REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odszkodowanie z kodeksu pracy nie pozbawia prawa do innych roszczeń

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ryszard Sadlik
Ryszard Sadlik
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Pracownicy, kwestionując wypowiedzenie umowy o pracę, mają ograniczony zakres roszczeń, z jakimi mogą wystąpić do sądu pracy. Mogą żądać uznania wypowiedzenia za bezskuteczne, przywrócenia do pracy lub zasądzenia odszkodowania.

W myśl art. 45 par. 1 k.p. pracownik, który otrzymał wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony, może żądać uznania wypowiedzenia za bezskuteczne, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - przywrócenia do pracy albo zasądzenia odszkodowania. Wybór pomiędzy tymi roszczeniami należy zasadniczo do pracownika. Sąd może jednak nie uwzględnić żądania pracownika odnośnie do uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeśli ustali, że uwzględnienie tego żądania jest niemożliwe lub niecelowe, i wówczas orzeka o odszkodowaniu (art. 45 par. 2 k.p.).

 

Przywrócenie do pracy

Za niecelowością przywrócenia pracownika do pracy mogą przemawiać różne okoliczności, jak np.: wielokrotne nieusprawiedliwione nieobecności pracownika, spożywanie alkoholu w pracy, szczególnie naganne zachowanie pracownika nawet podlegającego szczególnej ochronie z tytułu pełnionej funkcji związkowej, zawiniony konflikt z pracodawcą czy naruszenie zasad współżycia społecznego. Możliwość zasądzenia odszkodowania w miejsce zgłoszonego przez pracownika żądania przywrócenia do pracy nie dotyczy jednak kobiet w ciąży i w czasie urlopu macierzyńskiego, pracowników w wieku przedemerytalnym oraz pracowników chronionych na podstawie przepisów szczególnych, chyba że także w tym przypadku przywrócenie do pracy jest niemożliwe z powodu upadłości lub likwidacji pracodawcy.

Odszkodowanie z kodeksu pracy

Dalszy ciąg materiału pod wideo

 

REKLAMA

Odszkodowanie, które pracownicy mogą uzyskać na podstawie prawa pracy, przysługuje zgodnie z art. 471 k.p. w wysokości wynagrodzenia danego pracownika za okres od dwóch tygodni do trzech miesięcy. Przy czym nie może być ono niższe niż wynagrodzenie za okres wypowiedzenia. Zatem, w zależności od danej sytuacji, pracownik może otrzymać odszkodowanie w wysokości swojej pensji, np. za okres od dwóch tygodni do trzech miesięcy, z tym że nie może otrzymać mniej niż za przysługujący mu okres wypowiedzenia.

Tak więc, przykładowo, jeśli wypowiedziano w sposób wadliwy umowę o pracę na czas nieokreślony pracownikowi, który był zatrudniony u danego pracodawcy przez okres roku, to wówczas przyznane mu odszkodowanie nie może być niższe niż jego wynagrodzenie za miesiąc i wyższe niż za trzy miesiące.

 

Odszkodowanie cywilne

REKLAMA

W praktyce wiele wątpliwości budziła kwestia, czy pracownik może dochodzić odszkodowania w wyższej kwocie niż to określono w kodeksie pracy, w oparciu o przepisy prawa cywilnego. Na dopuszczalność takiego roszczenia wskazywał Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 27 listopada 2007 r. (SK 18/05, Dz.U. nr 225, poz. 1672), orzekając, że art. 58 k.p. w związku z art. 300 k.p. rozumiany w ten sposób, że wyłącza dochodzenie innych niż określone w art. 58 k.p. roszczeń odszkodowawczych związanych z bezprawnym rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia, jest niezgodny z art. 64 ust. 1 w związku z art. 2 konstytucji. Wskazano więc, że w przypadku, gdy pracodawca w sposób bezprawny rozwiązał umowę o pracę, pracownik może dochodzi od niego pełnego odszkodowania za doznaną z tego powodu szkodę, także przekraczającą odszkodowanie wprost wyrażone w kodeksie pracy.

Wyrok TK wprawdzie odnosi się wprost do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, ale wobec podobieństwa regulacji wyrażony w nim pogląd ma zastosowanie także i do rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem. Stanowi to istotne rozszerzenie zakresu odszkodowania, jakiego mogą dochodzić pracownicy.

