Przełomowy dla spadkobierców wyrok WSA: nie zapłacą już 19% podatku od natychmiastowej sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze spadku, jeżeli spełnią ten warunek

REKLAMA
REKLAMA
Od sprzedaży przed upływem 5 lat, nieruchomości nabytej w drodze spadku (jeżeli przychodu uzyskanego z takiej transakcji nie przeznaczy się w całości na własne cele mieszkaniowe) trzeba zapłacić podatek dochodowy i to niemały, bo wynoszący aż 19% osiągniętego dochodu. „Kluczem” do uniknięcia ww. podatku jest zatem (jeżeli przychodu nie przeznacza się na zakup własnego domu czy mieszkania) upływ ww. 5-letniego okresu. Na sposób jego obliczania, ma wpływ najnowszy, przełomowy wyrok WSA w Rzeszowie, który wielu spadkobiercom pozwoli na uniknięcie kosztownego podatku.
- Sprzedaż nieruchomości trzeba rozliczyć z urzędem skarbowym – kiedy z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości (w tym m.in. nabytej w drodze spadku), trzeba zapłacić podatek dochodowy?
- W sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze spadku – okres 5-letni, którego upływ zwalnia od podatku, liczony jest nieco inaczej
- Z podatku zwolni również przeznaczenie przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze spadku, na własne cele mieszkaniowe
- Sprzedaż nieruchomości trzeba rozliczyć z urzędem skarbowym – jakie są zasady opodatkowania odpłatnego zbycia nieruchomości (w tym m.in. nabytej w drodze spadku)?
- Sprzedaż nieruchomości trzeba rozliczyć z urzędem skarbowym – jakie zaznanie należy złożyć w celu rozliczenia dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości (w tym m.in. nabytej w drodze spadku)?
- Wyrok WSA przełomowy dla spadkobierców: nie zapłacą już 19% podatku od natychmiastowej sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze spadku, jeżeli spełnią ten warunek
Sprzedaż nieruchomości trzeba rozliczyć z urzędem skarbowym – kiedy z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości (w tym m.in. nabytej w drodze spadku), trzeba zapłacić podatek dochodowy?
W przypadku odpłatnego zbycia:
REKLAMA
REKLAMA
- nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości,
- spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
- prawa wieczystego użytkowania gruntów,
przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie (m.in. w drodze spadku) lub wybudowanie ww. nieruchomości lub praw i zbycie to nie nastąpiło w wykonaniu działalności gospodarczej – podlega się z tego tytułu opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
W sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze spadku – okres 5-letni, którego upływ zwalnia od podatku, liczony jest nieco inaczej
W przypadku, gdy sprzedana nieruchomość została nabyta w drodze spadku – do okresu 5 lat (licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości w drodze spadku) wliczany jest nie tylko okres posiadania tej nieruchomości przez spadkobiercę, ale również okres jej posiadania przez spadkodawcę (czyli – zmarłego). Wynika to z dodanego do ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, w 2018 r. – art. 10 ust. 5. Okres 5 lat należy zatem, w takim przypadku, liczyć nie od końca roku kalendarzowego, w którym spadkobierca nabył (wybudował) tę nieruchomość, a – od końca roku kalendarzowego, w którym spadkodawca (zmarły) nabył (lub wybudował) tę nieruchomość.
Spadkodawca w lutym 2015 roku kupił mieszkanie. W czerwcu 2020 roku zmarł. Jeżeli jako spadkobierca sprzedałeś tę nieruchomość w 2024 roku, to nie zapłacisz podatku (i nie składasz do urzędu skarbowego zeznania podatkowego PIT-39).
Z podatku zwolni również przeznaczenie przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze spadku, na własne cele mieszkaniowe
Jeżeli sprzedaż nieruchomości nabytej w drodze spadku, nastąpi przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym spadkodawca nabył (lub wybudował) nieruchomość – podatku PIT nie zapłaci się również w sytuacji, w której przychód uzyskany z ww. odpłatnego zbycia nieruchomości, zostanie przeznaczony na własne cele mieszkaniowe.
