Ceny energii 2026 - koniec z mrożeniem. URE: gospodarstwa domowe zapłacą w sumie 3% więcej niż teraz. Tańszy prąd (495,16 zł netto za 1 MWh), droższa dystrybucja

• Niższa cena za prąd ale wyższa za dystrybucję - w sumie +3% drożej. Jak zmienią się ceny i stawki opłat w zatwierdzonych taryfach?
• Co składa się na taryfę za dystrybucję energii elektrycznej?
• Koniec zamrożenia cen prądu
• Nowa taryfa dla Polskiej Spółki Gazownictwa na dystrybucję paliw gazowych w 2026 r.
• Płacimy za prąd ale i za jego dystrybucję
• Rodzaje opłat na rachunkach za prąd
• Opłata mocowa
• Opłata przejściowa
• Opłata sieciowa stała
• Opłata sieciowa zmienna

Taryfy na sprzedaż energii elektrycznej są zatwierdzane przez Prezesa URE przede wszystkim dla odbiorców w gospodarstwach domowych. Taryfy na dystrybucję energii elektrycznej są zatwierdzane dla wszystkich grup taryfowych, w tym przedsiębiorstw.

Niższa cena za prąd ale wyższa za dystrybucję - w sumie +3% drożej. Jak zmienią się ceny i stawki opłat w zatwierdzonych taryfach?

URE wyjaśnia, że na całkowitą wysokość rachunku za energię elektryczną składają się koszty zakupu energii elektrycznej oraz koszty jej dystrybucji (transportu).

W związku ze spadkami cen na rynku hurtowym w stosunku do cen z kontraktów długoterminowych zawieranych w 2024 roku, ceny energii elektrycznej w taryfach sprzedawców na 2026 r., zatwierdzone przez Prezesa URE, są niższe w stosunku do taryf zatwierdzonych na 2025 r. - i wyniosły średnio 495,16 zł/MWh. Co oznacza spadek o ok. 14 proc. w porównaniu do cen z taryf zatwierdzonych na IV kwartał 2025 r. i ok. 1 proc. do ceny mrożonej.

Ale w zakresie taryfy dystrybucyjnej nastąpił wzrost średnio o 9,36 proc. (o ok. 28 zł/MWh), w porównaniu z taryfą na 2025 r. Jest to związane z koniecznością ponoszenia nakładów inwestycyjnych na rozbudowę oraz modernizację sieci przesyłowych i dystrybucyjnych przez przedsiębiorców odpowiedzialnych za infrastrukturę sieciową w naszym kraju. Dodatkowo, na poziom taryf dystrybucyjnych ma wpływ taryfa przesyłowa Polskich Sieci Elektroenergetycznych (operatora systemu przesyłowego) oraz inflacja.

W taryfie na dystrybucję na 2026 r. w większości przedsiębiorstw stawki własne pozostały na dotychczasowym poziomie lub wzrosły poniżej inflacji. Natomiast stawki uwzględniające dodatkowe opłaty zawarte na rachunku gospodarstwa domowego (np. na opłaty takie jak kogeneracyjna, mocowa, OZE, jakościowa), wzrosły średnio o ok. 7,6 proc.

Blisko 90 proc. odbiorców energii elektrycznej w gospodarstwach domowych korzysta z grupy taryfowej G11, w której średnie roczne zużycie wynosi 1,8 MWh. Dla gospodarstw domowych o takim zużyciu średni miesięczny wzrost na rachunku wyniesie ok. 3 proc., czyli na poziomie inflacji.

Co składa się na taryfę za dystrybucję energii elektrycznej?

URE wyjaśnia, że stawki opłat zawarte w taryfach zatwierdzonych operatorom systemów dystrybucyjnych kalkulowane są m.in. na podstawie kosztów prowadzenia przez nich działalności koncesjonowanej. W taryfach dystrybucyjnych uwzględnione są także opłaty wynikające z przepisów prawa i wyszczególnione na rachunku za energię elektryczną pobierane przez dystrybutorów:

