REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

RPO: Kilkukrotność, a nawet kilkunastokrotność kwoty od 712 do 3 918 zł – tyle ZUS powinien wypłacić bliskim zmarłego [i to nawet, jeżeli zmarły nie miał ustalonego prawa do tego świadczenia]

świadczenie wspierające, RPO, świadczenie, zmarły, ZUS
RPO: Kilkukrotność, a nawet kilkunastokrotność kwoty od 712 do 3 918 zł – tyle ZUS powinien wypłacić bliskim zmarłego [i to nawet, jeżeli zmarły nie miał ustalonego prawa do tego świadczenia]
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Zgodnie z interwencją RPO do MRPiPS z dnia 3 lutego 2025 r. – świadczenie wspierające (bo o nim mowa) miałoby przysługiwać bliskim zmarłej osoby z niepełnosprawnością, za okres od dnia złożenia wniosku o ustalenie potrzeby wsparcia, do dnia śmierci ww. osoby, a zatem również – jeżeli osoba ta, przed śmiercią, nie miała ustalonego prawa do tego świadczenia. Byłaby to nawet kilkunastokrotność kwoty od 712 do 3 918 zł, ponieważ taki jest rzeczywisty okres oczekiwania na decyzję wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności.
rozwiń >

Świadczenie wspierające – komu przysługuje?

REKLAMA

Świadczenie wspierające, to stosunkowo nowe świadczenie, które przysługuje na podstawie ustawy z dnia z dnia 7.07.2023 r. o świadczeniu wspierającym – osobom niepełnosprawnym, które ukończyły 18 rok życia i posiadają decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia, w której ową potrzebę wsparcia określono na poziomie od 70-100 pkt.

REKLAMA

Celem powyższego świadczenia, jest udzielenie osobom niepełnosprawnym, mającym potrzebę wsparcia, pomocy służącej częściowemu pokryciu wydatków związanych z zaspokojeniem szczególnych potrzeb życiowych tych osób.

Od powyższych zasad – ustawodawca zastrzegł jednak pewne wyjątki, zgodnie z którymi – świadczenie wspierające nie przysługuje jeżeli:

  • osoba niepełnosprawna została umieszczona w domu pomocy społecznej, w rodzinnym domu pomocy, zakładzie opiekuńczo-leczniczym, zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, zakładzie karnym, zakładzie poprawczym, areszcie śledczym albo schronisku dla nieletnich, jak również, jeżeli
  • osobie niepełnosprawnej przysługuje za granicą świadczenie o podobnym charakterze do świadczenia wspierającego lub jej opiekunowi przysługuje za granicą świadczenie w związku ze sprawowaniem opieki, chyba, że dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Świadczenie wspierające – w jakiej kwocie przysługuje?

Świadczenie wspierające przysługuje – w zależności od ustalonego poziomu potrzeby wsparcia – w kwocie od 40% do maksymalnie 220% wysokości renty socjalnej. Aktualnie, tj. do końca lutego 2025 r. – renta socjalna opiewa na kwotę 1 780,96 zł, świadczenie wspierające przysługuje zatem w wysokości:

  • w przypadku poziomu potrzeby wsparcia ustalonego na poziomie 95-100 pkt220% renty socjalnej, a zatem – 3 918 zł,
  • 90-94 pkt180% renty socjalnej, a zatem – 3 206 zł,
  • 85-89 pkt120% renty socjalnej, a zatem – 2 137 zł,
  • 80-84 pkt80% renty socjalnej, a zatem – 1 425 zł,
  • 75-79 pkt60% renty socjalnej, a zatem – 1 069 zł i odpowiednio
  • 70-74 pkt 40% renty socjalnej, a zatem – 712 zł.

W związku z waloryzacją renty socjalnej od 1 marca 2025 r. – ww. kwoty ulegną jednak podwyższeniu. Należy spodziewać się, że wskaźnik waloryzacji emerytur i rent, w bieżącym roku, wyniesie – 5,5%. Więcej na ten temat, można przeczytać w poniższym artykule:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Ostateczny wskaźnik waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. – zgodnie z art. 89 ust. 6 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – zostanie jednak ogłoszony w komunikacie ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego (tj. aktualnie – Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej), w Dzienniku Urzędowym RP „Monitor Polski”, nie później niż w ciągu 3 dni roboczych od dnia ogłoszenia przez Prezesa GUS komunikatu w sprawie realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w 2024 r. w stosunku do 2023 r. (co miało miejsce 11 lutego br.), a zatem – do dnia 14 lutego 2025 r.

