Wyłączenie biegłego od udziału w sprawie

Przepisy dotyczące wyłączenia biegłego są bardzo istotne z uwagi na fakt, iż biegły jako specjalista w danej dziedzinie - dzielący się swoją wiedzą z sądem - nieraz ma decydujący wpływ na końcową treść wyroku. Dlatego tak ważne jest, aby biegły ten był obiektywny i nie opowiadał się po żadnej ze stron procesu aby nawet nie otaczała go aura podejrzeń o stronniczość.

Zgodnie z treścią przepisów kodeksu postępowania karnego biegłymi w sprawie nie mogą być następujące osoby:

• duchowni i adwokaci (odpowiednio w zakresie tajemnicy spowiedzi i tzw. tajemnicy adwokackiej związanej z udzieleniem porady prawnej klientowi lub prowadzenia jego sprawy);
• osoby najbliższe dla oskarżonego;
• osoby pozostające z oskarżonym w szczególnie bliskim stosunku osobistym;
• osoby powołane w sprawie w charakterze świadków.

Zobacz: Środki zabezpieczające

Do wyłączenia biegłych stosuje się również odpowiednio przepisy dotyczące wyłączenia sędziego, a konkretnie wyłączenie biegłego powodują następujące okoliczności:

1. okoliczność, kiedy sprawa dotyczy biegłego bezpośrednio, np., gdy biegły jest pokrzywdzonym, bądź też oskarżonym w sprawie, w której ma być powołany. Zgodnie z rzymską paremią: Nemo iudex in sua causa (nikt nie może być sędzią we własnej sprawie).
2. okoliczność, kiedy dany biegły jest małżonkiem strony lub pokrzywdzonego albo ich obrońcy, pełnomocnika lub przedstawiciela ustawowego albo pozostaje we wspólnym pożyciu z jedną z tych osób. (należy tu poczynić uwagę, iż przez wspólne pożycie rozumie się również pożycie w związku konkubinatu)
3. Okoliczność, kiedy dany biegły jest krewnym lub powinowatym w linii prostej, a w linii bocznej aż do stopnia pomiędzy dziećmi rodzeństwa osób wymienionych w pkt 2 albo jest związany z jedną z tych osób węzłem przysposobienia, opieki lub kurateli, np. taką osobą może być zięć, szwagier.
4. Okoliczność, kiedy biegły brał już udział w sprawie jako prokurator, obrońca, pełnomocnik, przedstawiciel ustawowy strony, albo prowadził postępowanie przygotowawcze,
5. Okoliczność, kiedy to biegły brał udział w wydaniu orzeczenia, które zostało uchylone (czyli gdy kiedyś był sędzią w sprawie).

Co z wydaną opinią?

Należy wskazać, iż zgodnie z art. 196 §2 Kodeksu postępowania karnego, jeżeli ujawnią się przyczyny wyłączenia biegłego, to wydana przez niego opinia nie stanowi dowodu, a na miejsce biegłego wyłączonego powołuje się innego biegłego. Wskazana opinia zostaje jednak (zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego) w aktach sprawy.

Na marginesie należy podkreślić, iż nowego biegłego w sprawie powołuje się również, jeżeli w toku postępowania ujawni się ujawnią się powody osłabiające zaufanie do wiedzy biegłego lub (jak to określa ustawa)-„inne ważne powody”.

Zobacz serwis: Wykroczenia