1) stawka opłaty kogeneracyjnej, wyniesie 3 zł/MWh. Opłata ta związana jest z systemem wsparcia dla energii produkowanej w procesie kogeneracji,
2) stawka opłaty mocowej – dla grupy odbiorców zużywających od 1,2 MWh do 2,8 MWh wyniesie 17,18 zł/mc. Opłata mocowa ma na celu finansowanie bezpieczeństwa energetycznego. To mechanizm wynagradzania wytwórców energii za gotowość dostarczania mocy do sieci. Głównym uzasadnieniem wprowadzenia tej opłaty była potrzeba zapewnienia stabilności i bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej,
3) opłata OZE – wyniesie 7,3 zł/MWh. Celem jej wprowadzenia było wsparcie wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych oraz funkcjonowania mechanizmów, które pomagają w zapewnieniu odpowiednio wysokich udziałów „zielonej energii” w krajowym miksie energetycznym,
4) stawka jakościowa – wyniesie 0,0331 zł/kWh. To opłata na rzecz PSE za korzystanie z systemu elektroenergetycznego.

Decyzje Prezesa URE wraz z treścią zatwierdzonych taryf można przeczytać na stronie internetowej Urzędu Regulacji Energetyki.

Koniec zamrożenia cen prądu

Nowe taryfy wejdą w życie 1 stycznia 2026 r. A zatem 31 grudnia 2025 r. kończy się okres, w którym gospodarstwa domowe miały prawo korzystać z zamrożonej ceny energii w wysokości 500 zł netto za 1 MWh.

Nowa taryfa dla Polskiej Spółki Gazownictwa na dystrybucję paliw gazowych w 2026 r.

Prezes URE zatwierdził także nową taryfę na dystrybucję paliw gazowych dla Polskiej Spółki Gazownictwa na okres od 1 stycznia 2026 r. do 31 grudnia 2026 r. Nowa taryfa przewiduje spadek stawek opłat dystrybucyjnych średnio o ok. 1,7 proc. w stosunku do stawek zatwierdzonych w taryfie obowiązującej w 2025 r. (z wyłączeniem stawek dla gazu koksowniczego).

Jednocześnie - jak podano - w pierwszej połowie przyszłego roku w dalszym ciągu będzie obowiązywała taryfa PGNiG Obrót Detaliczny na sprzedaż gazu zatwierdzona w maju 2025 r.

W konsekwencji od 1 stycznia 2026 r. dla odbiorców stosujących nową taryfę PSG oraz nadal obowiązującą taryfę PGNiG OD będzie to oznaczało niewielki spadek opłat w stosunku do obecnych: 0,63 proc. dla odbiorców z grupy W-1.1., o 0,50 proc. dla odbiorców z grupy W-2.1., o 0,50 proc. dla odbiorców z grupy W-3.6.
(PAP Biznes)
pel/ asa/

Płacimy za prąd ale i za jego dystrybucję

URE wyjaśnia, że każdy odbiorca energii elektrycznej musi zapłacić zarówno za towar (ilość zużytej energii), jak i jego dostarczenie do naszego domu (dystrybucję). Zajmują się tym zwykle dwa osobne podmioty – sprzedawca i dystrybutor (więcej o organizacji rynku energetycznego pisaliśmy we wcześniejszym odcinku naszego cyklu).

W przeciwieństwie do sprzedawcy energii elektrycznej – operatora sieci dystrybucyjnej (w skrócie OSD) nie możemy wybrać, ani zmienić. Jesteśmy przyłączeni do tego dystrybutora, który ma infrastrukturę na danym terenie. Nasz OSD na swojej stronie internetowej powinien zamieścić listę wszystkich sprzedawców, z którymi współpracuje.

Mimo, że obsługują nas przeważnie dwa podmioty, większość odbiorców ma zawartą tzw. umowę kompleksową, gwarantującą zarówno usługę dostarczenia, jak i sprzedaży energii. Umowę kompleksową zawieramy ze sprzedawcą. W takim przypadku dostajemy od sprzedawcy prądu jedną fakturę, na której uwzględnione są zarówno opłaty za sprzedaż, jak i dystrybucję. Całość płacimy na dedykowany nam numer rachunku bankowego, każdorazowo wskazany na fakturze. Sprzedawca rozlicza się z dystrybutorem za usługę dystrybucji na mocy umowy łączącej te dwa podmioty. W przypadku umowy kompleksowej na rachunku za prąd mamy więc dwie grupy opłat – za sprzedaż i za dystrybucję.

Rodzaje opłat na rachunkach za prąd

Opłata ryczałtowa - to ustalona z góry, stała kwota, pobierana w zależności od określonych parametrów. Wysokość opłat ryczałtowych w energetyce zależy od rocznych progów zużycia energii. Na rachunku opłaty te ujęte są w jednostkach zł/miesiąc – każdego miesiąca płacimy określoną stawkę.

