Edukacja, Niepełnosprawni

Stajesz przed komisją orzekającą o niepełnosprawności i czujesz się zagubiony? To normalne! Odpowiednie przygotowanie i właściwa komunikacja mogą zaważyć na tym, czy otrzymasz orzeczenie, a wraz z nim dostęp do niezbędnych świadczeń, ulg i wsparcia. Sprawdź, co mówić, czego unikać i jak się przygotować do tego ważnego spotkania.

Prawo do świadczenia wspierającego ustaje wraz ze śmiercią osoby uprawnionej. ZUS wyjaśnia w jakich sytuacjach w 2025 roku najbliżsi mogą otrzymać wypłatę niezrealizowanego świadczenia wspierającego, kto będzie mógł je dostać i jakich formalności trzeba dopełnić.

ZUS przypomina: od 1 lipca 2025 r. obowiązuje nowy kod tytułu ubezpieczenia dla osób niepełnosprawnych pobierających stypendium z urzędu pracy. Zmiana wynika z nowelizacji rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Od 28 czerwca 2025 r. czekają nas kolosalne zmiany dot. takich usług i produktów: bankomaty, terminale płatnicze, wpłatomaty, laptopy, smartfony, tablety, automaty biletowe, routery, modemy, piloty i inne. Taki cel stawia przed państwami członkowskimi Europejski Akt o Dostępności oraz polska ustawa, ale jak to zrobić i co się zmieni?

Kto może otrzymać świadczenie wspierające? Jaki wniosek trzeba złożyć do ZUS? Jakie kwoty tego świadczenia obowiązują w 2025 roku? O ile wzrosło to świadczenie po waloryzacji od 1 marca?

W ostatnim czasie w mediach społecznościowych pojawiły się doniesienia, że ministra edukacji narodowej Barbara Nowacka zadeklarowała wsparcie dla inicjatywy wprowadzenia języka ukraińskiego jako drugiego języka obcego w polskich szkołach. W odpowiedzi na pytania naszej redakcji Ministerstwo Edukacji Narodowej zaprzeczyło i udzieliło obszernych wyjaśnień odnośnie obecnego statusu prawnego nauczania języka ukraińskiego w szkołach w Polsce.

Osoby niepełnosprawne, a także ci, którzy mają na utrzymaniu osoby niepełnosprawne mogą skorzystać z odliczeń w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) i w ryczałcie ewidencjonowanym. To odliczenie jest nazywane potocznie ulgę rehabilitacyjną. Wypełniając roczne zeznanie podatkowe PIT można odliczyć od dochodu wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych. Można m.in. odliczyć wydatki na samochód, na zakup lekarstw, na zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne a nawet na adaptację i wyposażenie mieszkania dla potrzeb niepełnosprawnego. Warunki i limity tej ulgi w 2025 roku są takie same jak były w 2024 r.

Wielu osobom odróżnienie niepełnosprawności od niezdolności do pracy sprawia kłopoty, co powoduje kłopotliwe nieporozumienia. Czasem można usłyszeć, że osoba, która np. straciła kończynę, jest niepełnosprawna, a nie otrzymała renty. ZUS wyjaśnia, że niepełnosprawność i niezdolność do pracy to dwa różne pojęcia, a orzeczenie niepełnosprawności nie zawsze decyduje o rencie. O zakwalifikowaniu poszczególnych osób do kategorii niepełnosprawnych, czy niezdolnych do pracy decydują odmienne przesłanki, różny jest ich podział na stopnie, mają odrębne podstawy prawne i wywołują inne skutki prawne.

W dniu 26 maja 2025 r. zostało wydane rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, które „ugruntowało” w przepisach dotyczących orzekania o niepełnosprawności wcześniejsze wytyczne Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych, które miały na celu zakończenie procederu „upokarzania” osób z trwałą niepełnosprawnością, zmuszając je do wielokrotnego stawania przed zespołami orzeczniczymi celem udowadniania braku szans na poprawę stanu zdrowia. Okazuje się jednak, że dla osób niepełnosprawnych, które ukończyły 16 rok życia – nie są one jednak tak korzystne, jak zakładały ww. przełomowe wytyczne Łukasz Krasonia z marca 2025 r.

