REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Śmierć bliskiej osoby – o czym należy pamiętać?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Śmierć bliskiej osoby – o czym należy pamiętać?
Śmierć bliskiej osoby – o czym należy pamiętać?
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Śmierć bliskiej osoby wiąże się nie tylko z przeżywaniem żałoby, ale także z koniecznością dopełnienia różnych formalności, z których organizacja pogrzebu to dopiero początek. Do czego ma prawo rodzina po śmierci bliskiego? O czym powinno się pamiętać?

rozwiń >

Karta zgonu i akt zgonu

Aby rozpocząć porządkowanie spraw po śmierci bliskiej osoby niezbędny jest akt zgonu. Akt ten wystawia Urząd Stanu Cywilnego na podstawie karty zgonu. Kartę zgonu – w zależności od okoliczności – wystawia lekarz, ratownik medyczny lub inne służby. W przypadku śmierci np. w domu, należy wezwać lekarza rodzinnego lub ratownika pogotowia, aby potwierdził brak czynności życiowych. Bez aktu zgonu bliscy nie będą w stanie zakończyć umów zawartych na zmarłego.

REKLAMA

Co powinna zawierać karta zgonu?

  • imiona, nazwisko,
  • nazwisko rodowe, 
  • data i miejsce urodzenia, 
  • data zgonu, 
  • płeć, 
  • numer PESEL, 
  • przyczyna zgonu, 
  • miejsce zgonu, 
  • miejsce znalezienia zwłok, 
  • informacje o osobie stwierdzającej zgon.

Jak otrzymać akt zgonu? Należy udać się do USC z:

  • kartą zgonu
  • dowodem osobistym zmarłej osoby
  • swoim dokumentem tożsamości

USC wystawi akt zgonu i jeden odpis skróconego aktu zgonu. Te dokumenty otrzymuje się bezpłatnie. Zgon należy zgłosić do 3 dni od wystawienia karty zgonu lub do 24 godzin od chwili zgonu w przypadku śmierci na skutek choroby zakaźnej. Zgłoszenie zgonu jest równoznaczne z wymeldowaniem zmarłej osoby z miejsca pobytu stałego lub czasowego i z unieważnieniem jej dowodu osobistego. 

Formalności pogrzebowe 

Z odpisem aktu zgonu należy udać się do administracji cmentarza, gdzie można zawrzeć umowę z właścicielem grobu. Jak podaje UOKiK "wiąże się ona z uiszczeniem opłaty na okres 20 lat (w przypadku grobowców – 99 lat). Prawo do grobu ma nieoczywisty – dwojaki: majątkowy i osobisty – charakter, przez co łączy w sobie elementy prawa własności i dobra osobistego. Do czasu pierwszego pochówku prawo do grobu ma charakter wyłącznie majątkowy i możemy nim swobodnie dysponować. Z chwilą pochowania w grobie pierwszej osoby zmarłej, tracimy prawo do swobodnego dysponowania grobem i musimy się liczyć ze zdaniem najbliższych osoby, która jest pochowana w grobie. Elementy osobiste prawa do grobu mają charakter przeważający i są związane z określoną osobą. Jako prawa osobiste są niezbywalne i niedziedziczne. Współpraca z rodziną jest istotna w przypadku tzw. dochówku. W przykładowej sytuacji gdy w grobie spoczywa żona, dochowanie męża nie wymaga zgody rodziny. Sprawa dochówku staje się dyskusyjna, gdy w grobie zostali też pochowani inni członkowie rodziny nie z bezpośredniej linii rodzinnej lub osoby niespokrewnione. Wówczas najbliższe osoby zmarłych nabywają osobiste uprawnienia do grobu i decydowania o dochówku kolejnych zmarłych – każda z wymienionych osób ma z pozostałymi współuprawnionymi jednakowe prawa. Dlatego administrator może wezwać wyżej wymienione osoby do złożenia oświadczenia zgody na dochówek, co musi nastąpić przed pochówkiem i mieć formę pisemną. Dokonanie ekshumacji, postawienie pomnika i zmiana napisów na tablicach wymagają zgody administratora na podstawie umowy zawartej z właścicielem grobu".

