Umowa o dzieło, Prawa konsumenta

Umowy o dzieło w Polsce pozostają domeną krótkich zleceń – aż 28 proc. trwa jeden dzień, a najwięcej wykonawców tych umów to osoby w wieku 30–39 lat. Dane ZUS za pierwsze półrocze wskazują na rosnący udział sektorów kreatywnych, takich jak informacja i komunikacja.

Harują ciężko całymi latami, ale to harowanie nie wlicza się do stażu pracy. O taką, obwarowaną przepisami ścianę, rozbijają się zatrudniani na umowach-zleceniach i ci , którzy prowadzą własną działalność gospodarczą. Czy teraz wreszcie się to zmieni? Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów pozytywnie zaopiniował projekt ustawy, który przyniesie rewolucję dotyczące zasad, na jakich staż pracy zostanie wyliczony. To z kolei pociągnie za sobą zmiany w prawach do urlopu.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował, że w 2024 r. zgłoszono prawie 1,4 mln umów o dzieło. Jest to dużo mniej umów niż w 2023 r. Jest to najniższa od początku istnienia rejestru liczba zgłaszanych umów o dzieło. Od 1 stycznia 2021 r. obowiązują przepisy tarczy antykryzysowej, które nakazują informować organ rentowy o umowach o dzieło zawartych po tej dacie.

Okres wyprzedaży to czas, gdy szczególnie powinniśmy uważać na e-oszustów. Jak podkreśla Europejskie Centrum Konsumenckie przy UOKiK, najbardziej narażeni na internetowe triki nieuczciwych firm są Vulnerable consumers, czyli grupa konsumentów wrażliwych. To właśnie z myślą o nich powstał krótki poradnik. O czym warto pamiętać przed zbliżającym się Dniem Bezpiecznego Internetu?

Rząd chce opóźnić wprowadzenie ozusowania umów cywilnoprawnych (ZUS od umów o dzieło i zlecenia). Reforma ta, wynikająca z przyjętego Krajowego Planu Odbudowy, będzie skutkowała obniżeniem pensji netto dla części Polaków i zwiększeniem kosztów pracy dla pracodawców. Na początku 2025 roku rząd ma przedstawić trzy propozycje alternatywnych "kamieni milowych", które mogłyby zastąpić oskładkowanie umów.

„Ostatni bastion” nieoskładkowany przez ZUS, czyli umowy o dzieło, mają zostać objęte obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi, tj. ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi i wypadkowym oraz dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. Jedyny wyjątek od powyższej zasady ma dotyczyć umów zawieranych przez studentów albo uczniów poniżej 26 roku życia. 

Świadczenie „aktywni rodzice w pracy” (czyli tzw. „babciowe”), to jedno z trzech świadczeń do wyboru, które od 1 października 2024 r., w ramach programu „Aktywny rodzic”, będą mogli pobierać aktywni zawodowo rodzice. Okazuje się jednak, że pomimo, iż świadczenie to dedykowane jest rodzicom pracującym i jego nadrzędnym celem jest ułatwienie godzenia aktywności zawodowej z rodzicielstwem – w rzeczywistości, nie wszyscy rodzice pracujący je otrzymają. 

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowuje się do wdrożenia oskładkowania umów zlecenia i umów o dzieło. Wiceminister Sebastian Gajewski poinformował, że decyzja w sprawie terminu wdrożenia reformy jeszcze nie zapadła. Na pewno nie nastąpi to od 1 stycznia 2025 r., może to być 1 stycznia 2026 r. czy 1 stycznia 2027 r.

Oskładkowanie umów o dzieło - MRPiPS ma już gotowy projekt nowelizacji dwóch ustaw. Po wprowadzeniu zmian dochody freelancerów obniżą się o ⅓. Będzie też mniej osób świadczących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych. Jak pełne oskładkowanie umów cywilnoprawnych wpłynie na biznes i rynek pracy w Polsce?

Ile jest umów o dzieło? ZUS przekazał dane z rejestru umów. Wynika z nich, że w latach 2021–2023 do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych trafiło ponad 3,5 mln formularzy RUD, na których zgłoszono ponad 5 mln umów o dzieło. Z danych ZUS wynika też, że liczba unikalnych wykonawców umów o dzieło w poszczególnych latach nieznacznie rosła.

