Aleksandra Rybak
Dołącz do grona ekspertów
Prawniczka, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, przez wiele lat związana z branżą energetyczną. Od kilku lat – dziennikarka prawna, specjalizująca się w prawie pracy, ochronie zdrowia, ochronie środowiska oraz tematyce związanej z edukacją i pomocą społeczną. Prywatnie mama małej Lilki, miłośniczka długich leśnych i górskich wędrówek, wszelkiej maści rękodzieła i mruczących, czworonożnych przyjaciół.
1 lipca 2025 r., na rachunki bankowe tysięcy uprawnionych do nowego świadczenia kobiet w wieku co najmniej 60 lat i mężczyzn – w wieku co najmniej 65 lat, którzy w tym dniu, mieli dotychczas wypłacane swoje świadczenie emerytalno-rentowe – trafił przelew z ZUS, którego kwota była znacznie wyższa niż w ubiegłym miesiącu (średnio o 352,46 zł). Mowa o wdowach i wdowcach, którzy po 1 stycznia 2025 r., dopełnili względem ZUS formalności niezbędnych do otrzymania nowego świadczenia – tzw. renty wdowiej. Powodów nieotrzymania pieniędzy 1 lipca 2025 r. przez wdowę lub wdowca, może być kilka. Niektórzy mogą je jeszcze (za lipiec br.) otrzymać, a inni – będą rozczarowani.
W dniu 17 lutego br. do Sejmu trafiła petycja obywatelska mająca na celu wprowadzenie zmiany w systemie ubezpieczeń społecznych, polegającej na znacznym podwyższeniu składek na ubezpieczenie emerytalne (a tym samym – obniżeniu wynagrodzenia) dla osób, które nie posiadają dzieci lub mają wyłącznie jedno dziecko. Jak argumentuje autor petycji – zmiana taka, miałaby rozwiązać problem spadku dzietności w Polsce i pogarszającej się demografii, która przyczynia się do destabilizacji polskiego systemu emerytalnego. W sprawie tej, zdecyduje teraz komisja sejmowa i uczyni to już niebawem, bo – na najbliższym posiedzeniu, we wtorek 22 lipca 2025 r.
REKLAMA
Dnia 14 marca br. do Sejmu wpłynęła petycja obywatelska w sprawie zmiany wysokości górnego limitu renty wdowiej – z trzykrotności najniższej emerytury, na trzykrotność średniej emerytury. Uwzględnienie powyższego postulatu przez ustawodawcę, spowodowałoby znaczący wzrost kwoty (z 5 637 zł do 12 569 zł), której przekroczenie skutkować będzie zmniejszeniem wysokości świadczenia przysługującego wdowom i wdowcom w ramach renty wdowiej, a w niektórych przypadkach (w przypadku znacznego przekroczenia ww. limitu) – całkowitą utratą prawa do renty wdowiej. Czy petycja ta, położy kres „niesprawiedliwości dla emerytów, którzy pracowali przez wiele lat i płacili uczciwie składki emerytalne”?
W związku ze zmianą klimatu i wynikającymi z niej coraz częstszymi falami upałów, w czasie których temperatury niejednokrotnie przekraczają 30 st. C – MRPiPS zdecydowało się na dookreślenie w przepisach o BHP maksymalnych progów temperatury (wynikającej z warunków atmosferycznych), których przekroczenie skutkować będzie zakazem wykonywania pracy przez pracowników. Projekt resortu pracy nie obejmuje jednak, na tych samych zasadach, wszystkich pracowników – ochroną przed pracą w upalnych warunkach, nie zostaną objęci m.in. pracownicy gastronomii, hoteli czy opiekunowie małych dzieci. Pracodawcę łamiącego nowe zakazy – czekać będą natomiast surowe konsekwencje.
REKLAMA
W dniu 27 czerwca 2025 r. MRPiPS ogłosiło nabór do pilotażowego programu pn. „Skrócony czas pracy – to się dzieje”, z którego będą mogli skorzystać przedsiębiorcy (i nie tylko) z całej Polski. Za udział w programie, każdy pracodawca będzie mógł otrzymać nawet 1 mln zł dofinansowania, a tysiące pracowników, już niebawem, będzie mogło pracować 4 (zamiast 5) dni w tygodniu albo po 6 lub 7 (zamiast 8) godzin dziennie, zachowując przy tym prawo do dotychczasowego wynagrodzenia. Wiemy już kiedy rusza nabór wniosków i jakie będą kryteria naboru, a także – jakie zdanie na temat wprowadzenia skróconego czasu pracy mają Polacy.
