REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

1700 zł dla każdego? Bezwarunkowy Dochód Podstawowy w Polsce – co to oznacza dla Ciebie i budżetu?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Artur Sadziński
Dziennikarz i redaktor od 2017 roku. Pisze o prawie, polityce i finansach – jasno, konkretnie i z myślą o czytelniku.
1700 zł dla każdego? Bezwarunkowy Dochód Podstawowy w Polsce – co to oznacza dla Ciebie i budżetu?
Bezwarunkowy Dochód Podstawowy: Czy 1700 zł zastąpi 800 plus?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Wyobraź sobie: co miesiąc 1700 zł na Twoim koncie – bez pytań, bez wniosków, dla każdego. Brzmi jak science fiction? Właśnie to proponują niektórzy eksperci, chcąc zastąpić dzisiejsze świadczenia rodzinne, w tym 800 plus, jednym, powszechnym przelewem. Wyjaśniamy, skąd ten pomysł, ile by to kosztowało budżet państwa i dlaczego wywołuje tak gorące dyskusje w Polsce.

rozwiń >

Czym jest BDP?

Bezwarunkowy Dochód Podstawowy (BDP) to propozycja, według której państwo wypłaca wszystkim obywatelom jednakową kwotę pieniędzy – bez względu na wiek, zatrudnienie, majątek czy sytuację rodzinną. Zwolennicy podkreślają, że świadczenie ma zagwarantować minimum egzystencji oraz znacząco uprościć skomplikowaną dziś siatkę zasiłków i dodatków. W polskich dyskusjach najczęściej pojawia się kwota 1 700 zł miesięcznie, uznana po ostatnim skoku inflacji za sumę pozwalającą zaspokoić podstawowe potrzeby życiowe.

REKLAMA

Pilotaż na Warmii i Mazurach

Jeszcze przed pandemią COVID-19 planowano duży test BDP w dziewięciu gminach województwa warmińsko-mazurskiego. Organizatorzy, Polska Sieć Dochodu Podstawowego oraz Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, zakładali, że eksperyment potrwa dwa lata i obejmie 31 000 mieszkańców. Każdy z uczestników miał co miesiąc otrzymywać 1 300 zł (kwota ta dziś – po uwzględnieniu inflacji – dyskutowana jest na poziomie 1 700 zł).

Badacze chcieli sprawdzić wpływ stałego, bezwarunkowego przelewu na różne sfery życia. W planie znalazły się trzy główne obszary obserwacji:

  • Aktywność zawodowa – czy BDP zachęci do podejmowania pracy lub działalności gospodarczej, a może odwrotnie – zmniejszy liczbę godzin przepracowanych w tygodniu.
  • Edukacja – w jakim stopniu dodatkowy dochód przełoży się na decyzje dotyczące podnoszenia kwalifikacji czy kontynuowania nauki przez młodzież.
  • Zdrowie psychiczne i fizyczne – czy stałe poczucie bezpieczeństwa finansowego obniży poziom stresu, poprawi jakość snu i ograniczy choroby wynikające z ubóstwa.

Projekt został wstrzymany przez wybuch pandemii, ale autorzy deklarują, że są gotowi go wznowić, jeśli pojawi się stabilne źródło finansowania.

Bezwarunkowy Dochód Podstawowy: Koszty dla budżetu państwa

Wprowadzenie BDP w skali całego kraju to wyzwanie finansowe, które, w zależności od przyjętej stawki, zmieniłoby strukturę wydatków publicznych. Polski Instytut Ekonomiczny (PIE) wyliczył dwa warianty kosztów:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wariant

Kwota świadczenia

Szacowany roczny koszt

Minimalny

1 200 zł dla dorosłych, 600 zł dla dzieci

ok. 376 mld zł (≈ 20 % PKB)

Jednolity

1 700 zł dla wszystkich

ponad 500 mld zł

Dla porównania planowany budżet państwa na 2025 r. to ok. 682 mld zł, a po pierwszych czterech miesiącach roku deficyt wyniósł już 91,4 mld zł. Oznacza to, że pełne sfinansowanie BDP wymagałoby poważnych korekt w polityce fiskalnej.

Polecamy: Wynagrodzenia 2025. Rozliczanie płac w praktyce

800 plus do likwidacji

Aby zebrać tak ogromne środki, analitycy wskazują kilka potencjalnych dróg:

  • Likwidacja większości istniejących programów społecznych (np. 800 plus, dodatki celowane).
  • Wprowadzenie nowych podatków, na przykład cyfrowego lub ekologicznego.
  • Mocne zwiększenie progresji w podatku dochodowym (PIT).
  • Ograniczenie lub likwidacja wybranych ulg podatkowych.

Każda z tych opcji budzi kontrowersje, zarówno natury ekonomicznej, jak i politycznej.