Jeżeli jednak przyjąć waloryzację na ww. poziomie (tj. wzrost o 5,5% w stosunku do roku 2024) – renta socjalna, która będzie przysługiwała od 1 marca 2025 r. – będzie opiewać na kwotę 1 878,91 zł, a świadczenie wspierające na kwoty:

  • w przypadku poziomu potrzeby wsparcia ustalonego na poziomie 95-100 pkt4 134 zł,
  • 90-94 pkt3 382 zł,
  • 85-89 pkt 2 255 zł,
  • 80-84 pkt 1 503 zł,
  • 75-79 pkt1 127 zł i odpowiednio
  • 70-74 pkt752 zł.

Świadczenie wspierające – kto wydaje decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia, a kto ustala prawo do świadczenia?

Decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia, której posiadanie (i to pod warunkiem poziomu potrzeby wsparcia ustalonego w niej na wymaganym poziomie) – warunkuje prawo do ubiegania się o świadczenie wspierające – wydaje wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności (wojewoda) na wniosek osoby niepełnosprawnej, jej przedstawiciela ustawowego (np. opiekuna prawnego) albo za ich zgodą – na wniosek ośrodka pomocy społecznej lub centrum usług społecznych.

Na wydanie ww. decyzji – od dnia wpływu wniosku o jej wydanie – zgodnie z art. 6b4 ust. 5 ustawy z dnia 27.08.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych – wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności ma 3 miesiące. Jak wynika z interwencji Rzecznika Praw Obywatelskich do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 lutego 2025 r. (znak III.7064.478.2024.JA) – termin ten, jest jednak niejednokrotnie drastycznie przekraczany przez organy orzecznicze na terenie całego kraju, nawet o kilkanaście miesięcy.

Po uzyskaniu decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia – celem ustalenia prawa do świadczenia wspierającego – należy następnie złożyć stosowny wniosek do ZUS, który zajmuje się przyznawaniem i wypłatą tego świadczenia.

Postępowanie w sprawie świadczenia wspierającego prowadzone jest przez ZUS w formie elektronicznej, a przyznanie świadczenia wspierającego nie wymaga wydania decyzji administracyjnej. Osoby ubiegające się o świadczenie otrzymują informację o jego przyznaniu za pośrednictwem PUE ZUS. Decyzje administracyjne wydawane są natomiast przez ZUS wyłącznie w przypadku odmowy przyznania świadczenia oraz uchylenia lub zmiany prawa do świadczenia, a także w sprawach nienależnie pobranych świadczeń.

Osoby niepełnosprawne umierają, zanim uzyskają decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia

Zasygnalizowany przez RPO, w interwencji do MRPiPS, problem drastycznego przekraczania przez wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności 3-miesięcznego terminu na wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia – niesie za sobą istotne konsekwencje. Jak poinformował RPO – skutkuje to bowiem pozbawieniem możliwości uzyskania przez osoby z niepełnosprawnościami niezbędnego wsparcia nie tylko w rozsądnym terminie, ale w ogóle. Powyższy problem dotyka ponadto rodziny i bliskich osób, które zmarły w trakcie przedłużającej się procedury orzeczniczej i które tym samym – nie będą miały prawa do świadczenia po zmarłym.

„Jak wskazują kierowane do Rzecznika skargi, istnieje duża grupa osób, które wystąpiły z wnioskami o ustalenie poziomu potrzeby wsparcia i zmarły przed wydaniem rozstrzygnięcia przez wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności ze względu na długotrwałe procedowanie wniosku (powyżej 3 miesięcy), albo też uzyskały decyzję, ale zmarły w trakcie postępowania o ustalenie świadczenia wspierającego przez ZUS. Każdorazowo śmierć osoby wnioskującej powoduje brak możliwości dochodzenia świadczenia. Natomiast opiekunowie, bliscy, krewni – którzy w czasie trwania postępowania świadczyli wsparcie osobie z niepełnosprawnością, także finansowe, oczekują wypłacenia świadczenia za okres od dnia złożenia wniosku o ustalenie potrzeby wsparcia do dnia śmierci osoby wnioskującej. Kwestia ta nie znajduje rozwiązania na gruncie obowiązującego prawa.” – wyjaśnił Rzecznik.

