REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

1700 zł dla każdego? Bezwarunkowy Dochód Podstawowy w Polsce – co to oznacza dla Ciebie i budżetu?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Artur Sadziński
Dziennikarz i redaktor od 2017 roku. Pisze o prawie, polityce i finansach – jasno, konkretnie i z myślą o czytelniku.
1700 zł dla każdego? Bezwarunkowy Dochód Podstawowy w Polsce – co to oznacza dla Ciebie i budżetu?
Bezwarunkowy Dochód Podstawowy: Czy 1700 zł zastąpi 800 plus?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Wyobraź sobie: co miesiąc 1700 zł na Twoim koncie – bez pytań, bez wniosków, dla każdego. Brzmi jak science fiction? Właśnie to proponują niektórzy eksperci, chcąc zastąpić dzisiejsze świadczenia rodzinne, w tym 800 plus, jednym, powszechnym przelewem. Wyjaśniamy, skąd ten pomysł, ile by to kosztowało budżet państwa i dlaczego wywołuje tak gorące dyskusje w Polsce.

rozwiń >

Czym jest BDP?

Bezwarunkowy Dochód Podstawowy (BDP) to propozycja, według której państwo wypłaca wszystkim obywatelom jednakową kwotę pieniędzy – bez względu na wiek, zatrudnienie, majątek czy sytuację rodzinną. Zwolennicy podkreślają, że świadczenie ma zagwarantować minimum egzystencji oraz znacząco uprościć skomplikowaną dziś siatkę zasiłków i dodatków. W polskich dyskusjach najczęściej pojawia się kwota 1 700 zł miesięcznie, uznana po ostatnim skoku inflacji za sumę pozwalającą zaspokoić podstawowe potrzeby życiowe.

REKLAMA

Pilotaż na Warmii i Mazurach

Jeszcze przed pandemią COVID-19 planowano duży test BDP w dziewięciu gminach województwa warmińsko-mazurskiego. Organizatorzy, Polska Sieć Dochodu Podstawowego oraz Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, zakładali, że eksperyment potrwa dwa lata i obejmie 31 000 mieszkańców. Każdy z uczestników miał co miesiąc otrzymywać 1 300 zł (kwota ta dziś – po uwzględnieniu inflacji – dyskutowana jest na poziomie 1 700 zł).

Badacze chcieli sprawdzić wpływ stałego, bezwarunkowego przelewu na różne sfery życia. W planie znalazły się trzy główne obszary obserwacji:

  • Aktywność zawodowa – czy BDP zachęci do podejmowania pracy lub działalności gospodarczej, a może odwrotnie – zmniejszy liczbę godzin przepracowanych w tygodniu.
  • Edukacja – w jakim stopniu dodatkowy dochód przełoży się na decyzje dotyczące podnoszenia kwalifikacji czy kontynuowania nauki przez młodzież.
  • Zdrowie psychiczne i fizyczne – czy stałe poczucie bezpieczeństwa finansowego obniży poziom stresu, poprawi jakość snu i ograniczy choroby wynikające z ubóstwa.

Projekt został wstrzymany przez wybuch pandemii, ale autorzy deklarują, że są gotowi go wznowić, jeśli pojawi się stabilne źródło finansowania.

Bezwarunkowy Dochód Podstawowy: Koszty dla budżetu państwa

Wprowadzenie BDP w skali całego kraju to wyzwanie finansowe, które, w zależności od przyjętej stawki, zmieniłoby strukturę wydatków publicznych. Polski Instytut Ekonomiczny (PIE) wyliczył dwa warianty kosztów:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wariant

Kwota świadczenia

Szacowany roczny koszt

Minimalny

1 200 zł dla dorosłych, 600 zł dla dzieci

ok. 376 mld zł (≈ 20 % PKB)

Jednolity

1 700 zł dla wszystkich

ponad 500 mld zł

Dla porównania planowany budżet państwa na 2025 r. to ok. 682 mld zł, a po pierwszych czterech miesiącach roku deficyt wyniósł już 91,4 mld zł. Oznacza to, że pełne sfinansowanie BDP wymagałoby poważnych korekt w polityce fiskalnej.

Polecamy: Wynagrodzenia 2025. Rozliczanie płac w praktyce

800 plus do likwidacji

Aby zebrać tak ogromne środki, analitycy wskazują kilka potencjalnych dróg:

  • Likwidacja większości istniejących programów społecznych (np. 800 plus, dodatki celowane).
  • Wprowadzenie nowych podatków, na przykład cyfrowego lub ekologicznego.
  • Mocne zwiększenie progresji w podatku dochodowym (PIT).
  • Ograniczenie lub likwidacja wybranych ulg podatkowych.