W dniu 2 kwietnia 2025 r. Komisja Sejmowa do Spraw Petycji zdecydowała o skierowaniu do MRPiPS dezyderatu w sprawie ustanowienia nowego dnia wolnego od pracy. W tym dniu, obowiązuje już święto państwowe, a w 2025 r. wypada ono wyjątkowo „korzystnie”, bo w piątek, co – w przypadku wprowadzenia postulowanej zmiany – oznaczałoby dla setek tysięcy pracowników kolejny długi weekend sierpniowy. Jeden przypada już bowiem w terminie 15-17 sierpnia 2025 r., ale zgodnie z ustawą – jest to święto kościelne, a nie (jak w tym przypadku) – świeckie.
Na skutek interwencji Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Wielkopolski, które w dniu 18 marca br. zwróciło się do MRPiPS w sprawie konieczności wyeliminowania dostrzeżonej przez samorządy głęboko niemoralnej i niesprawiedliwej społecznie luki w przepisach, która pozwala rodzinom seniorów na pozbawianie ich całego majątku (wartego nawet kilka milionów złotych) i umieszczanie ich w DPS-ach, za które finalnie koszt ponosi gmina (pomimo, że istnieje notarialna umowa zobowiązaniowa, na podstawie której rodziny tych seniorów powinny zapewniać im, do końca życia, opiekę i ponosić koszty ich utrzymania) – MRPiPS powołało specjalny Zespół, którego celem jest reforma systemu pomocy społecznej.
Seniorom, którzy ukończyli 75 lat (bez względu na wysokość osiąganych dochodów) – przysługuje od ZUS dodatkowe, comiesięczne świadczenie w wysokości 348,22 zł. Według danych GUS na koniec 2023 r. – łączna liczba osób starszych w tej grupie wiekowej (a tym samym – uprawnionych do ww. dodatku) opiewała na przeszło 2,9 mln.<sup>1</sup> Niezależnie od kryterium wiekowego – dodatek ten, należy się również osobom, które są całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji – ale w tym przypadku, wyłącznie na podstawie wniosku, złożonego w tym przedmiocie do ZUS. W związku z przyjętą przez Radę Ministrów propozycją zwiększenia wskaźnika waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych w 2026 r. – znamy już pierwsze prognozy wzrostu powyższego świadczenia od 1 marca 2026 r.
W dniu 23 czerwca 2025 r. Komisja Kodyfikacyjna Prawa Rodzinnego, będąca organem działającym przy Ministrze Sprawiedliwości przyjęła projekt nowelizacji kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który zakłada eliminację orzekania o winie rozkładu pożycia w sprawach o rozwód i separację. Z powyższym, ściśle związana jest również zmiana zasad alimentacji po rozwodzie i separacji – na przyznanie alimentów nie ma już mieć wpływu odpowiedzialność byłego współmałżonka za rozpad małżeństwa. Nadrzędnym celem wprowadzenia zmian, jest ochrona dzieci przed negatywnymi konsekwencjami spierania się ich rodziców.
Seniorom, którzy w przeszłości mieli na utrzymaniu co najmniej troje dzieci (i nie chodzi tu tylko o dzieci własne) – w ramach programu Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, przysługuje korzystniejszy od ogólnie obowiązującego – dostęp do określonych towarów i usług. Jedną z ulg, w ramach Karty Dużej Rodziny (bo o niej mowa) – są zniżki na paliwo (benzynę, diesel i LPG), które mogą okazać się przydatne zwłaszcza w związku z trwającym właśnie sezonem wakacyjnym, podczas którego wiele osób decyduje się na dalsze (a co się z tym wiąże – bardziej kosztowne) podróże.
Od 1 lipca 2025 r. zmianie uległ krąg osób uprawnionych do ważnego świadczenia z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON), jakim jest – dodatek na pokrycie kosztów energii elektrycznej. Zmiana ta, ma położyć kres dyskryminacji i łamania konstytucyjnej zasady równości obywateli, na którą wielokrotnie zwracali uwagę eksperci. Osobom uprawnionym do świadczenia, przysługiwać będzie ponadto wyrównanie za okres od stycznia do czerwca 2025 r.
Zgodnie z ustawą z dnia 9.11.1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych – każdy ma prawo do życia w środowisku wolnym od dymu tytoniowego, pary z papierosów elektronicznych i substancji uwalnianych za pomocą nowatorskich wyrobów tytoniowych. Dym tytoniowy wdychany przez biernego palacza (tzw. dym bocznego strumienia), zawiera od 5 do 15 razy więcej tlenku węgla i od 2 do 20 razy więcej nikotyny niż dym wdychany przez osobę faktycznie palącą papierosa, co skutkuje jego większą toksycznością. Ochrona osób niepalących i realizacja prawa do życia w środowisku wolnym od dymu tytoniowego – odbywa się poprzez wprowadzanie zakazów palenia w przestrzeni publicznej. Co na ten temat mówią przepisy i jakie zmiany wchodzą w życie 1 lipca 2025 r.? Czy wakacje w 2025 r., będą wolne od dymu tytoniowego?
