REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Śmierć bliskiej osoby – o czym należy pamiętać?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Śmierć bliskiej osoby – o czym należy pamiętać?
Śmierć bliskiej osoby – o czym należy pamiętać?
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Śmierć bliskiej osoby wiąże się nie tylko z przeżywaniem żałoby, ale także z koniecznością dopełnienia różnych formalności, z których organizacja pogrzebu to dopiero początek. Do czego ma prawo rodzina po śmierci bliskiego? O czym powinno się pamiętać?

rozwiń >

Karta zgonu i akt zgonu

Aby rozpocząć porządkowanie spraw po śmierci bliskiej osoby niezbędny jest akt zgonu. Akt ten wystawia Urząd Stanu Cywilnego na podstawie karty zgonu. Kartę zgonu – w zależności od okoliczności – wystawia lekarz, ratownik medyczny lub inne służby. W przypadku śmierci np. w domu, należy wezwać lekarza rodzinnego lub ratownika pogotowia, aby potwierdził brak czynności życiowych. Bez aktu zgonu bliscy nie będą w stanie zakończyć umów zawartych na zmarłego.

REKLAMA

REKLAMA

Co powinna zawierać karta zgonu?

  • imiona, nazwisko,
  • nazwisko rodowe, 
  • data i miejsce urodzenia, 
  • data zgonu, 
  • płeć, 
  • numer PESEL, 
  • przyczyna zgonu, 
  • miejsce zgonu, 
  • miejsce znalezienia zwłok, 
  • informacje o osobie stwierdzającej zgon.

Jak otrzymać akt zgonu? Należy udać się do USC z:

  • kartą zgonu
  • dowodem osobistym zmarłej osoby
  • swoim dokumentem tożsamości

USC wystawi akt zgonu i jeden odpis skróconego aktu zgonu. Te dokumenty otrzymuje się bezpłatnie. Zgon należy zgłosić do 3 dni od wystawienia karty zgonu lub do 24 godzin od chwili zgonu w przypadku śmierci na skutek choroby zakaźnej. Zgłoszenie zgonu jest równoznaczne z wymeldowaniem zmarłej osoby z miejsca pobytu stałego lub czasowego i z unieważnieniem jej dowodu osobistego. 

REKLAMA

Formalności pogrzebowe 

Z odpisem aktu zgonu należy udać się do administracji cmentarza, gdzie można zawrzeć umowę z właścicielem grobu. Jak podaje UOKiK "wiąże się ona z uiszczeniem opłaty na okres 20 lat (w przypadku grobowców – 99 lat). Prawo do grobu ma nieoczywisty – dwojaki: majątkowy i osobisty – charakter, przez co łączy w sobie elementy prawa własności i dobra osobistego. Do czasu pierwszego pochówku prawo do grobu ma charakter wyłącznie majątkowy i możemy nim swobodnie dysponować. Z chwilą pochowania w grobie pierwszej osoby zmarłej, tracimy prawo do swobodnego dysponowania grobem i musimy się liczyć ze zdaniem najbliższych osoby, która jest pochowana w grobie. Elementy osobiste prawa do grobu mają charakter przeważający i są związane z określoną osobą. Jako prawa osobiste są niezbywalne i niedziedziczne. Współpraca z rodziną jest istotna w przypadku tzw. dochówku. W przykładowej sytuacji gdy w grobie spoczywa żona, dochowanie męża nie wymaga zgody rodziny. Sprawa dochówku staje się dyskusyjna, gdy w grobie zostali też pochowani inni członkowie rodziny nie z bezpośredniej linii rodzinnej lub osoby niespokrewnione. Wówczas najbliższe osoby zmarłych nabywają osobiste uprawnienia do grobu i decydowania o dochówku kolejnych zmarłych – każda z wymienionych osób ma z pozostałymi współuprawnionymi jednakowe prawa. Dlatego administrator może wezwać wyżej wymienione osoby do złożenia oświadczenia zgody na dochówek, co musi nastąpić przed pochówkiem i mieć formę pisemną. Dokonanie ekshumacji, postawienie pomnika i zmiana napisów na tablicach wymagają zgody administratora na podstawie umowy zawartej z właścicielem grobu".

