REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Pokrzywdzeni i ich uprawnienia

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Arkadiusz Jaraszek

REKLAMA

REKLAMA

Pokrzywdzonym jest osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo. Pokrzywdzonym może być też instytucja państwowa, samorządowa czy społeczna.

Czy można ukarać pokrzywdzonego za niestawienie się na przesłuchanie

Zostałem pokrzywdzony w wyniku przestępstwa. Złożyłem zawiadomienie do prokuratury i dostałem wezwanie o konieczności stawienia się w celu wyjaśnienia okoliczności popełnienia przestępstwa. Jestem jednak osobą bardzo zapracowaną. Czy mogę zostać ukarany za niestwienie się na wezwanie prokuratora?

Tak

REKLAMA

Z faktem złożenia zawiadomienia o przestępstwie wiąże się konieczność uczestniczenia w czynnościach procesowych prowadzonych w celu wyjaśnienia sprawy. Pokrzywdzony musi m.in. stawić się na każde wezwanie organu prowadzącego postępowanie i złożyć zeznania w charakterze świadka. Jeżeli pokrzywdzony bez usprawiedliwienia nie stawił się na wyznaczone miejsce i o określonej godzinie albo bez zezwolenia funkcjonariusza oddali się z miejsca, w którym miał złożyć zeznania, można na niego nałożyć karę pieniężną w wysokości do 3 tys. zł. Można zarządzić również jego zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie. Jeżeli jednak pokrzywdzony dostatecznie usprawiedliwi swoje niestawiennictwo lub samowolne oddalenie się, to karę pieniężną należy uchylić. Pokrzywdzony ma jednak tylko tydzień od daty doręczenia postanowienia o wymierzeniu kary pieniężnej na złożenie usprawiedliwienia.

Obowiązek stawienia się na każde wezwanie organu prowadzącego postępowanie nie jest jednak jedynym obowiązkiem, jaki musi wypełnić pokrzywdzony. Jeżeli bowiem karalność czynu zależy od stanu zdrowia pokrzywdzonego, nie może on sprzeciwić się oględzinom ciała i badaniom lekarskim niepołączonym z zabiegiem chirurgicznym lub obserwacją w zakładzie leczniczym. W celu ograniczenia kręgu osób podejrzanych lub ustalenia wartości dowodowej ujawnionych śladów od pokrzywdzonego można pobrać również odciski daktyloskopijne, próbki włosów, śliny i zapachu, próbę pisma, a także można wykonać fotografię osoby lub dokonać utrwalenia głosu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Podstawa prawna

l Art. 285-287 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. nr 89, poz. 555 z późn. zm.).

Czy można zaskarżyć postanowienie o odmowie wszczęcia dochodzenia

W zeszłym miesiącu skradziono mi rower z piwnicy. Złożyłam odpowiednie zawiadomienie na policji i miałam nadzieję, że zajmie się ona moją sprawą. Niestety z nieznanych mi przyczyn policja wydała postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania. Czy mogę je zaskarżyć?

Tak

Jednym z najważniejszych uprawnień pokrzywdzonego jest prawo do złożenia zażalenia na postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa lub dochodzenia. W celu skorzystania z tego prawa pokrzywdzony ma również prawo do przejrzenia akt sprawy. Pokrzywdzony powinien wnieść takie zażalenie do prokuratora nadrzędnego nad prokuratorem, który zatwierdził postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa lub dochodzenia wydane przez policję. Jeżeli natomiast postanowienie takie zostało wydane przez prokuratora, to zażalenie wnosi się do prokuratora nad nim nadrzędnego. Jeżeli prokurator nadrzędny nie przychyli się do złożonego zażalenia, to musi skierować je do sądu w celu rozpoznania. Termin na wniesienie zażalenia wynosi siedem dni od daty ogłoszenia lub doręczenia postanowienia.

Podstawa prawna

l Art. 306 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. nr 89, poz. 555 z późn. zm.).

Czy pokrzywdzonemu można odmówić uczestniczenia w postępowaniu

Złożyłem na policji doniesienie o tym, że został mi skradziony samochód. Policja postanowiła zająć się tą sprawą. Boję się jednak, że sprawa nie zostanie dostatecznie wyjaśniona. Czy policja lub prokurator może odmówić mi uczestnictwa w postępowaniu przygotowawczym?

