Dziennik Ustaw - rok 2001 nr 56 poz. 591

Na podstawie art. 3a § 3 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. Nr 35, poz. 228, z 1992 r. Nr 24, poz. 101, z 1995 r. Nr 89, poz. 443, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 83, poz. 931 oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136 i Nr 91, poz. 1010) zarządza się, co następuje:

1) warunki, jakim powinny odpowiadać instytucje i osoby uprawnione do przeprowadzania postępowania mediacyjnego,

2) sposób rejestracji instytucji i osób uprawnionych do przeprowadzania postępowania mediacyjnego,

3) sposób szkolenia mediatorów,

4) zakres i warunki udostępniania mediatorom akt sprawy,

5) formę i zakres sprawozdania z przebiegu i wyników postępowania mediacyjnego.

1) mediacji,

2) resocjalizacji,

3) poradnictwa wychowawczego i pomocy psychologicznej,

4) diagnozy psychologicznej,

5) profilaktyki przestępczości,

6) ochrony wolności i praw człowieka.

2. Instytucją uprawnioną do przeprowadzania postępowania mediacyjnego jest również rodzinny ośrodek diagnostyczno-konsultacyjny, utworzony na podstawie odrębnych przepisów, który nie podlega wpisowi do wykazu, o którym mowa w § 7 ust. 1.

3. Postępowanie mediacyjne w imieniu instytucji, o której mowa w ust. 1 i 2, prowadzi upoważniony przez nią pisemnie przedstawiciel, który powinien odpowiadać warunkom określonym w § 4 pkt 1–7.

1) ukończyła 26 lat,

2) korzysta z pełni praw cywilnych i publicznych,

3) biegle włada językiem polskim w mowie i piśmie,

4) posiada wykształcenie z zakresu psychologii, pedagogiki, socjologii, resocjalizacji lub prawa oraz ma doświadczenie w zakresie wychowania lub resocjalizacji młodzieży,

5) posiada umiejętności rozwiązywania konfliktów oraz nawiązywania kontaktów międzyludzkich,

6) daje rękojmię należytego wykonywania obowiązków,

7) odbyta szkolenie dla mediatorów, o którym mowa w § 8,

8) została wpisana do wykazu, o którym mowa w § 7 ust. 1.

1) sędzia, prokurator, asesor i aplikant sądowy lub prokuratorski oraz inna osoba zatrudniona w sądzie, prokuraturze. Policji lub w innej instytucji uprawnionej do ścigania przestępstw,

2) adwokat i aplikant adwokacki, radca prawny i aplikant radcowski, notariusz, asesor i aplikant notarialny,

3) komornik, aplikant komorniczy i pracownik jego kancelarii,

4) funkcjonariusz i pracownik Służby Więziennej,

5) pracownik placówki opiekuńczo-wychowawczej, zakładu poprawczego lub schroniska dla nieletnich,

6) pracownik instytucji lub członek organizacji zajmujących się świadczeniem pomocy dla ofiar przestępstw lub działalnością na ich rzecz.

2. Mediatorem nie może być również ławnik sądowy w czasie trwania kadencji oraz społeczny kurator sądowy.

3. Mediatorem w danej sprawie nie może być osoba, która w sprawie nieletniego była świadkiem, wydawała opinię, sporządzała wywiad środowiskowy lub prowadziła terapię nieletniego, a także osoba, co do której zachodzi okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jej bezstronności.

2. Prezes sądu okręgowego wpisuje do wykazu instytucję lub osobę wyrażającą gotowość do przeprowadzania postępowania mediacyjnego, po stwierdzeniu spełnienia warunków określonych odpowiednio w § 3 i 4, z zastrzeżeniem § 6 ust. 1 i 2.

3. Prezes sądu okręgowego skreśla z wykazu, o którym mowa w ust. 1, instytucję lub osobę:

1) na jej prośbę,

2) w razie śmierci osoby godnej zaufania lub likwidacji instytucji,

3) w razie chociażby ograniczenia zdolności do czynności prawnych,

4) w razie pozbawienia praw publicznych prawomocnym wyrokiem sądowym,

5) w razie niewykonywania lub nienależytego wykonywania obowiązków związanych z prowadzeniem postępowania mediacyjnego,

6) która nie daje rękojmi należytego wykonywania obowiązków.

2. Szkolenie, o którym mowa w ust. 1, obejmuje zajęcia teoretyczne i praktyczne.

3. Szkolenie przeprowadza się według standardów określonych w załączniku do rozporządzenia.

2. Termin, o którym mowa w ust. 1, biegnie od daty doręczenia osobie godnej zaufania lub instytucji, o której mowa w § 3 ust. 1 lub 2, postanowienia o skierowaniu sprawy do postępowania mediacyjnego.

1) zapoznaje się z informacjami zawartymi w aktach sprawy,

2) nawiązuje kontakt z uczestnikami i odbiera od nich zgodę na udział w postępowaniu mediacyjnym,

3) przeprowadza z uczestnikami spotkania indywidualne, informując o istocie i zasadach postępowania mediacyjnego oraz roli i uprawnieniach uczestników,

4) przeprowadza spotkanie mediacyjne z udziałem wszystkich uczestników,

5) pomaga w sformułowaniu treści ugody między uczestnikami i sprawdza wykonanie wynikających z niej zobowiązań,

6) sporządza sprawozdanie dla sądu rodzinnego z przebiegu i wyników przeprowadzonego postępowania mediacyjnego.

