Rok na ubieganie się o becikowe

W Polsce są dwie regulacje, na podstawie których można ubiegać się o tzw. becikowe. Jedna obowiązuje od stycznia 2006 r. i przewiduje, że o 1 tys. zł wparcia mogą ubiegać się rodzice, których łączny dochód nie przekracza 504 zł netto miesięcznie na osobę. Druga weszła w życie 9 lutego 2006 r. i gwarantuje kolejny 1 tys. zł wszystkim rodzicom bez względu na wysokość dochodów. Tak więc wysokość świadczeń, na jakie można liczyć, zależy od spełnienia określonych kryteriów, a ich przyznanie nie odbywa się automatycznie. W każdym przypadku potrzebny jest wniosek zainteresowanych. Najuboższe rodziny mogą dostać więc w sumie 2 tys. zł.

Nie ma

w przepisach jednolitego wzoru wniosku o becikowe

Wniosek o becikowe

Aby otrzymać becikowe, ojciec lub matka dziecka, jego opiekun prawny lub faktyczny musi złożyć w gminie wniosek o to świadczenie. Trzeba to zrobić u wójta, burmistrza lub prezydenta miasta właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie - w każdym razie w urzędzie gminy lub miasta, w której się mieszka. W części miejscowości urzędy zlecają wypłatę świadczeń rodzinnych ośrodkom pomocy społecznej.

Wniosek trzeba złożyć w ciągu jednego roku od daty urodzenia się dziecka lub przejęcia nad nim opieki. Przepisy nie przewidują jednolitego wzoru wniosku o becikowe. Gminy lub ośrodki pomocy społecznej mogą jednak same go przygotować. Jeśli tego nie zrobiły, wymagają od osób ubiegających się o becikowe złożenia podania wraz z koniecznymi dokumentami. Chodzi o dokumenty stwierdzające tożsamość osoby ubiegającej się o świadczenie (na przykład dowód osobisty) i skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub inny dokument urzędowy potwierdzający datę urodzenia dziecka (wystawia go urząd stanu cywilnego w miejscu urodzenia dziecka). Ponadto w gminie osoba ubiegająca się o becikowe musi złożyć pisemne oświadczenie, że świadczenie to nie zostało wypłacone wcześniej np. drugiemu z rodziców.

PRZYKŁAD: WYPŁATA W MIEJSCU ZAMIESZKANIA

Do wypłacenia becikowego zobowiązana jest gmina, w której matka mieszka w chwili złożenia wniosku. Takie stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z 26 września 2007 r. (sygn. akt IOW 52/07) dotyczącym tzw. sporu kompetencyjnego pomiędzy prezydentem Raciborza i Łodzi.

Młoda matka wystąpiła do prezydenta Łodzi o przyznanie jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka. Organ stwierdził jednak, że nie jest właściwy do wypłaty pieniędzy i przekazał wniosek do prezydenta Raciborza, bo tam kobieta przebywa, tam urodziła dziecko i dlatego becikowe powinien wypłacić prezydent Raciborza. Ten z kolei wyjaśnił, że matka dziecka jest na stałe zameldowana w Łodzi, więc w tym mieście powinno jej zostać wypłacone świadczenie. Sprawa trafiła do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał, że powinien to zrobić prezydent Łodzi. Z tego bowiem, co oświadczyła kobieta, wynikało, że mieszka ona na stałe w tym mieście i tam koncentruje się jej życie. W Raciborzu z kolei przebywa okazyjnie, gdyż tam mieszka ojciec jej dziecka. Sąd wyjaśnił jednak, że nie oznacza to, że o organie właściwym do wypłaty pieniędzy decyduje miejsce zameldowania.

Zgodnie z ustawą z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 992 z późn. zm.) becikowe wypłaca organ właściwy ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy. Ustawa w swoim słowniku nie określa jednak pojęcia miejsca zamieszkania. Należy odwołać się więc do kodeksu cywilnego i uznać, że miejscem zamieszkania jest miejsce, gdzie dana osoba przebywa z zamiarem stałego pobytu. Jest to miejsce, gdzie koncentruje się życie osobiste zawodowe i rodzinne danej osoby.

Prawo do dodatku

Niektórym rodzinom przysługuje ponadto dodatek z tytułu urodzenia się dziecka. Jest wypłacany wyłącznie tym rodzinom, które mają prawo do zasiłku rodzinnego. Podstawowym warunkiem, który trzeba spełnić, aby mieć prawo do zasiłku, jest nieprzekroczenie kryterium dochodowego. Zasiłek jest wypłacany, jeżeli dochód na członka rodziny nie przekracza 504 zł netto miesięcznie. Gdy członkiem rodziny jest dziecko niepełnosprawne, dochód ten wynosi 583 zł. Wysokość zasiłku rodzinnego wynosi 48 zł na dziecko w wieku do piątego roku życia, 64 zł na dziecko w wieku 6-18 lat i 68 zł na dziecko w wieku 19-24 lata. Zasiłek przysługuje rodzicom, opiekunowi prawnemu lub faktycznemu dziecka (tj. osobie faktycznie opiekującej się dzieckiem, która wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka). Nie jest zatem opiekunem faktycznym inny członek rodziny dziecka pozostawionego pod jego opieką przez rodziców, którzy np. wyjechali za granicę. W przypadku wystąpienia o przysposobienie więcej niż jednego dziecka lub urodzenia więcej niż jednego dziecka podczas jednego porodu dodatek przysługuje na każde dziecko. Zatem rodzina z bliźniętami otrzyma 2 tys. zł.

Tak więc, żeby uzyskać dodatek z tytułu urodzenia dziecka, trzeba pobierać też zasiłek rodzinny. Dlatego osoba do niego uprawniona najpierw składa wniosek o taki zasiłek wraz z dodatkami, w którym należy zaznaczyć: dodatek z tytułu urodzenia dziecka. Jest wypłacany jednorazowo w wysokości 1 tys. zł. Do wniosku o zasiłek rodzinny należy dołączyć przede wszystkim kopię dokumentu stwierdzającego tożsamość osoby ubiegającej się o zasiłek rodzinny, skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub inny dokument urzędowy potwierdzający wiek dziecka, orzeczenie o niepełnosprawności albo o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności, w przypadku gdy w rodzinie wychowuje się dziecko niepełnosprawne oraz zaświadczenia lub oświadczenia stwierdzające wysokość dochodu rodziny.

Zapomoga z gminy

Rada gminy może przyznać zamieszkałym na jej terenie osobom dodatkową, trzecią, jednorazową zapomogę. Szczegółowe zasady udzielania zapomogi określa rada gminy. Każda gmina samodzielnie decyduje, czy w ogóle wprowadzać takie świadczenie, w jakiej wysokości oraz czy wprowadzać kryterium dochodowe uprawniające do otrzymywania pomocy (tzn. czy zapomoga będzie wypłacana wszystkim rodzicom, bez względu na ich dochód, czy tylko niektórym gorzej usytuowanym).

Wypłata tych zapomóg ma być finansowana ze środków własnych gminy, przy czym na jedno dziecko może być przyznana jedna zapomoga.

ADAM MAKOSZ

adam.makosz@infor.pl

Podstawa prawna

Ustawa z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 ze zm.).