Tematy - Prawo karne, Nowości prawne 2018 - INFOR.PL

Dnia 8 maja 2011 r. weszła w życie przeważająca część przepisów nowelizacji ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz ustawy - Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2011 r. Nr 48, poz. 245, dalej „nowelizacja”), które wprowadzają istotne zmiany w Kodeksie karnym oraz Kodeksie postępowania karnego i w tym zakresie będą przedmiotem niniejszej publikacji.

Coraz częstszym problemem stają się fałszywe alarmy bombowe. Wezwania takie najczęściej mają charakter głupiego żartu ich wykonawcy, a reakcja na takie zawiadomienie angażuje wiele służb i generuje wysokie koszty.

Rowerzysta będzie mógł pojechać po chodniku w razie złych warunków atmosferycznych. Otrzymają również szereg innych uprawnień, które mają sprawić, że będą bardziej widoczni i bezpieczni na drodze.

Problem posiadania narkotyków na własny użytek był odmiennie traktowany przez polskie sądy. Jedne podkreślały, że zakaz ich posiadania jest niezależny od celu i czasu trwania, inne zaś – że krótkotrwałe posiadanie substancji odurzających nie jest czynem zabronionym. Jak rozstrzygnął spór Sąd Najwyższy?

Biegły podobnie jak sędzia oraz inni uczestnicy procesu (tacy jak protokolant, stenograf) również podlega wyłączeniu od udziału w procesie, jeśli ujawnią się wobec niego przesłanki ustawowo określone (np. powodujące wyłączenie sędziego – art. 40 Kodeksu postępowania karnego) oraz gdy zaistnieją inne okoliczności, które sprawią, iż potencjalnie będzie mogło powstać uzasadnione podejrzenie co do bezstronności tego biegłego.

25 lutego 2011 roku została uchwalona nowelizacja kodeksu karnego. Definiuje ona pojęcie stalkingu (uporczywego nękania) oraz określa kary i środki karne, którym będzie podlegać tego typu zachowanie.

11 marca 2011 roku weszło w życie rozporządzenie zmieniające zasady przyjęć do służby w Policji. Zmieniła się m.in. forma ogłaszania o terminie naboru oraz zakres testu z wiedzy kandydata. Wprowadzona została również możliwość ponownego ubiegania się o udział w postępowaniu kwalifikacyjnym.

W dniu 22 marca 2011r. weszły w życie przepisy zmieniające Kodeks karny oraz ustawę o Policji. Celem tych zmian było przede wszystkim wzmocnienie ochrony prawnej funkcjonariuszy publicznych, jak również wprowadzenie ochrony osób, które bez istnienia obowiązku prawnego reagują na naruszenia porządku prawnego i występują w obronie bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Skazanie bez rozprawy to instytucja procesowa będąca wyrazem tzw. konsensualnej formy zakończenia postępowania. Jej istotą jest to, iż oskarżyciel publiczny lub sam obwiniony (po złożeniu wniosku o ukaranie przez oskarżyciela publicznego) występuje do sądu z tzw. wnioskiem o skazanie bez rozprawy, który w razie uwzględnienia zostaje rozpoznany przez sąd na posiedzeniu, co naturalnie oznacza przyśpieszenie rozpoznania sprawy, a także stanowi swoiste udogodnienie dla stron procesowych.

W postępowaniu w sprawach o wykroczenia wniosek o ukaranie jest surogatem (odpowiednikiem) aktu oskarżenia w postępowaniu karnym. Oznacza to, iż jego złożenie jest niezbędnym warunkiem dla uruchomienia procedury sądowego rozpoznawania sprawy, inicjuje ją.

Każdy sąd powszechny dzieli się na wydziały, które zajmują się rozpoznawaniem spraw z zakresu danej dziedziny prawa.

Do tej pory sądy w Polsce miały problem, czy za posiadanie znikomej ilości narkotyków, należy karać ich posiadacza. Wątpliwości rozwiało orzeczenie Sądu Najwyższego o dopuszczalności posiadania znikomych ilości substancji odurzających.

Rozbój jest to kwalifikowana postać kradzieży, która wiąże się z użyciem przemocy lub groźbą jej natychmiastowego użycia względem osoby pokrzywdzonej. Rozbój jest zagrożony karą od 2 do 12 lat pozbawienia wolności.

To specjalny dokument, przyrzekający oskarżonemu pozostawanie na wolności do czasu prawomocnego zakończenia procedury karnej. W zamian za list żelazny oskarżony zobowiązuje się odpowiadać w procesie z tzw. „wolnej stopy”.

Kradzież jest to zabór rzeczy ruchomej w celu jej przywłaszczenia. W jej wyniku właściciel/posiadacz traci władztwo nad rzeczą.

Kodeks postępowania karnego to ustawa, która reguluje postępowanie przed sądami w sprawach karnych. Obecna ustawa została uchwalona 6 czerwca 1997 roku.

Kodeks karny to podstawowy zbiór przepisów regulujących zasady odpowiedzialności karnej za popełnienie czynu niedozwolonego.