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zasiłek pogrzebowy 

Osoby, które zajęły się pochówkiem zmarłego i pokryły jego koszty mogą ubiegać się od ZUS o zasiłek pogrzebowy. Gdy koszt pochówku przewyższy kwotę świadczenia, zasiłek pozostaje na niezmiennym poziomie. W przypadku udziału innej osoby w pokryciu kosztów ZUS wypłaca kwotę podzieloną wprost proporcjonalnie do poniesionych kosztów pogrzebu. 

Co należy zrobić? Złożyć wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego (Z-12) i dokumenty w ZUS osobiście lub przez pełnomocnika. W dopełnieniu formalności pomoże ZUS, który wystąpi do Urzędu Stanu Cywilnego o odpis aktu zgonu, jeśli nie będzie on dołączony do wniosku o wypłatę zasiłku. 

Szczegółowo o zasiłku pogrzebowym pisaliśmy w poniższych artykułach: 

Wniosek o zasiłek można złożyć do 12 miesięcy od dnia śmierci lub daty pochówku, jeśli był problem z odnalezieniem zwłok lub identyfikacją zmarłego. 

Odprawa pośmiertna 

Jeśli osoba zmarła była zatrudniona, to małżonek lub osoby, którym przysługuje prawo do renty rodzinnej, mogą otrzymać również odprawę pośmiertną. Wysokość takiego świadczenia jest zależna od stażu zatrudnienia oraz liczby osób, którym odprawa będzie przysługiwać. Jest ono dzielone po równo każdej uprawnionej osobie, a w przypadku tylko jednego członka rodziny uprawnionego do odprawy pośmiertnej, odprawa przysługuje w wysokości połowy kwoty określonej w kodeksie pracy. 

Kwota świadczenia: 

  • przy zatrudnieniu krótszym niż 10 lat – wysokość miesięcznego wynagrodzenia, 
  • przy zatrudnieniu wynoszącym 10 lat – wysokość trzymiesięcznego wynagrodzenia, 
  • przy zatrudnieniu wynoszącym 15 lat – wysokość sześciomiesięcznego wynagrodzenia. 

Odprawa pośmiertna podlega opodatkowaniu.

DGP subskrypcja na miesiąc 

Renta rodzinna i ubezpieczenie 

Renta rodzinna może przysługiwać małżonkowi osoby zmarłej, dzieciom (własnym, przysposobionym, przyjętym na wychowanie oraz dzieciom drugiego małżonka) oraz rodzicom. Jest przyznawana wówczas, gdy zmarły przed śmiercią miał przyznane prawo do emerytury lub renty.

Wzór wniosku o rentę rodzinną (ERR) dostępny jest na stronie: https://www.zus.pl/documents/10128/788036/ERR Do wniosku o otrzymanie renty rodzinnej należy dołączyć akt zgonu osoby zmarłej oraz odpisy aktów urodzenia i aktów stanu cywilnego, które stwierdzają stopień pokrewieństwa osób uprawnionych do otrzymania świadczenia.

Jeśli zmarła osoba miała zawartą polisę ubezpieczeniową na życie to w przypadku jej śmierci ubezpieczyciel również wypłaca świadczenie. Umowa ubezpieczenia szczegółowo określa zakres ochrony, warunki i wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela, wysokość świadczenia oraz to, kto jest uprawniony do wypłaty środków finansowych.

