Masz problemy zdrowotne? Oto 5 kroków, by dostać orzeczenie o niepełnosprawności w 2025 roku

• Kto może ubiegać się o orzeczenie?
• 1. Przygotuj niezbędną dokumentację
• 2. Złóż wniosek w lokalnym ZON
• 3. Komisja ZON – jak wygląda badanie i wywiad?
• 4. Decyzja o orzeczeniu i możliwość odwołania
• 5. Wykorzystaj orzeczenie – sprawdź, co Ci się należy!

Kto może ubiegać się o orzeczenie?

Orzeczenie o niepełnosprawności może uzyskać każda osoba, u której trwałe lub przewlekłe (min. 12 mies.) schorzenie ogranicza codzienne funkcjonowanie albo zdolność do pracy. Wniosek złożysz:

• osobiście – gdy masz ukończone 16 lat,
• przez rodzica / opiekuna – w przypadku dzieci i młodzieży,
• przez pełnomocnika – jeżeli nie możesz działać samodzielnie.

Dotyczy to zarówno niepełnosprawności wrodzonych, jak i nabytych w wyniku choroby lub urazu. Nie liczy się miejsce zatrudnienia ani źródło dochodu – ważny jest realny wpływ choroby na życie. Oto niezbędne kroki, by uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności:

1. Przygotuj niezbędną dokumentację

Pierwszym i najważniejszym krokiem jest skompletowanie wymaganych dokumentów. Komisja ds. Orzekania o Niepełnosprawności (ZON) wymaga precyzyjnych informacji, dlatego przygotuj je starannie:

• Wniosek o wydanie orzeczenia: Dostępny w twoim lokalnym ZON. Upewnij się, że korzystasz z aktualnego wzoru na 2025 rok.
• Zaświadczenie lekarskie: Wypełnione przez lekarza pierwszego kontaktu lub specjalistę, ważne przez 30 dni od daty wystawienia.
• Kserokopie dokumentacji medycznej: To kluczowy element. Zbierz wyniki badań, opinie specjalistów, karty informacyjne leczenia szpitalnego i inne dokumenty kompleksowo potwierdzające twój obecny stan zdrowia.

2. Złóż wniosek w lokalnym ZON

Po skompletowaniu dokumentacji możesz ją złożyć w Powiatowym Zespole ds. Orzekania o Niepełnosprawności (PZON) właściwym dla Twojego miejsca zamieszkania. Masz kilka opcji:

• Osobiście: W biurze podawczym ZON.
• Pocztą tradycyjną: Wyślij listem poleconym – koniecznie zachowaj potwierdzenie nadania.
• Elektronicznie: Jeśli twój ZON posiada taką funkcjonalność, możesz skorzystać z platformy ePUAP.

ZON ma obowiązek poinformować Cię o terminie posiedzenia komisji w ciągu maksymalnie 30 dni. W szczególnie skomplikowanych przypadkach termin ten może zostać wydłużony do 60 dni.

3. Komisja ZON – jak wygląda badanie i wywiad?

Kluczowym etapem procedury jest osobiste spotkanie z komisją orzekającą w siedzibie ZON. Jej skład zazwyczaj obejmuje:

• lekarza,
• psychologa lub pracownika socjalnego.

Podczas posiedzenia zostanie przeprowadzony krótki wywiad oraz podstawowe badanie lekarskie, mające na celu ocenę Twojego stanu funkcjonalnego.

Jeśli Twój stan zdrowia uniemożliwia stawiennictwo w ZON, możesz poprosić o:

• Komisję wyjazdową: Jeśli ZON oferuje taką możliwość.
• Zaoczne rozpatrzenie sprawy: W sytuacji, gdy zgromadzona dokumentacja medyczna w jasny i jednoznaczny sposób potwierdza Twoją sytuację zdrowotną i umożliwia wydanie orzeczenia bez Twojej obecności.

4. Decyzja o orzeczeniu i możliwość odwołania

Po posiedzeniu komisji, ZON ma 14 dni na wydanie decyzji o orzeczeniu. Możesz odebrać ją osobiście lub poczekać na przesłanie pocztą.

Jeśli nie zgadzasz się z wydaną decyzją, przysługuje Ci prawo do odwołania. Masz na to 14 dni od daty jej otrzymania. Odwołanie składasz za pośrednictwem ZON, który wydał pierwsze orzeczenie – zostanie ono przekazane do Wojewódzkiego ZON. Druga instancja ma maksymalnie 2 miesiące na rozpatrzenie sprawy i wydanie swojej decyzji.

W przypadku dalszego niezadowolenia sprawę możesz skierować do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.

5. Wykorzystaj orzeczenie – sprawdź, co Ci się należy!

Uzyskanie orzeczenia o niepełnosprawności otwiera dostęp do wielu form wsparcia, które mogą znacząco poprawić jakość życia i zmniejszyć obciążenia finansowe. Pamiętaj, aby aktywnie korzystać z przysługujących Ci praw. Obejmują one m.in.:

• Świadczenie wspierające: Nowość od 2024 roku, a z pełną mocą od 2025. Wysokość miesięcznego świadczenia może wynieść nawet do 4134 zł, w zależności od stopnia niepełnosprawności i liczby punktów potrzeby wsparcia.
• Ulgi komunikacyjne: Zniżki w transporcie publicznym, w tym na przejazdy PKP i komunikacją miejską.
• Kartę parkingową: Uprawnia do parkowania na miejscach dla osób z niepełnosprawnościami, ważna przez cały okres obowiązywania orzeczenia.
• Mobilną legitymację osoby z niepełnosprawnością: Nowość od 2025 roku – cyfrowa legitymacja dostępna w smartfonie, ułatwiająca potwierdzanie statusu.
• Programy PFRON: Dofinansowanie turnusów rehabilitacyjnych, dopłaty do zakupu sprzętu medycznego, ortopedycznego i rehabilitacyjnego.
• Ulgi podatkowe: Możliwość odliczeń od dochodu lub podatku (np. ulga rehabilitacyjna, ulga na leki).
• Wcześniejszą emeryturę lub rentę: W zależności od stopnia niepełnosprawności i stażu pracy.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o orzeczenie o niepełnosprawności (2025)

Ile kosztuje uzyskanie orzeczenia o niepełnosprawności?

Procedura jest całkowicie bezpłatna – ponosisz jedynie potencjalne koszty związane z uzyskaniem dokumentacji medycznej, przesyłką dokumentów lub ich kserokopii.

Czy można złożyć wniosek o orzeczenie elektronicznie?

Tak, o ile twój lokalny ZON umożliwia składanie wniosków przez platformę ePUAP. Informacje na ten temat znajdziesz na stronie internetowej właściwego powiatu lub miasta.

Na jaki czas wydawane jest orzeczenie?

Orzeczenie może być wydane na czas określony (np. 2–5 lat) lub bezterminowo. Decyzja zależy od oceny komisji orzekającej i przede wszystkim od charakteru oraz prognozy schorzenia.

Czy orzeczenie jest ważne w całej Polsce?

Tak, orzeczenie o niepełnosprawności wydane przez dowolny powiatowy lub wojewódzki zespół orzekający w Polsce jest ważne na terenie całego kraju.