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zasiłek pogrzebowy 

REKLAMA

Osoby, które zajęły się pochówkiem zmarłego i pokryły jego koszty mogą ubiegać się od ZUS o zasiłek pogrzebowy. Gdy koszt pochówku przewyższy kwotę świadczenia, zasiłek pozostaje na niezmiennym poziomie. W przypadku udziału innej osoby w pokryciu kosztów ZUS wypłaca kwotę podzieloną wprost proporcjonalnie do poniesionych kosztów pogrzebu. 

Co należy zrobić? Złożyć wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego (Z-12) i dokumenty w ZUS osobiście lub przez pełnomocnika. W dopełnieniu formalności pomoże ZUS, który wystąpi do Urzędu Stanu Cywilnego o odpis aktu zgonu, jeśli nie będzie on dołączony do wniosku o wypłatę zasiłku. 

Szczegółowo o zasiłku pogrzebowym pisaliśmy w poniższych artykułach: 

Wniosek o zasiłek można złożyć do 12 miesięcy od dnia śmierci lub daty pochówku, jeśli był problem z odnalezieniem zwłok lub identyfikacją zmarłego. 

Odprawa pośmiertna 

Jeśli osoba zmarła była zatrudniona, to małżonek lub osoby, którym przysługuje prawo do renty rodzinnej, mogą otrzymać również odprawę pośmiertną. Wysokość takiego świadczenia jest zależna od stażu zatrudnienia oraz liczby osób, którym odprawa będzie przysługiwać. Jest ono dzielone po równo każdej uprawnionej osobie, a w przypadku tylko jednego członka rodziny uprawnionego do odprawy pośmiertnej, odprawa przysługuje w wysokości połowy kwoty określonej w kodeksie pracy. 

Kwota świadczenia: 

  • przy zatrudnieniu krótszym niż 10 lat – wysokość miesięcznego wynagrodzenia, 
  • przy zatrudnieniu wynoszącym 10 lat – wysokość trzymiesięcznego wynagrodzenia, 
  • przy zatrudnieniu wynoszącym 15 lat – wysokość sześciomiesięcznego wynagrodzenia. 

Odprawa pośmiertna podlega opodatkowaniu.

DGP subskrypcja na miesiąc 

Renta rodzinna i ubezpieczenie 

REKLAMA

Renta rodzinna może przysługiwać małżonkowi osoby zmarłej, dzieciom (własnym, przysposobionym, przyjętym na wychowanie oraz dzieciom drugiego małżonka) oraz rodzicom. Jest przyznawana wówczas, gdy zmarły przed śmiercią miał przyznane prawo do emerytury lub renty.

Wzór wniosku o rentę rodzinną (ERR) dostępny jest na stronie: https://www.zus.pl/documents/10128/788036/ERR Do wniosku o otrzymanie renty rodzinnej należy dołączyć akt zgonu osoby zmarłej oraz odpisy aktów urodzenia i aktów stanu cywilnego, które stwierdzają stopień pokrewieństwa osób uprawnionych do otrzymania świadczenia.

Jeśli zmarła osoba miała zawartą polisę ubezpieczeniową na życie to w przypadku jej śmierci ubezpieczyciel również wypłaca świadczenie. Umowa ubezpieczenia szczegółowo określa zakres ochrony, warunki i wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela, wysokość świadczenia oraz to, kto jest uprawniony do wypłaty środków finansowych.

