REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ochrona przedemerytalna pracownika, jak działa, na czym polega, czy zawsze chroni przed zwolnieniem i wypowiedzeniem umowy

Ochrona przedemerytalna chroni pracownika na umowie o pracę przed zwolnieniem, pracodawca może jednak zmienić mu warunki pracy - ale czy zawsze
Ochrona przedemerytalna chroni pracownika na umowie o pracę przed zwolnieniem, pracodawca może jednak zmienić mu warunki pracy - ale czy zawsze
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Pracownik, któremu do osiągnięcia ustawowego wieku emerytalnego pozostały cztery lata objęty jest szczególnymi przepisami Kodeksu pracy. Mają go one chronić przed zwolnieniem z pracy, by mógł bezpiecznie osiągnąć wiek emerytalny i przejść na emeryturę.
rozwiń >

Jak łatwo policzyć, ochroną emerytalną objęte zostają kobiety po ukończeniu 56 roku życia i mężczyźni – po 61.

REKLAMA

Czy pracownika cztery lata przed emeryturą można zwolnić z pracy

Zgodnie z art. 39 Kodeksu pracy ochrona przedemerytalna oznacza, że pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę, jeśli pracownikowi (w okresie trwania zatrudnienia) brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego. Sprawdź, komu przysługuje okres ochronny.
Zgodnie z Kodeksem pracy, ochrona przedemerytalna dotyczy osób, które osiągną wiek emerytalny nie później niż za 4 lata. Według obowiązującego prawa wiek emerytalny dla kobiet to 60 lat, a dla mężczyzn – 65 lat. Przed zwolnieniem chronione są zatem 56-letnie kobiety oraz 61-letni mężczyźni.

Ochrona przedemerytalna: prawo do wcześniejszej emerytury

REKLAMA

Wiekiem emerytalnym nie może być moment, w którym pracownik może przejść na tzw. wcześniejszą emeryturę.
Jednak wiekiem emerytalnym można określić moment, który upoważnia do wcześniejszego przejścia na emeryturę. Dzieje się tak w przypadku niektórych grup zawodowych, np. górników czy służb mundurowych.

W okresie trwania ochrony przedemerytalnej pracodawca nie może, z mocy prawa, rozwiązać stosunku pracy za wypowiedzeniem.
Dozwolone jest jednak wręczenie pracownikowi wypowiedzenia przed rozpoczęciem okresu takiej ochrony. Liczy się tutaj moment wręczenia pracownikowi wypowiedzenia. Okres wypowiedzenia może już płynąć w czasie rozpoczętej ochrony przedemerytalnej.

Ochrona przedemerytalna: tylko osoby na etacie

Z ochrony przedemerytalnej mogą skorzystać pracownicy zatrudnieni tylko w oparciu o umowę o pracę. W tym przypadku nie ma znaczenia wymiar etatu, ale ważne, aby pracownik był zatrudniony na czas nieokreślony.
W przypadku umów na czas określony zatrudnienie wygasa wraz z wygaśnięciem umowy. Wówczas nie można wdrożyć przepisów o okresie ochrony przedemerytalnej. W sytuacji, jeśli pracownik jest zatrudniony u kilku pracodawców, to u każdego z nich ma prawo do ochrony przed wypowiedzeniem.
Osobom, objętym okresem ochronnym pracodawca nie może obniżyć wynagrodzenia. Są jednak szczególne sytuacje, kiedy pracodawca ma prawo do obniżenia pensji – np. w przypadku, kiedy w zakładzie pracy zmieniono układ zbiorowy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kiedy można zwolnić pracownika objętego ochroną przedemerytalną

Ochrona przedemerytalna nie dotyczy:

  • pracowników, których pracodawca chce zwolnić dyscyplinarnie,
  • pracowników, którzy uzyskali prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy (art. 40 Kodeksu pracy),
  • pracowników zakładu pracy, względem którego ogłoszono upadłość lub likwidację (art. 411 Kodeksu pracy),
  • pracowników, którym do osiągnięcia wieku emerytalnego brakuje mniej niż 4 lata, ale wraz z osiągnięciem tego wieku nie będą posiadali okresów zatrudnienia uprawniających do emerytury.

Wraz z osiągnięciem wieku emerytalnego pracownik nie jest już chroniony przed zwolnieniem.
Pracodawca nie może jednak zwolnić pracownika-emeryta wykazując nabycie uprawnień emerytalnych jako jedyny powód do zwolnienia.
Pracodawca ma prawo wypowiedzieć umowę takiemu pracownikowi w kilku przypadkach, m.in. z powodu niewłaściwego wykonywania obowiązków zawodowych, częstego wykorzystywania zwolnienia lekarskiego lub ze względu na likwidację stanowiska pracy.

