Masz jedną z tych 208 chorób? Sprawdź, czy należy Ci się orzeczenie o niepełnosprawności bez komisji w 2025 [pełna lista]
![Masz jedną z tych 208 chorób? Sprawdź, czy należy Ci się orzeczenie o niepełnosprawności bez komisji w 2025 [pełna lista]](https://webp-konwerter.incdn.pl/eyJmIjoiaHR0cHM6Ly9nLmluZm9/yLnBsL3AvX2ZpbGVzLzM4MDcxMD/AwL25pZXBlbG5vc3ByYXdub3NjL/XByYWNhLTM4MDcwNTY1LmpwZyJ9.jpg)
REKLAMA
REKLAMA
Bez komisji, bez stresu, bez powtarzania badań. Teraz wystarczy jedna diagnoza, by otrzymać bezterminowe orzeczenie o niepełnosprawności – i to niezależnie od miejsca zamieszkania. Nowa lista 208 chorób zmienia wszystko: sprawdź, czy Twoje schorzenie się na niej znajduje i jakie prawa zyskujesz.
- Dlaczego nowy katalog 208 chorób zmienia wszystko? Koniec z komisjami i niepewnością
- Przełom w orzekaniu o niepełnosprawności w 2025: Upragniona stabilność!
- Jak złożyć wniosek o orzeczenie w 2025 r.?
- Bezterminowe orzeczenie o niepełnosprawności: Co zyskujesz?
- Jakie nowe choroby dodano do katalogu w 2025 r.?
- FAQ – najczęstsze pytania o nowy katalog chorób
REKLAMA
Po trzech latach od wprowadzenia rozszerzonego katalogu chorób (listy 208 schorzeń, która umożliwia orzekanie bez osobistego stawiennictwa), większość powiatowych zespołów już w pełni przestawiła się na cyfrowy tryb orzekania przez System Obsługi Wsparcia (SOW). To oznacza, że załatwienie sprawy online jest teraz znacznie prostsze i bardziej dostępne.
REKLAMA
Co więcej, Ministerstwo Rodziny i PFRON wydały jasne wytyczne, które są bardzo korzystne dla osób z rzadkimi chorobami genetycznymi. Potwierdzają one, że jeśli masz taką chorobę i posiadasz kod OMIM (to taki specjalny identyfikator dla rzadkich schorzeń genetycznych), możesz złożyć wniosek o orzeczenie, nawet jeśli Twoja choroba nie ma jeszcze klasycznego kodu ICD-10. To ogromne ułatwienie!
Dlaczego nowy katalog 208 chorób zmienia wszystko? Koniec z komisjami i niepewnością
Nowe przepisy to prawdziwy przełom! Nareszcie skończyła się era, w której decyzje komisji orzeczniczych bywały zaskakujące i niesprawiedliwe. Po raz pierwszy w historii Polski prawo jasno i jednoznacznie wiąże konkretną diagnozę medyczną z Twoimi uprawnieniami. To oznacza, że możesz odetchnąć z ulgą i liczyć na konkretne korzyści:
- Sprawiedliwość w całym kraju: Niezależnie od tego, gdzie mieszkasz, ta sama diagnoza (określona kodem ICD-10 lub OMIM dla rzadkich chorób) gwarantuje Ci identyczne uprawnienia w każdym województwie. Koniec z "gdzieś indziej bym dostał"!
- Stabilność i mniej papierkowej roboty: Jeśli chorujesz na schorzenie nieuleczalne, takie jak SMA czy zespół Retta, wreszcie otrzymasz bezterminowe orzeczenie. To gigantyczna zmiana!
- Mniej stresu i wydatków: Zapomnij o nerwach związanych z cyklicznymi wizytami na komisjach i kosztownymi, dodatkowymi konsultacjami wymaganymi co kilka lat.
- Łatwiejsze planowanie przyszłości: Dzięki stabilności orzeczenia, możesz wreszcie spokojnie i długoterminowo planować rehabilitację, edukację czy życie zawodowe, bez obawy o nagłe zmiany statusu.
Przełom w orzekaniu o niepełnosprawności w 2025: Upragniona stabilność!
REKLAMA
Kluczową zmianą jest wprowadzenie rozszerzonego katalogu chorób. Jeśli Twoja choroba się na nim znajdzie, możesz liczyć na to, że Twoje orzeczenie będzie bezterminowe lub wydane na bardzo długi okres. Co więcej, automatycznie uzyskasz ważne wskazania w punktach 7 i 8 dokumentu, co jest ogromnym ułatwieniem.