Urlop okolicznościowy

śmierć bliskiej osoby daje prawo do urlopu okolicznościowego i pracodawca jest zobowiązany do jego udzielenia. Wymiar takiego urlopu jest związany ze stopniem pokrewieństwa z osobą zmarłą. Osoba, której zmarł rodzic, współmałżonek, dziecko, ojczym lub macocha, mogą otrzymać 2 dni urlopu. Gdy śmierć dotyczy babci, dziadka, rodzeństwa lub innej osoby pozostającej na utrzymaniu lub pod bezpośrednią opieką – przysługuje 1 dzień urlopu. Aby skorzystać z urlopu okolicznościowego należy złożyć pisemny wniosek oraz przedstawić do wglądu akt zgonu, bez konieczności pozostawiania oryginału lub kopii dokumentu. W przypadku posiadania grupowej polisy uwzględniającej śmierć najbliższych osób, można również zgłosić ich śmierć do wydziału kadr pracodawcy i ubiegać się o wypłatę przysługującego ubezpieczenia.

Przyjęcie albo odrzucenie spadku

Postępowanie spadkowe to element formalności po śmierci bliskich, którego trudno uniknąć. Spadek nabywa się z dobrodziejstwem inwentarza (tzn. odpowiedzialność za ewentualne długi spadkodawcy ponoszona jest do wartości ustalonego w wykazie albo spisie inwentarza spadku), o ile spadkobierca nie oświadczy inaczej. Oświadczenie dotyczące przyjęcia lub odrzucenia spadku dokonuje się przed sądem lub przed notariuszem. Przyjęcie albo odrzucenie spadku jest o tyle istotne, że na tej podstawie ustala się odpowiedzialność poszczególnych spadkobierców przed bankami, towarzystwami ubezpieczeniowymi i windykatorami.

Zdarza się, że ostatnia wola zmarłego nie została spisana. W przypadku braku testamentu dziedziczenie odbywa się na podstawie przepisów prawa.

Zobowiązania konsumenckie zmarłego

Wszystkim podmiotom, wobec których zmarły posiadał zobowiązania i umowy, należy zgłosić śmierć. W tym celu może być potrzebna kopia aktu zgonu. Kluczowe jest sprawdzenie wszystkich zobowiązań, jakie płacił zmarły przed swoją śmiercią, np. umowa z bankiem, firmą pożyczkową, spółką ubezpieczeniową, wspólnotą mieszkaniową, spółdzielnią, siecią komórkową, operatorem gazowym lub energetycznym i wszelkimi innymi podmiotami. W przypadku śmierci klienta umowa o świadczenie usług wygasa.

Warto wiedzieć, że dostawca usług musi zostać poinformowany o śmierci abonenta. Operator nie dostaje informacji z urzędu, że jego klient zmarł i nadal może wystawiać faktury na nazwisko zmarłego.

Do zablokowania konta bankowego i rozwiązania umowy najczęściej wystarczy akt zgonu. Z kolei do odblokowania środków może być również potrzebne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku wydane przez sąd.

Źródło: UOKiK

Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Infor.pl

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
14. emerytura z KRUS - ile i dla kogo w 2025 roku. Kiedy wypłata?

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego poinformowała w komunikacie, że dodatkowe roczne świadczenie pieniężne dla emerytów i rencistów, potocznie zwane "czternastą emeryturą", będzie w 2025 roku wypłacone we wrześniu, podobnie jak w poprzednich dwóch latach. Kto ma prawo do tego świadczenia, ile wyniesie w tym roku?

Rachunki uśpione wreszcie dostępne dla spadkobierców! Prezydent podpisał nowelę Prawa bankowego

Prezydent Karol Nawrocki podpisał nowelizację Prawa bankowego, która umożliwia szybkie zamknięcie tzw. „rachunków uśpionych” i ułatwia spadkobiercom dostęp do środków po zmarłych. Równocześnie przyjął ustawę wydłużającą terminy na przechowywanie nawozów naturalnych w gospodarstwach rolnych, a zdecydowanie zawetował przepisy obniżające kary za przestępstwa skarbowe.

Umowa szkoleniowa (tzw. „Lojalka”) – zasady, terminy, plusy i minusy. Kiedy trzeba dać pracownikowi urlop szkoleniowy?