Uwaga: trwają kontrole ZUS co do umów o dzieło. ZUS ewidencjonuje takie umowy. Dlaczego? Ponieważ ZUS jak i PIP chcą przeciwdziałać zatrudnianiu w formie cywilnoprawnej (zlecenie czy dzieło) w miejsce umów o pracę. Na płatnikach składek ciąży obowiązek zgłaszania do ZUS umów o dzieło zawieranych od 1 stycznia 2021 r. Od momentu zawarcia umowy o dzieło masz 7 dni na poinformowanie o tym fakcie ZUS.

ZUS informuje, że w 2023 r. złożono do ZUS-u więcej formularzy RUD niż rok wcześniej, ale odnotowano nieznaczny spadek zawieranych umów o dzieło zarówno w stosunku do 2022 r. jak i 2021 r.

Co czwarty konsument korzystający ze sklepów internetowych został oszukany w sieci przynajmniej raz. Choć znajomość swoich praw związanych z zakupami, w tym internetowymi, deklaruje coraz więcej osób, w dalszym ciągu apelują oni o jeszcze więcej kampanii informacyjnych a przede wszystkim o jeszcze bardziej proste przepisy.

To znak czasów i sztuka elastycznego dostosowania się do potrzeb konsumentów. Jak się okazuje, już dwie na trzy zakupione przez Internet sztuki odzieży czy obuwia wracają do sprzedawcy. Polacy znają swoje prawa konsumenckie i korzystają z nich bez żadnych oporów.

Co odróżnia umowę o dzieło od umowy zlecenia bądź umowy o świadczenie usług? Czy decydujące znaczenie ma nazwa umowy? Czy umowę o dzieło trzeba zgłaszać do ZUS i opłacać od niej składki na ubezpieczenie społeczne? Kiedy ZUS może zakwestionować umowę o dzieło?

Praca na etacie czy zleceniu czy samozatrudnienie jako prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej obciążone jest w Polsce wysokimi składkami na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, a do niedawna także wysokim podatkiem dochodowym. Ale jest jeden wyjątek – zarobkowanie w oparciu o umowy o dzieło. To daje zupełnie inny wymiar dochodowy i sprawia, że różnica między zarobkiem brutto i netto jest niewielka.

Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) w swojej interpretacji wyjaśniła, że przychody polskiego rezydenta podatkowego uzyskiwane z umowy o dzieło wykonywanej w Niemczech podlegają opodatkowaniu tylko w Polsce.

Współczesny rynek pracy jest w stałym ruchu, podlegając ewolucji pod wpływem zmieniających się potrzeb pracodawców i pracowników oraz postępującej globalizacji. W tym dynamicznym kontekście umowy o pracę stały się przedmiotem ciągłych przekształceń, przynosząc ze sobą nowe wyzwania i możliwości zarówno dla pracowników, jak i dla pracodawców. 

W pierwszym półroczu 2023 r. przekazano do ZUS 610,4 tys. formularzy RUD, na których zgłoszono 850,7 tys. umów o dzieło. To nieco więcej niż w analogicznych okresach w latach 2021-2022. Nie zmieniła się charakterystyka podmiotów, które zgłaszają umowy o dzieło, oraz ich wykonawców.

Przez pierwsze 6 miesięcy 2023 roku zgłoszono 850,7 tys. umów o dzieło, to nieco więcej niż w analogicznym okresie w latach 2021-2022 - wynika z danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Umowy o dzieło częściej były zawierane z mężczyznami i osobami w wieku 30-39 lat.

Akceptacja wydawania nakazów zapłaty na podstawie samej treści weksla przedstawionego przez firmę pożyczkową, bez kontroli zapisów umowy, na podstawie której weksel wystawiono, może zagrozić interesom konsumentów - wynika z orzeczenia Sądu Najwyższego, o którym poinformowała prokuratura.

1 stycznia 2023 r. weszła w życie nowelizacja przepisów o prawach konsumenta, KC oraz prawa międzynarodowego prywatnego. Zmiany te mają znaczenie z punktu widzenia działalności przedsiębiorców, którzy powinni dokonać analizy swoich procedur związanych z reklamacją i gwarancją.

Od wprowadzenia dyrektywy Omnibus minęło już pół roku. Czy polscy konsumenci znają jej założenia i wierzą w jej zastosowanie?

Częściej umowy o dzieło podejmują mężczyźni niż kobiety, a największą grupę wykonawców stanowią osoby w wieku 30 – 39 lat. Tak wynika z danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.