Bezwarunkowy Dochód Podstawowy a poparcie społeczne

Badania PIE pokazują, że idea BDP dzieli opinię publiczną niemal po równo, choć zauważalna jest różnica pokoleniowa. Łącznie 51% ankietowanych jest "za", przy czym najwyższe poparcie (ponad 60%) notuje się w grupie 18–34 lata.

Z kolei przeciwnikami najczęściej są osoby o wyższych dochodach oraz przedsiębiorcy. Obawiają się oni dodatkowych obciążeń podatkowych i spadku motywacji do pracy wśród zatrudnionych.

Bezwarunkowy dochód podstawowy

Bezwarunkowy dochód podstawowy

Polski Instytut Ekonomiczny

Argumenty za BDP

Zwolennicy podkreślają przede wszystkim społeczny i gospodarczy potencjał reformy. Według nich wprowadzenie jednego, powszechnego świadczenia może:

  • Uprościć system – zastępuje dziesiątki programów socjalnych jednym świadczeniem.
  • Zmniejszyć ubóstwo – zapewnia finansową poduszkę bezpieczeństwa, zwłaszcza rodzinom wielodzietnym i osobom o niestabilnych dochodach.
  • Stabilizować popyt – w czasie kryzysów gospodarczych dodatkowy dochód obywateli napędza konsumpcję i łagodzi recesję.
  • Chronić przed automatyzacją – gdy technologia odbiera miejsca pracy, BDP pozwala spokojniej szukać nowego zajęcia lub się przekwalifikować.
  • Poprawić zdrowie psychiczne – mniejszy stres o podstawowe rachunki może ograniczyć depresję, bezsenność i choroby serca.

Argumenty przeciw

Krytycy koncentrują się na finansowej i makroekonomicznej stronie przedsięwzięcia. Ich główne zastrzeżenia to:

  • Kolosalny koszt – wydatki rzędu setek miliardów złotych rocznie grożą szybkim wzrostem długu publicznego.
  • Ryzyko zniechęcenia do pracy – część osób może ograniczyć aktywność zawodową, zwłaszcza w sektorach nisko płatnych.
  • Niewystarczające wsparcie celowane – jednorodna wypłata może nie uwzględniać specjalnych potrzeb np. osób z niepełnosprawnościami.
  • Presja inflacyjna – nadmierny popyt konsumpcyjny przy ograniczonej podaży towarów i usług może napędzać ceny.
  • Przykład Szwajcarii – w 2016 r. aż 78% wyborców odrzuciło BDP w referendum, argumentując głównie kosztami i możliwą demotywacją do pracy.

Inni już próbowali

Polska nie jest w tym sporze odosobniona. Programy pilotażowe lub pełnowymiarowe testy BDP prowadziło już, lub prowadzi kilka krajów:

  • Finlandia: uczestnicy deklarowali lepszy dobrostan psychiczny, a badacze nie zanotowali spadku aktywności zawodowej.
  • Hiszpania: regionalne projekty wprowadzone podczas pandemii COVID-19 jako tarcza antykryzysowa.
  • Kenia: jeden z najdłuższych eksperymentów, finansowany przez organizacje pozarządowe; efekty społeczne oceniane pozytywnie.
  • Kanada (Ontario): obiecujące wyniki ekonomiczne przerwane zmianą rządu i cięciami w budżecie.

Podsumowanie

Bezwarunkowy Dochód Podstawowy pozostaje jedną z najbardziej ambitnych i jednocześnie kontrowersyjnych propozycji reformy polityki społecznej. Zyskuje sympatię części społeczeństwa, zwłaszcza młodych, oraz ekonomistów szukających alternatywy dla rozbudowanej biurokracji socjalnej. Jednak jego wprowadzenie w Polsce wymagałoby bezprecedensowych decyzji fiskalnych oraz przebudowy całego systemu podatkowego.

Debata trwa i jak wskazują analitycy w perspektywie kilku lat może stać się jednym z kluczowych tematów kampanii wyborczych oraz prac nad przyszłą strategią rozwoju państwa.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowa płaca minimalna: 4806 zł czy 5015 zł, podwyżka o 140 czy 250 zł. Nie ma zgody co do najniższej krajowej, rząd sam zdecyduje

Na ostateczną wysokość najniższej krajowej jaka będzie obowiązywała od 1 stycznia 2026 roku trzeba poczekać do pierwszej połowy września. Rada Dialogu Społecznego nie wypracowała w sprawie minimalnego wynagrodzenia za pracę wspólnego stanowiska do połowy lipca więc zgodnie z prawem decyzję co do płacy minimalnej arbitralnie podejmie rząd za dwa miesiące.

Ruszyły zwroty pieniędzy dla pracowników. To 3 tysiące złotych. Nie wszyscy o tym wiedzą

Coraz wyższe rachunki za prąd i za gaz, coraz droższe zakupy rujnują domowe budżety… to sprawia, że coraz więcej Polaków szuka sposobów na tańszy urlop. Wakacje roku mogą kosztować mniej. Nawet 3 tysiące złotych dopłaty do urlopu czeka na pracowników. Ciągle nie wszyscy wiedzą, że po dofinansowanie mogą się ubiegać. Wachlarz możliwości jest szeroki i zróżnicowany. Od funduszu socjalnego, przez premie urlopowe, po lokalne bony turystyczne.