Sfinansowanie przez pracodawcę kosztownego szkolenia czy studiów pracownika to inwestycja. W naturalny sposób rodzi się pytanie: co jeśli pracownik po zakończeniu nauki szybko odejdzie z firmy? Jednym z narzędzi, które mają chronić pracodawcę przed stratą takiej inwestycji, jest umowa szkoleniowa, potocznie nazywana lojalką.

Świadczenia alimentacyjne. MRPiPS zapowiada ważną zmianę

Wprawdzie kryterium dochodowe pozostanie, ale ma podlegać corocznej waloryzacji. Aktualnie próg dochodowy dla świadczeń z funduszu alimentacyjnego zmienia się raz na trzy lata.

REKLAMA

Nawet 6,3 tys. zł miesięcznie dla studentów tych uczelni. MON już uszczelnia przepisy!

Studia wojskowe kuszą wysokim uposażeniem już od pierwszego roku, jednak atrakcyjny system sprzyja nadużyciom. MON wprowadza zmiany i uszczelnia przepisy, by ograniczyć rezygnacje studentów-żołnierzy oraz straty dla budżetu państwa.

500 plus dla małżeństw i niezwykłe jubileusze! Czy najstarsze pary w Polsce doczekają się gratyfikacji?

„500 plus dla małżeństw” – tak w skrócie określa się projekt jubileuszowej gratyfikacji, która ma nagradzać pary z wyjątkowo długim stażem. W Polsce nie brakuje małżeństw obchodzących złote, diamentowe czy brylantowe gody, a dziś znamy nawet parę, która wspólnie przeżyła 79 lat! Czy nowe świadczenie finansowe – od 5000 do 8000 zł – stanie się formą docenienia ich miłości i wytrwałości?

W 2025 r. emeryci pokrzywdzeni waloryzacją 9,49% subkonta ZUS. W 2026 r. nie będzie lepiej

Przez lata konto główne w ZUS miało wyższą waloryzacją (np. 14,41% w 2025 r.) niż subkonto ZUS (np. 9,49% w 2025 r.). Sejm zajmie się propozycją zrównania tych wartości i to wstecznie (aż od 2014 r.). To są spore pieniądze. Propozycja obywatela jest uczciwa, ale należy ocenić szanse jej przeprowadzenia przez parlament na 0%. Ta petycja obywatela będzie procedowana przez odpowiednią komisję, ale konkluzja będzie najpewniej taka „Niestety, nie ma na to pieniędzy w budżecie”.

Krótszy czas pracy w Polsce. Ministerstwo ujawniło pierwsze dane z pilotażu

W trakcie pierwszego tygodnia od rozpoczęcia pilotażu skrócenia czasu pracy do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wpłynęło 150 kompletnych wniosków od pracodawców, którzy chcieliby wziąć udział w programie. Kolejne są w trakcie przygotowywania.

REKLAMA

Duże zmiany w Karcie Nauczyciela od września 2025 r. M.in. godziny ponadwymiarowe, nagrody, odprawy ochrona przedemerytalna. Prezydent podpisał nowelizację

W dniu 21 sierpnia 2025 r. Prezydent RP podpisał ustawę z 25 lipca 2025 r. o zmianie ustawy – Karta nauczyciela oraz niektórych innych ustaw. Nowe przepisy mają w większości wejść w życie 1 września 2025 r. Nowelizacja ta zmienia także kilka innych ustaw - np. ustawę o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych i Prawo oświatowe.

Sprzedaż spadku z problemami. Notariusze ostrzegają przed pułapkami w nowych przepisach. Czy będą odmawiać sporządzania aktów notarialnych?

Kolejna nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn, choć w założeniu ma ograniczyć biurokrację, w praktyce może prowadzić do licznych problemów interpretacyjnych – ostrzegają notariusze z Izby Notarialnej w Poznaniu. Chodzi o ustawę z 25 lipca 2025 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn, która weszła w życie 20 sierpnia 2025 r.

REKLAMA