Nie

Pokrzywdzony jest stroną postępowania przygotowawczego i w związku z tym przysługują mu określone prawa. Pokrzywdzony posiada przede wszystkim prawo żądania dopuszczenia go do każdej czynności dowodowej, przeprowadzanej przez policję lub prokuratora. Prokurator może mu jedynie odmówić dopuszczenia do udziału w danej czynności ze względu na ważny interes śledztwa lub dochodzenia. Pokrzywdzony ma także prawo do składania wniosków o dokonanie czynności śledztwa lub dochodzenia. Do czynności, jakich może domagać się pokrzywdzony, należy np. przesłuchanie dodatkowych świadków, dokonanie oględzin miejsca, osób lub rzeczy czy też powołanie biegłego. Może on żądać także sądowego przesłuchania świadka w toku postępowania przygotowawczego, jeżeli według jego wiedzy i informacji jest zagrożenie, że w późniejszym terminie nie będzie można przesłuchać tego świadka przed sądem. Pokrzywdzony może również przejrzeć akta, które dotyczą sprawy.

Podstawa prawna

l Art. 315-317 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. nr 89, poz. 555 z późn. zm.).

Czy można domagać się naprawienia wyrządzonej szkody

Zostałem okradziony i przy okazji włamania złodzieje zdemolowali mi dom. Nie mam jednak pieniędzy na to, żeby dochodzić odszkodowania za te zniszczenia przed sądem cywilnym. Czy mam szansą na jakieś odszkodowanie w postępowaniu karnym?

Tak

Jeżeli pokrzywdzony nie wystąpił z powództwem cywilnym, to może złożyć wniosek o naprawienie szkody. Wniosek taki może być złożony, jeżeli sprawca dopuścił się przestępstwa spowodowania śmierci, ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia, przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, przeciwko środowisku, mieniu lub obrotowi gospodarczemu. Pokrzywdzony może złożyć taki wniosek aż do czasu pierwszego przesłuchania go na rozprawie głównej. Wniosek ten może być złożony również przez prokuratora. Pokrzywdzony ma również prawo do wytoczenia przeciwko oskarżonemu powództwa cywilnego w celu dochodzenia w postępowaniu karnym roszczeń majątkowych wynikających bezpośrednio z popełnienia przestępstwa. Powództwo takie powinno być wytoczone aż do rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej.

Podstawa prawna

l Art. 49a i 62-70 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. nr 89, poz. 555 z późn. zm.).

l Art. 46 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. nr 88, poz. 553 z późn. zm.).

Czy pokrzywdzony może brać udział na prawach strony w postępowaniu sądowym

Jestem osobą pokrzywdzoną. Prokurator wniósł akt oskarżenia do sądu przeciwko sprawcy przestępstwa. Chciałbym jednak brać udział w tym postępowaniu i mieć wszystkie prawa, jakie przysługują stronom postępowania. Czy mam takie prawo?

Tak

Pokrzywdzony w sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego może działać jako strona w charakterze oskarżyciela posiłkowego. Nie ma przy tym znaczenia, czy prokurator wniósł wcześniej akt oskarżenia do sądu. Oświadczenie w tej sprawie pokrzywdzony powinien wnieść aż do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej. Sąd może jednak ograniczyć liczbę oskarżycieli posiłkowych, jeżeli jest to konieczne dla zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania. W takim przypadku oskarżyciel posiłkowy, który nie bierze udziału w sprawie, może przedstawić sądowi na piśmie swoje stanowisko w terminie siedmiu dni od daty doręczenia postanowienia.

Podstawa prawna

l Art. 53-58 i art. 59-61 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. nr 89, poz. 555 z późn. zm.).

Przygotował ARKADIUSZ JARASZEK

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Koniec z „godzinami czarnkowymi”? Nowelizacja coraz bliżej

Obowiązkowe godziny ponadwymiarowe dla nauczycieli, wprowadzone za czasów ministra Przemysława Czarnka, mają zostać zniesione. Ministerstwo Edukacji Narodowej przygotowało projekt nowelizacji przepisów, który trafił właśnie do konsultacji publicznych. Zmiany mogą wejść w życie już od września.

Nowi biedni emeryci. W Polsce już ponad 430 tys. osób z emeryturą niższą od minimalnej

W Polsce rośnie liczba osób pobierających emeryturę niższą od minimalnej. Zdecydowaną większość tej grupy stanowią kobiety. Przyczyną niskich świadczeń jest najczęściej zbyt krótki okres opłacania składek – wynikający z przerw w pracy, zatrudnienia na czarno, złego stanu zdrowia czy pracy za granicą.

