Jakie prawa ma pracownik na urlopie bezpłatnym

Urlop bezpłatny jest okresem, w którym pracownik, choć pozostaje formalnie w stosunku pracy, nie jest zobowiązany do jej świadczenia. Z drugiej jednak strony, nie przysługują mu w tym okresie uprawnienia pracownicze i socjalne. Okres ten nie jest też wliczany do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Pracownik nie otrzymuje wynagrodzenia, nie nabywa prawa do urlopu wypoczynkowego, nie ma prawa do zasiłku chorobowego oraz świadczeń socjalnych związanych z pozostawaniem w zatrudnieniu. Nie można jednak wypowiedzieć mu umowy o pracę.

Prawo do złożenia wniosku o urlop bezpłatny ma każdy pracownik bez względu na staż pracy. Pracodawca nie jest jednak zobowiązany do udzielenia takiego urlopu. Jeżeli zgodzi się na urlop, nie może udzielić go na czas dłuższy aniżeli okres wskazany we wniosku pracownika. Jeżeli okres urlopu bezpłatnego przekracza trzy miesiące, strony mogą przewidzieć dopuszczalność odwołania pracownika z urlopu z ważnych przyczyn. Specyficzną regulacją jest udzielenie urlopu bezpłatnego w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy. Pracodawca powinien najpierw zawrzeć porozumienie z innym pracodawcą, na mocy którego pracownik będzie przez określony czas wykonywał pracę na rzecz tego drugiego pracodawcy. Następnie konieczne jest uzyskanie zgody pracownika na udzielenie urlopu bezpłatnego, a ponadto podpisanie przez niego umowy o pracę z nowym pracodawcą. Najczęściej będzie to umowa terminowa, np. na czas określony lub na czas wykonywania określonej pracy. Po zakończeniu urlopu bezpłatnego pracownik wraca do pracy na rzecz swojego dotychczasowego pracodawcy.

W odróżnieniu od urlopu bezpłatnego udzielanego na wniosek pracownika, okres urlopu, który udzielany jest na wykonywanie pracy u innego pracodawcy, wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze u dotychczasowego pracodawcy. Instytucja urlopu bezpłatnego na wykonywanie pracy u innego pracodawcy nie może być wykorzystywana bez ograniczeń. Przede wszystkim nie może ona służyć prowadzeniu działalności gospodarczej polegającej na pośrednictwie pracy czy zatrudnianiu pracowników tymczasowych. Działalność taka podlega bowiem ścisłym ograniczeniom i do jej wykonywania niezbędne jest uzyskanie odpowiedniej licencji oraz rejestracja, jako agencja pracy tymczasowej bądź agencja pośrednictwa pracy.

Bartłomiej Raczkowski

partner, Bartłomiej Raczkowski Kancelaria Prawa Pracy