REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nowe zasady orzekania o niepełnosprawności w 2025 roku. Decyzja możliwa bez komisji lekarskiej

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Artur Sadziński
Dziennikarz i redaktor z doświadczeniem w tworzeniu treści o finansach, prawie i sprawach konsumenckich. Pisze z myślą o praktycznym wsparciu dla czytelnika.
Orzeczenie o niepełnosprawności bez komisji w 2025 roku – nowe zasady, ważne zmiany
Orzeczenie o niepełnosprawności bez komisji w 2025 roku – nowe zasady, ważne zmiany
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Dla tysięcy pacjentów to koniec stresujących komisji i wielogodzinnych kolejek. W 2025 roku orzeczenie o niepełnosprawności można uzyskać tylko na podstawie dokumentacji medycznej, jeśli jest pełna i aktualna. Październik pokazał, że nowe przepisy naprawdę działają, wielu chorych otrzymało już decyzje bez udziału w badaniu. Dzięki temu system staje się bardziej przyjazny i mniej obciążający dla pacjentów oraz ich rodzin. Eksperci podkreślają, że uproszczona procedura pozwoli także odciążyć komisje i skrócić czas oczekiwania na decyzję. Pojawiają się jednak wątpliwości, czy wszystkie zespoły orzekające rzeczywiście będą w pełni korzystać z nowych możliwości i chętnie rezygnować z osobistych badań.

rozwiń >

Zmiany w przepisach mają odciążyć pacjentów i skrócić kolejki

Zmiany w systemie orzekania o niepełnosprawności weszły w życie w połowie 2025 roku. Na mocy rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 26 maja 2025 r. (Dz.U. 2025 poz. 682) oraz nowelizacji obowiązującej od lipca. Od tego czasu komisje orzekające mogą wydawać decyzje wyłącznie na podstawie dokumentacji medycznej, jeśli jest ona kompletna, aktualna i jednoznaczna. Jednak październik to moment, w którym skutki zmian stały się szczególnie widoczne: skróciły się kolejki, a część wnioskodawców otrzymała już orzeczenia bez konieczności udziału w badaniu.

REKLAMA

REKLAMA

Co się zmieniło w przepisach?

Dotąd każda osoba składająca wniosek o orzeczenie musiała liczyć się z koniecznością udziału w badaniu lekarskim przed komisją.Po zmianaych w 2025 roku ustawodawca dopuścił możliwość wydania decyzji wyłącznie na podstawie dokumentów medycznych. Zgodnie z § 3 ust. 4 rozporządzenia:

Zespół orzekający może wydać orzeczenie na podstawie przedłożonej dokumentacji medycznej, jeżeli jest ona kompletna, aktualna, spójna i jednoznaczna.

W praktyce oznacza to, że osoby z przewlekłymi i stabilnymi schorzeniami, których stan zdrowia nie zmienia się od lat, nie będą musiały przechodzić przez stresujące wizyty. Jednak to zawsze komisja decyduje, czy dokumenty są wystarczające, wnioskodawca nie ma gwarancji, że uniknie badania.

REKLAMA

Ilu pacjentów może skorzystać z uproszczonej procedury?

Według danych Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej w 2024 roku wydano w Polsce ponad 320 tysięcy orzeczeń o niepełnosprawności. Aż 40 procent z nich dotyczyło osób, u których stan zdrowia nie ulega istotnym zmianom w czasie. To właśnie ta grupa, pacjenci z chorobami przewlekłymi i stabilnymi, najczęściej będzie mogła liczyć na decyzję bez konieczności udziału w badaniu. Szacunki ekspertów wskazują, że w praktyce uproszczona procedura może objąć nawet 100–120 tysięcy osób rocznie, co realnie przełoży się na krótsze kolejki i mniej obciążony system orzeczniczy.

Dłuższe okresy obowiązywania orzeczeń

Nowe regulacje wprowadziły także minimalne okresy ważności orzeczeń. Ma to ograniczyć konieczność częstego odnawiania dokumentów i zmniejszyć obciążenie komisji.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Dzieci poniżej 16. roku życia otrzymują orzeczenia wydawane na co najmniej trzy lata. Jeśli choroba ma niezmienny przebieg, możliwe jest ustalenie terminu do ukończenia przez dziecko 16 lat. Szczególne rozwiązania przewidziano dla dzieci z zespołem Downa i rzadkimi chorobami genetycznymi, w ich przypadku orzeczenie może od razu obowiązywać do 16. roku życia, bez konieczności składania kolejnych wniosków.

Dorośli z zespołem Downa lub inną genetyczną chorobą rzadką otrzymają orzeczenie na minimum siedem lat, a jeśli brak jest rokowań poprawy stanu zdrowia, możliwe będzie orzeczenie bezterminowe. To ogromne ułatwienie dla pacjentów i ich rodzin, którzy dotąd co kilka lat musieli powtarzać całą procedurę.

