Benzyna - 10,61 [zł/l], olej napędowy - 11,37 [zł/l], LPG - 7,30 [zł/l]. Ceny paliw pójdą w górę

• UE ETS – czyli Unijny System Handlu Uprawnieniami do Emisji. Na czym on polega?
• UE ETS-2 – Polska mocno odczuje skutki wprowadzenia systemu
• UE ETS-2 – prognozowane ceny paliw
• Kiedy UE ETS-2 zacznie obowiązywać?
• Polska musi wdrożyć UE ETS-2 żeby otrzymać miliardy
• Zielony Ład – szeroka reforma funkcjonowania UE
• UE powołuje Społeczny Fundusz Klimatyczny

UE ETS – czyli Unijny System Handlu Uprawnieniami do Emisji. Na czym on polega?

Unijny System Handlu Uprawnieniami do Emisji (ETS), ustanowiony na mocy dyrektywy 2003/87/WE, to kluczowe narzędzie służące ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych. Mechanizm ten zachęca przedsiębiorstwa do prowadzenia działalności w instalacjach, które redukują, a w perspektywie eliminują emisje.

Obecny, czwarty etap ETS zakłada, że do 2030 r. emisje netto gazów cieplarnianych w gospodarce Unii spadną o co najmniej 62% w porównaniu z rokiem 2005. System obejmuje m.in.:

• elektrownie,
• energochłonne sektory przemysłu,
• loty w obrębie UE, EOG i do Szwajcarii,
• transport morski.

Emisje, które podlegają rozliczeniu, dotyczą przede wszystkim:

• dwutlenku węgla (CO₂),
• podtlenku azotu (N₂O),
• perfluorowęglowodorów oraz
• metanu.

UE ETS-2 – Polska mocno odczuje skutki wprowadzenia systemu

Polska – jak wynika z raportu Wandy Buk i Marcina Izdebskiego² – jest jednym z państw, które najbardziej odczują skutki ETS-2. Wynika to z dużego zapotrzebowania na ciepło w naszym klimacie oraz z faktu, że Polska ma najwyższy w Europie poziom wykorzystania węgla do ogrzewania budynków mieszkalnych. Dodatkowo, udział samochodów z napędem elektrycznym lub wodorowym jest znikomy,

Koszty systemu ETS-2 mogą dotknąć gospodarstwa domowe w sposób:

• bezpośredni – podczas tankowania samochodów czy opłacania rachunków za ogrzewanie,
• pośredni – poprzez wzrost cen usług transportowych.

UE ETS-2 – prognozowane ceny paliw

Autorzy raportu prognozują następujący wzrost cen paliw:

Paliwa transportowe (dodatkowy koszt netto, zł/l):

• Diesel: +0,65 zł (2030), +3,41 zł (2040), +5,77 zł (2050)
• Benzyna PB95: +0,54 zł (2030), +2,84 zł (2040), +4,80 zł (2050)
• LPG: +0,38 zł (2030), +1,99 zł (2040), +4,80 zł (2050)

Kiedy UE ETS-2 zacznie obowiązywać?

W Ministerstwie Klimatu i Środowiska obecnie trwają prace nad implementacją ETS-2 do prawa krajowego. Transpozycja dyrektywy jest obowiązkiem państwa członkowskiego – jej brak grozi karami finansowymi.

Jak wyjaśnia Krzysztof Bolesta, sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, opóźnienia wynikają ze skomplikowanego charakteru regulacji, które dotykają wielu sektorów gospodarki. Zgodnie z założeniami, system ETS-2 zacznie obowiązywać od 2027 r.

Politycy niechętnie wypowiadają się na temat ETS-2. W ostatniej kampanii prezydenckiej temat ten był wykorzystywany głównie w celu straszenia Polaków. Brakuje oficjalnych rządowych komunikatów, analiz oraz kampanii informacyjnej w tej sprawie. Wszystko wskazuje na to, że Polacy dowiedzą się o ETS-2 dopiero tuż przed jego wdrożeniem. Tymczasem szeroka kampania informacyjna mogłaby zapobiec dezinformacji, zwiększyć zainteresowanie odnawialnymi źródłami energii oraz możliwościami uzyskania dofinansowania, a także pozwolić na lepsze przygotowanie się do skutków wprowadzenia systemu ETS-2 do polskiego prawa. Tym bardziej, że jest on silnie powiązany z właśnie przygotowywanym, rekordowym, długoterminowym budżecie UE.

Polska musi wdrożyć UE ETS-2 żeby otrzymać miliardy

Niedawno Komisja Europejska przedstawiła projekt nowych Wieloletnich Ram Finansowych (WRF) – siedmioletniego budżetu Unii Europejskiej, którego wartość ma sięgnąć rekordowych 2 bilionów euro.

Więcej o nowym budżecie UE:

Zielony Ład – szeroka reforma funkcjonowania UE

Zmiany w ETS wpisują się w szerszą strategię – Europejski Zielony Ład, zaprezentowany 11 grudnia 2019 r. przez przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulę von der Leyen. Jego celem jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r. i ograniczenie wzrostu globalnej temperatury do 1,5°C względem epoki przedindustrialnej.

Zielony Ład nie ogranicza się jednak wyłącznie do działań na rzecz klimatu. To także nowa strategia wzrostu gospodarczego, zakładająca oddzielenie rozwoju gospodarczego od zużycia zasobów naturalnych. Ważnym elementem są kwestie równości społecznej i wsparcia dla grup defaworyzowanych – m.in. osób starszych, z niepełnosprawnościami czy należących do mniejszości etnicznych.

UE powołuje Społeczny Fundusz Klimatyczny

Aby złagodzić skutki społeczne ETS-2, powołano Społeczny Fundusz Klimatyczny o wartości 86,7 mld euro. Jego celem jest wsparcie gospodarstw domowych, mikroprzedsiębiorstw i użytkowników transportu szczególnie dotkniętych wzrostem cen energii i paliw.

¹tradingeconomics.com/commodity/carbon

²ets2koszty - autorami raportu są Wanda Buk - była podsekretarz stanu w Ministerstwie Cyfryzacji oraz Marin Izdebski - były dyrektor Departamentu Spółek Paliwowo-Energetycznych w Ministerstwie Aktywów Państwowych

³cire.pl

Podstawa prawna:

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/959 z dnia 10 maja 2023 r. zmieniająca dyrektywę 2003/87/WE ustanawiającą system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych w Unii oraz decyzję (UE) 2015/1814 w sprawie ustanowienia i funkcjonowania rezerwy stabilności rynkowej dla unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych

Ustawa z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz.U. 2024 poz. 1505)