Renta, Renta z tytułu niezdolności do pracy

Przepisy dotyczące renty wdowiej, które wprowadzają nowe zasady zbiegu świadczeń, zaczną obowiązywać już w 2025 r. Osoby uprawnione, czyli wdowy i wdowcy, będą mogły składać wnioski o ustalenie prawa do świadczeń na nowych zasadach, co umożliwi wypłatę renty rodzinnej w połączeniu z innymi świadczeniami emerytalno-rentowymi. Pierwsze wypłaty renty od lipca 2025 r., ale pełne świadczenie od 2027 r.

Prawo do renty rodzinnej mają tylko określone przez ustawodawcę osoby. Aby je nabyć, muszą jednak spełnić konkretne warunki. Czy wiesz, jak długo musi trwać małżeństwo, żeby ZUS zgodził się wypłacić rentę?

Rozwiedzeni małżonkowie, którzy mają prawo do renty rodzinnej po zmarłym byłym małżonku, nie będą mogli korzystać z tej korzystnej reguły zbiegu świadczeń, którą przewidują nowe przepisy o rencie wdowiej. Tak przekazał Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Sebastian Gajewski.

Nowy dodatek do renty socjalnej podlega takim samym zasadom co sama renta w zakresie waloryzacji, zmniejszania jego wartości i zawieszania wypłaty. W przypadku obniżenia renty socjalnej z uwagi na zbieg uprawnień, kwota dodatku dopełniającego ulegnie obniżeniu o taki sam procent, o jaki obniżono rentę socjalną [Przykład].

Renta wdowia, która jest wprowadzana nowelizacją ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zakłada nowe reguł zbiegu prawa do renty rodzinnej nabytej z tytułu bycia wdową lub wdowcem z uprawnieniami do innych świadczeń emerytalno-rentowych. Ustawodawca przewidział trzy podstawowe warunki, których spełnienie daje prawo do nowego świadczenia.

Renta wdowia: Wypłata świadczeń w zbiegu możliwa będzie od 1 lipca 2025 r., ale wnioski można składać 6 miesięcy wcześniej. Osoby owdowiałe kilka lat temu, zyskają prawo do dodatkowych pieniędzy. Rząd szacuje, że z tego rozwiązania będzie mogło skorzystać w styczniu prawie 2 mln Polaków.

Renta alkoholowa, choć nie jest oficjalnym terminem prawnym, jest jednak powszechnie używana do opisania świadczenia dla osób niezdolnych do pracy z powodu nadużywania alkoholu. W rzeczywistości, chodzi o rentę z tytułu niezdolności do pracy, przyznawaną przez ZUS. Po ostatniej waloryzacji, z marca 2024 roku renta alkoholowa wynosi 1780,96 zł (tj. w przypadku całkowitej niezdolności do pracy).

Znanych jest już około 8 tysięcy chorób rzadkich ich lista stale rośnie. Ministerstwo Zdrowia opracowało i wdraża „Plan dla Chorób Rzadkich na lata 2024-2025". Choroba rzadka to choroba, która występuje z częstością niższą niż 1 na 2000 osób (5 na 10 000 osób) w populacji europejskiej. Plan zawiera rozwiązania, których celem jest poprawa sytuacji pacjentów z chorobami rzadkimi i ich rodzin. Plan przewiduje kompleksową i skoordynowaną opiekę zdrowotną. 

W Sejmie trwają prace nad wprowadzeniem dodatku dopełniającego do renty socjalnej dla osób, które są całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej analogiczne rozwiązanie chce wprowadzić również dla osób uprawnionych do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Wiele osób nie wie, czy może zatrzymać emeryturę lub rentę, którą listonosz doręczył już po śmierci emeryta lub rencisty. Dotyczy to także świadczeń, które wpływają na rachunek w banku. ZUS wyjaśnia, kto w takim przypadku ma prawo do emerytury lub renty po zmarłym członku rodziny.                                  

ZUS informuje, że w 2024 roku tzw. czternasta emerytura (czyli kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne dla emerytów i rencistów) w pełnej wysokości wyniesie 1780,96 zł brutto, czyli tyle, ile wynosi obecnie minimalna emerytura. To dużo mniej niż w 2023 roku, kiedy to 14. emerytura wyniosła 2650 zł brutto. Ale - tak jak i poprzednio - wypłatę całej tej kwoty dostaną osoby, których świadczenie podstawowe np. emerytura, renta nie przekracza 2 900 zł brutto. W przypadku osób ze świadczeniem głównym między 2900 zł a 4630,96 zł brutto, czternastka zostanie zmniejszona zgodnie z zasadą złotówka za złotówkę - informuje Katarzyna Krupicka, regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie podlaskim.

