Wcześniejsze emerytury, Renta

Osoba, która wykonuje pracę zarobkową w czasie pobierania emerytury (jeżeli nie osiągnęła jeszcze powszechnego wieku emerytalnego, chyba, że – kontynuuje zatrudnienie u dotychczasowego pracodawcy) lub renty musi mieć świadomość, iż przekroczenie przez nią tzw. limitów dorabiania (do emerytury lub odpowiednio – renty), może skutkować zmniejszeniem przysługującego jej świadczenia, a w określonych okolicznościach – nawet całkowitym zawieszeniem jego wypłacania. Z limitami tymi – związany jest obowiązek corocznego powiadamiania ZUS o wysokości osiąganych przychodów, który ciąży na emerytach i rencistach. W związku z projektem deregulacyjnym rządu – w odniesieniu do większości emerytów i rencistów ma on zostać zniesiony. Okazuje się jednak, że pośredni skutek takiej zmiany, może być dla świadczeniobiorców bardzo niekorzystny.

Renta tytoniowa to pojęcie, które choć w prawnym użyciu nie funkcjonuje, coraz częściej pojawia się w kontekście dyskusji o świadczeniach z tytułu niezdolności do pracy. Choć alkoholizm jest uznawany za jedno z najpoważniejszych uzależnień, jego konsekwencje zdrowotne nie są jedynymi powodami przyznawania rent. W artykule wyjaśniamy, czym jest renta tytoniowa, kto może się o nią ubiegać oraz na jakiej podstawie prawnej można starać się o to świadczenie.

ZUS wyjaśnia różnice między rentą rodzinną a rentą wdowią. Prawo do renty rodzinnej można uzyskać już w wieku 50 lat, ale renta wdowia wymaga spełnienia dodatkowych kryteriów, takich jak odpowiedni wiek czy limit wysokości świadczeń. Dowiedz się, dlaczego nie zawsze możliwa jest łączna wypłata świadczeń.

Renta alkoholowa, chociaż nie jest oficjalnym terminem prawnym, jest jednak powszechnie używana do opisania świadczenia dla osób niezdolnych do pracy z powodu nadużywania alkoholu. W rzeczywistości, chodzi o rentę z tytułu niezdolności do pracy, przyznawaną przez ZUS. Po najnowszej waloryzacji, z marca 2025 roku renta alkoholowa wynosi 1878,91 zł (tj. w przypadku całkowitej niezdolności do pracy).

ZUS wypłaca co miesiąc 1900 zł renty z tytułu niezdolności do pracy nie tylko z powodu poważnych chorób, jak schorzenia kardiologiczne czy nowotworowe, ale także w sytuacji, gdy osoba cierpi na schorzenia psychiczne (depresja) czy choroby dermatologiczne. Aby otrzymać to świadczenie, konieczne jest spełnienie dodatkowych warunków. Jakich? Oto szczegóły.

Osoby, które zostały uznane za niezdolne do pracy, mogą liczyć na wypłatę renty. Komu przysługuje renta, jakie warunki trzeba spełnić i na jakie kwoty można liczyć? Wyjaśniamy wszystko krok po kroku.

Automatyczne wydawanie decyzji ZUS w sprawie renty wdowiej rozpoczęło się już 13 czerwca. Z dotychczasowych danych wynika, że aż 75% złożonych wniosków rokuje pozytywnie. Problemy pojawiają się w co piątym przypadku – brakuje danych o drugim świadczeniu. Część wniosków zostanie też odrzucona.

Aby otrzymać rentę wdowią, kluczowe jest wykazanie wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka. ZUS wymaga, by małżonkowie tworzyli faktyczny związek obejmujący wspólne życie, gospodarstwo domowe i wzajemne wsparcie. Jak ZUS weryfikuje ten warunek i co należy zawrzeć w oświadczeniu?

