Kodeks pracy, Umowa o pracę

To prawdziwa rewolucja w ustalaniu stażu pracy. Na zmienionych przepisach kodeksu pracy skorzystają przede wszystkim osoby, które zarobkują na podstawie umów innych niź kodeksowe umowy o pracę. Urlopy, premie, nagrody. Co ważne ta zmiana w kodeksie pracy nastąpi najszybciej, jako pierwsza, wyprzedzając czterodniowy tydzień pracy i 35-dniowe urlopy.

Urlop bezpłatny 2025 – jaka jest podstawa prawna do skorzystania z tego rodzaju urlopu? Czy trzeba wykorzystać urlop wypoczynkowy przed urlopem bezpłatnym? Czy można pracować w trakcie urlopu bezpłatnego? Jak złożyć wniosek?

Ile trwa urlop wychowawczy w 2025 roku? Czy jest płatny? Kto może z niego skorzystać? Jaka jest podstawa prawna? Do którego roku życia dziecka należy go wykorzystać? Jak napisać wniosek o urlop wychowawczy? Artykuł zwiera wzór wniosku do pobrania (pdf i doc).

Prawo pracy to przepisy Kodeksu pracy oraz innych ustaw i aktów wykonawczych, które określają przede wszystkim prawa i obowiązki pracowników i pracodawców. Jako pracownik lub pracodawca musisz znać 14 podstawowych zasad prawa pracy uregulowanych w Kodeksie pracy. Oto lista.

W 2023 roku były dwie duże nowelizacje kodeksu pracy. W 2024 roku doczekamy się jeszcze większej reolucji - pojawi się całkiem nowy kodeks pracy? Osiem lat temu gdy rządy przejęło PiS szykowała się prawdziwa rewolucja w Kodeksie pracy. Ostatecznie jednak do niej nie doszło, bo rząd przestraszył się negatywnych ocen ze strony zwłaszcza pracowników. Nowy rząd koalicyjny chce rozpocząć swoją karierę także od fundamentalnych zmian w prawie pracy. Będzie nowy kodeks pracy czy tylko rewolucja w aktualnym kodeksie pracy?

Przejście na model współpracy B2B (tzw. samozatrudnienie) to decyzja, która daje większą niezależność i możliwość rozwoju, ale wiąże się również z pewnymi wyzwaniami. Popularność tego rozwiązania wciąż rośnie szczególnie w branżach takich jak IT, consulting czy marketing. Dodatkowo - nie wszystkie firmy oferują dziś zatrudnienie na umowę o pracę. Często to właśnie nowe możliwości zawodowe i wyższe wynagrodzenie na B2B skłaniają do założenia własnej działalności gospodarczej. Jeśli stoisz przed takim wyborem zapoznaj się z korzyściami, jakie daje Ci współpraca w formie B2B, ale także jakie obowiązki Cię czekają jako przedsiębiorcę.

Pracownicy, którym pozostały 4 lata do emerytury, podlegają ochronie przed wypowiedzeniem umowy o pracę. Zatem umowy o pracę nie można wypowiedzieć pracownicy, która ukończyła 56 lat oraz pracownikowi, który skończył 61 lat. Ochrona kończy się, gdy zostanie osiągnięty wiek emerytalny.

Tydzień pracy skrócony do czterech dni nie ma uzasadnienia. Krótszy tydzień pracy wymagałby zatrudnienia nowych pracowników. Niemożliwe byłoby utrzymanie wynagrodzeń na dotychczasowym poziomie.

Projektowana ustawa o minimalnym wynagrodzeniu zmienia zasady określania wysokości wynagrodzenia zasadniczego pracownika. Nowe przepisy zwiększą także sankcje grożące pracodawcy za łamanie praw pracowniczych, w tym dotyczących wynagrodzenia. Projekt ustawy zakłada, że przepisy o ustalaniu wynagrodzenia pracownika wejdą w życie 1 stycznia 2026 r.

Na polskim rynku pracy istnieje duży problem zastępowania umów o pracę umowami cywilnoprawnymi, szczególnie zleceniami. W praktyce jest jednak możliwość jednoczesnego posiada np. umowy o pracę i umowy zlecenia, także z tym samym podmiotem. Muszą być jednak spełnione kryteria. Jeżeli nie są to kara jaka grozi za wadliwe zakwalifikowanie umowy to nawet 30 000 zł.

Letni sezon urlopowy dobiega końca, następna fala urlopowych wypoczynkowych nadejdzie zimą. A gdyby tak mieć dwa długie urlopy w roku, a wymiar czyli to, ile w sumie należy się na wypoczynek, był niezależny od stażu pracy? Tak postulują związkowcy, ale czy 35 dni urlopu wypoczynkowego w roku dla każdego to realna opcja w kodeksie pracy.

Teraz sytuacja nie jest tak dramatyczna jak przed laty. Na rynku brakuje rąk do pracy i o zajęcie gwarantujące środki na utrzymanie łatwiej. Jednak firmy wciąż niechętnie zatrudniają osoby w wieku 50+, a już szczególnie te, którym do emerytury zostało mniej niż cztery lata. Kodeks pracy wciąż takie osoby chroni przed zwolnieniem, ale często ta ochrona nie działa, bo przepisy nie są bezwarunkowe.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zapowiada, ze Państwowa Inspekcja Pracy uzyska nowe kompetencje w walce z fikcyjnym samozatrudnieniem. W określonych okolicznościach inspektorzy PIP będą mogli nakazać zmianę istniejących umów cywilnoprawnych na umowy o pracę. Obecnie PIP nie ma narzędzi do walki z nadużyciami w zakresie stosowania umów cywilnoprawnych.

