagranicznego zakładu leczniczego lub zagranicznego lekarza stwierdzające przewidywaną datę porodu - za okres przed porodem, albo skrócony odpis aktu urodzenia dziecka - za okres po porodzie.

Zaświadczenie powinno być wystawione na blankiecie z nadrukiem określającym nazwę zakładu leczniczego lub imię i nazwisko lekarza, opatrzone datą wystawienia i podpisem.

Ubezpieczona musi złożyć również oświadczenie o urodzeniu pierwszego lub kolejnego dziecka, a jeżeli zasiłek ma być wypłacany przez ZUS - zaświadczenie pracodawcy o okresie udzielonego urlopu macierzyńskiego. Nie wymaga się przedłożenia przetłumaczonych na język polski zaświadczeń wystawionych na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, w języku urzędowym tych państw. W razie potrzeby tłumaczenia tych dokumentów dokonuje płatnik zasiłku.

PRZYKŁAD

PŁATNIK ZASIŁKU MACIERZYŃSKIEGO

Z pracownicą zawarto umowę o pracę do 31 sierpnia 2007 r. Ponieważ pracownica przedłożyła zaświadczenie lekarskie stwierdzające, że jest w czwartym miesiącu ciąży, umowę o pracę przedłużono do dnia porodu. 1 grudnia 2007 r. pracownica wystąpiła do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie urlopu macierzyńskiego od 14 grudnia 2007 r. do dnia porodu przedkładając zaświadczenie o przewidywanej dacie porodu, która została określona na 30 grudnia 2007 r. Poród nastąpił 27 grudnia 2007 r. Pracodawca wypłacił zasiłek macierzyński za okres od 14 do 27 grudnia 2007 r. Wypłaty zasiłku macierzyński za okres po ustaniu ubezpieczenia chorobowego (umowa o pracę rozwiązała się w dniu porodu), tj. od 28 grudnia 2007 r., dokona oddział ZUS.

Krótszy okres pobierania zasiłku

Przyznanie i wypłata zasiłku macierzyńskiego ojcu dziecka, jeżeli jego matka zdecydowała się na skrócenie okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego (po wykorzystaniu co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego), następuje na podstawie: skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka, zaświadczenia płatnika zasiłku macierzyńskiego matki dziecka o okresie pobierania przez nią zasiłku macierzyńskiego oraz o okresie przysługującego jej zasiłku macierzyńskiego. Konieczne jest także dołączenie w przypadku: ubezpieczonego będącego pracownikiem - zaświadczenia pracodawcy o okresie udzielonego urlopu macierzyńskiego, ubezpieczonego prowadzącego działalność pozarolniczą - oświadczenie ojca dziecka o przerwaniu działalności, pozostałych ubezpieczonych - zaświadczenia o przerwaniu działalności zarobkowej.

Wymienione wyżej dokumenty stanowią także podstawę wypłaty zasiłku w razie śmierci ubezpieczonej lub porzucenia przez nią dziecka ubezpieczonemu ojcu dziecka albo innemu ubezpieczonemu członkowi najbliższej rodziny, który zaopiekuje się małym dzieckiem. W przypadku porzucenia dziecka przez ubezpieczoną matkę dziecka, oprócz wymienionych wyżej dokumentów, dodatkowo wymagane jest oświadczenie o porzuceniu dziecka.

Ustanie ubezpieczenia chorobowego

Przyznanie i wypłata zasiłku macierzyńskiego po ustaniu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli ubezpieczenie to ustało w okresie ciąży z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, następuje na podstawie: zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego stan ciąży w okresie zatrudnienia, świadectwa pracy lub innego dokumentu potwierdzającego rozwiązanie stosunku pracy z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka.

Jeżeli rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło z naruszeniem przepisów prawa, wówczas dowodami do przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego po ustaniu ubezpieczenia chorobowego są: zaświadczenie lekarskie stwierdzające stan ciąży w okresie zatrudnienia, prawomocne orzeczenie sądu o rozwiązaniu stosunku pracy z naruszeniem przepisów prawa, skrócony odpis aktu urodzenia dziecka. Po ustaniu ubezpieczenia chorobowego, w przypadku gdy umowa o pracę została przedłużona do dnia porodu, wypłata zasiłku następuje po przedstawieniu: zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego przewidywaną datę porodu - za okres przed porodem, skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka - za okres po porodzie, oświadczenia ubezpieczonej o urodzeniu pierwszego lub kolejnego dziecka, świadectwa pracy lub innego dokumentu stwierdzającego rodzaj zawartej umowy o pracę i datę rozwiązania stosunku pracy.

Dokumentowanie uprawnień do zasiłku

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

ANETA MAJ

gp@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

- Art. 29, art. 30, art. 53 ust. 2 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 31, poz. 267 z późn. zm.).

- Par. 12-17b rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 27 lipca 1999 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. nr 65, poz. 742 z późn. zm.).