2. Nie udostępnia się mediatorowi, zawartych w aktach sprawy, materiałów objętych tajemnicą państwową, służbową, materiałów dotyczących stanu zdrowia nieletniego, a także danych o jego karalności.

3. Udostępnienie mediatorowi informacji, o których mowa w ust. 1, następuje w obecności kierownika sekretariatu sądu.

4. Odpisy i kserokopie dokumentów, a także notatki z akt sprawy i postępowania mediacyjnego mediator przechowuje w sposób uniemożliwiający zapoznanie się z nimi osobom postronnym i zwraca do sądu rodzinnego wraz ze sprawozdaniem z przebiegu i wyników postępowania mediacyjnego.

2. Sprawozdanie powinno zawierać:

1) sygnaturę sprawy, nazwisko, imię i adres osoby godnej zaufania lub instytucji przeprowadzającej postępowanie mediacyjne,

2) informacje o liczbie, terminach i miejscach spotkań indywidualnych oraz wspólnych, a także wskażanie osób biorących w nich udział,

3) informację o wynikach postępowania mediacyjnego.

3. Sprawozdanie nie może ujawniać przebiegu spotkań ani też zawierać ocen zachowania uczestników w ich trakcie oraz treści ich oświadczeń, chyba że uczestnik wyraźnie wniesie o ujawnienie tych danych odnośnie do jego osoby.

4. W razie zawarcia ugody załącza się ją do sprawozdania.

Minister Sprawiedliwości: L. Kaczyński

Załącznik do rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 18 maja 2001 r. (poz. 591)

STANDARDY SZKOLENIA MEDIATORÓW

1. Zakres tematów, które powinny być objęte szkoleniem:

1. Prawne i organizacyjne aspekty funkcjonowania procedur mediacyjnych między poszkodowanym a sprawcą czynu zabronionego:

– podstawy prawne zastosowania procedur mediacyjnych w sprawach nieletnich z elementami wiedzy o mediacji w postępowaniu karnym,

– szczegółowe omówienie zasad prowadzenia postępowania mediacyjnego,

– prawa i obowiązki mediatora,

– zagadnienia etyki zawodowej mediatorów,

– zagadnienia praktyczne związane z organizacją postępowania mediacyjnego,

– zasady współpracy z organami wymiaru sprawiedliwości,

– prowadzenie dokumentacji,

– międzynarodowe standardy postępowania mediacyjnego.

2. Psychologiczne mechanizmy powstawania, eskalacji i rozwiązywania konfliktów:

– wybrane zagadnienia z psychologii społecznej, w szczególności w zakresie praktycznego zastosowania wiedzy psychologicznej o mechanizmach powstawania, eskalacji i rozwiązywania konfliktów,

– procedury rozwiązywania konfliktów (negocjacje, mediacje, arbitraż, sąd) – podobieństwa i różnice,

– stosowanie procedur mediacyjnych w Polsce i na świecie (spory zbiorowe, konflikty w społecznościach lokalnych, konflikty sąsiedzkie, rodzinne, spory sądowe),

– różne modele mediacji pokrzywdzony–sprawca,

– wiedza o procesie mediacji (specyfika roli mediatora, etapy mediacji, rola satysfakcji merytorycznej, psychologicznej i proceduralnej).

3. Trening umiejętności mediacyjnych w zakresie:

– prowadzenia wstępnych spotkań ze stronami oraz opanowania wypowiedzi otwierających mediację,

– dokonania analizy i diagnozy konfliktu objętego mediacją,

– prowadzenia sesji mediacyjnych i spotkań na osobności z uczestnikami postępowania mediacyjnego (opanowania technik mediacyjnych),

– komunikowania się z uczestnikami w sposób umożliwiający zrozumienie problemu (aktywne słuchanie, zadawanie pytań),

– pomocy w doprowadzeniu do satysfakcjonującej obie strony ugody,

– opanowania terminologii umożliwiającej współpracę i wymianę doświadczeń z innymi mediatorami.

II. Wymagania dotyczące instytucji i osób prowadzących szkolenie:

1. Kwalifikacje osób prowadzących szkolenie:

– wykształcenie wyższe oraz minimum dwuletnia praktyka mediacyjna,

– doświadczenie dydaktyczne w prowadzeniu zajęć i treningów w zakresie rozwiązywania konfliktów,

– znajomość i akceptacja zasad etyki zawodowej mediatora.

2. Wymogi w zakresie organizacji szkolenia;

– opracowanie szczegółowego programu szkolenia wraz z kosztorysem oraz określeniem wysokości opłaty za uczestnictwo,

– przeprowadzanie w toku szkolenia sprawdzianów wiedzy z poszczególnych dziedzin objętych szkoleniem oraz ewidencjonowanie obecności uczestników,

– wydawanie zaświadczeń o ukończeniu kursu określających jego zakres, liczbę godzin, wyniki poszczególnych sprawdzianów i osoby prowadzące oraz opiniujące przydatność uczestnika do pełnienia funkcji mediatora.