Podczas posiedzenia Sejmu, które odbyło się w dniu 12 września 2024 r., posłowie obradowali na temat zmian kodeksu pracy nad którymi pracuje MRPiPS i które zakładają, że do stażu pracy, od którego zależy szereg uprawnień pracowniczych (m.in. prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego), mają zostać zaliczone m.in. okresy zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych oraz wykonywania własnej działalności gospodarczej. Zmiany będą miały wpływ na uprawnienia pracownicze blisko 5 mln Polaków.

Zmienią się przepisy dotyczące zasad obliczania okresu zatrudnienia. Pracownicy zyskają dłuższe okresy wypowiedzenia, dłuższe urlopy wypoczynkowe czy prawo do wyższych odpraw. Wszystko to dzięki propozycji wliczania do stażu pracy m.in. okresów świadczenia pracy na podstawie umów zlecenia czy prowadzenia działalności gospodarczej. Zakłada się, że projektowane zmiany zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 r.

Strony stosunku pracy mogą zawrzeć umowę o pracę na okres próbny. Celem takiej umowy jest sprawdzenie kwalifikacji pracownika oraz możliwości jego zatrudnienia do wykonywania określonego rodzaju pracy.

Gdy trwała zażarta dyskusja o skróconym czasie pracy: czy lepszy jest czterodniowy tydzień czy tydzień w dotychczasowym wymiarze, ale o krótszych dniówkach, by było 35 godzin, pojawił się projekt 35-dniowego urlopu wypoczynkowego. Czy w kodeksie pracy powinien pojawić się urlop wypoczynkowy w wymiarze 35 dni w roku. Jednakowy dla wszystkich, zamiast obecnych 20 lub 26 dni.

Wszystko zależy od tempa analiz i prac nad nowymi zapisami w kodeksie pracy dotyczącymi czasu pracy. Resort potwierdził, że rewolucyjne zmiany dotyczące czasu pracy nastąpią w trakcie trwania tej kadencji rządu, zaś rozważane są dwie opcje, z których jedna stanie się prawem - dni pracy od poniedziałku do piątku krótsze o godzinę w porównaniu z obecnymi lub po prostu czterodniowy tydzień pracy.

Aktualnie, w Polsce obowiązuje przeciętnie 40-godzinny tydzień pracy. Resort pracy analizuje jednak możliwość skrócenia tygodniowego czasu pracy do 35 godzin lub odpowiednio – czterodniowego tygodnia pracy. Na jakim etapie są obecnie prace MRPiPS i jak pomysł skróconego tygodnia pracy przedstawia się na tle innych krajów UE? Gdzie pracuje się najdłużej, a gdzie najkrócej?

Warto wiedzieć, ze zapewnianie zdrowych i bezpiecznych warunków pracy pracowników w miejscu pracy jest jednym z głównych  obowiązków pracodawców, zgodnie z art. 207 § 2 Kodeksu Pracy. Odrębne rozporządzenie reguluje obowiązki firm wobec pracowników w momencie występowania wysokich temperatur. Ale w czasach zmieniających się warunków klimatycznych oraz rosnących temperatur letnich, istnieje paląca potrzeba dostosowania tych regulacji do aktualnych realiów. Dostrzega to też Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Teraz, gdy rząd potwierdził, że pracuje nad zmianami w kodeksie pracy, które skrócą czas pracy, związki zawodowe wnioskują o urlop 35-dniowy. Czy takie dwie rewolucje naraz są możliwe. Czterodniowy tydzień pracy i 35 dni urlopu, to, poza krótszym czasem pracy na bieżąco, w sumie wyjęte z rocznego wymiaru czasu pracy dwa miesiące. Czy to realne?

Czy Polska wdroży regulacje unijne i już niedługo inspektor pracy będzie mógł nakazać przekształcenie umowy B2B w umowę o pracę? Toczą się prace nad przyznaniem PIP nowych uprawnień. Ma to być ważny element walki z fikcyjnym samozatrudnieniem.

W Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowywana jest kolejna nowelizacja kodeksu pracy. Tym razem zmiany mają dotyczyć stażu pracy. Poinformowano o tym w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów, gdzie opublikowano założenia tego projektu. W III kwartale 2024 r. ta nowelizacja ma trafić do Sejmu.

Projekt nowelizacji Kodeksu pracy zakłada zmiany dotyczące podstawowych uprawnień pracowniczych. Do stażu pracy będzie wliczany okres wykonywania pracy na podstawie umów zlecenia lub świadczenia usług zawartych z obecnym pracodawcą. Wpłynie to m.in. na długość okresu wypowiedzenia oraz wysokość odprawy w przypadku rozwiązania umowy o pracę.

Urząd miejski w Lesznie wprowadza zmiany. Od 1 lipca urzędnicy będą pracować 35 godzin tygodniowo, a wysokość wynagrodzenia się nie zmniejszy. Wymiar urlopu wypoczynkowego również nie ulegnie zmianie.