REKLAMA
Skorzystanie z ww. zwolnienia wymaga jednak spełnienia następującego warunku:
- wydatki na własne cele mieszkaniowe muszą zostać poniesione nie później niż w terminie 3 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym dokonano zbycia nieruchomości.
Podatku PIT z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości nabytej w drodze spadku, przed upływem ww. 5-letniego okresu, nie zapłaci się zatem wcale, jeżeli całość uzyskanych przychodów zostanie przeznaczona na własne cele mieszkaniowe i zostaną spełnione ww. warunki. W innym przypadku – trzeba będzie zapłacić podatek w wysokości 19% od podstawy opodatkowania (tj. dochodu ze sprzedaży nieruchomości pomniejszonego o dochód zwolniony).
W celu rozliczenia dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości dokonanego przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości przez spadkodawcę – należy złożyć zeznanie podatkowe PIT-39.
Sprzedaż nieruchomości trzeba rozliczyć z urzędem skarbowym – jakie są zasady opodatkowania odpłatnego zbycia nieruchomości (w tym m.in. nabytej w drodze spadku)?
Jeżeli dokona się zbycia nieruchomości nabytej w drodze spadku przed upływem 5-letniego okresu (licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nieruchomość tę nabył lub wybudował spadkodawca) i dochodu z ww. sprzedaży (w ciągu 3 lat) nie przeznaczy się na własne cele mieszkaniowe – trzeba będzie zapłacić podatek PIT.
Podatek PIT obliczany jest wówczas od uzyskanego dochodu, osiągniętego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych (spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, prawa wieczystego użytkowania gruntów).
Podstawą obliczenia podatku jest dochód, będący różnicą pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych a kosztami uzyskania przychodów, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.
Dochód oblicza się według wzoru:
Dochód = (przychód – koszty uzyskania przychodów) + odpisy amortyzacyjne
Podatek wynosi 19% osiągniętego dochodu.
Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych jest cena określona w umowie z kupującym, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia (np. opłaty notarialne, koszty pośrednictwa). Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, to urząd skarbowy może określić przychód uwzględniając wartość rynkową. W takiej sytuacji, do obliczenia podatku, bierze się pod uwagę przychód określony przez urząd, a nie ten wskazany w umowie.
Do kosztów uzyskania przychodów zalicza się udokumentowane wydatki, które poniosło się na nabycie lub wybudowanie nieruchomości lub praw majątkowych (np. prawa wieczystego użytkowania gruntu).
Jeżeli zbywaną nieruchomość lub prawo majątkowe nabyło się w drodze spadku – kosztem uzyskania przychodów jest kwota zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej nieruchomości (prawa majątkowego) przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.
Obliczenie, jaką część zapłaconego podatku od spadków i darowizn można zaliczyć do kosztów:
- Wartość wszystkich rzeczy i praw majątkowych przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn: 400 000 zł
- Wartość zbywanej nieruchomości przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn: 100 000 zł
- Udział wartości zbywanej nieruchomości w łącznej wartości przyjętego spadku: (100 000 zł / 400 000 zł) x 100% = 25%
- Zapłacony podatek od spadków i darowizn: 46 000 zł
- Część zapłaconego podatku, która może być zaliczona do kosztów: 46 000 × 25% = 11 500 zł.
Do kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości (praw majątkowych) nabytych w drodze spadku zalicza się również udokumentowane koszty nabycia lub wytworzenia poniesione przez spadkodawcę oraz przypadające na spadkobiercę ciężary spadkowe, w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub zbywanego prawa odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych nabytych przez spadkobiercę.
Ciężary spadkowe to:
- spłacone przez spadkobiercę długi spadkowe,
- zaspokojone roszczenia o zachowek,
- wykonane zapisy zwykłe i polecenia
– również w przypadku, gdy spłaciło się długi spadkowe, zaspokoiło roszczenia o zachowek lub wykonało zapisy zwykłe i polecenia po dokonaniu odpłatnego zbycia tej nieruchomości lub tego prawa.
