REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Podatnik wiecznym dłużnikiem fiskusa. Dlaczego tak się dzieje?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
radca prawny
Podatnik wiecznym dłużnikiem fiskusa. Dlaczego tak się dzieje?
Podatnik wiecznym dłużnikiem fiskusa. Dlaczego tak się dzieje?
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Fiskus nadal może sztucznie wszczynać postępowania karne skarbowe, by zawieszać przedawnienie zobowiązań podatkowych. Dodatkowo ograniczona jest możliwość weryfikowania decyzji fiskusa i dostęp do akt objętych tajemnicą skarbową. Podatnikom szukającym ochrony przed takimi praktykami pozostaje droga sądowa, choć nie wszyscy zdecydują się na ten krok.

Fiskus wciąż może sztucznie wszczynać postępowania karne skarbowe wobec obywateli tylko po to, aby zawieszać bieg przedawnienia ich zobowiązań podatkowych. Ograniczona jest również możliwość weryfikowania ostatecznych decyzji fiskusa i dostęp do akt zawierających tajemnicę skarbową. Przedsiębiorcom szukającym ochrony przed takimi działaniami skarbówki pozostaje walka w sądzie.

REKLAMA

Podatnik dłużnikiem fiskusa, pułapka to długi termin przedawnienia

REKLAMA

Jeżeli organy podatkowe w okresie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego nie podjęły wobec podatnika żadnych czynności, których celem byłoby skontrolowanie prawidłowości jego rozliczeń, ewentualnie wyegzekwowanie stwierdzonych należności, to upływający czas może wzmacniać przekonanie podatnika co do prawidłowości poczynionych rozliczeń. Długi termin przedawnienia, w którym organy skarbowe mają czas na sprawdzenie podatnika, ma tę wadę, że im dłużej organy z kontrolą zwlekają, tym trudniej o jej rzetelność. Z upływem lat trudniej bowiem podatnikowi np. wykazać pochodzenie majątku.

Takie przeciąganie postępowania staje się wiec swoistą pułapką także na uczciwych podatników – orzekł już w 2012 r. Trybunał Konstytucyjny. TK dodał, że choć dopuszczanie się nieprawidłowości podatkowych należy ocenić bardzo negatywnie, to nie jest to wystarczającą przesłanką do egzekwowania zobowiązań podatkowych przez dziesięciolecia (wyrok z 19 czerwca 2012 r., sygn. akt P 41/10). Podatnik nie może być wiecznym dłużnikiem Skarbu Państwa, zaskakiwanym działaniami organów skarbowych – orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie (wyrok z 22 sierpnia 2018 r., sygn. akt I SA/Sz 378/18).

Fiskus może latami sztucznie wydłużać termin przedawnienia zobowiązań podatników

REKLAMA

Stosowanie do art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej, zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Ale fiskus ma do dyspozycji narzędzie, dzięki któremu może latami sztucznie wydłużać termin przedawnienia zobowiązań podatników. To § 6 ust. 1 tegoż artykułu, zgodnie z którym, bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu, z dniem wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, o którym podatnik został zawiadomiony, jeżeli podejrzenie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia wiąże się z niewykonaniem tego zobowiązania.

Wystarczy więc, że nawet na dzień przed upływem ww. pięcioletniego terminu organy wydadzą postanowienie o wszczęciu postępowania karnego skarbowego wobec podatnika i mu je w tym terminie doręczą. Da to organom kolejne miesiące i lata na prowadzenie weryfikacji podatnika.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przepis podatkowe sprzeczny z Konstytucją RP

Skarbówka ma jeszcze jeden bat na podatników. To art. 70 § 8 O.p., który stanowi, że nie ulegają przedawnieniu zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką lub zastawem skarbowym, z tym że po upływie terminu przedawnienia zobowiązania te mogą być egzekwowane tylko z przedmiotu hipoteki lub zastawu. Do końca 2002 r. przepis ten, niemal w identycznym brzmieniu, nosił jednostkę redakcyjną „art. 70 § 6”.

W 2013 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że jest on niezgodny z Konstytucją RP – a dokładnie z art. 64 ust. 2, czyli z zasadą równej dla wszystkich ochrony praw. Całkowicie wyłącza bowiem przedawnienie niektórych rodzajów należności podatkowych na podstawie nieuzasadnionego i arbitralnego kryterium w postaci formy zabezpieczenia tych należności podatkowych (sygn. akt SK 40/12). Choć obecnie przepis ten obowiązuje w nieco zmienionym brzmieniu jako art. 70 § 8, to jak ocenił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 4 sierpnia 2021 r. (sygn. akt III FSK 3865/21), ww. wyrok TK należy odnosić również do tego przepisu i uznać go za niegodnego z art. 64 ust. 2 Konstytucji RP.

