Polski podatnik wygrywa z fiskusem: Emiracki adres bez certyfikatu wystarczy

• Problem z potwierdzeniem rezydencji podatkowej w ZEA
• Polsko-emiracka umowę ws. unikania podwójnego opodatkowania
• Argumentacja prawna dotyczące rezydencji podatkowej
• Otwarty katalog dowodów na potwierdzenie rezydencji
• Podsumowanie: Podatnik będzie mógł opodatkowywać osiągane przez siebie dochody tylko tam, gdzie je uzyska, przede wszystkim w ZEA

Polak, który wyjechał do Zjednoczonych Emiratów Arabskich do pracy z zamiarem stałego tam zamieszkiwania podlega opodatkowaniu w Polsce tylko od dochodów osiąganych na terytorium RP. Będzie tak nawet jeśli nie jest w stanie potwierdzić swojego emirackiego adresu zamieszkania tamtejszym certyfikatem rezydencji. Taką precedensową interpretację wydał Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

Problem z potwierdzeniem rezydencji podatkowej w ZEA

Dlaczego ta opinia (a dokładniej indywidualna interpretacja podatkowa) Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej jest tak wyjątkowa? Chodzi o specyficzne zasady potwierdzania adresu zamieszkania dla celów podatkowych w Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Ta destynacja kusi i przyciąga przedsiębiorców, inwestorów, influencerów, artystów, i pracowników z całego świata, niskimi podatkami i bardzo przyjaznym, liberalnym system gospodarczy. Dotyczy to również Polaków. mimo, że w praktyce niemożliwością jest uzyskanie obywatelstwa ZEA. Od tego uzależnione jest zaś uzyskanie przez Polaków potwierdzenia posiadania tamtejszej rezydencji podatkowej na mocy umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, zawartej i niedawno znowelizowanej przez oba kraje.

Jak przyznał w jednej z interpretacji Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, obywatelstwo ZEA przysługuje jedynie osobom pochodzenia arabskiego urodzonym na ich terytorium i posiada je tylko ok. 20 procent ludności. Pozostała ludność to cudzoziemcy, którzy nie mają możliwości uzyskania obywatelstwa Emiratów, bez względu na to, jak długo tam przebywają i pracują (sygn. IBPBII/1/415-908/14/ASz z 4 lutego 2015 r.).

Polsko-emiracka umowę ws. unikania podwójnego opodatkowania

Do 30 kwietnia 2014 r. art. 4 ust. 1 umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania (dalej: UPO) zawartej między rządem RP a rządem Zjednoczonych Emiratów Arabskich stanowił, że w rozumieniu tej umowy osobą mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w umawiającym się państwie może być każda osoba, która zgodnie z prawem tego państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na miejsce zamieszkania, jej miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze. Od 1 maja 2015 r. zmieniono brzmienie tego przepisu i odtąd za osobą mającą miejsce lub siedzibę w ZEA może być uznana wyłącznie osoba fizyczna, która ma miejsce zamieszkania w Emiratach i jest ich obywatelem.

Ta zmiana sprawiła, że choć polscy obywatele wyjeżdżają na stałe do ZEA, to niejasna jest ich sytuacja co do konieczności rozliczania się przed polskim fiskusem z osiąganych dochodów. Skoro cudzoziemcy, przybysze z innych państw, w tym z Polski, nie mogą uzyskać obywatelstwa ZEA, to nie mogą powoływać się przed polską administracją skarbową na polsko-emiracką umowę ws. unikania podwójnego opodatkowania, wskazując do celów opodatkowania Emiraty jako miejsce swojej siedziby lub zamieszkania.

- Postanowiliśmy to ugryźć z innej strony – wyjaśnia mec. Robert Nogacki, radca prawny z Kancelarii Prawnej Skarbiec. – Zapytaliśmy organ podatkowy, czy w obliczu praktycznej niemożliwości uzyskania obywatelstwa ZEA, nasz klient, Polak (osoba fizyczna), który od lutego 2024 r. mieszka, żyje i pracuje w Abu Dhabi i podpisał tam dwuletni kontrakt na pracę, w rzeczywistości przeniósł do Emiratów ośrodek swoich interesów życiowych, a zatem utracił polską rezydencję podatkową?