Jak nauczyciele mogą korzystać ze sztucznej inteligencji w codziennej pracy dydaktycznej? Jakie korzyści i pułapki związane są ze stosowaniem AI w edukacji? Na co zwracać uwagę? Na te i wiele innych pytań związanych z wykorzystaniem sztucznej inteligencji w edukacji odpowiedział nam ekspert, trener, Head of AI w BUZZcenter Radosław Mechło.

W dniu 26 maja 2025 r. ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk podpisała rozporządzenie wydłużające minimalne okresy ważności orzeczeń o niepełnosprawności i o stopniu niepełnosprawności. Chodzi o rozporządzenie ministra rodziny, pracy i polityki społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Celem tej nowelizacji jest doprecyzowanie zasad wydawania orzeczeń o niepełnosprawności oraz o stopniu niepełnosprawności, a także wydłużenie okresów ważności tych orzeczeń. Co się dokładnie zmieni i od kiedy?

W dniu 8 maja br. Stały Komitet Rady Ministrów rozpoczął prace nad rządowym projektem ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami, który – według informacji przekazanej przez Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych Łukasz Krasonia – czyni zadość wymaganiom Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych. Jednocześnie jednak – całkowicie wyklucza on z zakresu wsparcia osoby niepełnosprawne powyżej 65 roku życia. Z ww. Konwencji wynika natomiast, że – państwa, będące stronami Konwencji, zobowiązane są do uznania równego prawa wszystkich osób niepełnosprawnych do życia w społeczeństwie, nie wprowadzając żadnego ograniczenia ze względu na wiek osoby niepełnosprawnej.

Dawno już nie było w prawie pracy ustawy, która nowelizowałaby tak wiele instytucji i wprowadzała tak wiele nowych rozwiązań. W Polsce przyszedł czas na: promocję zatrudnienia, łagodzenie skutków bezrobocia oraz aktywizację zawodową. Rewolucyjne zmiany dla pracowników, niepełnosprawnych, bezrobotnych ale i dla przedsiębiorców. Pracodawcy będę mogli liczyć na dofinansowania do wynagrodzeń pracowników. Tak więc wszystkie te grupy mogą liczyć na nowe czy zmienione wsparcie! Prezydent podpisał ustawę 10 kwietnia 2025 r. Ustawa wchodzi w życie 1 czerwca 2025 r. Celem reformy rynku pracy wdrażanej ustawą o rynku pracy i służbach zatrudnienia, jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy, jest kompleksowa modernizacja instytucji polskiego rynku pracy, poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki. Wyczekiwaną od ponad 20 lat zmianę ustawy będziemy analizowali w poszczególnej serii artykułów. Zmiany przepisów będą obowiązywały w pewnym zakresie od 2025 r., a także w latach kolejnych 2026, 2027 i dalej.

W dniu 8 maja br. odbyło się posiedzenie sesji plenarnej w Sejmie, podczas którego wiceminister i Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych Łukasz Krasoń, przybliżał posłom zagadnienia związane z projektowanymi rozwiązaniami w zakresie wprowadzenia systemowego wsparcia w postaci asystencji osobistej osób niepełnosprawnych – jednej z najważniejszych usług wsparcia, która może realnie zmienić życie setek tysięcy osób z niepełnosprawnościami w Polsce (i kosztować skarb państwa ponad 66 mld zł). Sala sejmowa, niestety, świeciła wówczas pustkami. Czy kwestia poprawy niezależności i jakości życia osób niepełnosprawnych w Polsce nie zasługuje na uwagę polityków?

Świadczenia dla niepełnosprawnych to gąszcz wykluczających się przepisów, który bardziej dzieli niż wspiera – uważa Piotr Figiel z fundacji Nowe Spojrzenie. W rozmowie z Infor.pl ekspert wskazuje, że obecne rozwiązania nie tylko nie odpowiadają na rzeczywiste potrzeby, ale też faworyzują wybrane grupy, pozostawiając resztę bez wsparcia. Tak się tworzy dyskryminacja.

Ministerstwo Edukacji Narodowej zapowiada zmiany w podstawie programowej, które obejmą m.in. wprowadzenie nowych przedmiotów: edukacji zdrowotnej i obywatelskiej. Choć zmiany te nie są gruntowną reformą, wywołują spore emocje w środowisku nauczycielskim – zarówno nadzieje, jak i obawy. Czy szkoły zdążą się przygotować?