 

Trzeba wykazać szkodę

Pracownik dochodzący odszkodowania przewyższającego limit określony w kodeksie pracy musi wykazać jednak zawinione i bezprawne działanie pracodawcy, czyli dokonanie wypowiedzenia wbrew przepisom prawa pracy, poniesioną szkodę oraz związek przyczynowy między wadliwym rozwiązaniem umowy o pracę a powstałą szkodą. Zaznaczyć należy, że podobnie wypowiadał się już Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 10 stycznia 2006 r. (I PK 96/05 MP Pr. 2006/5/265), w którym stwierdził, że gdyby przyjąć, że pracownik na zasadach prawa cywilnego może dochodzić roszczeń odszkodowawczych z tytułu rozwiązania stosunku pracy w zakresie niewyrównanym świadczeniami określonymi przepisami prawa pracy (np. art. 471 k.p.), to konieczne byłoby stwierdzenie bezprawności działania pracodawcy rozwiązującego umowę o pracę (art. 415 lub 471 k.c.). Wypowiedzenie umowy o pracę jest bowiem czynnością przewidzianą przepisami prawa pracy, a więc co do zasady czynnością zgodną z prawem. Może to zostać podważone przez odpowiednie powództwo (o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne, o przywrócenie do pracy, o odszkodowanie). Jeżeli pracownik takiego powództwa nie złożył, to dokonane wypowiedzenie korzysta z domniemania zgodności z prawem. Gdyby nawet uznać, że można takie domniemanie obalić w ramach innego powództwa, to i tak konieczne byłoby wykazanie przez pracownika, że wypowiedzenie było niezgodne z przepisami regulującymi ten sposób rozwiązania umowy o pracę lub nieuzasadnione.

 

Oddalenie powódzctwa

Istotne jest przy tym, że oddalenie powództwa o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne, przywrócenie do pracy lub odszkodowanie na tej podstawie, iż sąd nie dopatrzył się w działaniu pracodawcy naruszenia przepisów o wypowiadaniu umów o pracę i uznał, że wypowiedzenie było uzasadnione, wykluczałoby możliwość zakwalifikowania tego działania pracodawcy jako bezprawnego i zawinionego w rozumieniu przepisów o czynach niedozwolonych (art. 415 k.c. i nast.). Tak też wypowiadał się SN w wyroku z 13 listopada 1997 r. (I PKN 352/97 OSNP 1998/16/480). Zatem, jeśli pracodawca działał zgodnie z prawem, nie ma możliwości zakwalifikowania jego zachowania jako czynu niedozwolonego w rozumieniu art. 415 k.c. i żądania na tej podstawie odszkodowania. Działanie legalne nie może bowiem być uznane za czyn polegający na zawinionym wyrządzeniu szkody.

PRZYKŁAD: DZIAŁANIE PRACODAWCY MUSI BYĆ BEZPRAWNE

Pracodawca złożył pracownikowi wypowiedzenie umowy o pracę, podając jako przyczynę brak dyspozycyjności pracownika oraz powtarzające się i długotrwałe nieobecności w pracy. Pracownik nie zgadzając się z tym, wniósł powództwo o przywrócenie do pracy. Sąd oddalił jego powództwo. Pracownik następnie wystąpił z pozwem o odszkodowanie za poniesioną szkodę. Wskazywał, że wskutek bezprawnego rozwiązania z nim umowy o pracę poniósł szkodę, bo został pozbawiony nagrody jubileuszowej w kwocie 10 tys. zł. Sąd jednak oddalił jego powództwo podnosząc, że brak jest podstaw do zakwalifikowania działania pracodawcy jako bezprawnego i zawinionego w rozumieniu przepisów o czynach niedozwolonych.

Ważne!

Wyrok TK z 27 listopada 2007 r. wprawdzie odnosi się wprost do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, ale wobec podobieństwa regulacji wyrażony w nim pogląd ma zastosowanie także do rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem

RYSZARD SADLIK

gp@infor.pl

Podstawa prawna

• Art. 45 art. 471, art. 58 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

• Art. 415, art. 471 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy jesteśmy gotowi na skrócony tydzień pracy? Jak go sobie wyobrażamy?

