Zmarły

W zakresie postępowania spadkowego i dziedziczenia po zmarłych członkach rodziny wciąż jest dużo pytań i wątpliwości. Jednym z nich jest: Co powinno zawierać oświadczenie o odrzuceniu spadku? Pojawia się wiele pytań szczególnie przy tego typu "perełkach orzeczniczych" - kiedy to sądy wydają dość kontrowersyjne wyroki. W ostatnim czasie taki właśnie zapadł, a dotyczył przyznania przez sąd całego spadku po matce - córce - mimo że córka odrzuciła spadek. Córka nie musiała czekać długo aż zgłoszą się do niej wierzyciele, bo spadek obciążony był długami. Sprawa trafiła do RPO. W tego typu sprawach trzeba też pamiętać o zasadach prawa cywilnego: pro futuro i mortis causa oraz o tym, że na kogo przechodzi spadek po odrzuceniu. Co ważne, przewlekłość procedury związanej z odrzuceniem spadku przez małoletniego spadkobiercę nie może pozbawiać go ustawowego prawa wynikającego z art. 1015 § 1 KC i „ochrony przed spadkiem”. Zatem co z postępowaniem spadkowym?

Zachowek tradycyjnie był instytucją prawną, która gwarantowała przynajmniej najbliższym krewnym udział w spadku po zmarłym, jeśli zostali pominięci w testamencie. Od kilkunastu miesięcy obowiązują jednak duże zmiany w prawie spadkowym i takich gwarancji, o ile nie podejmą stosownych działań, nie mają nawet najbliżsi krewni. Znajomość nowych zasad jest jednak niewielka.

Zgodnie z interwencją RPO do MRPiPS z dnia 3 lutego 2025 r. – świadczenie wspierające (bo o nim mowa) miałoby przysługiwać bliskim zmarłej osoby z niepełnosprawnością, za okres od dnia złożenia wniosku o ustalenie potrzeby wsparcia, do dnia śmierci ww. osoby, a zatem również – jeżeli osoba ta, przed śmiercią, nie miała ustalonego prawa do tego świadczenia. Byłaby to nawet kilkunastokrotność kwoty od 712 do 3 918 zł, ponieważ taki jest rzeczywisty okres oczekiwania na decyzję wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności.

Zachowek tradycyjnie był instytucją prawną, która gwarantowała przynajmniej najbliższym krewnym udział w spadku po zmarłym, jeśli zostali pominięci w testamencie. Od kilkunastu miesięcy obowiązują jednak duże zmiany w prawie spadkowym i takich gwarancji, o ile nie podejmą stosownych działań, nie mają nawet najbliżsi krewni. Znajomość nowych zasad jest jednak niewielka.

Polskie prawo stanowczo zabrania rozsypywania ludzkich prochów. Projekt nowelizacji ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych nie zapowiada tu zmian.