Odsetki tylko po upływie terminu

Pensja prawie każdego z nas w trakcie roku pomniejszana jest o kwotę podatku dochodowego. Ostatecznego rozliczenia natomiast dokonujemy po zakończeniu roku. Po wypełnieniu rocznego zeznania PIT może okazać się, że w ciągu roku zapłaciliśmy za mało zaliczek na podatek i trzeba będzie dokonać dopłaty.

Wiele osób jednak korzysta z ulg, odliczeń czy preferencyjnych sposobów rozliczania podatku. Wtedy okazuje się, że zapłacony został za duży podatek i mamy do czynienia z nadpłatą.

Zgodnie z Ordynacją podatkową za nadpłatę uważa się kwotę:

• nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku,

• podatku pobraną przez płatnika nienależnie lub w wysokości większej od należnej,

• zobowiązania zapłaconego przez płatnika lub inkasenta, jeżeli w decyzji określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej,

• zobowiązania zapłaconego przez osobę trzecią lub spadkobiercę, jeżeli w decyzji o ich odpowiedzialności podatkowej lub decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego spadkodawcy określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej.

Z nadpłatą będziemy mieli do czynienia także wtedy, gdy wpłata dotyczyła zaległości podatkowej. Wówczas na równi z nadpłatą traktuje się także część wpłaty, która została zaliczona na poczet odsetek za zwłokę.

W przypadku nadpłat wynikających z rozliczenia rocznego dla podatników podatku dochodowego powstaną o­ne z dniem złożenia zeznania rocznego.

Jak widać, nadpłata nie powstanie w tym przypadku z chwilą pobrania przez płatnika podatku nienależnego lub w wysokości większej od należnej. Nie powstanie również z początkiem nowego roku podatkowego, kiedy zaczyna się okres rozliczeń. Nie wiąże się także z chwilą wypełnienia zeznania.

Nadpłata powstanie z chwilą złożenia zeznania rocznego. W praktyce najczęściej będą to dwie daty. Jeżeli podatnik zdecyduje się na osobiste pofatygowanie się do urzędu skarbowego, nadpłata powstanie z tym dniem. Nie zapomnijmy o uzyskaniu potwierdzenia złożenia formularza. W tym przypadku będzie to miało istotne znaczenie nie tylko dla udowodnienia wywiązania się z obowiązku podatkowego. Dodatkowo będzie potwierdzać datę powstania nadpłaty, co może mieć istotny wpływ na ewentualne odsetki.

WAŻNE

Drugim bardzo popularnym sposobem składania zeznań jest wysyłanie ich pocztą. Przypomnijmy, że termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało nadane w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego. Wysyłając zeznanie roczne pocztą, datą złożenia zeznania, a zatem także powstania nadpłaty, będzie data ze stempla pocztowego. Zeznanie roczne wysyłamy tylko pocztą. Co prawda nie ma zakazu przesłania zeznania do urzędu np. firmą kurierską, ale wiąże się to z dwiema kwestiami. Po pierwsze, jeżeli zeznanie wysyłamy na krótko przed upływem terminu, może zdarzyć się, że nie dotrze o­no na czas do urzędu. W tym przypadku nie można skorzystać z domniemania zachowania terminu, bo przysługuje o­no tylko dla listów wysłanych pocztą polską. Jeżeli z jakichś przyczyn od nas niezależnych kurier nie dostarczy PIT przed 2 maja 2006 roku, w świetle przepisów będzie to oznaczać, że nie złożyliśmy zeznania podatkowego w terminie. Nie pomogą tłumaczenia czy poświadczenie nadania przesyłki. Data tego poświadczenia nie będzie miała znaczenia ani dla dotrzymania terminu do złożenia zeznania, ani dla powstania nadpłaty.

Co prawda nadpłata powstaje z chwilą złożenia zeznania rocznego. Nie oznacza to jednak, że zaraz po złożeniu czy wysłaniu PIT odzyskamy należną nadpłatę. W tym przypadku organy podatkowe mają aż trzy miesiące na zwrot nadpłaty.

Oczywiście większość nadpłat zwracana jest wcześniej. Trzeba jednak pamiętać, że urząd skarbowy dokonuje czynności sprawdzających. Stanowią o­ne wstępny etap kontroli podatkowej. Ale nie zawsze muszą do niej doprowadzić. Jak wyjaśnia Michał Stolarek, radca prawny z kancelarii Stolarek & Grabalski, co do zasady czynności sprawdzające mają na celu sprawdzenie terminowości składania deklaracji oraz formalnej jej poprawności. Ponadto organ ma prawo ustalenia stanu faktycznego w zakresie niezbędnym do stwierdzenia zgodności z przedstawionymi dokumentami. Jak zauważa Michał Stolarek, czynności sprawdzające przede wszystkim sprowadzają się do sprawdzenia zeznania rocznego pod względem formalnym. W niektórych jednak przypadkach mogą o­ne mieć także charakter merytoryczny. Czynności sprawdzające pozwalają fiskusowi zorientować się, czy podatnik prawidłowo wywiązał się z obowiązku samoobliczenia podatku – dodaje. Nie zawsze czynności sprawdzające muszą być zapowiedzią, wstępem do kontroli podatkowej.