Argumentacja prawna dotyczące rezydencji podatkowej

Przepis art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie stanowi, że jeśli ktoś nie ma miejsca zamieszkania na terytorium RP, to podlega obowiązkowi podatkowemu w Polsce tylko w zakresie dochodów uzyskiwanych w Polsce. A zgodnie z art. 3 ust. 1a, za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium RP uważa się kogoś, kto posiada tu centrum interesów osobistych lub gospodarczych lub przebywa dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. Rozdzielenie spójnikiem „lub” oznacza, że wystarczy spełnienie tylko jednego z tych warunków by zakwalifikować podatnika jako podlegającego nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Ergo, niespełnianie żadnego z nich spod tego obowiązku wyłączy.

- Nasz klient wyprowadził się do Emiratów, zawarł z tamtejszym pracodawcą umowę o pracę. Do Polski zamierza wracać maksymalnie 5 razy do roku, każdorazowo na nie dłużej niż tydzień, stąd jego pobyt w kraju nie przekroczy 183 dni w roku. Nie posiada w Polsce żadnych nieruchomości. Choć ze wskazanych przyczyn nie jest w stanie uzyskać od administracji podatkowej ZEA certyfikatu rezydencji, to posiada Resident Identity Card UAE, czyli dokument będący odpowiednikiem polskiego dowodu osobistego, oraz inne dokumenty, m.in. ZAP-3 z emirackim adresem zamieszkania.

Otwarty katalog dowodów na potwierdzenie rezydencji

Z argumentacją prawników zgodził się organ podatkowy. Dyrektor KIS w wydanej 17 września 2024 r. interpretacji indywidualnej przyznał również, że polskie przepisy podatkowe przerzucają na podatnika ciężar udowodnienia swojej rezydencji podatkowej. Nie wskazują przy tym żadnego zamkniętego katalogu dopuszczalnych dowodów. A jak stanowi art. 180 § 1 Ordynacji podatkowej, jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Dyrektor KIS podzielił również stanowisko pełnomocników podatnika, że dowodami wskazującymi na miejsce zamieszkania i jednocześnie rezydencję podatkową, oprócz lub w miejsce zagranicznego certyfikatu rezydencji, mogą być także: zagraniczne zeznania podatkowe, zagraniczne potwierdzenie zameldowania, umowy o prace, umowa najmu nieruchomości lub formularz ZAP-3 z nowym adresem zamieszkania. Takimi dowodami mogą również przelewy potwierdzające fakt dokonywania regularnych opłat za media, dowody rejestracyjne pojazdów czy zawierane dla nich polisy ubezpieczeniowe.

Należy zauważyć, że DKIS w wydanej interpretacji wypowiedział się jedynie co do obowiązków Wnioskodawcy w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych wynikających z polskiej ustawy o PIT, czy o możliwości zastosowania w analizowanej sprawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, zawartej pomiędzy Polską a ZEA. Nie odniósł się zaś do w żaden sposób o uzyskania przez Polaka adresu zamieszkania dla celów podatkowych w ZEA.

„PODATKI 2025”. Komplet 11 publikacji o zmianach w podatkach

Podsumowanie: Podatnik będzie mógł opodatkowywać osiągane przez siebie dochody tylko tam, gdzie je uzyska, przede wszystkim w ZEA

Co ta dopiero co wydana interpretacja oznacza dla Polaków mieszkających w ZEA, którzy przenieśli swoje interesy i „życie” do Abu Dhabi czy innego z emiratów? – Dzięki uzyskanej interpretacji nasz klient wreszcie może spać spokojnie – komentuje mec. Nogacki. - Będzie mógł opodatkowywać osiągane przez siebie dochody tylko tam, gdzie je uzyska, przede wszystkim w ZEA. Podatek w Polsce zapłaci tylko i wyłącznie od dochodów, które osiągnie w Polsce.

Generalnie to dobra wiadomość dla Polaków będących w podobnej sytuacji jak ta opisana we interpretacji, wydanej właśnie przez DKIS dla Klienta Kancelarii Skarbiec. Trzeba mieć na względzie, że interpretacja podatkowa wydana na wniosek innej osoby zwykle nie chroni innych podatników. By taki parasol podatkowy uzyskać należy zdobyć od Dyrektora KIS rozstrzygnięcie we własnej sprawie.

Chyba, że chcemy i możemy powołać się na tzw. dominujące stanowisko DKIS. Z ordynacji podatkowej wynika, że z utrwaloną praktyką interpretacyjną mamy do czynienia wtedy gdy uda wykazać, że w danym okresie rozliczeniowym oraz w terminie 12 miesięcy przed rozpoczęciem tego okresu dominujące było wydawane tożsamych interpretacji dla takich samych stanów faktycznych lub w odniesieniu do takich samych zdarzeń przyszłych oraz w takim samym stanie prawnym.