Sąd, Działalność gospodarcza

Przybywa prawomocnych orzeczeń w sprawach po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20. Przedstawię wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku.

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

Wśród ponad 16 tys. pozwów, które Polski Fundusz Rozwoju (PFR) złożył przeciwko przedsiębiorcom w ramach programu „Tarcza Finansowa”, około 2700 dotyczy firm (wg danych z 2023 r.), które po złożeniu wniosku o subwencję dokonały korekty deklaracji podatkowych.

Osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności, które prowadzą własną działalność gospodarczą, mają możliwość skorzystania z różnych ulg i form pomocy. Ich zakres i wysokość zależy od stopnia posiadanego orzeczenia o niepełnosprawności oraz ewentualnego prawa do renty. Poniżej przedstawione zostały informacje na temat najpowszechniejszych form wsparcia – w zakresie składki zdrowotnej oraz refundacji składek społecznych z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (dalej PFRON). Kwestia zwolnienia z obowiązku opłacania składki zdrowotnej opisana została z uwzględnieniem prawa przedsiębiorcy do renty.

Zmęczenie i potrzeba oddechu od maili, telefonów i projektów to uczucia, które dobrze zna nie tylko pracownik etatowy. Coraz więcej samozatrudnionych prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze przyznaje wprost: chcieliby odpocząć, ale mają wątpliwości, co będzie się działo z ich firmą podczas dłuższej nieobecności. Często nie wiedzą nawet, jakie prawa do odpoczynku im przysługują. Wyjaśniamy, jakie mechanizmy prawne, podatkowe oraz organizacyjne mogą pomóc przedsiębiorcy złapać oddech.

Według znawców tematu, czynniki decydujące ostatnio o likwidacji takich firm nie różnią się od tych sprzed roku. Znaczenie mają m.in. koszty prowadzenia biznesu, w tym składki zusowskie, a także oczekiwania finansowe pracowników.

Biuro Obsługi Interesanta pełni kluczową rolę w zapewnieniu sprawnej komunikacji między sądem a obywatelami. Interesantem może być zarówno strona postępowania toczącego się w danym sądzie, wezwany świadek, uczestnik, czy też osoba dopiero zamierzająca skorzystać ze środków ochrony prawnej. Biuro jest pierwszym miejscem, które należy odwiedzić, aby uzyskać niezbędne informacje, czy otrzymać druki formularzy sądowych.

Działalność zarobkową (quasi gospodarczą - bo formalnie nie jest to działalność gospodarcza) można też czasem prowadzić bez konieczności rejestrowania w CEIDG i urzędzie skarbowym: w ramach tzw. działalności nierejestrowanej (czasem zwanej też "nierejestrową"). Ta forma aktywności gospodarczej przeznaczona jest dla osób, które prowadzą niewielki biznes. Tak niewielki, że w żadnym miesiącu przychody nie mogą przekroczyć 75 proc. kwoty aktualnej płacy minimalnej.  Od 1 lipca 2024 r. ten miesięczny limit przychodów dla działalności nierejestrowanej zwiększył się do kwoty 3225 zł brutto. Natomiast od 1 stycznia 2025 r. limit ten wzrósł do 3499,50 zł brutto miesięcznie.

Coraz więcej osób rozważa przejście z etatu na własną działalność. Równie często pracodawcy zamiast umowy o pracę proponują współpracę w modelu B2B. W 2025 roku po zmianach w składkach ZUS i podatkach ten wybór staje się jeszcze bardziej istotny. W artykule porównujemy te formy współpracy, pokazując różnice w wynagrodzeniu, zabezpieczeniach i ryzykach na konkretnych liczbach i przykładach.

Nie ma się co dziwić, że są obawy co do utraty miesięcznie: 4 800 zł, 4 000 zł, czy 3 200 zł itd., aż do 800 przy odpowiednio 6. dzieci, 5., 4. czy przy 1. Wiele osób już pyta: Kiedy traci się prawo do 800 plus? Komu zabiorą 800 plus? Czasami dzieje się tak, że traci się prawo do świadczenia (nierzadko na skutek donosu "życzliwego" sąsiada) i sądy, najczęściej administracyjne, WSA i NSA orzekają w sprawie uchylenia prawa do świadczenia rodzinnego. Wcześniej w sprawę wkracza ZUS. Czy 800 plus jest w takim razie zagrożone - pytają zaniepokojeni świadczeniobiorcy. Coraz więcej spraw jest w sądach - czy spotka to i nas? Opisujemy jedną z trudniejszych spraw przed WSA z 21.05.2025 r.: decyzja uchylająca lub zmieniająca prawo do 800 plus ma charakter konstytutywny i działa ze skutkiem ex nunc.