Każda z tych opcji budzi kontrowersje, zarówno natury ekonomicznej, jak i politycznej.

Bezwarunkowy Dochód Podstawowy a poparcie społeczne

Badania PIE pokazują, że idea BDP dzieli opinię publiczną niemal po równo, choć zauważalna jest różnica pokoleniowa. Łącznie 51% ankietowanych jest "za", przy czym najwyższe poparcie (ponad 60%) notuje się w grupie 18–34 lata.

Z kolei przeciwnikami najczęściej są osoby o wyższych dochodach oraz przedsiębiorcy. Obawiają się oni dodatkowych obciążeń podatkowych i spadku motywacji do pracy wśród zatrudnionych.

Bezwarunkowy dochód podstawowy

Bezwarunkowy dochód podstawowy

Polski Instytut Ekonomiczny

Argumenty za BDP

Zwolennicy podkreślają przede wszystkim społeczny i gospodarczy potencjał reformy. Według nich wprowadzenie jednego, powszechnego świadczenia może:

  • Uprościć system – zastępuje dziesiątki programów socjalnych jednym świadczeniem.
  • Zmniejszyć ubóstwo – zapewnia finansową poduszkę bezpieczeństwa, zwłaszcza rodzinom wielodzietnym i osobom o niestabilnych dochodach.
  • Stabilizować popyt – w czasie kryzysów gospodarczych dodatkowy dochód obywateli napędza konsumpcję i łagodzi recesję.
  • Chronić przed automatyzacją – gdy technologia odbiera miejsca pracy, BDP pozwala spokojniej szukać nowego zajęcia lub się przekwalifikować.
  • Poprawić zdrowie psychiczne – mniejszy stres o podstawowe rachunki może ograniczyć depresję, bezsenność i choroby serca.

Argumenty przeciw

Krytycy koncentrują się na finansowej i makroekonomicznej stronie przedsięwzięcia. Ich główne zastrzeżenia to:

  • Kolosalny koszt – wydatki rzędu setek miliardów złotych rocznie grożą szybkim wzrostem długu publicznego.
  • Ryzyko zniechęcenia do pracy – część osób może ograniczyć aktywność zawodową, zwłaszcza w sektorach nisko płatnych.
  • Niewystarczające wsparcie celowane – jednorodna wypłata może nie uwzględniać specjalnych potrzeb np. osób z niepełnosprawnościami.
  • Presja inflacyjna – nadmierny popyt konsumpcyjny przy ograniczonej podaży towarów i usług może napędzać ceny.
  • Przykład Szwajcarii – w 2016 r. aż 78% wyborców odrzuciło BDP w referendum, argumentując głównie kosztami i możliwą demotywacją do pracy.

Inni już próbowali

Polska nie jest w tym sporze odosobniona. Programy pilotażowe lub pełnowymiarowe testy BDP prowadziło już, lub prowadzi kilka krajów:

  • Finlandia: uczestnicy deklarowali lepszy dobrostan psychiczny, a badacze nie zanotowali spadku aktywności zawodowej.
  • Hiszpania: regionalne projekty wprowadzone podczas pandemii COVID-19 jako tarcza antykryzysowa.
  • Kenia: jeden z najdłuższych eksperymentów, finansowany przez organizacje pozarządowe; efekty społeczne oceniane pozytywnie.
  • Kanada (Ontario): obiecujące wyniki ekonomiczne przerwane zmianą rządu i cięciami w budżecie.

Podsumowanie

Bezwarunkowy Dochód Podstawowy pozostaje jedną z najbardziej ambitnych i jednocześnie kontrowersyjnych propozycji reformy polityki społecznej. Zyskuje sympatię części społeczeństwa, zwłaszcza młodych, oraz ekonomistów szukających alternatywy dla rozbudowanej biurokracji socjalnej. Jednak jego wprowadzenie w Polsce wymagałoby bezprecedensowych decyzji fiskalnych oraz przebudowy całego systemu podatkowego.

Debata trwa i jak wskazują analitycy w perspektywie kilku lat może stać się jednym z kluczowych tematów kampanii wyborczych oraz prac nad przyszłą strategią rozwoju państwa.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
800 plus dla seniorów czy nawet 50. latków: za każde wychowane i pracujące dziecko, które płaci podatki w Polsce. Czy wejdzie?

Pojawiają się kolejne głosy i wiadomości od Czytelników w sprawie tzw. dodatku emerytalnego (czy nawet przedemerytalnego) z tytuły wychowania dziecka. Miałoby to być tzw. 800 plus dla seniorów czy nawet 50. latków: za każde wychowane i pracujące dziecko, które płaci podatki w Polsce. Czy taka regulacja wejdzie w życie? Czekamy na odpowiedź z Kancelarii Prezydenta RP.