To potężny oddech ulgi dla tysięcy Polaków! Do tej pory wiele osób, szczególnie te z chorobami postępującymi czy rzadkimi, musiało co jakiś czas stawać przed komisjami, by na nowo udowadniać swój stan zdrowia. To było źródłem ogromnego stresu, generowało dodatkowe koszty i pochłaniało mnóstwo cennego czasu. Dzięki nowym przepisom możesz wreszcie skupić się na tym, co najważniejsze – leczeniu i rehabilitacji, zamiast tracić energię na niekończącą się biurokrację.
Jak złożyć wniosek o orzeczenie w 2025 r.?
Procedura została uproszczona i w większości powiatów można ją przeprowadzić całkowicie online. Poniżej znajdziesz cztery kluczowe kroki, które pozwolą Ci bezproblemowo przejść od przygotowania dokumentów do odbioru decyzji i uruchomienia świadczeń:
- Pobierz aktualny formularz z powiatowego zespołu ds. orzekania lub wypełnij go online w Systemie Obsługi Wsparcia (SOW) – https://sow.pfron.org.pl.
- Dołącz dokumentację medyczną potwierdzającą rozpoznanie choroby z rozszerzonego katalogu 208 chorób (szczególnie ważne są wyniki badań genetycznych i karty informacyjne leczenia).
- Złóż wniosek w wersji papierowej lub elektronicznej; komisja ma 30 dni na decyzję.
- Po uzyskaniu orzeczenia zgłoś się do PFRON (https://www.pfron.org.pl), aby skorzystać z dofinansowań czy turnusów rehabilitacyjnych.
Bezterminowe orzeczenie o niepełnosprawności: Co zyskujesz?
Posiadanie bezterminowego orzeczenia o niepełnosprawności to znacznie więcej niż tylko dokument – to gwarancja stabilności i dostępu do szeregu kluczowych świadczeń i udogodnień, które realnie poprawiają jakość życia. Dzięki niemu zyskujesz pewność i spokój ducha, nie martwiąc się o cykliczne odnawianie statusu. Oto konkretnie daje Ci takie orzeczenie:
Wsparcie Finansowe:
- Świadczenie pielęgnacyjne: Pomoc dla osób rezygnujących z pracy na rzecz opieki nad bliską osobą niepełnosprawną.
- Zasiłek pielęgnacyjny: Dodatkowe pieniądze na pokrycie części kosztów związanych z opieką i pielęgnacją.
Ulgi i Oszczędności:
- Ulgi podatkowe: Możesz odliczyć wydatki związane z niepełnosprawnością, w tym koszty opieki, w ramach ulgi rehabilitacyjnej.
Łatwiejszy Dostęp do Usług:
- Priorytet w usługach społecznych i opiekuńczych: Szybszy dostęp do potrzebnych form wsparcia.
- Udogodnienia w służbie zdrowia: Łatwiejszy dostęp do rehabilitacji i leczenia sanatoryjnego, które są kluczowe dla zachowania zdrowia i sprawności.
Praktyczne Ułatwienia Codzienne:
- Karta Parkingowa: Uprawnia do parkowania na wyznaczonych miejscach dla osób niepełnosprawnych, co jest dużym ułatwieniem w poruszaniu się po mieście.
Wsparcie w Edukacji:
- Dodatkowe wsparcie w szkole: Możliwość uzyskania asystenta w placówce edukacyjnej czy skorzystania z indywidualnego toku nauczania, co pozwala na pełniejsze uczestnictwo w procesie edukacji.
Bezterminowe orzeczenie to realna pomoc, która eliminuje biurokratyczny stres i pozwala w pełni skupić się na życiu i potrzebach wynikających z niepełnosprawności.
Jakie nowe choroby dodano do katalogu w 2025 r.?
W 2025 roku katalog schorzeń uprawniających do orzeczenia o niepełnosprawności został znacząco rozszerzony.
