Na jakie choroby można dostać orzeczenie o niepełnosprawności?

• Czym jest orzeczenie o niepełnosprawności?
• Stopnie niepełnosprawności – jaki możesz dostać?
• Na jakie choroby można dostać orzeczenie o niepełnosprawności w 2025 roku?
• Przykłady schorzeń, które mogą dawać prawo do orzeczenia
• Symbole przyczyn niepełnosprawności – co oznaczają?
• Jak uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności w 2025 roku?
• Co zrobić, gdy nie zgadzasz się z decyzją?

Czym jest orzeczenie o niepełnosprawności?

To dokument, który stwierdza, że osoba z powodu problemów zdrowotnych ma ograniczoną sprawność fizyczną, psychiczną lub społeczną. Może być wydane na czas określony lub bezterminowo, w zależności od stanu zdrowia. Orzeczenie umożliwia m.in.:

• korzystanie ze świadczeń pieniężnych (np. 500+ dla osób niepełnosprawnych),
• skorzystanie z ulg podatkowych i zniżek,
• dostęp do usług rehabilitacyjnych i opieki,
• ułatwienia w pracy i edukacji,
• pierwszeństwo w kolejkach i usługach publicznych.

Stopnie niepełnosprawności – jaki możesz dostać?

W Polsce obowiązuje trzystopniowa skala orzekania:

• Znaczny stopień niepełnosprawności – osoba wymaga stałej lub długotrwałej opieki,
• Umiarkowany stopień niepełnosprawności – potrzebna jest pomoc w codziennym funkcjonowaniu,
• Lekki stopień niepełnosprawności – występują ograniczenia, ale osoba funkcjonuje samodzielnie.

Dawne grupy inwalidzkie (I, II, III) zostały zastąpione tym systemem:

• I grupa = stopień znaczny,
• II grupa = umiarkowany,
• III grupa = lekki.

Orzeczenie mogą uzyskać osoby powyżej 16. roku życia (dla dzieci obowiązują inne zasady).

Na jakie choroby można dostać orzeczenie o niepełnosprawności w 2025 roku?

Nie każda choroba oznacza niepełnosprawność. Kluczowe jest to, czy i w jakim stopniu wpływa na życie codzienne, samodzielność i zdolność do pracy. Najczęstsze grupy schorzeń:

• Choroby psychiczne – np. depresja, schizofrenia, zaburzenia lękowe
• Choroby narządu wzroku – jaskra, zaawansowana zaćma, ślepota
• Choroby układu ruchu – RZS, choroba zwyrodnieniowa stawów, porażenia
• Padaczka (epilepsja)
• Choroby układu oddechowego i krążenia – POChP, ciężkie astmy, wady serca
• Choroby przewodu pokarmowego – przewlekłe zapalenie jelit, przetoki
• Choroby układu moczowo-płciowego – niewydolność nerek, stomie
• Choroby neurologiczne – stwardnienie rozsiane, choroba Parkinsona
• Zaburzenia rozwojowe – autyzm, zespół Aspergera
• Choroby metaboliczne i endokrynologiczne – cukrzyca typu 1, choroba Gravesa-Basedowa
• Choroby rzadkie i zakaźne – np. AIDS, przewlekłe zapalenia wątroby

Ważne: Samo rozpoznanie choroby nie gwarantuje przyznania orzeczenia. Liczy się jej wpływ na codzienne życie.

Przykłady schorzeń, które mogą dawać prawo do orzeczenia

• Depresja oporna na leczenie
• Tętniak mózgu
• Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)
• Choroba Baastrupa, Scheuermanna, Meniera
• POChP (przewlekła obturacyjna choroba płuc)
• Zespół Touretta
• Skutki nadciśnienia z uszkodzeniem narządów
• Choroby neurologiczne powodujące paraliż lub trudności w poruszaniu się

Symbole przyczyn niepełnosprawności – co oznaczają?

Na orzeczeniu znajdziesz tzw. symbole niepełnosprawności – cyfrowe kody wskazujące główne przyczyny zaburzeń:

• 01-U - niepełnosprawność intelektualna
• 02-P - choroby psychiczne
• 03-L - zaburzenia głosu, mowy, słuchu
• 04-O - choroby narządu wzroku
• 05-R - zaburzenia narządu ruchu
• 06-E - epilepsja
• 07-S - choroby układu oddechowego i krążenia
• 08-T - choroby układu pokarmowego
• 09-M - choroby układu moczowo-płciowego
• 10-N - choroby neurologiczne
• 11-I - inne choroby (np. metaboliczne, zakaźne)
• 12-C - całościowe zaburzenia rozwojowe

W orzeczeniu mogą być maksymalnie trzy symbole przyczyn.

Jak uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności w 2025 roku?

• Zbierz dokumentację medyczną – im bardziej szczegółowa, tym lepiej.
• Uzyskaj skierowanie – od lekarza, psychologa, szkoły lub innej instytucji.
• Złóż wniosek – do powiatowego/miejskiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności.
• Oczekuj na komisję – ocena może odbyć się stacjonarnie lub zaocznie (w zależności od tego co w skierowaniu wpisze lekarz).
• Odbierz orzeczenie – jeśli decyzja jest pozytywna.

Co zrobić, gdy nie zgadzasz się z decyzją?

Możesz złożyć odwołanie do wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności. Masz na to 14 dni od otrzymania decyzji. Jeśli i ono będzie negatywne – możesz dalej składać skargę do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.

Polecamy: Pomoc społeczna. Komentarz do ustawy