W aktualnym stanie prawnym – bliscy zmarłej osoby niepełnosprawnej, mają prawo wyłącznie do świadczenia wspierającego za miesiąc zgonu [i to o ile prawo do niego było ustalone]

W aktualnym stanie prawnym – zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy dnia 7.07.2023 r. o świadczeniu wspierającym – bliscy zmarłej osoby niepełnosprawnej (a konkretniej – osoby wspólnie z nią zamieszkujące i gospodarujące) – mają prawo do świadczenia wspierającego pobieranego przez tę osobę, wyłącznie za miesiąc, w którym nastąpił zgon i to tylko o ile:

  • prawo do świadczenia było ustalone (tj. zmarła osoba niepełnosprawna posiadała decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia oraz ZUS – jeszcze za jej życia – przyznał jej świadczenie wspierające) oraz
  • świadczenie to, nie zostało za ten miesiąc (tj. miesiąc zgonu), wypłacone zmarłemu przed jego śmiercią.

Roszczenie o wypłatę ww. świadczenia, na ww. zasadach – wygasa po upływie 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, której przysługiwało.

Na świadczenie wspierające po zmarłym, nie mają zatem co liczyć bliscy zmarłego:

  • który oczekiwał na wydanie przez wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia – nawet jeżeli doszło do znacznego przekroczenia terminu na wydanie ww. decyzji przez zespół, ani
  • który oczekiwał na ustalenie prawa do świadczenie przez ZUS.

W związku z licznymi skargami ww. osób na powyższy stan rzeczy – RPO wystąpił do MRPiPS z prośbą o analizę przedstawionych przez niego uwag oraz uwzględnienie ich w celu wzmocnienia efektywności wsparcia a kierowanego do osób z niepełnosprawnością i ich opiekunów.

Jeżeli ustawodawca uwzględni uwagi RPO – bliscy zmarłych osób niepełnosprawnych, które ubiegały się o świadczenie wspierające, otrzymają spory „zastrzyk gotówki”

Jeżeli w następstwie wspomnianej interwencji RPO – MRPiPS zdecyduje się na znowelizowanie ustawy z dnia 7.07.2023 r. o świadczeniu wspierającym w zasugerowanym przez Rzecznika zakresie – opiekunowie, bliscy i krewni zmarłych osób niepełnosprawnych, którzy w czasie postępowania o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia bądź postępowania o przyznanie świadczenia wspierającego przed ZUS / zgonu osoby, która ubiegała się o świadczeniezamieszkiwali lub wspólnie gospodarowali ze zmarłą osobą niepełnosprawnązyskają prawo do ubiegania się o wypłacenie świadczenia wspierającego za okres od dnia złożenia przez zmarłą osobę niepełnosprawną wniosku o ustalenie potrzeby wsparcia, do dnia śmieci tej osoby. W praktyce – z uwagi na fakt, iż postępowanie w sprawie wydania decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, niejednokrotnie wydłuża się nawet do kilkunastu miesięcy – będą one zatem miały prawo do nawet kilkunastokrotności świadczenia wspierającego, które przysługiwałoby zmarłej osobie niepełnosprawnej. Czyli – biorąc pod uwagę wysokość świadczenia wspierającego w wysokości przysługującej do końca lutego br. – w wysokości kilkunastokrotności kwoty od 712 do nawet 3 918 zł, a po 1 marca br. (jeżeli waloryzacja emwerytur i rent nastąpi zgodnie z prognozowanym wskaźnikiem 5,82%) – w wysokości kilkunastokrotności kwoty od 754 do nawet 4 146 zł.

RPO zaapelował również o wyłącznie świadczenia wspierającego z dochodu osoby ubiegającej się o przyznanie usług opiekuńczych [aby przyznanie świadczenia nie zwiększało odpłatności za ww. usługi]

Zgodnie z art. 50 ust. 1-4 ustawa z dnia 12.03.2004 r. o pomocy społecznej – osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona – przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych. Uprawnionymi mogą być osoby, które wymagają pomocy innych, a nie mogą jej zapewnić rodzina, wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni czy zstępni.