Urlop okolicznościowy

śmierć bliskiej osoby daje prawo do urlopu okolicznościowego i pracodawca jest zobowiązany do jego udzielenia. Wymiar takiego urlopu jest związany ze stopniem pokrewieństwa z osobą zmarłą. Osoba, której zmarł rodzic, współmałżonek, dziecko, ojczym lub macocha, mogą otrzymać 2 dni urlopu. Gdy śmierć dotyczy babci, dziadka, rodzeństwa lub innej osoby pozostającej na utrzymaniu lub pod bezpośrednią opieką – przysługuje 1 dzień urlopu. Aby skorzystać z urlopu okolicznościowego należy złożyć pisemny wniosek oraz przedstawić do wglądu akt zgonu, bez konieczności pozostawiania oryginału lub kopii dokumentu. W przypadku posiadania grupowej polisy uwzględniającej śmierć najbliższych osób, można również zgłosić ich śmierć do wydziału kadr pracodawcy i ubiegać się o wypłatę przysługującego ubezpieczenia.

Przyjęcie albo odrzucenie spadku

Postępowanie spadkowe to element formalności po śmierci bliskich, którego trudno uniknąć. Spadek nabywa się z dobrodziejstwem inwentarza (tzn. odpowiedzialność za ewentualne długi spadkodawcy ponoszona jest do wartości ustalonego w wykazie albo spisie inwentarza spadku), o ile spadkobierca nie oświadczy inaczej. Oświadczenie dotyczące przyjęcia lub odrzucenia spadku dokonuje się przed sądem lub przed notariuszem. Przyjęcie albo odrzucenie spadku jest o tyle istotne, że na tej podstawie ustala się odpowiedzialność poszczególnych spadkobierców przed bankami, towarzystwami ubezpieczeniowymi i windykatorami.

Zdarza się, że ostatnia wola zmarłego nie została spisana. W przypadku braku testamentu dziedziczenie odbywa się na podstawie przepisów prawa.

Zobowiązania konsumenckie zmarłego

Wszystkim podmiotom, wobec których zmarły posiadał zobowiązania i umowy, należy zgłosić śmierć. W tym celu może być potrzebna kopia aktu zgonu. Kluczowe jest sprawdzenie wszystkich zobowiązań, jakie płacił zmarły przed swoją śmiercią, np. umowa z bankiem, firmą pożyczkową, spółką ubezpieczeniową, wspólnotą mieszkaniową, spółdzielnią, siecią komórkową, operatorem gazowym lub energetycznym i wszelkimi innymi podmiotami. W przypadku śmierci klienta umowa o świadczenie usług wygasa.

Warto wiedzieć, że dostawca usług musi zostać poinformowany o śmierci abonenta. Operator nie dostaje informacji z urzędu, że jego klient zmarł i nadal może wystawiać faktury na nazwisko zmarłego.

Do zablokowania konta bankowego i rozwiązania umowy najczęściej wystarczy akt zgonu. Z kolei do odblokowania środków może być również potrzebne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku wydane przez sąd.

Źródło: UOKiK

Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Infor.pl

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
273,00 złote dodatku do emerytury. Trzeba złożyć dokumenty, wypłata do 15 dnia miesiąca. Tym razem nie wypłaca ZUS

Po złożeniu tego wniosku emeryci mogą dostać co miesiąc dodatkowe świadczenie w wysokości 273 złotych. Trzeba spełnić określone warunki. Pieniędzy nie wypłaca ZUS, a trafiają one na konto do 15 dnia miesiąca.

Wojsko to nie tylko mundur, pieniądze i doświadczenie. Po zwolnieniu ze służby żołnierzom przysługują konkretne uprawnienia

Młodzi ludzie obecnie przychylniej niż przed laty patrzą na służbę wojskową. Do jej podjęcia zachęcają ich kampanie społeczne i warunki finansowe. Jednak jakie są pozostałe konsekwencje służby wojskowej dla późniejszej kariery cywilnej?

500+ dla seniora, wszystko co musisz wiedzieć o nowym świadczeniu. Wnioski można składać już od 3 listopada 2025 r.

Rząd w celu wykluczenia ubóstwa energetycznego wprowadził od 30 września ustawę o bonie ciepłowniczym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia wysokości cen energii elektrycznej. W związku z podwyżkami cen ogrzewania systemowego (nawet o 80-90%), ustawodawca postanowił wesprzeć najuboższe gospodarstwa. Jednocześnie ustawodawca scedował obsługę wniosków dot. bonu ciepłowniczego na gminy.

