Odszkodowanie bez podatku

 

Czy odszkodowanie od hotelu podlega PIT

Z zamkniętego pokoju hotelowego skradziono mi laptop i telefon komórkowy. Właściciel hotelu wypłacił odszkodowanie na pokrycie straty. Czy otrzymana kwota podlega opodatkowaniu?

Nie

Zgodnie z ogólną zasadą wolne od podatku dochodowego są odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na postawie tych ustaw (z wyjątkiem przypadków wymienionych w ustawie o PIT). Odszkodowanie wypłacane podatnikowi w wyniku kradzieży rzeczy wniesionej do pokoju hotelowego wynika wprost z przepisów odrębnej ustawy, a zatem będzie zwolnione z zapłaty podatku dochodowego.

Zasady odpowiedzialności osób prowadzących hotele lub podobne zakłady regulują przepisy kodeksu cywilnego. Zgodnie z obowiązującymi regulacjami przedsiębiorca hotelowy jest odpowiedzialny za utratę lub uszkodzenie rzeczy wniesionych przez osobę korzystającą z usług hotelu. Odpowiedzialność ta wyłączona jest w przypadku, gdy szkoda wynikła z właściwości rzeczy wniesionej lub wskutek siły wyższej albo powstała wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby, która mu towarzyszyła, była u niego zatrudniona albo go odwiedzała.

Podstawa prawna

• Art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

• Art. 846 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Czy jest podatek od zasądzonej renty

Poślizgnąłem się w hotelu na mokrej posadzce. W wyniku wypadku doznałem trwałego uszkodzenia ciała. Sprawę skierowałem do sądu, który przyznał mi miesięczną rentę. Czy jest ona opodatkowana?

Nie

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przewidują zwolnienie dla odszkodowań w postaci rent otrzymanych na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość (art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o PIT).

Chodzi tu o odszkodowania w postaci renty wypłacone w oparciu o art. 444 kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem w przypadku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Ponadto w sytuacji gdy poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Podstawa prawna

• Art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

• Art. 444 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Czy kwota z ubezpieczenia jest zwolniona z PIT

W związku z wypadkiem w trakcie zagranicznej wycieczki otrzymałem odszkodowanie od towarzystwa ubezpieczeniowego. Czy otrzymana kwota jest zwolniona z podatku?

Tak

Zgodnie z art. 829 kodeksu cywilnego ubezpieczenie osobowe może w szczególności dotyczyć: przy ubezpieczeniu na życie - śmierci osoby ubezpieczonej lub dożycia przez nią oznaczonego wieku, natomiast przy ubezpieczeniu od nieszczęśliwych wypadków - uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia lub śmierci w skutek nieszczęśliwego wypadku.

Artykuł 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje natomiast, że wolne od podatku są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem: odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c oraz z wyjątkiem dochodu otrzymanego z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej - w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi.

Otrzymane przez podatnika świadczenie pieniężne z tytułu ubezpieczenia osobowego jest zatem wolne od podatku dochodowego.

Podstawa prawna

• Art. 829 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

• Art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy opodatkować odszkodowanie z ugody

Na lotnisku zostałem uderzony przez wózek bagażowy. Wniosłem pozew o odszkodowanie do sądu. W wyniku zawartej przed sądem ugody otrzymałem odszkodowanie. Czy podlega ono opodatkowaniu?

Nie

Odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają z odrębnych przepisów, wypłacone na podstawie zawartej przed sądem ugody zgodnie z obecnymi przepisami ustawy o PIT, są zwolnione z podatku dochodowego. Zwolnienie to obowiązuje od 21 czerwca 2008 r. i zostało wprowadzone nowelizacją z 25 kwietnia 2008 r. zmieniającą art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g). Zgodnie z tą regulacją ze zwolnienia podatkowego wyłączone są odszkodowania wynikające z zawartych umów lub ugód. Nowelizacja doprecyzowała, że chodzi tu o ugody inne niż ugody sądowe. Przepis w poprzednim brzmieniu różnicował sytuację prawnopodatkową osób, które odszkodowanie uzyskały na drodze sądowej w wyniku zawartej przed sądem ugody albo wyroku sądowego.

W pierwszym przypadku wypłacone odszkodowanie podlegało bowiem opodatkowaniu na zasadach ogólnych, natomiast odszkodowanie przyznane wyrokiem sądowym korzystało z podatkowego zwolnienia. Zatem w zależności od sposobu rozstrzygnięcia sporu sądowego (wyrok sądowy lub zawarta przed sądem ugoda) poszkodowany musiał rozliczyć się z fiskusem lub był zwolniony z tego obowiązku. Zmiana, która objęła zwolnieniem podatkowym odszkodowania przyznane na mocy ugody sądowej, stanowiła wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 29 listopada 2006 r.

