REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Najczęstsze kody w orzeczeniu o niepełnosprawności. Symbole 05‑R, 10‑N i 02‑P to 75% decyzji. Sprawdź, co oznaczają.

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Artur Sadziński
Dziennikarz i redaktor z doświadczeniem w tworzeniu treści o finansach, prawie i sprawach konsumenckich. Pisze z myślą o praktycznym wsparciu dla czytelnika.
Najczęstsze kody w orzeczeniu o niepełnosprawności. Symbole 05‑R, 10‑N i 02‑P to 75% decyzji. Sprawdź, co oznaczają.
Na co najczęściej dają orzeczenie? Jeden kod występuje w połowie przypadków
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Ponad 4 miliony Polaków ma orzeczenie o niepełnosprawności, ale tylko trzy symbole odpowiadają za aż 75% wszystkich decyzji. Jeden z nich, oznaczony jako 05‑R, występuje, w co drugim dokumencie. To nie są przypadkowe cyfry. Kody w orzeczeniu wpływają na Twoje prawa: ulgę podatkową, kartę parkingową czy dodatki z ZUS. Sprawdź, co dokładnie oznaczają 05‑R, 10‑N i 02‑P, zanim złożysz wniosek albo przeoczysz ważne uprawnienia.

rozwiń >

TOP 6 symboli przyczyn – ranking GUS 2023

Dane za 2024 r. nie zostały jeszcze opublikowane przez GUS. Najnowsze oficjalne statystyki obejmują stan na koniec 2023 roku. Poniżej ranking sześciu najczęściej używanych symboli przyczyn dla osób z orzeczeniem

REKLAMA

MiejsceSymbolPrzyczynaLiczba (tys.)Udział %

1

05‑R

Upośledzenie narządu ruchu

1 393,1

45,2 %

2

10‑N

Choroby neurologiczne

651,3

21,1 %

3

02‑P

Choroby psychiczne

361,3

11,7 %

4

03‑L

Zaburzenia głosu, mowy i słuchu

275,7

8,9 %

5

09‑M

Choroby układu moczowo‑płciowego

175,0

5,7 %

6

06‑E

Epilepsja

74,2

2,4 %

Źródło: GUS, Informacja sygnalna „Osoby niepełnosprawne w 2023 r.” – dane z 15.10.2024

Oto krótkie opisy każdego z sześciu najczęściej występujących symboli przyczyn, na podstawie których wydawane są orzeczenia o niepełnosprawności:

  • 05‑R – Upośledzenie narządu ruchu: Obejmuje wszystkie trwałe ograniczenia w poruszaniu się, spowodowane m.in. chorobami zwyrodnieniowymi stawów, amputacjami, porażeniami kończyn, urazami kręgosłupa czy deformacjami ortopedycznymi. To najczęściej nadawany symbol, szczególnie wśród seniorów.
  • 10‑N – Choroby neurologiczne: Kod przyznawany osobom z takimi schorzeniami jak stwardnienie rozsiane (SM), padaczka lekooporna, udary mózgu, porażenia mózgowe, choroba Parkinsona czy uszkodzenia ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. W ostatnich latach dynamicznie rośnie liczba takich orzeczeń.
  • 02‑P – Choroby psychiczne: Dotyczy osób z zaburzeniami psychicznymi, takimi jak schizofrenia, zaburzenia afektywne (np. depresja dwubiegunowa), lęki uogólnione, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne czy trwałe zaburzenia osobowości. Wzrost tego kodu wiąże się z przełamywaniem stygmatyzacji i lepszą diagnozą.
  • 03‑L – Zaburzenia głosu, mowy i słuchu: Symbol ten obejmuje m.in. głuchotę, niedosłuch, afazję, dyzartrię, jąkanie oraz zaburzenia artykulacyjne i fonacyjne, które trwale wpływają na komunikację. Często pojawia się u dzieci oraz u osób z chorobami neurologicznymi.
  • 09‑M – Choroby układu moczowo‑płciowego: Dotyczy m.in. niewydolności nerek (w tym osób dializowanych), rozległych zaburzeń urologicznych, przetok, nowotworów układu moczowego i płciowego oraz powikłań po ich leczeniu. Symbol ten bywa też powiązany z nietrzymaniem moczu wymagającym stałych środków pomocniczych.
  • 06‑E – Epilepsja: Przyznawany osobom z padaczką (zwłaszcza lekooporną) lub napadami o dużej częstotliwości, które znacząco utrudniają samodzielne funkcjonowanie. Może występować samodzielnie lub jako jeden z symboli towarzyszących innym zaburzeniom neurologicznym (np. 10-N).

Czemu dominują takie kody?