Tylko do 31 sierpnia! PFRON dopłaci Ci 347 zł miesięcznie do opieki nad dzieckiem

W ramach programu Aktywny Samorząd – Obszar D, jeśli jesteś osobą z niepełnosprawnością i pracujesz zawodowo, a jednocześnie opiekujesz się dzieckiem, możesz otrzymać nawet 347 zł miesięcznie z PFRON na koszty opieki, np. żłobka, przedszkola lub niani. Wnioski przyjmowane są tylko do 31 sierpnia 2025 roku. Sprawdź, komu przysługuje wsparcie i jak złożyć wniosek.

PPK i dodatki motywacyjne: gminy muszą płacić ze swojego budżetu – wyjaśnia RIO

Regionalna Izba Obrachunkowa w Krakowie wyjaśnia: wydatki na PPK od dodatków motywacyjnych wypłacanych pracownikom pomocy społecznej nie są objęte rządowym dofinansowaniem i muszą być finansowane z budżetu gminy. Wyjaśnienia pojawiły się po interwencji Brzeszcz – mówi prezes RIO Jolanta Nowakowska.

REKLAMA

Coraz więcej firm znika z rynku? Zaskakujące dane z CEIDG za pierwsze półrocze 2025

Miało być lepiej, a statystyki mówią co innego. Choć sytuacja przedsiębiorców nie pogarsza się dramatycznie, w sześciu województwach więcej firm się zamyka niż powstaje. Co stoi za tym trendem? Eksperci tłumaczą zaskakujące liczby.

Pensje nauczycieli zagrożone? Samorządy ostrzegają: we wrześniu, październiku, maksymalnie w listopadzie może zabraknąć pieniędzy

Samorządy alarmują: już jesienią może zabraknąć środków na pensje nauczycieli. – Słyszymy głosy desperacji – mówi współprzewodniczący Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego Arkadiusz Chęciński. Samorządowcy domagają się realnego dialogu i rozważają przekazanie obowiązku finansowania oświaty rządowi.

Wielkie zmiany w rachunkach za gaz dla milionów Polaków. Zacznie się już w sierpniu

Bez wizyt inkasenta, bez prognoz i bez niespodzianek na rachunku. Od sierpnia w Polsce zaczyna się duża zmiana w sposobie rozliczania gazu. Stare liczniki będą stopniowo zastępowane nowoczesnymi, zdalnymi urządzeniami. Zmiana dotyczy blisko dwóch milionów gospodarstw domowych.

Naklejka o wadliwej segregacji - orzeczenia sądów

Naklejka informacyjna na pojemnikach na śmieci o wadliwej segregacji nie spełnia wymogów prawnych powiadomienia właściciela nieruchomości o naruszeniu zasad segregacji odpadów komunalnych. W najnowszych wyrokach sądy administracyjne jasno wskazują, że jest to tylko sygnał o stwierdzonych nieprawidłowościach.

REKLAMA

Rozwód pozasądowy, czyli zmiany, które mogą wiele uprościć albo jeszcze bardziej skomplikować

Aktualnie sprawa rozwodowa nierozerwalnie wiąże się z postępowaniem przed sądem, formalnym procesem, koniecznością udziału w rozprawach, przeprowadzaniem dowodów oraz niejednokrotnie znacznym stresem i długim oczekiwaniem na rozstrzygnięcie.
W kwietniu 2025 r. Ministerstwo Sprawiedliwości w ramach działań deregulacyjnych przedstawiło propozycję nowelizacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz niektórych innych ustaw (dalej k.r.o.), mającą na celu wprowadzenie alternatywnej drogi rozwiązania małżeństwa – tzw. rozwodu pozasądowego. Model ten miałby polegać na umożliwieniu uzyskania rozwodu przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w wybranej przez małżonków gminie, bez udziału sądu. Nowa procedura miałaby opierać się na zgodnych oświadczeniach małżonków, a jej szczegółowy przebieg miałby być określony w zmienionych przepisach ustawy z 28 listopada 2024 r. Prawo o aktach stanu cywilnego.

Rewolucja w 800 plus. Ci rodzice nie dostaną już zasiłku na dziecko z programu Rodzina 800+ bo nie spełniają nowego warunku?

Nowy rząd rozważa zmianę strategii w polityce społecznej. Na pierwszy ogień pójść ma najkosztowniejszy program socjalny – Rodzina 800+. Po zmianie, 800 plus trafić miałoby tylko do rodziców, którzy pracują. Czy takie zmiany są w ogóle realne?

REKLAMA