Czy 20.07.2025 r. jest niedziela handlowa, handel bez zakazu, zakupy w Lidlu i Biedronce, w galeriach, wszystkie sklepy otwarte czy tylko Żabka

To już połowa lipca - urlopy i wakacje w pełni. Pogoda nie dopisuje jednak, a to oznacza, że więcej czasu spędzamy w domach i zapotrzebowanie na zakupy jest większe niż zwykle. Jak jest w ten weekend - sklep trzeba zaliczyć koniecznie w sobotę czy można je odłożyć na niedzielę, bo jeśli jest ona bez zakazu handlu, to w dogodnych godzinach czynne będą wszystkie sklepy.

Zasiłek pielęgnacyjny a dodatek pielęgnacyjny. Tylko jedno świadczenie Ci się należy. Komu przysługuje, kto wydaje i jakie są różnice?

Zastanawiasz się, czym różni się zasiłek pielęgnacyjny od dodatku pielęgnacyjnego? Nie wiesz, komu przysługuje zasiłek pielęgnacyjny w 2025 roku, kto wypłaca te świadczenia, MOPS czy ZUS, i jak je uzyskać? A może szukasz informacji, czy można pobierać oba świadczenia jednocześnie, czy dodatek pielęgnacyjny został podwyższony oraz jak wygląda wniosek o zasiłek pielęgnacyjny? W tym artykule znajdziesz wszystkie odpowiedzi. Wyjaśniamy, komu należą się pieniądze, ile możesz dostać i jakie dokumenty będą potrzebne, by złożyć wniosek w MOPS lub ZUS.

REKLAMA

Polski system emerytalny pod presją. Eksperci ostrzegają: bez reform czekają nas głodowe świadczenia

Polska starzeje się w szybkim tempie, co już dziś budzi poważne obawy o przyszłość systemu emerytalnego. Międzynarodowy Fundusz Walutowy alarmuje: jeśli nie zostaną wprowadzone pilne reformy, do 2050 roku świadczenia mogą spaść nawet o jedną trzecią. Najbardziej ucierpią kobiety, osoby o niskich dochodach i pracownicy niestandardowi. Czy jest jeszcze czas, by uniknąć kryzysu?

Ukrywasz majątek w Delaware? Możesz się zdziwić, jak łatwo wierzyciele potrafią dotrzeć do prawdy

Delaware od dekad uchodzi za bezpieczną przystań dla firm dbających o dyskrecję właścicieli. Ale ten mit ma swoje granice. Coraz częściej okazuje się, że za zasłoną prywatności kryją się słabe punkty – a zdeterminowany wierzyciel potrafi je wykorzystać, by ujawnić, kto naprawdę stoi za spółką i gdzie ukryto aktywa.

W świadomej podróży po spokój

Rozmowa z Olą Krzemińską, twórczynią i CEO agencji Power, promotorką aktywnego stylu życia, o mądrym zarządzaniu energią w życiu i biznesie, zmianach w kulturze pracy oraz trendach w organizacji wydarzeń i wyjazdów firmowych.

MOPS umiarkowany stopień niepełnosprawności – jakie świadczenia przysługują w 2025 roku?

Jakie dodatki i zasiłki przysługują osobie z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności? Czy MOPS wypłaca zasiłek stały i pielęgnacyjny przy umiarkowanym orzeczeniu? Jakie dokumenty są potrzebne i ile wynosi próg dochodowy w 2025 roku? Czy osoba z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności może otrzymać jednocześnie zasiłek pielęgnacyjny i usługi opiekuńcze z MOPS? W tym poradniku odpowiadamy na najczęstsze pytania osób z niepełnosprawnością i ich opiekunów. Sprawdź, jakie formy wsparcia oferuje MOPS osobom z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności.

REKLAMA

Będzie łatwiej o ten zasiłek. Skorzystają ubezpieczeni, płatnicy składek, biura księgowo-rachunkowe

Będzie łatwiej o ten zasiłek. Skorzystają ubezpieczeni, płatnicy składek, biura księgowo-rachunkowe. Dlaczego? Bo planowane są spore zmiany w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 501) w zakresie ubiegania się o zasiłek.

ZUS wypłaci 1600 zł w sierpniu 2025! Podwójne 800 plus trafi na konta rodziców

W sierpniu 2025 roku część rodziców otrzyma od ZUS jednorazową, podwójną wypłatę świadczenia 800 plus. Na ich konta trafi łącznie 1600 zł. Kto i na jakich zasadach może liczyć na takie pieniądze? Wyjaśniamy obowiązujące przepisy oraz podajemy terminy wypłat.

REKLAMA