URE wyjaśnia, że oprócz opłat mających charakter ryczałtowy na rachunku za energię elektryczną znajdują się również opłaty stałe i zmienne. Opłaty stałe płacić trzeba każdego miesiąca takie same – niezależnie od zużycia energii. Natomiast opłaty zmienne są wprost proporcjonalne do zużycia prądu.

Opłata mocowa

Opłata mocowa finansuje mechanizm, który zabezpiecza odbiorców przed niedoborem energii elektrycznej. URE wyjaśnia, że niedobór może wystąpić wtedy, gdy produkcja energii elektrycznej jest zbyt mała w stosunku do zapotrzebowania w danym czasie - np. w sytuacji kiedy warunki pogodowe uniemożliwiają produkcję energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych lub występują awarie albo wyłączenia jednostek wytwórczych (elektrowni). Dla odbiorców indywidualnych są cztery progi rocznego zużycia, dla których obowiązuje inna stawka opłaty mocowej. Im wyższy próg rocznego zużycia, tym stawka opłaty mocowej jest wyższa. Jeśli w danym roku w ogóle nie zużyliśmy energii – i tak zapłacimy opłatę mocową, ale według najniższej stawki (wyznaczonej dla progu zużycia od 0 do 500 kWh). W 2026 r. opłata mocowa wynosi:

1) 4,29 zł na miesiąc – w odniesieniu do odbiorców końcowych rozliczanych w sposób ryczałtowy (art. 89a ust. 1 pkt 1 Ustawy o rynku mocy), zużywających rocznie poniżej 500 kWh energii elektrycznej (art. 89b ust. 3 pkt 1 Ustawy o rynku mocy);

2) 10,31 zł na miesiąc – w odniesieniu do odbiorców końcowych rozliczanych w sposób ryczałtowy (art. 89a ust. 1 pkt 1 Ustawy o rynku mocy), zużywających rocznie od 500 kWh do 1 200 kWh energii elektrycznej (art. 89b ust. 3 pkt 2 Ustawy o rynku mocy);

3) 17,18 zł na miesiąc – w odniesieniu do odbiorców końcowych rozliczanych w sposób ryczałtowy (art. 89a ust. 1 pkt 1 Ustawy o rynku mocy), zużywających rocznie powyżej 1 200 kWh do 2 800 kWh energii elektrycznej (art. 89b ust. 3 pkt 3 Ustawy o rynku mocy);

4) 24,05 zł na miesiąc – w odniesieniu do odbiorców końcowych rozliczanych w sposób ryczałtowy (art. 89a ust. 1 pkt 1 Ustawy o rynku mocy), zużywających rocznie powyżej 2 800 kWh energii elektrycznej (art. 89b ust. 3 pkt 4 Ustawy o rynku mocy);

5) 0,2194 zł/kWh – w odniesieniu do odbiorców końcowych innych niż określonych w art. 89a ust. 1 pkt 1) Ustawy o rynku mocy (art. 89a ust. 1 pkt 2 Ustawy o rynku mocy).

Opłata przejściowa

Kolejna opłata widoczna na rachunku w części dotyczącej dystrybucji to opłata przejściowa. Jest ona związana z koniecznością rozwiązania kontraktów długoterminowych (KDT) na sprzedaż energii, które w latach 90-tych, a więc przed naszym wejściem do Unii, zostały zawarte przez wytwórców energii elektrycznej z Polskimi Sieciami Elektroenergetycznymi S.A. Kontrakty długoterminowe były zabezpieczeniem kredytów, które przedsiębiorstwa energetyczne zaciągnęły w celu modernizacji i budowy nowych elektrowni oraz elektrociepłowni. W ocenie Komisji Europejskiej stanowiły one niedozwoloną pomoc publiczną oraz wstrzymywały liberalizację rynku energii elektrycznej i z tego powodu konieczne było ich rozwiązanie. Jednocześnie państwo zaoferowało wytwórcom pomoc publiczną, która jest przyznawana przedsiębiorstwom na podstawie ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej . Środki na rekompensaty pochodzą z opłaty przejściowej. Opłatę wprowadzono na rachunki w 2008 r. i wskazano, że może być pobierana czasowo (dlatego nazwano ją przejściową). Stawka opłaty przejściowej – podobnie jak opłata mocowa – ma charakter ryczałtowy. W tym wypadku ustalono trzy progi rocznego zużycia energii (poniżej 500 kWh, od 500 kWh do 1200 kWh i powyżej 1200 kWh). Tak jak w przypadku opłaty mocowej obowiązuje zasada: im wyższy próg – tym wyższa stawka. Jeśli w danym miesiącu nie zużyliśmy prądu, płacimy najniższą stawkę opłaty przejściowej.
Wysokość stawek opłaty przejściowej ustalona jest w ustawie o pokrywaniu kosztów rozwiązania umów długoterminowych. W związku z tym, że koszty systemu wsparcia nie są już znaczące – stawki opłaty przejściowej są obecnie (w 2025 r.) niewielkie (od 2 do 33 groszy miesięcznie). Uwaga! opłata przejściowa przestaje obowiązywać 1 stycznia 2026 r.