Pod domem pojawi się nowy (pomarańczowy) worek na odpady. Nie będzie już trzeba odbywać wycieczek do PSZOK-u

Niektóre miasta i gminy w Polsce decydują się na wprowadzenie nowego (pomarańczowego) worka na odpady – aby „ułatwić życie” swoim mieszkańcom (a zwłaszcza seniorom) zwalniając ich z konieczności wizyt w gminnych punktach selektywnego zbierania odpadów (tzw. PSZOK-ach) oraz aby zapobiec powstawaniu „dzikich” wysypisk odpadów na terenie miasta. Jest to rozwiązanie prospołeczne i proekologiczne, z którego mogą brać przykład również inne miasta i gminy w Polsce.

REKLAMA

W 2026 r. trzynasta pensja dla każdego etatowego pracownika na minimalnej płacy – otrzymaj nawet 5.379,20 zł więcej w skali roku

Od września 2025 r. są znane kwoty wynagrodzenia minimalnego miesięcznego oraz minimalnej stawki godzinowej. Jest pewien sposób aby zarabiać więcej będąc nadal tylko na minimalnej płacy – nawet o nieco więcej niż jedną dodatkową minimalną pensję w roku! Można otrzymać dodatkowo nawet 5.379,20 zł.

Kolejne pytanie do TSUE o kredyty z WIBOR-em. Czy polskie prawo wystarczająco chroni kredytobiorców?

Sąd Okręgowy w Krakowie w osobie sędzi Anny Baran postanowił skierować do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), pytanie czy polskie regulacje dotyczące zasad oprocentowania kredytów hipotecznych są zgodne z unijnym prawem chroniącym konsumentów. Analizy pytania prejudycjalnego i jego uzasadnienia, dokonuje radca prawny Paweł Stalski, specjalizujący się w prawie ochronnych konsumentów i w sporach sądowych z bankami.

Kto może dostać orzeczenie o niepełnosprawności na stałe? Przepisy w 2025 r.

W czerwcu 2025 r. weszły w życie nowe przepisy, które określają minimalne okresy, na jakie – w określonych przypadkach – można otrzymać orzeczenie o niepełnosprawności lub jej stopniu. Czy zmianom uległy również zasady dotyczące wydawania orzeczeń na stałe? Jakie są aktualnie zasady? Rozwiewamy wątpliwości.

Jeśli stać cię na taki luksus, to zapłać podatek. Urzędy są zgodne i każą płacić miłośnikom zwierząt. Trzeba też dopełnić formalności

Czy cena psa, kota, czy żółwia to jedyny koszt, jaki ponosimy zapraszając go pod swój dach? Wiele osób tak myśli i nie bierze pod uwagę tego, że zakup zwierzaka może wiązać się z dodatkowymi kosztami od razu po zakupie.

REKLAMA

Dajesz pieniądze dzieciom? Musisz zachować te warunki, aby fiskus się nie przyczepił - karna stawka to nawet 20% darowizny

Któż z nas nie otrzymał lub nie przekazał komuś w rodzinie choćby drobnych sum pieniędzy, na przykład w związku z okazją taką jak rocznica urodzin, czy imieniny? Nie można jednak tego czynić dowolnie, aby nie znaleźć się w polu zainteresowania fiskusa. Nieprawidłowo dokonana darowizna może bowiem oznaczać konieczność zapłacenia karnej stawki podatku, która wynosi 20%, a także odpowiedzialność karno-skarbową! A wystarczy dokonać stosunkowo prostych formalności, by tego uniknąć.

Pracownicy samorządowi i premie – co może zakwestionować Regionalna Izba Obrachunkowa?

Premie i nagrody uznaniowe dla pracowników samorządowych to temat, który regularnie budzi zainteresowanie organów nadzoru finansowego. Regionalne Izby Obrachunkowe coraz częściej skupiają się i analizują zasadność ich przyznawania. Naruszenia dyscypliny finansów publicznych trafiają się nader często.

REKLAMA