Ograniczony dostęp do akt sprawy podatnika

W kwestii obu tych kontrowersyjnych przepisów interweniował Rzecznik Praw Obywatelskich. Zwrócił dodatkowo uwagę, że w obecnym stanie prawnym RPO ma możliwość uzyskania dostępu do akt danej sprawy postępowania podatkowego dopiero po formalnym zgłoszeniu swojego udziału w postępowaniu przed sądem administracyjnym. RPO nie może bez tego zapoznać się z aktami, bowiem organy powołują się na tajemnicę skarbową. A to utrudnia realizację ustawowych zadań Rzecznika Praw Obywatelskich w obszarze podatkowym.

RPO informował o swojej interwencji w tej sprawie w ministerstwie finansów już w 2022 roku. Jak podnosił Rzecznik, sztuczne wszczynanie przez organy postępowań karnych skarbowych jedynie w celu przerwania biegu przedawnienia zobowiązań podatkowych to praktyki stosowane przez te organy od wielu lat. Już blisko 10 lat w Trybunale Konstytucyjnym leży wniosek Rzecznika o zbadanie podstaw prawnych tych praktyk. Kolejnym problemem jest przepis art. 70 § 8 O.p. Apele RPO kolejnych kadencji o usunięcie art. 70 § 6 pkt 1 z Ordynacji podatkowej nie odnoszą skutku.

Ówczesna minister finansów zadeklarowała, że problem instrumentalnego wszczynania postępowań karnych skarbowych jedynie celem wydłużania terminu przedawnienia zobowiązań podatników jest ministerstwu znany i ma zostać rozwiązany poprzez nowelizację przepisów. Jednak zmiany zaproponowane w projekcie z 13 czerwca 2023 r. nie tylko nie naprawiły sytuacji, a wręcz ich celem było dalsze rozbudowanie i rozszerzanie instytucji przedawnienia zobowiązań podatkowych.

Są deklaracje zmian w biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego

W komunikacie z 1 lutego 2024 r. Rzecznik Praw Obywatelskich poinformował o piśmie przekazanym do nowego ministra finansów z prośbą o interwencję w tej sprawie. I tu pojawiło się światełko w tunelu. Na początku marca 2024 r. RPO otrzymał odpowiedź, w której podsekretarz stanu w MF Jarosław Neneman oświadczył, że przychyla się do postulatów Rzecznika: wyeliminowania nieprzedawnialności zobowiązań podatkowych zabezpieczonych hipoteką lub zastawem skarbowym oraz rozszerzenia zakresu dostępu RPO do akt podatkowych.

Zadeklarował, że pod rozwagę zostanie wzięta również kwestia likwidacji przesłanki zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego w związku z wszczęciem postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe. Postulaty Rzecznika mają zostać uwzględnione przy najbliższej nowelizacji Ordynacji podatkowej.

Podsumowując, do czasu uwzględnienia i wypełnienia postulatów Rzecznika droga może być niestety jeszcze daleka. Podatnikom pozostaje więc nadal szukanie ochrony w sądach, które od wielu lat w takich sprawach stają na szczęście po stronie przedsiębiorców. Oczywiście tych przedsiębiorców, którzy zdecydują się na walkę z fiskusem w sądzie. A zapewne nie wszyscy się na to odważą.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ustawa o obowiązkowym KSeF uchwalona przez Sejm. Terminy wdrożenie przesądzone

W dniu 25 lipca 2025 r. Sejm uchwalił ustawę wprowadzającą Krajowy System e-Faktur. Zgodnie z nowymi przepisami od 1 lutego 2026 r. firmy o sprzedaży przekraczającej 200 mln zł będą musiały wystawiać faktury za pośrednictwem KSeF. Mniejsze firmy ten obowiązek obejmie od 1 kwietnia 2026 r.

Błędy w wynikach matur. Kontrola NIK wykazała szereg błędów technicznych i merytorycznych

Na stronie NIK czytamy, że system sprawdzania matur nie działał jak powinien, a wyniki nie zawsze były sprawiedliwe. Wniosek dla zdających jest jeden - warto składać wniosek o wgląd do sprawdzonej pracy i weryfikację wyniku pracy maturalnej.