Ochrona przedemerytalna pracownika: kiedy pracodawca może zmienić warunki umowy

REKLAMA

Na mocy art. 42 § 1 Kodeksu pracy. do wypowiedzenia warunków pracy lub płacy stosuje się odpowiednio przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę. Oznacza to, że przepisy przewidujące zakazy wypowiedzenia (definitywnego) umowy o pracę dotyczą także wypowiedzenia zmieniającego.
Nie jest zatem możliwe wypowiedzenie warunków pracy lub płacy pracownikowi chronionemu na podstawie art. 39 Kodeksu pracy. Zmiana warunków pracy lub płacy w 4-letnim okresie ochronnym przed osiągnięciem wieku emerytalnego jest możliwa wyłącznie na mocy porozumienia stron, które wymaga zgodnego oświadczenia woli obu stron umowy o pracę.
Złożenie takiego oświadczenia jest wyrazem swobodnej decyzji każdej ze stron umowy o pracę. Odmowa zatem wyrażenia przez pracownika zgody na zawarcie porozumienia zmieniającego warunki pracy nie może powodować dla niego żadnych negatywnych konsekwencji.

Od powyższego zakazu dokonywania wypowiedzenia zmieniającego przepisy przewidują wyjątki. Takim przepisem jest art. 43 kodeksu, zgodnie z którym pracodawca może wypowiedzieć warunki pracy lub płacy pracownikowi objętemu ochroną przedemerytalną, jeżeli wypowiedzenie stało się konieczne ze względu na wprowadzenie nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub tej ich grupy, do której pracownik należy, a także z uwagi na stwierdzoną orzeczeniem lekarskim utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy albo niezawinioną przez pracownika utratę uprawnień koniecznych do jej wykonywania.

Kolejną taką regulację wyjątkową przewidują przepisy ustawy jest z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.
Są to art. 5 ust. 5 ustawy w odniesieniu do zwolnień grupowych oraz art. 10 ust. 1 ww. ustawy w odniesieniu do zwolnień indywidualnych.
Na tej podstawie pracownikowi w wieku przedemerytalnym można wypowiedzieć warunki pracy i płacy, jeżeli wypowiedzenie następuje z przyczyn niedotyczących pracownika.
Takie stanowisko znajduje uzasadnienie w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia 2008 r., II PK 286/07, OSNP 2009/15-16/202, w świetle którego pracodawca może wypowiedzieć warunki pracy i płacy z przyczyn niedotyczących pracowników pracownikom objętym szczególną ochroną przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy niezależnie od tego, czy równocześnie dokonuje definitywnych zwolnień z pracy z tych przyczyn (art. 10 ust. 1 w związku z art. 5 ust. 5 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników).

Ochrona przedemerytalna pracownika: kiedy zmiana warunków pracy i płacy

 Zmiana warunków pracy i płacy może dotyczyć wszelkich elementów składających się na treść stosunku pracy (np. czasu pracy, miejsca pracy, rodzaju pracy czy stanowiska).
Jeżeli w następstwie wypowiedzenia zmieniającego następuje obniżenie wynagrodzenia, na podstawie art. 5 ust. 6 ww. ustawy pracownikom należącym do kategorii szczególnie chronionych przysługuje do końca okresu, w którym korzystaliby z ochrony, dodatek wyrównawczy obliczany według zasad wynikających z Kodeksu pracy.
Są one szczegółowo uregulowane przepisami rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalenia wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy.

Ponadto zgodnie z art. 42 § Kodeksu pracy wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy lub płacy nie jest wymagane w razie powierzenia pracownikowi, w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres nieprzekraczający trzech miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika.

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Cztery lata do emerytury. Kiedy kodeks pracy nie uchroni przed zwolnieniem z pracy, co zrobić by mieć gwarancję zarobków

Teraz sytuacja nie jest tak dramatyczna jak przed laty. Na rynku brakuje rąk do pracy i o zajęcie gwarantujące środki na utrzymanie łatwiej. Jednak firmy wciąż niechętnie zatrudniają osoby w wieku 50+, a już szczególnie te, którym do emerytury zostało mniej niż cztery lata. Kodeks pracy wciąż takie osoby chroni przed zwolnieniem, ale często ta ochrona nie działa, bo przepisy nie są bezwarunkowe.

