Nowe kryteria dla 800 plus. Te dwa warunki mogą utrudnić otrzymanie świadczenia. Rząd rozważa zaostrzenie zasad

• Standardowe zasady programu 800 plus i jego beneficjenci
• Proponowane zmiany w programie 800 plus. Zdrowie dziecka jako kryterium
• Zaostrzenie zasad przyznawania 800 plus dla cudzoziemców
• Historia i obecny stan programu 800 plus

Standardowe zasady programu 800 plus i jego beneficjenci

Podstawowe reguły przyznawania świadczenia wychowawczego 800 plus są od dawna niezmienne i nieskomplikowane. Świadczenie to jest przeznaczone dla każdego dziecka, które nie ukończyło osiemnastego roku życia. Głównymi uprawnionymi do ubiegania się o te środki są rodzice, jednak prawo to przysługuje również opiekunom faktycznym, którzy zajmują się dzieckiem, wystąpili do sądu z wnioskiem o jego przysposobienie i mieszkają z nim. Do grona beneficjentów należą także opiekunowie prawni oraz osoby sprawujące pieczę zastępczą, co obejmuje między innymi rodziny zastępcze, osoby zarządzające rodzinnymi domami dziecka czy dyrektorów placówek opiekuńczo-wychowawczych.

Proponowane zmiany w programie 800 plus. Zdrowie dziecka jako kryterium

Katarzyna Kotula, sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, pełniąca również funkcję krajowej koordynatorki rządowego programu przeciwdziałania przemocy domowej, w wywiadzie dla Radia Zet, zasugerowała potencjalne modyfikacje w dostępie do świadczenia. Minister Kotula wyraziła silne poparcie dla dyskusji nad powiązaniem wypłaty 800 plus z dwoma kluczowymi warunkami: regularnymi wizytami patronażowymi, realizowanymi przez położne, oraz obowiązkowymi bilansami zdrowia dzieci, na które rodzice mieliby zgłaszać się do przychodni. Argumentowała, że potrzeba takich zmian wynika z zatrważających statystyk dotyczących skrajnej przemocy wobec dzieci, często kończącej się tragicznie, szczególnie w grupie wiekowej 0–3 lat, gdzie wiele dzieci pozostaje poza systemem opieki. Wprowadzenie obowiązku regularnych wizyt u lekarza przed otrzymaniem prawa do świadczenia miałoby na celu systematyczne monitorowanie stanu zdrowia i sytuacji rodzinnej najmłodszych, co z kolei umożliwiłoby wczesne wykrycie patologii i potencjalne uratowanie życia. Minister Kotula poinformowała również, że trwają rozmowy i prace nad wprowadzeniem pilotażowych programów systemowych, mających na celu współpracę z pielęgniarkami, położnymi i ginekologami w tym zakresie.

Zaostrzenie zasad przyznawania 800 plus dla cudzoziemców

Rada Ministrów we wrześniu przyjęła projekt ustawy wprowadzający ostrzejsze warunki dostępu do 800 plus dla cudzoziemców, w tym obywateli Ukrainy. Nowe przepisy ściśle wiążą prawo do świadczenia z aktywnością zawodową. Wymagane będzie osiąganie dochodu na poziomie co najmniej 50 proc. minimalnego wynagrodzenia, co w roku 2025 wyniesie 2333 zł brutto, a ma to zapobiegać fikcyjnemu zatrudnieniu. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma co miesiąc kontrolować aktywność zawodową wnioskodawców, a w przypadku jej braku w danym miesiącu, wypłata świadczenia zostanie wstrzymana. Ponadto, warunkiem otrzymania środków będzie uczęszczanie dzieci do polskiej szkoły. Projekt przewiduje także wymóg posiadania numeru PESEL zarówno dla cudzoziemców, jak i ich dzieci. Dodatkowo, planuje się ograniczenie dostępu do bezpłatnej opieki zdrowotnej dla dorosłych obywateli Ukrainy. Nowy projekt ma szansę wejść w życie w 2026 roku, ponieważ, w przeciwieństwie do poprzedniej ustawy, usunięto w nim problem braku powiązania świadczenia z aktywnością zarobkową, co było wcześniej powodem weta prezydenta.

Historia i obecny stan programu 800 plus

Warto przypomnieć, że aktualny okres świadczeniowy 800 plus rozpoczął się w czerwcu i potrwa do maja następnego roku. Zgodnie z danymi Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, złożono dotychczas niemal 4,8 miliona wniosków, obejmujących ponad 7,3 miliona dzieci. Świadczenie wypłacono już na niemal 6,9 miliona dzieci, na łączną kwotę ponad 32 miliardy złotych. Program, który pierwotnie nosił nazwę 500 plus i był wprowadzony niemal dziesięć lat temu, początkowo przysługiwał od drugiego dziecka, a od 2019 roku został rozszerzony na pierwsze dziecko. Waloryzacja do obecnej kwoty 800 zł nastąpiła na początku ubiegłego roku.