Opłata sieciowa stała

Każdego miesiąca płacimy opłatę sieciową stałą w takiej samej wysokości – niezależnie od tego, ile energii elektrycznej zużyliśmy.

Opłata sieciowa stała pokrywa część kosztów dystrybucji niezależnych bezpośrednio od naszego zużycia energii elektrycznej, czyli ilości energii elektrycznej, którą musi dostarczyć dystrybutor. Do kosztów stałych operatora systemu dystrybucyjnego należą na przykład wydatki na utrzymanie, rozbudowę i modernizację sieci. URE wyjaśnia, że stawkę opłaty sieciowej stałej ustala przedsiębiorstwo zajmujące się dostawą energii elektrycznej i przedstawia ją w ramach taryf dystrybucyjnych do zatwierdzenia Prezesowi URE, wraz z kalkulacją wysokości stawki oraz prezentacją kosztów, które uzasadniają to wyliczenie. Jeżeli Prezes URE uzna przedstawione koszty uwzględnione w kalkulacji tej stawki za nieuzasadnione, wzywa przedsiębiorstwo do skorygowania (obniżenia) stawki.
Każdy dystrybutor energii elektrycznej ma nieco inne koszty działalności – dlatego wysokość stawki opłaty sieciowej stałej różni się na terenie kraju i zależy od tego, do sieci którego dystrybutora jesteśmy przyłączeni.

Opłata sieciowa zmienna

Opłata sieciowa zmienna przeznaczona jest przede wszystkim na pokrycie kosztów dostawy energii elektrycznej, które wprost zależą od wielkości naszego zużycia. To głównie wydatki na zakup energii utraconej w sieci podczas jej przesyłania. URE wyjaśnia, że z powodu oporu, jaki stwarzają płynącemu prądowi przewody elektryczne oraz w wyniku transformacji napięcia na niższe (do którego jest dostosowana elektryczna instalacja domowa), część energii jest tracona w trakcie przesyłu. Im więcej energii zużywamy – tym większe są jej straty i tym więcej trzeba jej dokupić.
Ta opłata – wbrew swojej nazwie – pokrywa także koszty stałe operatora systemu dystrybucyjnego, nieujęte w stawce opłaty stałej. Powoduje to obniżenie wysokości stawki stałej i zwiększenie stawki zmiennej. Takie rozwiązanie wprowadzono ze względu na ochronę odbiorców – tak, aby ci, którzy zużywają mało energii nie byli obciążeni w znacznym stopniu wysokością stawki stałej.

Stawkę opłaty sieciowej zmiennej – tak jak opłaty stałej – ustala przedsiębiorstwo zajmujące się dostawą energii elektrycznej i przedstawia ją w ramach taryfy dystrybucyjnej do zatwierdzenia Prezesowi URE. Jeżeli Prezes URE uzna przedstawione koszty uwzględnione w kalkulacji tej stawki za nieuzasadnione, wzywa przedsiębiorstwo do skorygowania (obniżenia) stawki.

Jej wysokość może różnić się w zależności od tego, do jakiej sieci dystrybucyjnej jesteśmy przyłączeni.

URE wskazuje, że opłata sieciowa zmienna naliczana jest wprost proporcjonalnie do zużycia energii elektrycznej danego odbiorcy. Stawkę opłaty zmiennej mnoży się przez ilość energii, którą zużył odbiorca energii (klient)