Podatnicy nie muszą się też martwić, że organ podatkowy podejmie czynności sprawdzające tylko po to, żeby przedłużyć termin do zwrotu nadpłaty. W razie wątpliwości co do poprawności złożonej deklaracji organ podatkowy może wezwać do udzielenia, w wyznaczonym terminie, niezbędnych wyjaśnień lub uzupełnienia deklaracji, wskazując przyczyny podania w wątpliwość rzetelności danych w niej zawartych – przyznaje mecenas Stolarek. W tym przypadku organ podatkowy nie może postanowić o przedłużeniu tego terminu do czasu zakończenia czynności sprawdzających. Uprawnienie, o którym mowa w art. 274b Ordynacji podatkowej, ma bowiem zastosowanie tylko do zwrotu podatku wynikającego z odrębnych przepisów – podkreśla ekspert. Podczas gdy zwrot nadpłaty wynikającej z zeznania rocznego wynika z samej procedury podatkowej.

W przypadku nadpłat wynikających z zeznania rocznego osoby fizycznej niepotrzebne są dodatkowe zabiegi. Jak wyjaśnia Mirosława Przewoźnik-Kurzyca, radca prawny, menedżer w zespole ds. postępowań podatkowych PricewaterhouseCoopers, co do zasady w takiej sytuacji nie ma potrzeby składania do urzędu skarbowego dodatkowych wniosków o zwrot nadpłaty. Jedyny wyjątek dotyczy kwoty nadpłaty, która nie przekracza 8,80 zł. Taka nadpłata nie jest zwracana, lecz zaliczana z urzędu na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych. Chyba że podatnik złoży wniosek o jej zwrot – dodaje.

Jak wyjaśnia dalej ekspert, kwota nadpłaty powinna z urzędu zostać zwrócona podatnikowi na jego rachunek bankowy lub przekazem pocztowym pod adres zamieszkania. W tym pierwszym przypadku konieczne jest podanie numeru konta w formularzu NIP-3. Natomiast w przypadku zwrotu przekazem pocztowym trzeba pamiętać, że kwota nadpłaty zostanie pomniejszona o koszty przekazu.

Mirosława Przewoźnik-Kurzyca zaznacza jak ważne jest, aby urząd skarbowy posiadał aktualne dane podatnika dotyczące jego adresu zamieszkania i ewentualnie numeru rachunku bankowego.

Nie zawsze podatnik otrzyma zwrot nadpłaty. Nawet jeśli organ nie będzie miał zastrzeżeń co do wysokości odliczeń i ulg, z jakich skorzystał podatnik, nie w każdej sytuacji odda pieniądze do ręki.

Nadpłata nie zostanie zwrócona lub kwota zwrotu będzie mniejsza niż to wynika ze złożonej deklaracji, jeżeli podatnik ma zaległość. Wówczas urząd skarbowy ma prawo zaliczyć nadpłatę na poczet istniejących zaległości podatkowych i odsetek od tych zaległości. W takim przypadku podatnik powinien otrzymać odpowiednie postanowienie, w którym zostanie określone, jaka kwota nadpłaty podlega zaliczeniu na poczet jakich zaległości podatkowych.

Urząd skarbowy ma tylko trzy miesiące od złożenia zeznania na zwrot nadpłaty. To długo, a podatnik nie otrzyma za ten okres odsetek, jeżeli organ podatkowy zdąży zwrócić pieniądze w terminie. Gdyby jednak spóźnił się choćby jeden dzień, podatnik otrzyma nadpłatę z odsetkami, i to liczonymi za cały okres od złożenia zeznania. Oprocentowanie to jest równe wysokości odsetek za zwłokę i obecnie wynosi 11 proc. rocznie. Za dzień zwrotu nadpłaty uważa się dzień: obciążenia rachunku bankowego organu podatkowego na podstawie polecenia przelewu; złożenia przekazu pocztowego lub wypłacenia kwoty nadpłaty przez organ podatkowy lub postawienia nadpłaty do dyspozycji podatnika w kasie. Niestety, po nadpłatę nieprzekraczającą kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym trzeba się będzie pofatygować do urzędu. Bo takie nadpłaty podlegają zwrotowi wyłącznie w kasie. Pamiętajmy, że nadpłata zwracana przekazem pocztowym zostanie pomniejszona o koszty jej zwrotu.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Aleksandra Tarka

aleksandra.tarka@infor.pl