Wielkie zmiany w rozliczeniach za gaz dla milionów Polaków. To się zacznie już w sierpniu

Będą mierzyć zużycie gazu co do metra sześciennego. Automatycznie. Bez wizyt inkasenta, bez szacunków, bez korekt na koniec roku. Z domów blisko dwóch milionów Polaków znikną stare, miechowe gazomierze. Zamiast nich pojawią się nowe, inteligentne urządzenia. Polska Spółka Gazownictwa ogłosiła właśnie, że od sierpnia rusza wielka wymiana gazomierzy.

Minister infrastruktury: w 2025 r. wprowadzimy obowiązek jazdy w kasku na rowerze i hulajnodze elektrycznej przez dzieci i młodzież do lat 16

Jest uchwała w sprawie wprowadzenia ustawowego obowiązku noszenia kasku podczas jazdy m.in. rowerem i hulajnogą elektryczną przez dzieci do lat 16. Przepis ma zostać dodany do nowelizacji ustawy Prawo o ruchu drogowym - poinformował 14 lipca szef MI Dariusz Klimczak.

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

REKLAMA

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

Wymeldowanie małżonka przed rozwodem

W okresie poprzedzającym rozwód, często pojawiają się pytania o status prawny wspólnego mieszkania. Jednym z najczęstszych dylematów jest to, możliwe jest wymeldowanie małżonka przed rozwodem. Klienci często mylą administracyjną czynność wymeldowania z prawem do korzystania z mieszkania czy możliwością eksmisji.

Kiedy modernizacja linii średnicowej w Warszawie? Minister infrastruktury podał kluczowe terminy i zakres prac. Stację Warszawa Powiśle zastąpią dwa nowe przystanki osobowe

W dniu 9 lipca 2025 r. minister infrastruktury – w odpowiedzi na interpelację poselską – udzielił obszernych informacji odnośnie terminów i zakresu modernizacji kolejowej linii średnicowej w Warszawie. Okazuje się, że jako pierwsza (w latach 2026-2029) będzie realizowana część wschodnia linii średnicowej (na praskim brzegu Wisły). Natomiast w drugim etapie (po 2030 r.) zmodernizowana będzie część zachodnia: od stacji Warszawa Zachodnia (bez samej stacji), przez stacje Warszawa Ochota, Warszawa śródmieście do ul. Wybrzeże Szczecińskie. Co ważne, w tym drugim etapie powstaną dwie nowe stacje w rejonie ronda de Gaulle’a oraz pomiędzy ul. Solec i Wybrzeże Kościuszkowskie a obecny przystanek Warszawa Powiśle zostanie na stałe wyłączony z użytkowania. Także w drugim etapie modernizacji zostanie przebudowany tunel średnicowy i most średnicowy na Wiśle.

Co oznacza orzeczenie ZUS: częściowo niezdolny do pracy? Sprawdź, co daje takie orzeczenie w 2025 roku

Co właściwie oznacza orzeczenie "częściowo niezdolny do pracy" w dokumentach ZUS? Czy takie orzeczenie równa się uznaniu niepełnosprawności? Jakie świadczenia, ulgi lub renty przysługują w 2025 roku? I co zawiera formularz ZUS dotyczący niezdolności do pracy? Wyjaśniamy krok po kroku, kto i na jakich zasadach może otrzymać orzeczenie o częściowej niezdolności do pracy.

REKLAMA

Renta wdowia a 14. emerytura – co warto wiedzieć? Sprawdź, czy stracisz świadczenie

Nowe przepisy wprowadzane w 2025 roku miały być ulgą dla tysięcy seniorów, którzy po śmierci małżonka zostali z ograniczonymi środkami do życia. Renta wdowia, nowy instrument łączący własną emeryturę z częścią renty rodzinnej, budziła nadzieję. Niestety, radość nie trwała długo. Okazuje się, że w wielu przypadkach przyjęcie renty wdowiej może pozbawić seniora czternastej emerytury.

Czy ZUS może zabrać Ci rentę, nawet tę przyznaną na stałe w 2025? Osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności też nie są bezpieczne. Poznaj najczęstsze powody utraty świadczenia

Czy wiesz, ile możesz legalnie dorobić, żeby nie stracić renty w 2025 roku? Czy zdajesz sobie sprawę, że jedna decyzja lekarza-orzecznika wystarczy, aby ZUS wstrzymał Twoje świadczenie, nawet jeśli masz stałe orzeczenie o niepełnosprawności? W tym artykule wyjaśniamy, kiedy ZUS może zabrać rentę, jakie limity dorabiania obowiązują w 2025 roku i co zrobić, by nie stracić pieniędzy przez jeden błąd lub zaniechanie.

REKLAMA