Dominacja kodu 05‑R nie zaskakuje – to skutek starzejącego się społeczeństwa, urazów komunikacyjnych i chorób zwyrodnieniowych. Z kolei rosnący udział kodu 10‑N wynika z poprawy diagnostyki neurologicznej oraz wcześniejszego wykrywania SM czy Parkinsona – komentuje ekspert Infor.pl, analizując dane GUS.

Na dominację niektórych symboli przyczyn ma wpływ nie tylko stan zdrowia społeczeństwa, ale też zmiany systemowe i świadomościowe.

  • Starzejące się społeczeństwo powoduje wzrost liczby orzeczeń związanych z ograniczeniami ruchowymi (symbol 05‑R) oraz chorobami układu krążenia (symbol 07‑S).
  • Postęp w diagnostyce zwłaszcza w neurologii. Sprawia, że częściej i wcześniej rozpoznaje się choroby takie jak stwardnienie rozsiane, choroba Parkinsona czy padaczka (kod 10‑N).
  • Większa świadomość problemów psychicznych i łatwiejszy dostęp do specjalistów. Przekładają się na wzrost liczby wniosków z kodem 02‑P, dotyczącym schorzeń psychicznych.
  • Nowe przepisy również zmieniają statystyki. Prawo do karty parkingowej przysługuje również osobom z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, m.in. przy symbolu 05‑R, co zachęca do składania wniosków.

Symbol przyczyny w orzeczeniu – co warto wiedzieć?

REKLAMA

Symbole przyczyn są oznaczeniami literowo-numerycznymi, które wskazują na dominujące schorzenie lub ograniczenie funkcjonalne. Ich lista została określona w rozporządzeniu z 15 lipca 2003 r. i obejmuje m.in. symbole 01-U (upośledzenie umysłowe), 07-S (choroby układu oddechowego), 11-I (inne schorzenia).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Każde orzeczenie o niepełnosprawności może zawierać do 3 symboli przyczyn określonych m.in. w rozporządzeniu z 15 lipca 2003 r.
Pierwszy symbol ma największe znaczenie, to on determinuje m.in. możliwość otrzymania karty parkingowej, zasiłków i ulg.

Co, jeśli Twój przypadek to kod 11‑I?

Symbol 11‑I to kategoria "inne schorzenia" (np. choroby metaboliczne, onkologiczne, rzadkie). Aby otrzymać orzeczenie, dokumentacja musi wyraźnie wykazywać wpływ choroby na codzienne funkcjonowanie. Lekarz powinien wskazać dominujące ograniczenie, które trafi jako pierwszy symbol.

FAQ – pytania i odpowiedzi

Czy symbol 05‑R oznacza automatycznie kartę parkingową?

Nie, symbol 05‑R w orzeczeniu o niepełnosprawności nie oznacza automatycznie przyznania karty parkingowej. Aby ją otrzymać, muszą być spełnione dodatkowe warunki, w tym wskazanie w orzeczeniu o potrzebie posiadania karty.

Czy można mieć trzy symbole w orzeczeniu?

Tak, ale tylko pierwszy ma praktyczne znaczenie.

Czy rzadkie schorzenia też kwalifikują się do orzeczenia?

Oczywiście, ale potrzebna jest wyczerpująca dokumentacja i wyraźne wskazanie dominującego ograniczenia.

Czy kod 10-N kwalifikuje do ulg podatkowych lub karty parkingowej?

Sam kod 10‑N nie kwalifikuje automatycznie do żadnych ulg. Decyduje stopień niepełnosprawności, wskazania w orzeczeniu oraz faktyczne ograniczenia funkcjonalne.

Planujesz złożyć wniosek o orzeczenie?

Zadbaj, by dokumentacja pasowała do jednego z dominujących symboli. Warto zawrzeć informację o wpływie choroby na codzienne funkcjonowanie i wskazać główne ograniczenia. To może zdecydować o uzyskaniu ulg i świadczeń.

Jeśli planujesz wniosek o orzeczenie, ta wiedza Ci się przyda. 80% decyzji dotyczy trzech kodów: 05‑R, 10‑N i 02‑P. Świadomość dominującego symbolu pomaga przygotować lepszą dokumentację i zwiększyć szansę na uzyskanie potrzebnych ulg.