Usługi opiekuńcze obejmują pomoc przy codziennych potrzebach życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz – w miarę możliwości – zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Specjalistyczne usługi opiekuńcze natomiast – stanowią usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem.

Usługi te (tj. usługi opiekuńcze oraz specjalistyczne usługi opiekuńcze, świadczone w ramach pomocy społecznej) są odpłatne, a dla określenia wysokości ww. odpłatnościniezbędne jest ustalenie sytuacji dochodowej ubiegającej się o nie osoby, na podstawie art. 8 ww. ustawy o pomocy społecznej. Do ww. dochodu – nie są wliczane ściśle określone świadczenia, wymienione w art. 8 ust. 3, 4 i 4a ww. ustawy. Powyższe katalogi świadczeń wyłączonych z dochodu, mają charakter zamknięty i nie ma wśród nich świadczenia wspierającego. Powoduje to – jak zwrócił uwagę RPO – że w sytuacji przyznania osobie niepełnosprawnej świadczenia wspierającego, tym samym wzrasta dla niej koszt odpłatności za usługi opiekuńcze, co w konsekwencji znacząco minimalizuje finansowe korzyści płynące z otrzymania przez nią nowego świadczenia, niwecząc jednocześnie cel tego świadczenia. W niektórych przypadkach wzrost opłat za usługi opiekuńcze przekracza wysokość świadczenia wspierającego oraz może wręcz doprowadzić do rezygnacji z korzystania z usług opiekuńczych i negatywnie wpłynąć na społeczny dobrostan osoby wymagającej wzmożonego wsparcia. Jako przykład takiej sytuacji RPO przytoczył przypadek osoby, której przyznano świadczenie wspierające w wysokości 220% renty socjalnej (tj. 3 919 zł), co spowodowało wzrost miesięcznej opłaty za usługi opiekuńcze z 560 zł do 3 700 zł.

W związku z powyższym – świadczenie wspierające nie powinno być wliczane do dochodu, przy ustalaniu odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze (tj. świadczenie wspierające powinno znaleźć się w katalogu „wyłączeń”, w ramach art. 8 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej). Problem ten, był już dostrzeżony przez ustawodawcę na etapie prac legislacyjnych nad ustawą o świadczeniu wspierającym. Po rozpatrzeniu uchwalonej przez sejm ustawy, senat wprowadził do niej poprawkę w ww. zakresie. Poprawka senatu nie została jednak finalnie przyjęta, dlatego – RPO ponownie zwraca uwagę MRPiPS na nadal nierozwiązany problem w tym zakresie.

Sprawdź »> Dziennik Gazeta Prawna - subskrypcja cyfrowa

Podstawa prawna:

  • Ustawa z dnia 7.07.2023 r. o świadczeniu wspierającym (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 1429 z późn. zm.)
  • Ustawa z dnia 27.08.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 44 z późn. zm.)
  • Ustawa z dnia 12.03.2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 1283 z późn. zm.)
Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Będzie znaczna podwyżka zasiłku pogrzebowego. Od kiedy? Ile?

Niezmieniany od 14 lat zasiłek pogrzebowy będzie podwyższony.

Pół miliona seniorów nie ma komu przekazać majątku: Co zrobić z dorobkiem życia? Testament, darowizna czy umowa o dożywocie

Pół miliona seniorów w Polsce nie ma spadkobierców, co oznacza, że ich majątek może trafić do gminy lub Skarbu Państwa. Jak temu zapobiec? Testament, darowizna czy umowa o dożywocie to rozwiązania, które pozwalają samodzielnie zdecydować o losach dorobku życia. Sprawdź, jakie masz opcje.

Sąd: Przykład ponownego przeliczenia emerytury. Kapitał początkowy z 176.709,94 zł do 188.726,08 zł [Listy płac]

Przeliczyć na nowo emeryturę można po dostarczeniu nowych dowodów lub ujawnienie nowych okoliczności. ZUS potrafi zakwestionować nawet tak oczywisty dowód błędnego obliczania emerytury jak listy płac. W artykule przykład wygranego przez emeryta wyroku sądowego na podstawie dokumentów aż z okresu 1971-1977 r.