Lekcje w szkołach tylko od poniedziałku do czwartku? Jak nauczyciele będą korzystać z czterodniowego tygodnia pracy

Wprowadzenie do kodeksu pracy czterodniowego tygodnia to rewolucja nie tylko w firmach, ale i w całej organizacji życia - rodzinnego i społecznego.  O ile można sobie wyobrazić skomasowanie lekcji z pięciu dni nauki do czterech, o tyle trudniej wyobrazić sobie, że szkołą jest czynna tyko cztery dni w tygodniu. Gdy rodzice pracują, w świetlicach dzieci poza lekcjami mogą wszka korzystać z opieki.

Szkoły zamknięte w Dzień Nauczyciela, 14 października 2024 r. – czy to zgodne z prawem i co z opieką nad dziećmi?

W dniu 14 października każdego roku obchodzony jest Dzień Edukacji Narodowej, potocznie zwany Dniem Nauczyciela. Czy w tym dniu szkoły mogą być zamknięte i co, w takiej sytuacji, z opieką nad dziećmi? To ważne informacje dla wszystkich pracujących rodziców. 

Dziedziczenie prawa do emerytury i renty z ZUS. Małżonkowi i dzieciom zmarłego przysługuje jego niepobrana emerytura z danego miesiąca, ale trzeba złożyć wniosek [niezrealizowane świadczenia z ZUS też w 2025 r.]

Mało osób ma świadomość tego, że jeżeli umrze bliska nam osoba to małżonkowi i dzieciom zmarłego, czy osobie, na której utrzymaniu się pozostaje przysługuje jego niepobrana emerytura czy renta z danego miesiąca. Jest to tzw. niezrealizowane świadczenie z ZUS. Przysługuje ono nawet wtedy, gdy dana osoba dopiero złożyła wniosek o emeryturę czy rentę i jeszcze nie pobrała nawet pierwszego świadczenia. Masz prawo do niezrealizowanego świadczenia z ZUS także w 2025 r.

REKLAMA

Nowe standardy ochrony małoletnich. Jak stosować ustawę Kamilka w zgodzie ze standardami ochrony danych?

Jak stosować ustawę Kamilka w zgodzie ze standardami ochrony danych? Podpowiada prezes UODO.  

29 000 zł przeciętnie. Świadczenie gwarantowane i wypłacane z ZUS, również w 2025 [dla kogo, kiedy, wniosek]

Jak otrzymać pieniądze z ZUS po zmarłej osobie? Jak sprawdzić stan subkonta w ZUS osoby zmarłej? Co to jest wypłata gwarantowana z ZUS po śmierci emeryta? Czy po śmierci ojca należą mi się pieniądze z ZUS?

ZUS: Od 5 października można złożyć wniosek o świadczenie interwencyjne

ZUS poinformował o gotowości do obsługi świadczenia interwencyjnego. Jest to wsparcie finansowe dla przedsiębiorców poszkodowanych w wyniku powodzi. Wnioski będzie można składać od 5 października przez internet, w dowolnej placówce ZUS lub w punkcie mobilnym.

ZUS: Świadczenie przepadnie, jeśli wniosek o wypłatę nie zostanie złożony do końca października

31 października mija termin, w którym studenci powinni dostarczyć do ZUS wniosek o dalszą wypłatę renty rodzinnej wraz z zaświadczeniem z uczelni, że dalej się uczą. Świadczenie za październik przepadnie, jeżeli dokumenty wpłyną z opóźnieniem.

REKLAMA

MRiRW: Projektowane stawki płatności bezpośrednich oraz przejściowego wsparcia krajowego za 2024 r.

Projektowane stawki płatności bezpośrednich oraz przejściowego wsparcia krajowego za 2024 r. W Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi opracowane zostały projekty rozporządzeń określających stawki poszczególnych płatności bezpośrednich podstawowych oraz ekoschematów obszarowych (bez ekoschematu Dobrostan zwierząt).

Myśliwi z kolejnymi przywilejami. Trudno to zrozumieć. Jako jedyni dostaną prawo do nieodpłatnych badań lekarskich i darmowego ubezpieczenia

Myśliwi z kolejnymi przywilejami. Trudno to zrozumieć. Jako jedyni dostaną prawo do nieodpłatnych badań lekarskich i darmowego ubezpieczenia. Co z pozostałymi podmiotami z katalogu podmiotów ochrony ludności?

REKLAMA