Jak sobie wyobrażamy skrócony tydzień pracy? Mniej godzin, ale pięć dni w tygodniu? Więcej godzin i dodatkowy dzień wolny? Ale kiedy, w poniedziałek czy piątek, a może środę? Badacze z Uniwersytetu SWPS przyjrzeli się wyobrażeniom.

Orzeczenie o niepełnosprawności a ZUS. Co Ci się należy w 2025 roku?

Co należy się osobie niepełnosprawnej z ZUS-u? Czy orzeczenie o niepełnosprawności podwyższa emeryturę? Wiele osób ma trudności z rozróżnieniem, które świadczenia wynikają z orzeczenia o niepełnosprawności, a które wymagają osobnej decyzji ZUS. W Polsce obowiązują dwa niezależne systemy orzekania, a uprawnienia różnią się w zależności od rodzaju dokumentu. Sprawdź, jakie zasiłki, dodatki i ulgi przysługują Ci z ZUS i MOPS – i dlaczego jedno orzeczenie to za mało, by skorzystać z pełni wsparcia.

Upoważnienie do opieki nad dzieckiem: do pobrania na wyjazd w wakacje [WZÓR]

Wakacje to okres częstych wyjazdów dzieci, czasami również z innymi osobami niż rodzice. Dzieci, które wyjeżdżają z babcią, dziadkiem, ciocią, wujkiem czy innymi osobami, muszą mieć ze sobą upoważnienie. Rodzice przygotowują takie pismo i najlepiej, aby podpisali je wspólnie.

Zasiłki losowe i dofinansowanie do wyjazdów. Maksymalnie 2 770 zł wsparcia na ucznia

Ministerstwo Edukacji Narodowej przypomina, iż uczniowie z rodzin, które poniosły straty w wyniku wystąpienia żywiołów mogą otrzymać zasiłki losowe.

REKLAMA

BCC ostrzega: firmy muszą przyspieszyć wdrażanie KSeF. Ustawa już po pierwszym czytaniu w Sejmie

Prace legislacyjne nad ustawą wdrażającą Krajowy System e-Faktur (KSeF) wchodzą w końcową fazę. Sejm skierował projekt nowelizacji VAT do komisji finansów publicznych, która pozytywnie go zaopiniowała wraz z poprawkami.

Renta wdowia. 320 tys. osób już otrzymało świadczenia. Sprawdź, czy też możesz dostać

Już 320 tys. osób otrzymało świadczenia w ramach renty wdowiej z ZUS. Wnioski nadal można składać. Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował, że dzięki rencie wdowiej świadczeniobiorcy zyskają średnio 358,27 zł.

Próg zaostrzony z 50 proc. do 25 proc. Nowe przepisy MEN zmieniają wszystko w szkołach

Istotne zmiany przepisów dla uczniów zakłada nowy projekt Ministerstwa Edukacji Narodowej, który został już skierowany do konsultacji. Będą surowsze zasady w szkołach. Projekt zakłada m.in., że uczeń nie będzie klasyfikowany z jednego, kilku albo wszystkich przedmiotów, gdy przekroczy próg 25 proc. nieobecności nieusprawiedliwionej.

IOD w wykazie stanowisk urzędniczych służby cywilnej?

Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych po raz kolejny zaapelował o wyodrębnienie stanowiska Inspektora Ochrony Danych w wykazie stanowisk urzędniczych w służbie cywilnej. PUODO podkreśla, iż jest to kluczowe dla należytego wykonywania tej funkcji.

REKLAMA

Ważne terminy w sprawozdawczości JST [III kwartał 2025]

Już w lipcu jednostki samorządowe czeka sporo obowiązków. Jakie sprawozdania trzeba złożyć? Jakie są najważniejsze terminy? Oto wykaz!

Czy zmiana normy dobowej pracownika wpływa na wymiar urlopu? [Przykład]

W trakcie roku kalendarzowego może zmienić się dobowa norma czasu pracy. Często dotyczy to pracowników, przedkładających orzeczenie o stopniu niepełnosprawności.

REKLAMA