Ten nadzwyczajny środek zaskarżenia pozostaje jedną z ostatnich możliwości zmiany wyroku sądu w postępowaniu karnym. Kasację rozpoznaje Sąd Najwyższy.

Kara jest to sankcja, jaką ponosi sprawca w związku z popełnionym przez siebie czynem niedozwolonym. Katalog kar jest katalogiem zamkniętym.

Jest to termin wieloznaczny. Jurysprudencja może być rozumiana jako prawoznawstwo, ale również jako specyficzna dla systemów anglosaskich nauka o prawie.

Postępowanie przygotowawcze może być prowadzone w formie śledztwa lub dochodzenia. Przestępstwa wobec których prowadzi się dochodzenie wymienia Kodeks karny.

Eutanazja jest to przyspieszenie lub niezapobiegnięcie śmierci, tłumaczone troską i współczuciem dla osoby nieuleczalnie chorej. Nazywana jest również śmiercią z wyboru. Eutanazja jest problemem etycznym i jednym z poważnych problemów współczesnego świata.

Ekstradycja polega na wydaniu przez państwo osoby, przebywającej na jego terytorium, która jest podejrzana o dokonanie czynu zabronionego, na rzecz państwa, na którego terytorium przestępstwo zostało dokonane. Wydanie osoby ma służyć ukaraniu i odbyciu kary przez przestępcę.

Grzywna jest jedną z najłagodniejszych kar kryminalnych. Ma charakter pieniężny i orzekana jest przede wszystkim za wykroczenia i przestępstwa, również skarbowe.

Immunitet jest instytucją prawną, polegającą na wyłączeniu określonej osoby od stosowania wobec niej wybranych przepisów prawnych. Osoba posiadająca immunitet nie musi przestrzegać przepisów, do przestrzegania których zobowiązane są pozostałe osoby.

Czynny żal pozwala na złagodzenie kary a często może doprowadzić do całkowitego uniknięcia przez przestępcę odpowiedzialności karnej.

Zgodnie z Kodeksem karnym odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto popełnia czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia.

Według Kodeksu karnego czasem popełnienia przestępstwa jest czas, w którym sprawca działał lub zaniechał działania, do którego był zobowiązany.

Bigamia jest to pozostawanie w związku małżeńskim w więcej niż jedną osobą. W polskim prawie jest ona zabroniona na podstawie Kodeksu Karnego, jest typem czynu zabronionego.

Amnestia charakteryzuje się całkowitym umorzeniem lub złagodzeniem już wymierzonej kary, która została orzeczona prawomocnym wyrokiem sądu.

Akt oskarżenia wnosi do sądu prokurator po zamknięciu śledztwa lub dochodzenia. Dokładnie określa w nim rodzaj zarzucanego oskarżonemu czynu oraz przytacza fakty i dowody na jego uzasadnienie. Po spełnieniu odpowiednich warunków akt oskarżenia może wnieść do sądu również pokrzywdzony.

Termin adwokat wywodzi się od łacińskiego słowa advocare, które oznacza „wzywać na pomoc”. Wykonywanie zawodu adwokata polega na świadczeniu pomocy prawnej.

W zakładzie karnym typu zamkniętego osadza się skazanego, którego właściwości, warunki osobiste, motywacje, sposób zachowania się przy popełnieniu przestępstwa, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, sposób zachowania się w trakcie pobytu w zakładzie karnym lub stopień demoralizacji stwarzają poważne zagrożenie społeczne albo poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa zakładu

W zakładzie karnym typu półotwartego osadza się skazanego odbywającego karę w systemie programowanego oddziaływania oraz skazanego za przestępstwo nieumyślne lub odbywającego zastępczą karę pozbawienia wolności albo karę aresztu.

W zakładzie karnym typu otwartego może zostać osadzony młodociany, skazany odbywający karę po raz pierwszy oraz skazany na karę aresztu wojskowego.

Wykroczenie skarbowe jest to czyn zabroniony przez kodeks pod groźbą kary grzywny określonej kwotowo, jeżeli kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej albo wartość przedmiotu czynu nie przekracza pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia. Wykroczeniem skarbowym jest także inny czyn zabroniony, jeżeli kodeks tak stanowi.

System wykonywania kary określa sposób w jaki kara powinna być wykonana. Karę pozbawienia wolności wykonuje się w systemie programowanego oddziaływania, terapeutycznym oraz zwykłym.

Służba Więzienna jest umundurowaną i uzbrojoną formacją apolityczną podległą Ministrowi Sprawiedliwości, posiadającą własną strukturę organizacyjną. Realizuje ona na zasadach określonych w ustawie Kodeks karny wykonawczy zadania w zakresie wykonywania tymczasowego aresztowania oraz kar pozbawienia wolności i środków przymusu skutkujących pozbawieniem wolności.

Rada Polityki Penitencjarnej jest organem doradczym Ministra Sprawiedliwości w zakresie zadań realizowanych przez Służbę Więzienną.

Przez nadzór penitencjarny należy rozumieć nadzór nad legalnością i prawidłowością wykonywania kary pozbawienia wolności, kary aresztu, tymczasowego aresztowania, zatrzymania oraz środka zabezpieczającego związanego z umieszczeniem w zakładzie zamkniętym, a także kar porządkowych i środków przymusu skutkujących pozbawienie wolności. Nadzór penitencjarny sprawuje sędzia penitencjarny.