Ustawa o asystencji osobistej to nie luksus. To prawo. Czas, by Sejm je w końcu zagwarantował

Ustawa o asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami wciąż nie trafia do Sejmu. Polska 2050 i Lewica apelują o szybkie działania i zapowiadają własny projekt, jeśli rząd nie zareaguje do września. To test dla polityków i sprawdzian z człowieczeństwa.

Dofinansowanie do sprzętu AGD z PFRON? To możliwe, jeśli masz orzeczenie o niepełnosprawności. Sprawdź zasady 2025

Czy osoba z niepełnosprawnością może uzyskać dofinansowanie na zakup pralki, kuchenki lub lodówki? To pytanie zadaje sobie wielu wnioskodawców szukających wsparcia z PFRON w 2025 roku. Choć zasada ogólna mówi jasno: typowe AGD nie podlega dofinansowaniu, to niektóre powiaty dopuszczają wyjątki. W artykule wyjaśniamy, jakie są warunki, kto może się ubiegać o środki, jakie urządzenia można sfinansować i jak przebiega procedura krok po kroku. Sprawdź, czy Twoja pralka może zostać uznana za sprzęt specjalistyczny.

REKLAMA

W systemie kaucyjnym nie będzie wyjątków. MKiŚ: Dla zachowania szczelności systemu wszyscy sprzedawcy muszą uczestniczyć w obiegu kaucji

System kaucyjny obejmie nie tylko sklepy spożywcze, ale także apteki sprzedające napoje w opakowaniach objętych nowymi przepisami. Posłanka Gabriela Lenartowicz zwróciła się z interpelacją do Ministerstwa Klimatu i Środowiska w sprawie wyłączenia aptek i suplementów diety z tego obowiązku. Odpowiedź resortu nie pozostawia wątpliwości. Sprawdź, czego dotyczyła interpelacja i jak ją uzasadniono.

Jak optymalizować koszty zatrudnienia? [Poradnik dla pracodawców]

Poradnik dla pracodawcy "Jak optymalizować koszty zatrudnienia" zawiera najnowsze zmiany obowiązujące od 1 czerwca 2025 roku (stażyści z urzędu pracy i praktyka absolwencka). Jak wprowadzić w firmie oszczędności w zakresie kosztów pracy? Jak uzyskać środki z KFS na podnoszenie kwalifikacji pracowników?

Zeszliśmy poniżej 20 tys. urodzeń dzieci miesięcznie. Ekspert wskazuje przyczynę niskiej dzietności

Ekspert ds. demografii Mateusz Łakomy w rozmowie z PAP zwrócił uwagę na stały trend spadku urodzeń. Przyczynę upatruje w trudnościach Polek i Polaków z wchodzeniem w związki.

MOPS: świadczenie pielęgnacyjne a zasiłek pielęgnacyjny – czym się różnią te świadczenia i kto może je dostać w 2025 roku?

W świadczeniach opiekuńczych łatwo się pogubić. Z jednej strony MOPS‑y wypłacają wysokie świadczenie pielęgnacyjne osobom, które opiekują się dzieckiem z niepełnosprawnością. Z drugiej strony funkcjonuje zasiłek pielęgnacyjny, niewielka kwota dla osób niepełnosprawnych lub starszych wymagających opieki. Poniżej opisujemy aktualne zasady, kwoty i różnice między tymi świadczeniami.

REKLAMA

Oskarżony bez dowodów. Przedsiębiorca po 8 latach wygrywa z fiskusem i odzyskuje 400 tys. zł VAT!

Zwykła kontrola zamieniła jego życie w koszmar. Skarbówka oskarżyła go o udział w karuzeli VAT i zablokowała pół miliona złotych. Przez osiem lat walczył o swoje dobre imię. Teraz urzędnicy musieli przyznać: nie mieli żadnych dowodów. Poznaj historię przedsiębiorcy, który pokonał system.

Waloryzacja emerytur i rent 2026. O ile wzrosną?

Nie ma porozumienia w RDS w sprawie wysokości wskaźnika waloryzacji emerytur i rent na 2026 rok. Rada Ministrów ma 21 dni na ustalenie wskaźnika. Od czego zależy kwota corocznej waloryzacji emerytur i rent?

REKLAMA