Rozwój nowoczesnych technologii zmienia edukację szybciej, niż zmieniają się podręczniki. W ostatnich latach obserwujemy rosnące zainteresowanie alternatywnymi formami nauczania, a startupy EdTech stają się istotnymi podmiotami w transformacji globalnego systemu kształcenia. By zbudować trwałą przewagę, nie wystarczy jednak stworzyć atrakcyjny produkt. Kluczowe jest zrozumienie kierunków rozwoju, różnic kulturowych oraz mechanizmów adaptacji innowacji w różnych krajach.

Ulga rehabilitacyjna przysługuje na telefon, laptop czy smartwatch jak i inne urządzenia wykorzystywane przez osobę z niepełnosprawnością. Należy na sprzęcie zainstalować specjalne oprogramowanie lub aplikację, by sprzęt ten zyskał indywidualny charakter. Tak więc wydatki na zakup telefonu komórkowego, tableta oraz smartwatcha będą mogły zostać odliczone od dochodu w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Co więcej, dodatkowo z PFRON można uzyskać nawet 10 000 zł na laptopa.

Zdalne nauczanie stało się w ostatnich latach jedną z największych zmian w edukacji. Choć bywa postrzegane jako wyzwanie, dla wielu uczniów jest też idealnym rozwiązaniem. Dzieci zmagające się z lękiem społecznym, nadwrażliwością, problemami zdrowotnymi czy neuroatypowością często czują się przytłoczone tradycyjnym środowiskiem szkolnym, które narzuca określony rytm i styl nauki. W ich przypadku elastyczna edukacja online pozwala na dostosowanie tempa pracy, zmniejszenie stresu związanego z bezpośrednią interakcją rówieśniczą oraz stworzenie komfortowych warunków do nauki. To model, który może nie tylko minimalizować trudności, ale także wzmacniać poczucie bezpieczeństwa i motywację do nauki.

Wypełniając roczne zeznanie podatkowe PIT podatnicy, którzy mają orzeczoną niepełnosprawność lub mają na utrzymaniu osoby z niepełnosprawnościami - mogą odliczyć ponoszone w zeszłym roku wydatki na samochód osobowy, którego są właścicielami lub współwłaścicielami. Mogą także odliczyć wydatki na przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Jakie są zasady i limity tej ulgi podatkowej? Jak należy dokumentować odliczane wydatki? Warunki i limity tej ulgi są w 2025 roku takie same jak w 2024 roku.

Wszystkie osoby posiadające prawo do świadczeń zdrowotnych, mają także prawo do bezpłatnej opieki stomatologicznej, którą mogą uzyskać w placówkach mających podpisaną umowę z NFZ. Do stomatologa nie potrzeba skierowania.

500 plus dla osób niepełnosprawnych - to możliwe, również w 2025 r. w ramach świadczenia z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, nie z PFRON. Świadczenie wprawdzie nie przysługuje każdemu, ale i tak wiele osób z niepełnosprawnościami kwalifikuje się, aby otrzymać tę pomoc finansową. Główny warunek jest taki, aby być osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji.

W 2025 r. przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnoprawnych realizowany jest bardzo interesujący program pomocowy dla osób z niepełnosprawnościami. Chodzi o usługi stomatologiczne dla osób z lekkim, umiarkowanym i znacznym stopniem niepełnosprawności. Wreszcie świadczenia i sposób ich realizacji w gabinetach dentystycznych będą dostosowane do osób z niepełnosprawnościami.

W środę, 9 kwietnia do uzgodnień, konsultacji publicznych i opiniowania trafił projekt rozporządzenia Ministra Edukacji zmieniający rozporządzenie w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli. Osobą odpowiedzialną za projekt jest wiceminister edukacji Katarzyna Lubnauer.

W stosunku do niektórych osób z niepełnosprawnościami z orzeczonym stopniem znacznym i umiarkowanym upłynął termin ważności kart parkingowych w dniu 31 marca 2025 r., o ile takowe posiadali. Termin ważności tych kart i tak był wydłużony z 30 września 2024 r. właśnie do końca marca 2025 r. Sprawdź czy sytuacja Cię dotyczy i jakie są zasady wydawania kart na 2025 r.