Przepisy dotyczące renty wdowiej wywołały oburzenie wśród seniorów. Skargi dotyczą przede wszystkim wprowadzonych limitów wieku oraz wysokości świadczeń z ZUS, które zdaniem wielu osób nie chronią wystarczająco osób starszych po śmierci małżonka. Zmiany weszły od stycznia 2025 roku, ale ich weryfikacja nastąpi dopiero w 2028 roku.

Po każdej waloryzacji emerytur i rent rosną też kwoty tych świadczeń wolne od potrąceń i egzekucji. Nie inaczej jest w 2025 roku. Prezes ZUS wydał 18 lutego 2025 r. komunikat w sprawie kwoty najniższej emerytury i renty, dodatku pielęgnacyjnego i dodatku dla sierot zupełnych, kwot maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent oraz kwot emerytur i rent wolnych od egzekucji i potrąceń.

W związku z petycją obywatelską, która wpłynęła do Sejmu pod koniec 2023 r. i która zakłada zrewolucjonizowanie zasad ustalania najniższych świadczeń emerytalno-rentowych, w następstwie czego – przeszło 399 tys. emerytów i rencistów, pobierających emerytury i renty w najniższej wysokości, otrzymałoby podwyżki świadczeń – 18 grudnia 2024 r. sejmowa Komisja do Spraw Petycji skierowała dezyderat do Prezesa Rady Ministrów. Dopiero w maju br. – MRPiPS ustosunkowało się do ww. wystąpienia.

W dniu 22 maja 2025 r., do rozpatrzenia przez Stały Komitet Rady Ministrów trafił zmieniony (w stosunku do jego pierwotnej wersji_ projekt ustawy, którego głównym założeniem jest rozwiązanie problemu tzw. emerytur czerwcowych. Nie pomija on również rencistów rodzinnych, otrzymujących świadczenia po zmarłych emerytach czerwcowych. Na jaką podwyżkę świadczeń mogą zatem liczyć osoby objęte zakresem podmiotowym projektu?

Wielu osobom odróżnienie niepełnosprawności od niezdolności do pracy sprawia kłopoty, co powoduje kłopotliwe nieporozumienia. Czasem można usłyszeć, że osoba, która np. straciła kończynę, jest niepełnosprawna, a nie otrzymała renty. ZUS wyjaśnia, że niepełnosprawność i niezdolność do pracy to dwa różne pojęcia, a orzeczenie niepełnosprawności nie zawsze decyduje o rencie. O zakwalifikowaniu poszczególnych osób do kategorii niepełnosprawnych, czy niezdolnych do pracy decydują odmienne przesłanki, różny jest ich podział na stopnie, mają odrębne podstawy prawne i wywołują inne skutki prawne.

Dodatkowe świadczenie dla seniorów z ZUS bez względu na wysokość dochodów. Co zrobić by je uzyskać? Czy trzeba składać wniosek? Niektóre osoby otrzymają świadczenie automatycznie, ale jakie warunki muszą spełniać?

Renciści i wcześniejsi emeryci muszą przestrzegać limitów dorabiania. W przeciwnym razie ZUS zmniejszy lub zawiesi rentę bądź emeryturę. Ile można dorobić do renty i emerytury w 2025 roku? Znamy limity dorabiania od czerwca do sierpnia 2025 roku.

Na stronie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów opublikowano w dniu 3 marca 2025 r. długo oczekiwane założenia projektu ustawy o ustalaniu wysokości emerytur z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dla osób, które do 6 czerwca 2012 r. przeszły na emerytury na zasadach obowiązujących osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r. (nr UD204), czyli tzw. emerytury wcześniejsze. Założenia te komentuje dla infor.pl adwokat Konrad Giedrojć.

Ministerstwo Finansów przygotowało projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który wprowadza długo oczekiwane uproszczenia. Zniesiony zostanie obowiązek składania comiesięcznych deklaracji podatkowych przy rentach prywatnych, a także ograniczone zostaną formalności przy sprzedaży majątku uzyskanego w drodze spadku lub darowizny. Co się zmieni i jak wpłynie to na podatników?