Rozszerzony katalog 208 chorób, uwzględniający również kody OMIM dla rzadkich schorzeń genetycznych, dzieli się na dwie główne grupy:
1. Choroby uprawniające automatycznie do wskazań w punkcie 7 i 8 orzeczenia (prawo do stałej opieki oraz pierwszeństwo w rehabilitacji społeczno-zawodowej) – 150 schorzeń:
- Achondroplazja
- Zespół Aicardi'ego-Goutières
- Niedobór alfa 1 antytrypsyny - postać homozygotyczna
- Zespół Alpersa-Huttenlochera
- Alfa- i beta-mannozydoza
- Zespół Alströma
- Zespół Angelmana
- Zespół Aperta
- Niedobór dekarboksylazy L-aminokwasów aromatycznych
- Ataksja-teleangiektazja
- Autosomalna recesywna wielotorbielowatość nerek
- Autosomalna recesywna złośliwa osteopetroza
- Zespół Bardeta-Biedla
- Dystrofia mięśniowa obręczowo-kończynowa R4 związana z betasarkoglikanem
- Zespół CHARGE
- Dystrofia mięśniowa obręczowo-kończynowa związana z kalpainą 3 R1
- Dysplazja kampomeliczna
- Choroba Canavan
- Zespół Hellera (dziecięce zaburzenie dezintegracyjne, CDD)
- Zespół Cockayne
- Zespół Coffina-Lowry'ego
- Wrodzony brak ramienia i przedramienia
- Wrodzone zaburzenie glikozylacji
- Wrodzona dystrofia mięśniowa z niedoborem integryny alfa-7
- Zespół Cornelia de Lange
- Mukowiscydoza
- Zespół Dravet (związany z SCN1A)
- Zespół Dubowitza
- Dystrofia mięśniowa
- Proste pęcherzowe oddzielanie się naskórka
- Sekwencja deformacyjna akinezji płodu
- Zespół łamliwego (kruchego) chromosomu X
- Zespół Frasera
- Ataksja Friedreicha
- Zespół Frynsa
- Gangliozydoza GM1
- Gangliozydoza GM2
- Choroba Gauchera
- Encefalopatia glicynowa (nieketotyczna hiperglicynemia)
- Niedorozwój dystalnej części kończyny/kończyn, hemimelia
- Holoprozencefalia
- Zespół progerii Hutchinsona-Gilforda
- Wodogłowie ze zwężeniem wodociągu Sylwiusza
- Hyperfenyloalaninemia spowodowana deficytem tetrahydrobiopteryn
- Dziedziczne pęcherzowe oddzielanie się naskórka
- Gładkomózgowie - wada wrodzona centralnego układu nerwowego
- Izolowana anencefalia/exencefalia
- Izolowany otwarty rozszczep kręgosłupa
- Kwasica izowalerianowa
- Choroba Huntingtona postać młodzieńcza
- Zespół Kabuki
- Choroba Krabbego Krabbe
- Kyfoskoliotyczny typ zespołu Ehlersa-Danlosa
- Wrodzona dystrofia mięśniowa spowodowana niedoborem laminy alfa 2, merozyno-ujemna wrodzona dystrofia mięśnowa
- Zespół Larsena
- Wrodzona ślepota
- Dziedziczna atrofia nerwu wzrokowego
- Choroba Lebera "plus"
- Zespół Leigha
- Zespół Lesch-Nyhana
- Fenyloketonuria matczyna z małogłowiem
- Zespół Meckela
- Choroba Menkesa
- Leukodystrofia metachromatyczna
- Zespół Millera-Diekera
- Neurodegeneracja związana z białkiem błony mitochondrialnej
- Zespół Mowata-Wilson
- Mukolipidoza (grupa chorób)
- Mukopolisacharydoza (grupa chorób)
- Miopatia nemalinowa
- Ostra niewydolność oddechowa noworodków spowodowana niedoborem SP-B
- Wady cewy nerwowej
- Zespoły neurozwyrodnieniowe spowodowane gromadzeniem się żelaza w mózgu
- Wrodzona wielostawowa artrogrypoza pochodzenia neurogennego
- Zapalenie rdzenia i nerów wzrokowych
- Neuronalna lipofuscynoza ceroidowa
- Niedobór kwasnej sfingomielinazy (ASMD), dawniej zespół Niemanna-Picka
- Zespół Nijmegen
- Nieimmunologiczny obrzęk płodu
- Zespół oczno-mózgowo-nerkowy - zespól Lowe'a
- Zespół hiperteloryzm-nieprawidłowości przełyku-spodziectwo - zespół Opitza G/BBB