Polski Fundusz Rozwoju (PFR) pozywa przedsiębiorców, powołując się na tzw. rekomendacje CBA. Problem dotyczy już około 1900 firm, które – często bez żadnych wcześniejszych sygnałów – otrzymują wezwania a następnie pozwy o zwrot subwencji z Tarczy Finansowej. Zaskakuje nie tylko skala działań PFR, ale przede wszystkim brak rzetelnego uzasadnienia tych roszczeń.

W zakresie postępowania spadkowego i dziedziczenia po zmarłych członkach rodziny wciąż jest dużo pytań i wątpliwości. Jednym z nich jest: Co powinno zawierać oświadczenie o odrzuceniu spadku? Pojawia się wiele pytań szczególnie przy tego typu "perełkach orzeczniczych" - kiedy to sądy wydają dość kontrowersyjne wyroki. W ostatnim czasie taki właśnie zapadł, a dotyczył przyznania przez sąd całego spadku po matce - córce - mimo że córka odrzuciła spadek. Córka nie musiała czekać długo aż zgłoszą się do niej wierzyciele, bo spadek obciążony był długami. Sprawa trafiła do RPO. W tego typu sprawach trzeba też pamiętać o zasadach prawa cywilnego: pro futuro i mortis causa oraz o tym, że na kogo przechodzi spadek po odrzuceniu. Co ważne, przewlekłość procedury związanej z odrzuceniem spadku przez małoletniego spadkobiercę nie może pozbawiać go ustawowego prawa wynikającego z art. 1015 § 1 KC i „ochrony przed spadkiem”. Jednak nieznajomość rzeczywistego stanu spadku - niewiedza, że w skład spadku wchodzą długi może prowadzić do poważnych prawnych konsekwencji. Zatem co z postępowaniem spadkowym? Poniżej komentarze eksperta z prawa cywilnego podsumowujące najważniejsze zagadnienia dot.: złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku wprost; złożenie oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza, złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku. Ponadto wskazówki z Izby Notarialnej w Poznaniu i odpowiedź na pytanie czy na 2026 r. planowane są jakieś zmiany w spadkach? Również odpowiedź na często zadawane pytanie: Ile kosztuje odrzucenie spadku w 2025 roku? Gdzie złożyć odrzucenie spadku? Jaki sąd jest właściwy do rozpoznania wniosku o stwierdzenie nabycia spadku?

Jak to jest z tymi sądami pracy? W praktyce różnie. Przytaczamy jednak ciekawą regulację z kodeksu postępowania cywilnego - dającą sądowi możliwość uprzedzenia o wyniku sprawy. Czy zatem pracownik albo pracodawca szybciej dowie się, że wygra albo przegra sprawę - tak, w pewnym sensie tak.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z 23 stycznia 2025 r. uznał, że osoby zwolnione z abonamentu RTV nie muszą płacić opłat abonamentowych za posiadane przez nich odbiorniki radiowe i telewizyjne, zarówno znajdujące się w mieszkaniu, jak również w biurze, czy innym miejscu prowadzenia działalności gospodarczej przez tą zwolnioną osobę.

Zabezpieczenie alimentów jest ważnym i pomocnym rozwiązaniem na czas trwania postępowania. Pozwala na uzyskanie świadczeń na dziecko jeszcze przed wydaniem przez sąd wyroku. Biorąc pod uwagę fakt, iż proces o alimenty może być rozciągnięty w czasie, takie rozwiązanie może realnie pomóc w zabezpieczeniu interesów dziecka.

20 maja 2025 r. mija ważny termin dla przedsiębiorców. Chodzi o rozliczenie składki zdrowotnej. Kto musi złożyć dokumenty dotyczące rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2024 r.? Co w przypadku nadpłaty składki zdrowotnej?

