Najem instytucjonalny

Na czym polega umowa najmu instytucjonalnego mieszkania z dojściem do własności (tzw. „Rent to Own”)? Co powinno się znaleźć w takiej umowie? Jakie przepisy w tym zakresie obowiązują w Polsce? Wyjaśnia K. Jakub Gładkowski, radca prawny, partner, z Kancelarii radców prawnych KG LEGAL KIEŁTYKA GŁADKOWSKI

W 2022 r. zasób mieszkań dostępnych w Polsce w wynajmie instytucjonalnym (PRS) wzrósł o 40 proc. Całkowita liczba dostępnych lokali przekroczyła 10.300 jednostek - wynika z raportu opracowanego przez firmę doradczą Knight Frank i kancelarię Dentons.

Opłacalność inwestycji w mieszkania staje się coraz większa. Raport Expandera i Rentier.io wskazuje, że od wiosny liczba dostępnych ofert lokali na wynajem zwiększyła się o 68 proc., a stawki najmu we wrześniu wzrosły przeciętnie o 28 proc. r/r.

Ustawa o ochronie praw lokatorów określa limity kaucji przy najmie. W praktyce poziom kaucji odpowiadający np. czynszowi z 3 - 4 miesięcy jest dużo mniejszy od limitu. Właściciel mieszkania musi pamiętać o waloryzacji kaucji. Skutkuje ona koniecznością zwrócenia najemcy większej sumy niż ta pobrana na początku najmu. Kaucja przy najmie instytucjonalnym stanowi dodatkowe zabezpieczenie. Można z niej bowiem na bieżąco potrącać niezapłacony czynsz.

Najem instytucjonalny w Polsce nie jest powszechnie znaną formą wynajmu mieszkania. Jakie są największe atuty korzystania z tego typu mieszkań, a co najemcy instytucjonalni woleliby zmienić? Na zlecenie Polskiego Związku Firm Deweloperskich firma analityczno-badawcza Zymetria zbadała rynek wynajmu w Polsce.

Aktualnie polskie przepisy przewiduje cztery różne rodzaje najmu lokali mieszkalnych. Są to: najem tradycyjny, najem okazjonalny, najem instytucjonalny bez dojścia do własności i najem instytucjonalny z dojściem do własności. Czym te rodzaje najmu różnią w praktyce? Pierwsze trzy rodzaje najmu są obecnie powszechnie wykorzystywane. Czwarty wariant (najem instytucjonalny z dojściem do własności) został pomyślany jako rozwiązanie między innymi na potrzeby programu Mieszkanie Plus. Zarówno najem okazjonalny, jak i najem instytucjonalny zapewnia swobodę dotyczącą np. zasad podwyższania czynszu. W ramach tych rodzajów najmu, nie można jednak swobodnie wypowiedzieć umowy. Osoby godzące się na inny wariant najmu niż tradycyjny, muszą pamiętać, że nie przysługuje im mieszkanie socjalne oraz pomieszczenie tymczasowe.

Rynek najmu 2021/2022. Ceny mieszkań i materiałów budowlanych osiągają kolejne rekordy. Do tego dochodzą rosnące koszty kredytu wywołane (zapewne nie ostatnimi w tym cyklu) podwyżkami stóp procentowych NBP. Na tym tle rynek najmu zyskuje jako bezpieczniejsza alternatywa dla osób, które w okolicznościach dalszych podwyżek stóp procentowych mogą mieć ograniczoną zdolność kredytową, czy takich, które nie zaoszczędziły jeszcze na wkład własny lub na obecnym etapie życia nie chcą kupować mieszkania. W segmencie najmu po okresie pandemicznego osłabienia popytu nastąpiło ożywienie.

Rynek najmu instytucjonalnego w Polsce (Private Rented Sector) rozwija się niezwykle dynamicznie. Jest to spowodowane m.in. aktualnymi potrzebami i stylem życia młodego pokolenia. Wśród osób rozpoczynających samodzielne życie, będących na początku drogi zawodowej, obserwuje się brak zainteresowania zakupem nieruchomości. Generacja Z odchodzi od potrzeby posiadania i stawia na trend mobilności oraz elastyczności przez co najem staje się powszechną i ekonomiczną alternatywą dla zakupu własnego mieszkania. O inwestycjach budowanych na wynajem opowiada Magdalena Tarnowska, Dyrektor Działu Projektowego Decoroom.

Mieszkania na wynajem. Inwestorzy instytucjonalni będą najbardziej zainteresowani rynkiem nieruchomości w miastach, które są w Polsce największymi ośrodkami akademickimi.

Wynajem mieszkania. W ostatnich latach popyt na rynku mieszkaniowym istotnie napędzały osoby, które chciały zainwestować w wynajem. Stopy zwrotu z takiego zakupu były znacznie wyższe niż oprocentowanie lokat, a rosnące dynamicznie ceny mieszkań zachęcały do inwestycji.

Stawki najmu mieszkań spadają. Początek 2021 roku przyniósł dalszy spadek stawek najmu mieszkań, a powrót do przedpandemicznego poziomu popytu będzie bardzo powolny - oceniają analitycy. Eksperci wskazują, że popyt inwestycyjny na mieszkania rośnie, ale nie zawsze celem jest wynajem. Instutucjonalna forma najmu będzie odgrywała w Polsce coraz większą rolę.