Krajowy Rejestr Karny prowadzi Minister Sprawiedliwości. Realizację zadań związanych z prowadzeniem tego rejestru zapewnia wchodzące w skład Ministerstwa Sprawiedliwości Biuro Informacyjne Krajowego Rejestru Karnego.

Definicja korupcji znajduje się w ustawie o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym.

Eksperyment medyczny przeprowadzany na ludziach może być eksperymentem leczniczym lub badawczym. Może być przeprowadzany, jeżeli spodziewana korzyść lecznicza lub poznawcza ma istotne znaczenie, a przewidywane osiągnięcie tej korzyści oraz celowość i sposób przeprowadzania eksperymentu są zasadne w świetle aktualnego stanu wiedzy i zgodne z zasadami etyki lekarskiej. Eksperymentem medycznym kieruje lekarz posiadający odpowiednio wysokie kwalifikacje.

Tabletka gwałtu to szereg substancji chemicznych, które w połączeniu z alkoholem powodują senność, nieprzytomność, wymazują tzw. pamięć wsteczną, wskutek czego ofiara nie pamięta co działo się z nią w momencie zdarzenia. Zgodnie z Kodeksem karnym sprawcy przestępstwa zgwałcenia grozi kara pozbawienia wolności do lat 12.

Tymczasowe aresztowanie to jeden ze środków zapobiegawczych, stosowany w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania, a wyjątkowo także w celu zapobiegnięcia popełnieniu przez oskarżonego nowego, ciężkiego przestępstwa; można je stosować tylko wtedy, gdy zebrane dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo, że oskarżony popełnił przestępstwo.

Świadek koronny to podejrzany, który zgodził się zeznawać jako świadek w sprawie przestępstw popełnionych przez inne osoby, w zamian za obietnicę państwa co do zakresu ścigania lub ukarania.

W przypadku gdy zachodzi uzasadniona obawa niebezpieczeństwa dla życia, zdrowia, wolności albo mienia w znacznych rozmiarach świadka lub osoby dla niego najbliższej, sąd (w postępowaniu przygotowawczym – prokurator), może wydać postanowienie o zachowaniu w tajemnicy okoliczności umożliwiających ujawnienie tożsamości świadka m.in. danych osobowych, jeżeli nie mają one znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie.

Usiłowanie to jedna z form popełnienia przestępstwa. Odpowiada za usiłowanie, kto w zamiarze popełnienia czynu zabronionego swoim zachowaniem bezpośrednio zmierza do jego dokonania, które jednak nie następuje. Usiłowanie zachodzi także wtedy, gdy sprawca nie uświadamia sobie, że dokonanie jest niemożliwe ze względu na brak przedmiotu nadającego się do popełnienia na nim czynu zabronionego lub ze względu na użycie środka nie nadającego się do popełnienia czynu zabronionego.

Środki probacyjne to środki stosowane wobec sprawcy przestępstwa pozostającego na wolności, stosowane przy warunkowym umorzeniu postępowania karnego, warunkowym zawieszeniu wykonywania kary albo warunkowym przedterminowym zwolnieniu z odbywania reszty kary. Są to także środki stosowane wobec sprawcy w przypadku orzeczenie kary ograniczenia wolności.

Prawo karne, Nowości prawne 2018

Sąd polski uwzględni orzeczenie skazujące z UE

Co grozi za wywołanie fałszywego alarmu bombowego?

Rowerzysta będzie miał więcej praw na drodze

Czy posiadanie narkotyków na własny użytek jest karalne?

Wyłączenie biegłego od udziału w sprawie

Jaka kara za uporczywe nękanie?

Nowe zasady przyjęć do służby w Policji

Ochrona prawna funkcjonariusza publicznego - nowe przepisy

Ochrona prawna funkcjonariuszy publicznych - nowe przepisy

Na czym polega skazanie bez rozprawy?

Wniosek o ukaranie za wykroczenie

Jaka jest struktura sądów powszechnych?

Posiadanie narkotyków na własny użytek

Rozbój

List żelazny

Kradzież

Kodeks postępowania karnego

Kodeks karny

Kasacja

Kara

Jurysprudencja

Dochodzenie

Eutanazja

Ekstradycja

Grzywna

Immunitet

Czynny żal

Czyn zabroniony

Czas popełnienia przestępstwa

Bigamia

Amnestia

Akt oskarżenia

Adwokat

Zakład karny typu zamkniętego

Zakład karny typu półotwartego

Zakład karny typu otwartego

Wykroczenie skarbowe

Systemy wykonywania kary pozbawienia wolności

Służba Więzienna

Rada Polityki Penitencjarnej

Nadzór penitencjarny

Krajowy Rejestr Karny

Korupcja

Eksperyment medyczny

Pigułka gwałtu - jakie prawa ma ofiara przestępstwa?

Tymczasowe aresztowanie

Świadek koronny

Świadek incognito (świadek anonimowy)

Usiłowanie [popełnienia przestępstwa]

Środki probacyjne