Czy wdowie renty będą wypłacane z wyrównaniem, jak to było w przypadku świadczenia 500+, które zmieniało się w 800+? Wypłaty od stycznia czy od lipca 2025 roku? Minister Sebastian Gajewski wyjaśnia, że będzie inaczej.

Sejm uchwalił nowelizację ustawy w sprawie renty wdowiej. Przyjęto poprawki rządowe, co oznacza wypłatę drugiego świadczenia dla wdów i wdowców maksymalnie w wysokości 25 proc. Wnioski o przyznanie renty wdowiej będzie można składać od 1 stycznia 2025 r. Wypłata świadczenia rozpocznie się 1 lipca 2025 r.

Jest nowa propozycja rządowa dotycząca renty wdowiej. Renta wdowia, czyli drugie świadczenie po śmierci współmałżonka ma być wypłacane od 1 lipca 2025 roku do 31 grudnia 2026 roku w wysokości 15%, a od 1 stycznia 2027 roku w wysokości 25%. Zatem jest istotnie mniej niż wcześniej proponowano. Wnioski o rentę wdowią będzie można składać od 1 stycznia 2025 r.

Projekt wprowadzający rentę wdowią wróci już niedługo pod obrady Sejmu. Ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk przekazała, że ma się to wydarzyć jeszcze w lipcu. Podała też termin, kiedy w związku z tym ustawa o rencie wdowiej może ostatecznie wejść w życie.

ZUS informuje, że renciści, którzy mają orzeczoną niezdolność do pracy, mimo ograniczeń wynikających ze stanu zdrowia mogą podejmować pracę zarobkową. Muszą tylko uważać na graniczne kwoty przychodu. Jakie są te limity w czerwcu, lipcu i sierpniu 2024 r.?

Osoby, które w młodym wieku przeszły na rentę i mają krótki okres zatrudnienia, powinny być szczególnie ostrożne, wnioskując o emeryturę po osiągnięciu 60/65 lat. Może się okazać, że składając wniosek o emeryturę, obniżą wysokość pobieranego świadczenia -  wyjaśnia Katarzyna Krupicka, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa podlaskiego.

Wysokość renty wdowiej będzie ograniczona progiem maksymalnym. Nie będzie mogła przekroczyć trzykrotności przeciętnej emerytury wypłacanej przez ZUS. Poza tym ograniczeniem, ustawodawca chce również wprowadzić tzw. model kroczący, dochodzenia do pełnego świadczenia, 15%, 20%, 50%.

Renta socjalna jest świadczeniem przeznaczonym dla osób, które nie mogą pracować ze względu na stan zdrowia. Świadczenie przyznaje i wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Czy do renty socjalnej można dorobić?

W polskim prawie nie jest znana instytucja renty dożywotniej, tj. prawa do renty niezależnego od zmiany okoliczności istniejących od chwili jej przyznania. Renty nie są przyznawane bezterminowo. Wiele osób jednak zastanawia się: w jakim wieku renta na stałe? komu przysługuje renta dożywotnia? Mało kto wie, że trzeba rozróżnić rentę stałą a trwałą niezdolność do pracy.

Renta wdowia, która ma zostać wprowadzona już w tym roku, ma być krokiem w stronę poprawy sytuacji finansowej wdów i wdowców. Choć na początek będzie to tylko 15 proc. drugiego świadczenia, stopniowy wzrost do 50 proc. ma na celu długoterminowe wsparcie dla osób, które straciły swoich małżonków.

Sejm pracuje nad wprowadzeniem renty wdowiej, modyfikując przepisy dotyczące emerytur i rent z FUS. Obywatelski projekt ustawy ma na celu umożliwienie połączenia renty rodzinnej z innymi świadczeniami emerytalno-rentowymi. Planowane zmiany przewidują, że renta wdowia nie może przekroczyć trzykrotności przeciętnej emerytury z ZUS. Nowa renta wdowia będzie dostępna w dwóch wariantach.

Renta wdowia ma gwarantować godne warunki dla seniora po śmierci współmałżonka. Jakie dwie opcje renty proponuje ustawodawca? Jakie opcje wybraliby uprawnieni?

Renta wdowia to mają być dwie opcje do wyboru. Jedna zakłada, że owdowiała osoba będzie mogła zachować swoje świadczenie i powiększyć je o 50 procent renty rodzinnej po zmarłym małżonku. Druga opcja przewiduje, że owdowiała osoba pobierze rentę rodzinną po zmarłym małżonku i 50 procent swojego świadczenia.

Wysokość renty wdowiej nie będzie mogła być wyższa od trzykrotności miesięcznej kwoty przeciętnej emerytury wypłacanej przez ZUS z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Tak wynika z projektowanej ustawy o rencie wdowiej. Jakie jeszcze reguły będą obowiązywały?