Niejeden właściciel nieruchomości zmagał się już na pewno z usuwaniem drzew (lub krzewów) z jego nieruchomości na wniosek właściciela urządzeń przesyłowych służących do doprowadzania energii elektrycznej, z tego względu, że drzewa te (lub krzewy) – z tymi urządzeniami kolidowały (a konkretniej – zagrażały funkcjonowaniu tych urządzeń). Okazuje się, że zgodnie z najnowszym wyrokiem NSA – w takim przypadku – odszkodowanie należne od przedsiębiorstwa energetycznego, obejmuje nie tylko wartość usuniętych drzew (lub krzewów), koszty ich wycinki, ponownego zalesienia i pielęgnacji, ale również koszty odtworzenia trawnika, który – na skutek powyższych działań – uległ zniszczeniu.
Zgodnie z najnowszym raportem przygotowanym przez World Economic Forum, pt. „The Future of Jobs Report” – w ciągu najbliższych pięciu lat (tj. w okresie od 2025 do 2030 r.) na 15 wyselekcjonowanych w ramach badania stanowiskach pracy, zostanie odnotowany najwyższy przyrost ich znaczenia w miejscu pracy, a tym samym – dają one gwarancję zatrudnienia, szybkiego rozwoju i niemałych zarobków, które – mogą sięgać nawet 26 900 zł miesięcznie netto. W związku z trwającymi właśnie rekrutacjami na uczelnie wyższe – podpowiadamy jakie studia wybrać, żeby zdobyć najbardziej pożądany zawód przyszłości.
Rodziny wielodzietne, w których rodzice mają lub mieli (ponieważ z ulg mogą skorzystać również rodzice już dorosłych dzieci – nawet ci w wieku senioralnym), na utrzymaniu, łącznie co najmniej troje dzieci – w ramach programu Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, jakim jest Karta Dużej Rodziny – przysługują zniżki na paliwo (benzynę, diesel i LPG), które mogą okazać się przydatne zwłaszcza w związku z trwającymi właśnie wakacjami.
Już 14 sierpnia 2025 r. rozpoczyna się nabór wniosków do pilotażowego programu MRPiPS pn. „Skrócony czas pracy – to się dzieje”, z którego będą mogli skorzystać pracodawcy z całej Polski. Za udział w programie, każdy uczestnik-pracodawca będzie mógł otrzymać nawet 1 mln zł dofinansowania, a tysiące pracowników, już niebawem, będzie mogło pracować 6 (zamiast 8) godzin dziennie, cieszyć się z 3-dniowego weekendu lub z dodatkowych dni urlopu.
W swoim programie wyborczym nowo wybrany Prezydent RP Karol Nawrocki zawarł obietnicę, że 6 sierpnia 2025 r., czyli - w dniu objęcia przez niego urzędu prezydenta (w pierwszym dniu prezydentury) - złoży do Sejmu projekt ustawy przewidujący nowe zasady waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych, które zagwarantują seniorom „godną waloryzację emerytur”. Czy to oznacza dodatkową waloryzację emerytur i rent jeszcze w 2025 r.?
W dniu 4 lipca 2025 r. Rządowe Centrum Bezpieczeństwa (RCB) wydało komunikat, w którym odnosi się do pojawiających się w przestrzeni publicznej doniesień o możliwych intensywnych opadach deszczu i ryzyku powodzi w Polsce w rozpoczynającym się właśnie tygodniu (tj. w dniach 7-13 lipca 2025 r.). Komunikat ten, został zaktualizowany o kolejne niepokojące informacje w dniu 6 lipca 2025 r., a w poniedziałek 7 lipca 2025 r. odbyło się spotkanie przedstawicieli MSWiA, RCB oraz IMiGW, celem przygotowania się do reagowania, w związku z prognozami gwałtownych zjawisk meteorologicznych. Czy grozi nam wytworzenie się nad Polską „niżu genueńskiego” i powtórka sytuacji z września 2024 r.?
W dniu 24 czerwca 2025 r., w rządowym centrum legislacji, został opublikowany projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (nr w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów: UDER65), która zakłada zmianę zasad wypłaty zasiłku pogrzebowego, w tym m.in. – skrócenie terminu, jaki ZUS będzie miał na wypłatę zasiłku beneficjentom tego świadczenia. To jednak nie jedyne uproszczenia, jakie planuje MRPiPS, w zakresie przyznawania prawa do zasiłku pogrzebowego.
W dniu 1 stycznia 2026 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 9 maja 2025 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, która zwiększa kwotę zasiłku pogrzebowego z obecnych 4 tys. zł do 7 tys. zł. To jednak nie jedyne świadczenie, które wprowadza nowelizacja. Na pokrycie kosztów pogrzebu będzie można bowiem uzyskać również inny zasiłek – bez ograniczenia kwotowego, bez względu na wysokość dochodu i to nawet jednocześnie pobierając 7 tys. zł zasiłku pogrzebowego. Jest jednak pewien warunek.