Nowe wytyczne przy świadczeniu pielęgnacyjnym 3287 zł. Jednoczesność pkt 7 i 8 orzeczenia o niepełnosprawności

Kilka dni temu (21 marca 2025 r.) minister Łukasz Krasoń (jako pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych) wydał zalecenia (wytyczne) dla zespołów ds. orzekania o niepełnosprawności w sprawie orzeczeń o niepełnosprawności dla dwóch grup osób niepełnosprawnych, które nigdy nie odzyskają zdrowia i pełnej sprawności. Orzeczenia będą dla nich miały charakter stałych orzeczeń, czyli nie trzeba będzie ich ponownie zdobywać raz na kilka lat. Orzeczenia Wojewódzkich oraz Powiatowych Zespołów ds. Orzekania o Niepełnosprawności są ujednolicane - w całej Polsce są wydawane według jednolitych standardów.

REKLAMA

Czy to będą pierwsze e-wybory w Polsce? Są kraje, w których można głosować przez internet. Czy Polska do nich dołączy?

Zbliżają się wybory prezydenckie, przez co odżyła dyskusja o e-wyborach w Polsce. Dotychczas głosowanie przez internet wprowadziło lub przynajmniej testowało kilka europejskich krajów. Wśród nich jest Estonia, gdzie w ostatnich wyborach parlamentarnych głos przez internet oddała ponad połowa głosujących. Czy w Polsce możliwe jest wprowadzenie e-wyborów?

Wyższe jednorazowe świadczenie od 1 stycznia 2026 r. - zasiłek pogrzebowy w wysokości 7 000 zł. Negatywna opinia Ministra Finansów z 21.03.2025 r. [25.03.2025 r. Rada Ministrów]

Rada Ministrów rozpatrzy dziś, tj. we wtorek, 25 marca 2025 r. projekt o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Projekt zawiera m.in. propozycje regulacji, które mają na celu podwyższenie kwoty zasiłku pogrzebowego z 4 000 zł do 7 000 zł oraz objęcie tego świadczenia mechanizmem waloryzacji.

Sejm na żywo 25 marca 2025 r.: Komisja śledcza ds. Pegasusa

Dziś zaplanowano przesłuchanie Edyty Gołąb, zatrudnionej w Biurze Kadr, Szkolenia i Obsługi Prawnej Komendy Głównej Policji. O godz. 10 zacznie się część jawna posiedzenia, część niejawna rozpocznie się o godz. 13:30.

Dla kogo stopień niepełnosprawności w 2025 r.?

Dla kogo stopień niepełnosprawności w 2025 r.? Jakie są stopnie niepełnosprawności? Kto może uzyskać orzeczenie o stopniu niepełnosprawności? Co należy zrobić, by uzyskać orzeczenie o stopniu niepełnosprawności?

REKLAMA

Wyrok TK: Emeryci stracili w ZUS nie tylko na przeliczeniu emerytur. Przepadł 15% bonus do kapitału początkowego. Był nawet waloryzowany

Do redakcji stale przychodzą listy od osób, które są poszkodowane przez wcześniejsze emerytury w okresie około ostatnich 15 lat. Pomniejszono im kapitał emerytalny (jakby za karę za to, że byli na tej wcześniejszej emeryturze). Moment kary? Przejście na emeryturę powszechną (60 lat albo 65 lat). W artykule kolejny list. Czytelnik pisze m.in. o tym, że była też inna konsekwencja przejścia na emeryturę wcześniejszą. Emeryci wcześniejsi tracili około 15% rekompensaty (był to dodatek do kapitału początkowego). To rodzaj odszkodowania za to, że emeryt mógł przejść na emeryturę wcześniejszą, ale zrezygnował z tego uprawnienia i dalej pracował (często aż do wieku emerytalnego).

Górnik i programista (14 000 zł brutto, 585 ton węgla i wartość 700 000 zł) kontra (10 000 zł brutto i 1 mln zł)

Na portalu Linkedin zasięgi zdobył post Pawła Kurasia (pracownik naukowy Politechniki Rzeszowskiej im. Ignacego Łukasiewicza). Zestawił oparte o dane z GUS średnie wynagrodzenie górnika ze średnim wynagrodzeniem programisty. Dodatkowo pokazał, ile średnio wypracowuje górnik, a ile programista.

REKLAMA