- Wrodzona łamliwość kości, postać ciężka
- Neurodegeneracja związana z kinazą pantotenianu
- Napadowa kinezygenna (wywoływana ruchem) dyskineza
- Choroba Pelizaeusa Merzbachera (jedna grupa)
- Zespół płetwistości
- Zespół Pradera-Willi'ego
- Postępujące porażenie nadjądrowe
- Postępujące porażenie nadjądrowe - zespól korowo-podstawny
- Kwasica propionowa
- Rdzeniowy zanik mięśni i wszystkie schorzenia z tej grupy
- Padaczka pirydoksynozależna
- Niedobór karboksylazy pirogronianowej
- Choroba Refsuma
- Obustronna agenezja nerek
- Zespól Retta
- Zespół Rubinsteina-Taybi'ego
- Zespół Seckela
- Syrenomelia
- Zespół Smitha-Lemliego-Opitza
- Zespół Smith-Magenis
- Zespół Sotosa
- Choroba Taya-Sachsa
- Dysplazja tanatoforyczna
- Triploidia
- Zespół WAGR - zespól guza Wilmsa, aniridii, wad układu moczowo-płciowego i niepełnosprawności intelektualnej
- Zespół Walkera-Wartburga
- Zespół Williamsa
- Zespół Wolfa-Hirschhorna
- Zespół Wolframa
- Adrenoleukodystrofia sprzężona z chromosomem X
- Miopatia centronuklearna sprzężona z chromosomem X
- Chondrodysplazja punktowa sprzężona z chromosomem X
- Zespół Kleefstry
- Zespół alfa-talasemii z niepełnosprawnością intelektualną sprzężoną z chromosomem X
- Postępująca kostniejąca fibrodysplazja (FOP)
- Synaptopatie
- Zespół niepełnosprawności intelektualnej spowodowany mutacją DYRK1A
- Zespół Cri du Chat (delecja 5p)
- Zespół Potockiego-Lupskiego - zespół mikroduplikacji 17p11.2
- Genetycznie uwarunkowane (z określonym patogennym wariantem genetycznym) zespoły neurorozwojowe z niepełnosprawnością intelektualną
- Zespół Phelan-McDermid
- Zespół mózgowo-czołowotwarzowy, zespół Baraitsera-Wintera
- Zespół Schinzela-Giediona
- Zespół Allana-Herndorna-Dudley'a
- Mnogi niedobór sulfataz
- Zespół Coffina-Siris
- Zespół Koolen'a-de Vries'a
- Zespół Ohdo
- Zespół Pitta-Hopkinsa
- Zespół Bainbridge’a-Ropersa
- Zespół Bohringa-Opitza
- Zaburzenia glikozylacji (CDG)
- Zespół Schaafa-Yang
- Zespół Alazami'ego
- Zespół Blooma
- Zespół Warszawski
- Dziecięca hyperglicynemia nieketotyczna
- Zespół Ondyny
- Zespół Pallistera-Killiana (tetrasomia 12p)
- Zaburzenia metabolizmu puryn i pirymidyn
- Zaburzenia metabolizmu cyklu mocznikowego i detoksykacji amoniaku
- Trisomia chromosomu 13 (zespół Patau)
- Trisomia chromosomu 18 (zespół Edwardsa)
- Niezrównoważone aberracje chromosomów autosomalnych z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu od umiarkowanego do ciężkiego (ring chromosom, izochromosom, delecja, duplikacja)
- Zespół Robertsa
- Schizencefalia
- Zespół KBG
- Zespół dysmorficzny związany z dystalną arthrogrypozą, dysmorfią twarzy i zaburzeniem rozwoju uwarunkowany heterozygotyczną mutacją w genie NALCN (CLIFAHDD)
- Zespół Costello powiązany z HRAS
2. Choroby uprawniające do wskazania tylko w punkcie 8 (pierwszeństwo w rehabilitacji społeczno-zawodowej) – 58 schorzeń:
- Zespół mikrodelecji 22q11.2 (Zespół DiGeorge'a)
- Wrodzona sztywność wielostawowa, artrogrypoza
- Ataksja móżdżkowa autosomalna dominująca
- Autosomalna recesywna ataksja móżdżkowa
- Zespół Bartha
- Zespół sercowo-twarzowo-skórny (CFC)
- Niedobór palmitylotransferazy karnitynowej (CPT)
- Choroba Charcot-Marie-Tooth (dziedziczna neuropatia czuciowa i ruchowa)
- Galaktozemia klasyczna
- Homocystynuria klasyczna
- Wrodzona biegunka chlorowa