Katalog chorób genetycznych

Rozporządzenie zawiera także obszerny załącznik, w którym wyszczególniono aż 208 rzadkich chorób genetycznych uprawniających do uproszczonej procedury i wydłużonych okresów obowiązywania orzeczeń. Dzięki temu osoby cierpiące na schorzenia o przewidywalnym i niezmiennym przebiegu nie będą już musiały co kilka lat udowadniać tego samego przed komisją.

Czytaj także: Masz jedną z tych chorób przewlekłych? Od września 2025 możesz dostać nawet 4134 zł miesięcznie – zobacz, jak zdobyć orzeczenie o niepełnosprawności

Czy to naprawdę nowość?

Możliwość wydania orzeczenia o niepełnosprawności wyłącznie na podstawie dokumentacji medycznej istniała w polskim prawie już od 2003 roku. Zgodnie z § 3 ust. 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 15 lipca 2003 r., zespół orzekający mógł odstąpić od badania, jeśli przedłożone dokumenty były kompletne, spójne i nie budziły wątpliwości. W praktyce jednak rozwiązanie to stosowano rzadko, najczęściej pacjenci i tak byli wzywani na komisję.

Nowelizacja z 2025 roku (Dz.U. 2025 poz. 682) nie stworzyła więc zupełnie nowej procedury, lecz wzmocniła jej stosowanie i wprowadziła dodatkowe ułatwienia: określono minimalne okresy ważności orzeczeń, rozszerzono przepisy dla osób z chorobami genetycznymi i dopuszczono szerszy krąg lekarzy do udziału w komisjach. Dzięki temu od połowy 2025 roku coraz więcej osób faktycznie korzysta z uproszczonej procedury.

Zmiany w składzie komisji

Od lipca 2025 roku zmieniły się również zasady dotyczące składu komisji orzekających. Do pracy w zespołach dopuszczono lekarzy w trakcie specjalizacji (po ukończeniu modułu podstawowego) oraz lekarzy z co najmniej pięcioletnim doświadczeniem zawodowym. Dzięki temu zwiększyła się liczba dostępnych orzeczników, co w praktyce powinno przełożyć się na krótsze kolejki i sprawniejsze rozpatrywanie spraw.

Jak złożyć wniosek?

Procedura wnioskowania o orzeczenie pozostała taka sama. Dokumenty można składać osobiście w powiatowym zespole ds. orzekania o niepełnosprawności, wysłać pocztą albo przekazać elektronicznie za pomocą ePUAP lub Systemu Obsługi Wsparcia (SOW). Do wniosku należy dołączyć aktualną dokumentację medyczną – karty leczenia szpitalnego, opinie specjalistów, wyniki badań czy bilans funkcjonalny. Ważne, aby dokumenty nie były starsze niż 12 miesięcy.

Komisja analizuje materiały i decyduje, czy może wydać orzeczenie bez osobistego badania. Jeśli pojawią się wątpliwości lub rozbieżności w dokumentacji, wnioskodawca zostanie wezwany na badanie.

Terminy rozpatrzenia spraw

Nowe przepisy nie zmieniły ustawowych terminów. Zespół orzekający ma trzy miesiące na wydanie decyzji w pierwszej instancji i dwa miesiące na rozpoznanie odwołania. Jednak dzięki rezygnacji z badań w części spraw, decyzje mogą trafiać do wnioskodawców szybciej niż dotychczas.

Kto skorzysta najbardziej?

Zmiany w praktyce najbardziej ułatwią życie kilku grupom pacjentów. Skorzystają osoby z przewlekłymi i stabilnymi schorzeniami, które od lat nie wymagają dodatkowej diagnostyki. Dzieci z dobrze udokumentowanym stanem zdrowia i ich rodziny również będą mogły uniknąć powtarzających się komisji. Szczególne znaczenie przepisy mają dla osób z zespołem Downa i chorobami genetycznymi, ich orzeczenia będą wydawane na znacznie dłuższe okresy. Seniorzy, dla których każda podróż do urzędu jest wysiłkiem, także odczują ulgę.

Dotąd wiele osób starszych musiało pojawiać się przed komisją co kilka lat, mimo że ich stan był nieodwracalny. To niepotrzebnie generowało stres i koszty – podkreśla dr Anna Nowak, lekarz rodzinny.

Podsumowanie

W 2025 roku system orzekania o niepełnosprawności staje się bardziej elastyczny i przyjazny dla pacjentów. Możliwość wydania orzeczenia bez osobistego badania, w połączeniu z wydłużeniem okresów obowiązywania dokumentów, pozwala skrócić kolejki i ograniczyć stres związany z procedurą. Choć komisje orzekające nadal funkcjonują i w wielu przypadkach będą wzywać pacjentów, w praktyce wiele osób z przewlekłymi i stabilnymi schorzeniami mogą teraz liczyć na łatwiejszą drogę do uzyskania orzeczenia.