Warto wskazać, że nowelizacja zmieniająca przepis zakwestionowany przez Trybunał Konstytucyjny obejmuje zwolnieniem podatkowym wyłącznie odszkodowania uzyskane w wyniku ugody sądowej z pozostawieniem obowiązującego wyłączenia w stosunku do rekompensat, które strony ustaliły umownie. Dotyczy to również odszkodowań wypłaconych na podstawie ugód pozasądowych, czyli zawieranych na podstawie umowy stron i bez ingerencji sądu.

Podstawa prawna

• Art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy odszkodowanie wykazać w zeznaniu

Czy odszkodowanie wypłacone przez hotel z tytułu skradzionej rzeczy trzeba wykazać w zeznaniu rocznym?

Nie

Wypłacone odszkodowanie z tytułu kradzieży w pokoju hotelowym objęte jest zwolnieniem podatkowym. Dochodów zwolnionych z opodatkowania, w tym uzyskanych odszkodowań, nie wykazuje się w zeznaniu rocznym. Jeżeli zatem podatnik otrzyma świadczenie zwolnione z podatku, to nie będzie zobowiązany do wykazania tego w zeznaniu rocznym.

Podstawa prawna

• Art. 9 ust. 1, art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy od ugody z biurem podróży zapłacić PIT

Utraciłem bagaż podróżny. Był on ubezpieczony u organizatora wycieczki. Do wypłaty odszkodowania doszło na skutek ugody z biurem turystycznym. Czy muszę zapłacić podatek od odszkodowania?

Tak

Podatnik zgodził się na warunki wypłaty odszkodowania proponowane w ugodzie i uzyskał umówioną kwotę. Otrzymane odszkodowanie jako wynikające z zawartej ugody stanowi przychód podlegający opodatkowaniu. Ustawodawca w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o PIT wprost wyłączył ze zwolnienia podatkowego odszkodowania wynikające z zawartych umów lub ugód. Dotyczy to odszkodowań, których wysokość i zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Od 21 czerwca 2008 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o PIT, która doprecyzowała, że wyłączenie ze zwolnienia dotyczy ugód innych niż ugody sądowe. W opisanym przypadku ugoda została zawarta z biurem podróży bez udziału sądu. W takiej sytuacji odszkodowanie podlega opodatkowaniu.

Podstawa prawna

• Art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy jest podatek od rekompensaty za bagaż

Mój bagaż dotarł na lotnisko z opóźnieniem i uszkodzony. Przewoźnik uchylał się od zapłaty odszkodowania i sprawa trafiła do sądu. Czy zasądzone odszkodowanie podlega opodatkowaniu?

Nie

Odszkodowania otrzymane na postawie wyroku sądu są zwolnione z podatku dochodowego. Zwolnienie nie obejmuje odszkodowań otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby szkody mu nie wyrządzono.

Podstawa prawna

• Art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy płacić podatek od otrzymanych odsetek

Doznałem wypadku w hotelu. Sąd zasądził na moją rzecz odszkodowanie wraz z odsetkami. Czy odsetki od wypłaconego odszkodowania podlegają opodatkowaniu?

Tak

Nie wszystkie odszkodowania zostały zwolnione z opodatkowania, podobnie jak nie wszystkie odsetki. Wolne od podatku są wyłącznie odszkodowania, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3-4, 29, 106 i 120 ustawy o PIT, odpowiednio odsetki wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 52, 95, 119 ustawy. Warto wskazać, że odsetki za zwłokę stanowią świadczenie uboczne, niezależne od tego, czy i w jakiej wysokości podatnik poniósł szkodę. Odsetek za zwłokę nie można utożsamiać z odszkodowaniem rozumianym jako naprawienie szkody, stąd otrzymane odsetki za zwłokę w wykonywaniu zobowiązania cywilnoprawnego są zasadniczo przychodem wierzyciela podlegającym opodatkowaniu.

Wyjątek od tej reguły stanowią jedynie odsetki, które wolą ustawodawcy zostały wprost wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych. Mowa tu między innymi o odsetkach z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, tj. stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy, członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracy nakładczej oraz emerytury lub renty. Żaden z przepisów ustawy o PIT nie przewiduje natomiast zwolnienia odsetek od odszkodowania. Odsetki zasądzone wraz z odszkodowaniem podlegają zatem opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł.

Podstawa prawna

• Art. 21 ust. 1 pkt 95, art. 52, art. 52a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

MAGDALENA MAJKOWSKA