Podstawa prawna:

Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności

Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Ustawa z 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym

Kodeks postępowania administracyjnego (KPA) (t.j. Dz.U. 2023 poz. 775)

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 25 lipca 2016 r. w sprawie wzoru i trybu wydawania kart parkingowych (Dz.U. 2023 poz. 2364)

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Dodatek dopełniający: 2610 zł co miesiąc z ZUS. 200 tysięcy osób już dostaje, ale inni zostali pominięci. Sprawdź, co się zmieni w 2025

Dodatek dopełniający w wysokości 2 610,72 zł miał być przełomem dla osób z niepełnosprawnościami. Od marca 2025 roku świadczenie trafia już do ponad 200 tys. osób, ale nie każdy z orzeczeniem je dostaje. ZUS wypłaca je tylko wybranym, co budzi ogromne kontrowersje. Rząd zapowiada nowelizację przepisów. Sprawdź, kto może zyskać, a kto wciąż zostanie pominięty mimo podobnej sytuacji zdrowotnej.

Na kilkunastu kąpieliskach nad Bałtykiem pojawiły się czerwone flagi

Na kilkunastu kąpieliskach w województwach pomorskim i zachodniopomorskim pojawiły się czerwone flagi. Powodem są m.in. wysokie fale na Bałtyku i silne prądy wsteczne oraz zakwit sinic.

Niższy dodatek za pracę w nocy od 1 września 2025 r. Ile wyniesie i kogo dotyczy?

Od 1 września 2025 r. osoby pracujące w nocy otrzymają niższy dodatek za każdą godzinę pracy w tych godzinach. Z czego wynika ta zmiana? Ile wyniesie stawka? Kto może liczyć na dodatek i jak go obliczyć?

Zmiany w funkcjonowaniu NFZ i systemie ubezpieczenia zdrowotnego

Polska ochrona zdrowia stoi przed gruntownymi przekształceniami, które mają na celu nie tylko uszczelnienie systemu finansowania, ale także dostosowanie go do rosnących potrzeb pacjentów i standardów unijnych. Ministerstwo Zdrowia przygotowało kompleksowy projekt ustawy, który wprowadza szereg kluczowych zmian w funkcjonowaniu Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) oraz w całym systemie ubezpieczenia zdrowotnego.

REKLAMA

Co czwarty Polak nie wyjeżdża na wakacje z powodów finansowych

Co czwarte gospodarstwo domowe w Polsce nie wyjeżdża na wakacje z powodów finansowych. Jak to wygląda w innych krajach w Europie?

Mandat za opony – za co konkretnie można go otrzymać w 2025 roku i jak wysokie są stawki?

Ogółem wysokość mandatu za wykroczenie drogowe może sięgnąć 5 tys. zł, a jeżeli wykroczeniem zajmie się sąd, to może nałożyć nawet 30 tys. zł mandatu. Szczegółowe przepisy odnoszą się jednak do konkretnych przypadków i interpretowanie ich w kontekście opon jest mylne.

Ponowne zatrudnienie pracownika urzędu zwolnionego w czasie długiej choroby [Przykład]

Czy przy ponownym zatrudnianiu pracownika trzeba powierzyć mu dokładnie to samo stanowisko, które zajmował przed zwolnieniem? Jakie są wymagania Kodeksu pracy w tym zakresie?

Interpretacje dotyczące podatków lokalnych publikowane przez KIS [Projekt]

Indywidualne interpretacje podatkowe, dotyczące podatków lokalnych i wydawane przez organy samorządów, będą publikowane przez Krajową Informację Skarbową. Tak wynika z opublikowanej w środę na stronach kancelarii premiera informacji o planowanej nowelizacji Ordynacji podatkowej.

REKLAMA

Wielka rewolucja w ZUS coraz bliżej? Nowy projekt ustawy o ubezpieczeniach społecznych zapowiada koniec biurokracji, przejęcie rozliczeń przez ZUS i cyfrową obsługę płatników

Rząd szykuje największą od lat propozycję zmian w systemie ubezpieczeń społecznych. Zakłada ona, że to ZUS przejmie od przedsiębiorców obowiązek wyliczania i rozliczania składek, co ma uprościć procedury, zmniejszyć liczbę błędów i odciążyć miliony płatników. Reforma, przygotowana przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, ma zostać wdrożona etapami do 2031 roku i wprowadzić m.in. jednolity plik ubezpieczeniowy oraz pełną cyfryzację rozliczeń.

Orzeczenie o niepełnosprawności a ZUS – jakie świadczenia, ulgi i dodatki przysługują w 2025 roku? [TABELA]

Masz orzeczenie o niepełnosprawności? To wcale nie oznacza, że automatycznie dostaniesz rentę, dodatek pielęgnacyjny czy inne świadczenia z ZUS. W Polsce działają dwa osobne systemy orzecznicze, które nie zawsze się pokrywają. Zobacz, kiedy Twoje orzeczenie jest uznawane przez ZUS, jakie dokumenty musisz złożyć i ile możesz realnie zyskać w 2025 roku. Nawet jedno pismo może zrobić różnicę.

REKLAMA