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Limit przelewów i wpłat w bankach i wpłatomatach - co będzie jak przekroczę równowartość 15 tys. euro?

Są przepisy, które powodują konieczność raportowania przez banki instytucje finansowe transakcji powyżej określonych kwot. Takie transakcje są zgłaszane automatycznie do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej (GIIF), co ma zapobiegać praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Podejrzane transakcje są wyłapywane i sprawdzane.

Faktury korygujące w KSeF w 2026 r. Jak powinny być wystawiane?

Pytanie dotyczy zawartości pliku xml, za pomocą którego będzie wczytywana do KSeF faktura korygująca. Czy w związku ze zmianą struktury logicznej FA(3) w przypadku faktur korygujących podstawę opodatkowania i podatek będzie niezbędne zawarcie w pliku xml wartości „przed korektą” i „po korekcie”? Jeżeli będzie możliwy import na podstawie samej różnicy faktury korygującej (co wynikałoby z zamieszczonego na stronie MF pliku FA_3_Przykład_3 (Przykładowe pliki dla struktury logicznej e-Faktury FA(3)), to czy ta możliwość obejmuje fakturę korygującą do faktury pierwotnej już wcześniej skorygowanej (ponowną korektę)?

Rezygnacja członka zarządu w spółce z o.o. – jak to zrobić prawidłowo (zasady, dokumentacja, odpowiedzialność)

W realiach obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością decyduje się na złożenie rezygnacji z pełnionej funkcji. Powody mogą być różne – osobiste, zdrowotne, biznesowe czy organizacyjne – ale decyzja ta zawsze powinna być świadoma i przemyślana, zwłaszcza z perspektywy konsekwencji prawnych i finansowych.

Nieujawnione operacje gospodarcze – jak uniknąć sankcyjnego opodatkowania CIT

Od kilku lat coraz więcej spółek korzysta z możliwości opodatkowania tzw. ryczałtem od dochodów spółek. To sposób opodatkowania dochodów spółki, który może przynieść realne korzyści podatkowe. Jednak korzystanie z estońskiego CIT-u wiąże się również z określonymi obowiązkami – szczególnie w zakresie prawidłowego ujmowania operacji gospodarczych w księgach rachunkowych. W tym artykule wyjaśnimy, czym są nieujawnione operacje gospodarcze i kiedy mogą prowadzić do powstania dodatkowego zobowiązania podatkowego.

REKLAMA

Czy moja żona ma prawo do spadku po moich rodzicach?

„Kilka lat temu, kiedy byłem jeszcze kawalerem, zmarła moja mama. Teraz jestem już żonaty i niedawno zmarł mój ojciec. Jakie prawa do spadku ma moja żona? Czy dziedziczy ona razem ze mną?” – pyta Czytelnik.

Każdy pracownik ma prawo do tej dodatkowej pensji. Pracodawca ma obowiązek ją wypłacić

Dodatkowa pensja kojarzy się z pracownikami zatrudnionymi w sferze budżetowej. Jednak prawo do takiego świadczenia ma w określonych okolicznościach każdy pracownik, a pracodawca jest zobowiązany wypłacić mu należne pieniądze.

Prawo jazdy ważne przez 15 lat i 2-letni okres próbny dla początkujących kierowców. Nowe przepisy

Prawo jazdy będzie ważne przez 15 lat. Wprowadza się 2-letni okres próbny dla początkujących kierowców. Nowe cyfrowe prawo jazdy zastąpi fizyczny dokument. Zakaz prowadzenia pojazdów będzie egzekwowany transgranicznie. Sprawdź kiedy wejdą w życie nowe przepisy o prawie jazdy.

Nowe przepisy drogowe 2025: odbiorą prawo jazdy i zablokują kasowanie punktów karnych

Jeszcze w tym roku, w listopadzie lub grudniu wejdą w życie przepisy, które całkowicie zmienią zasady dla kierowców. Nowelizacja Prawa o ruchu drogowym wprowadza rozwiązania, o których mówi się od miesięcy. Nowe regulacje zaskoczą wielu kierowców, bo prawo jazdy będzie można stracić znacznie szybciej niż dotąd.

REKLAMA

Program GO4funds wspiera firmy zainteresowane funduszami UE

Jak znaleźć optymalne unijne finansowanie dla własnej firmy? Jak nie przeoczyć ważnego i atrakcyjnego konkursu? Warto skorzystać z programu GO4funds prowadzonego przez Bank BNP Paribas.

Dodatek dopełniający - co to za świadczenie, dla kogo, ile można dostać?

Od 1 stycznia 2025 r. weszła w życie ustawa zmieniająca ustawę o rencie socjalnej. Zmiana ta była dość istotna, bowiem nowelizacja wprowadziła nowy dodatek – tak zwany dodatek dopełniający. Komu przysługuje, na jakich zasadach i ile wynosi?

REKLAMA