- Wodogłowie wrodzone
- Wrodzony zespół miasteniczny
- Choroba Segawy, dystonia z dobrą odpowiedzią na L-DOPA
- Dystrofia mięśniowa Emery'ego-Dreifussa
- Dystrofia mięśniowa obręczowo-kończynowa związana z FKRP
- Dystrofia mięśniowa obręczowo-kończynowa związana z gamma-sarkoglikanem
- Niedobór dehydrogenazy glutarylo-koenzymu A (Kwasica glutarowa typu 1)
- Choroba spichrzania glikogenu GSD
- Choroba Hartnupów
- Hemofilia A, postać ciężka
- Dziedziczny obrzęk naczynioruchowy
- Dziedziczna paraplegia spastyczna
- Niedobór syntetazy holokarboksylazy
- Nietrzymanie barwnika – zespół Blocha-Sulzberger
- Dysplazja zaciskająca klatki piersiowej - Zespół Jeune'a
- Zespół Johansona i Blizzarda
- Zespół Jouberta i zaburzeń pokrewnych
- Deficyt 3- hydroksyacylo CoA dehydrogenazy długołańcuchowych kwasów tłuszczowych
- Encefalopatia mitochondrialna, kwasica mleczanowa z epizodami udaropodobnymi - zespół MELAS
- Niedobór dehydrogenazy acyloCoA średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych
- Zespół małoocze-bezocze
- Mitochondrialna encefalomiopatia żołądkowo-jelitowa
- Zaburzenie mitochondrialnej fosforylacji oksydacyjnej spowodowane nieprawidłowościami mitochondrialnego DNA
- Niedobór trójfunkcyjnego białka mitochondrialnego
- Zanik wieloukładowy
- Zanik wieloukładowy typu parkinsonowskiego
- Zespół ustno-twarzowo-palcowy typu 1
- Zespół Pfeiffera Pfeiffer
- Fenyloketonuria
- Ataksja rdzeniowo-móżdżkowa o początku w dzieciństwie
- Dystrofia miotoniczna Steinerta
- Zespół Trachera-Collinsa
- Stwardnienie guzowate
- Tyrozynemia typu 1
- Zespół Wernera
- Choroba Parkinsona o wczesnym początku
- Zespół Loeys'a-Dietza
- Zespół Borjesona-Forssmana-Lehmanna
- Zespół Sensenbrenner
- Zespół Arnolda-Chiari'ego typ 1
- Anemia Fanconiego
- Zespół Allagille'a
- Choroba syropu klonowego
- Hypofosfatazja
- Zespół Pompego
- Krzywica hypofosfatemiczna sprzężona z chromosomem X
- Zespół Freemana-Sheldona
Załączniki:
- Poniżej znajdziesz linki do załączników z pełnymi listami chorób:
- Załącznik A (zawiera 150 chorób uprawniających automatycznie do wskazań w pkt 7 i 8): Załącznik A do wytycznych odnośnie orzekania o niepełnosprawności w wypadku niektórych rzadkich chorób genetycznych
Pełny katalog rzadkich chorób genetycznych o jednorodnym i niezmiennym przebiegu, stanowiący załącznik nr 1 do rozporządzenia, dostępny jest również w przepisach prawa:
- Załącznik B (zawiera 58 chorób uprawniających tylko do pkt 8): Załącznik B do wytycznych odnośnie orzekania o niepełnosprawności w wypadku niektórych rzadkich chorób genetycznych
FAQ – najczęstsze pytania o nowy katalog chorób
Czy muszę mieć potwierdzenie genetyczne choroby?
Tak, przy schorzeniach ujętych w rozszerzonym katalogu kluczowe są wyniki badań potwierdzające diagnozę.
Kiedy lista 208 została oficjalnie opublikowana?
Wytyczne weszły w życie 3 kwietnia 2025 r. i stosuje je każda komisja orzecznicza.
Czy osoby już posiadające orzeczenie muszą składać wniosek ponownie?
Nie, dotychczasowe orzeczenia zachowują ważność, ale przy pierwszym wniosku po 3 kwietnia komisja zastosuje nowy katalog chorób.
Czy katalog obejmuje choroby onkologiczne?
Tak, np. glejak wielopostaciowy i niektóre nowotwory w stadium IV są wymienione w grupie 150.
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
REKLAMA