Wysokość nowego dodatku do renty socjalnej, czyli dodatku dopełniającego wynosi obecnie 2610,72 zł miesięcznie brutto. Renciści dostaną wyrównanie w maju, na łączną kwotę w wysokości 12 870 zł brutto. Komu przysługuje i gdzie należy złożyć wniosek o ten dodatek?

Utrata możliwości pracy w dotychczasowym zawodzie nie musi oznaczać końca kariery zawodowej. Gdy zdrowie nie pozwala kontynuować pracy w wyuczonym fachu – na skutek choroby, urazu czy wypadku – warto wiedzieć, że istnieje forma wsparcia, która może pomóc stanąć na nogi. To renta szkoleniowa – świadczenie przeznaczone dla osób, które nie są całkowicie niezdolne do pracy, ale wymagają przekwalifikowania. Dzięki niej można spokojnie przygotować się do nowej roli zawodowej i zdobyć niezbędne kwalifikacje, by nadal być aktywnym na rynku pracy.

Jakie zmiany czekają osoby pobierające rentę socjalną? Czy nadchodzące zmiany wpłyną na wysokość wypłaty świadczeń? Ile wynosi renta socjalna po waloryzacji 1 marca 2025 r.? Co z dodatkiem dopełniającym do renty socjalnej w 2025 r.? Kto musi złożyć wniosek, by otrzymać dodatek dopełniający, a kto nie musi składać wniosku?

Odporności psychicznej i desperacji potrzeba do tego, żeby uzyskać z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych prawo do renty chorobowej, uważa Anna Maria Dukat, ekspertka BCC do spraw niepełnosprawności i polityki senioralnej. - Niestety, orzecznictwo zdolności do pracy przez lekarzy orzeczników ZUS budzi ogrom wątpliwości. Często jest określane cudownym ozdrowieniem pacjenta. Dlatego wiele osób dochodzi swoich praw na drodze sądowej – stwierdza ekspertka z BCC. W ten sposób Dukat komentuje dane, z których wynika, że blisko co trzeci wniosek o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy jest przez Zakład odrzucany.

Już od maja osoby uprawnione do renty socjalnej, które są całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji będą otrzymywać dodatek dopełniający do swojego świadczenia. ZUS wypłaci go wraz z rentą, z wyrównaniem od stycznia.

W dniu 3 lutego 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano założenia projektu ustawy (nr UD204) o ustalaniu wysokości emerytur z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dla osób, które do dnia 6 czerwca 2012 r. przeszły na emerytury na zasadach obowiązujących osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r. Chodzi o emerytury tych seniorów, których dotyczy głośny wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. (w sprawie SK 140/20). Wyrok ten dotąd nie został opublikowany ale już pojawiło się szereg orzeczeń sądów (najczęściej korzystnych dla emerytów), w uzasadnieniach których sędziowie powołują się na ów wyrok TK. Niestety zakres nowej ustawy ma być węższy niż zakres ww. wyroku TK. Nowe przepisy zaprojektowane przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej dotyczyć mają bowiem tylko kobiet urodzonych w latach 1954-1959 oraz mężczyzn urodzonych w latach 1949-1952 oraz w 1954 r. Przepisy te mają wejść w życie z początkiem 2026 r.

To ważna informacja dla rencistów i wcześniejszych emerytów, którzy dorabiają do swoich świadczeń. Od 1 marca 2025 r. zmieniły się graniczne kwoty przychodu, które powodują zmniejszenie lub zawieszenie świadczeń (emerytur i rent) z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Renta dla osoby która nigdy nie pracowała, czy to możliwe w 2025 i 2026 r.? Czytelnicy pytają: co w sytuacji, gdy dana osoba osiągnęła już wiek emerytalny, ale nie ma wypracowanego stażu pracy i tzw. okresu składkowego i nieskładkowego. Czy prezes ZUS lub inny organ może przyznać rentę?