ZUS przypomina, że każdy, kto w 2024 r. prowadził pozarolniczą działalność i podlegał ubezpieczeniu zdrowotnemu oraz był opodatkowany podatkiem liniowym, skalą podatkową lub ryczałtem ewidencjonowanym - musi rozliczyć w skali roku składki na ubezpieczenie zdrowotne. Należy to zrobić w dokumencie ZUS DRA lub ZUS RCA za kwiecień 2025 r., a termin minie 20 maja. Do tego dnia trzeba uiścić ewentualną niedopłatę.

Zakup mieszkań, remont przy niskim nakładzie finansowym, a następnie sprzedaż z zyskiem stanowi prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu lokalami mieszkalnymi – orzekł NSA w wyroku o sygn. II FSK 823/22. O zarobkowym charakterze takich działań świadczy również fakt braku osobistego użytkowania nieruchomości. To niekorzystne rozstrzygnięcie dla tzw. flipperów, którzy od teraz będą zobowiązani do odprowadzania wyższych podatków, oraz będą musieli zarejestrować swoją działalność.

Sądy cywilne orzekają w Polsce coraz wyższe odszkodowania za naruszenie przepisów o obowiązku równego traktowania pracowników. To już nie są symboliczne odszkodowania, ale realnie bolące pracodawców. Przekonał się o tym jeden z MOPS (i gmina). Szereg zarzutów postawionych przez pracodawcę kobiecie zdumiewa - np. straciła możliwość kontynuacji pracy (nie przedłużono jej umowy okresowej o pracę) bo wydrukowała pacjentowi ulotki z żywieniem cukrzycowym. MOPS uznał to za udzielenie porady medycznej bez odpowiednich uprawnień! MOPS jakby zasugerował sądowi, że zwolniona z pracy osoba udawała lekarza? Trudno to zrozumieć (i uwierzyć).

Ponad 16 tysięcy firm już otrzymało pozew z Polskiego Funduszu Rozwoju ^[i]. Kolejne są w drodze. Choć Tarcza Finansowa miała być tarczą – dla wielu stała się źródłem wieloletnich problemów prawnych.

Do nieruchomości związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej zaliczone być powinny również te grunty lub budynki, które przejściowo nie są wykorzystywane przez podatnika w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Tak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 września 2024 r. (III FSK 331/24). NSA - orzekając w przedmiocie podatku od nieruchomości - uznał, że na uwagę zasługuje nie tylko faktyczne wykorzystywanie nieruchomości w prowadzonej działalności gospodarczej, ale także możliwość potencjalnego jej wykorzystania w takim celu.

Idea była taka. Osoba niepełnosprawna otrzymuje świadczenie wspierające w wysokości np. 30 000 zł. Za okres np. 10 miesięcy. Po otrzymaniu tych pieniędzy opiekun osoby niepełnosprawnej oddaje (do MOPS) równoważne 30 000 zł (świadczenie pielęgnacyjne). Chodziło o to, aby w okresie rozpatrywania wniosku o przyznanie świadczenia wspierającego, rodzina osoby niepełnosprawnej (najczęściej stopień znaczny) miała środki na utrzymanie osoby niepełnosprawnej. Finansować to miało świadczenie pielęgnacyjne, które następnie (jako pewien kredyt społeczny) trzeba zwrócić do MOPS. Taki miał być model rozliczenia między świadczeniem wspierającym a pielęgnacyjnym. W praktyce nie mamy z obu stron po 30 000 zł. Dla 2024 r. za okres 10 miesięcy otrzymywało się 29 880 zł świadczenia pielęgnacyjnego (miesięcznie 2988 zł), a maksymalna wysokość świadczenia wspierającego to za 10 miesięcy 39 180 zł (miesięcznie 3918 zł). W zależności od tempa przyznawania świadczenia wspierającego można było tak rozliczać okresy 5 miesięcy jak i np. 14 miesięcy.

W dniu 24 kwietnia 2025 r. Sejm uchwalił nowelizację wielu ustaw, który ma na celu deregulację i uproszenie przepisów prawa gospodarczego i administracyjnego. Projekt tej nowelizacji powstał w Ministerstwie Rozwoju i Technologii. Nowe przepisy mają w większości wejść w życie jeszcze w 2025 r. Jakie zmiany przewiduje ten projekt?

Podejmując decyzję o własnym biznesie, każdy przedsiębiorca staje przed wyborem formy działalności. Większość z nas waha się pomiędzy jednoosobową działalnością gospodarczą (JDG) a spółką z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.). Każda z tych form ma swoje plusy i minusy. W artykule spróbuję przybliżyć czym się różnią.