Obliczenie, jaką część spłaconych długów spadkowych możesz zaliczyć do kosztów:
Spadkobierca nabył spadek o wartości 600 000 zł. Do spadku weszły dwie nieruchomości A i B. Nieruchomość A obciążona była kredytem hipotecznym (ciężar spadkowy). Spadkobierca musi spłacić 120 000 zł i dlatego sprzedaje nieruchomość B o wartości 300 000 zł.
- Łączna wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych w spadku: 600 000 zł
- Wartość zbywanej nieruchomości: 300 000 zł
- Udział wartości zbywanej nieruchomości w łącznej wartości przyjętego spadku: (300 000 zł / 600 000 zł) x 100% = 50%
- Ciężar spadkowy: 120 000 zł
- Część ciężaru spadkowego, która może być zaliczona do kosztów: 120 000 × 50% = 60 000 zł.
Ponadto do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość nieruchomości i praw majątkowych poniesione przez spadkobiercę w czasie ich posiadania. Dotyczy to nieruchomości i praw majątkowych nabytych odpłatnie, jak i nieodpłatnie.
Sprzedaż nieruchomości trzeba rozliczyć z urzędem skarbowym – jakie zaznanie należy złożyć w celu rozliczenia dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości (w tym m.in. nabytej w drodze spadku)?
W celu rozliczenia dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości nabytej w drodze spadku, dokonanego przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości przez spadkodawcę – należy złożyć zeznanie podatkowe PIT-39.
Zeznanie to, należy złożyć do urzędu skarbowego w formie:
- papierowej lub
- elektronicznej (poprzez e-Deklaracje),
w terminie od 15 lutego do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, w którym nastąpiło zbycie nieruchomości.
Wyrok WSA przełomowy dla spadkobierców: nie zapłacą już 19% podatku od natychmiastowej sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze spadku, jeżeli spełnią ten warunek
W dniu 4 września 2025 r., WSA w Rzeszowie wydał wyrok (o sygn. akt I SA/Rz 224/25), dzięki któremu (choć jest to orzeczenie wydane w indywidualnej sprawie) wiele spadkobierców (stosując przez analogię rozumowanie przyjęte przez sąd administracyjny) – będzie mogło uniknąć konieczności zapłaty 19% podatku dochodowego od odpłatnego zbycia „od ręki” (a nie po upływie 5-lat posiadania) nieruchomości nabytej w drodze spadku, jeżeli uzyskanego z takiej transakcji przychodu nie przeznaczają na własne cele mieszkaniowe.
Przedmiotem rozważań WSA w sprawie, w której zapadła ww. wyrok było to, czy – sprzedaż nieruchomości nabytych w drodze spadku przez spadkobierczynię, przed upływem 5 lat od nabycia przez bezpośredniego spadkodawcę (tj. jej ojca) – stanowi źródło przychodu podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT). Istotą, było ustalenie momentu nabycia nieruchomości, dla celów liczenia 5-letniego okresu zwolnienia od opodatkowania przy zbyciu, w kontekście zmian wprowadzonych ustawą z 2018 r. (tj. ustawą z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, która wprowadziła do porządku prawnego normę art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
WSA w Rzeszowie uznał, że 5-letni okres, po którym sprzedaż nieruchomości nabytej w spadku nie podlega opodatkowaniu, należy liczyć od momentu nabycia nieruchomości przez pierwszego spadkodawcę, nie zaś od nabycia jej przez ostatniego spadkodawcę. Sąd oparł się na wykładni celowościowej wspomnianego powyżej art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (zgodnie z którym – w przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, okres, o którym mowa w tym przepisie [tj. 5-letni okres], liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę), podkreślając konieczność pełniejszej realizacji sukcesji praw spadkodawców oraz zgodność z celem nowelizacji z 2018 r. W efekcie, Sąd uznał, że sprzedaż nieruchomości przez skarżącą nie powinna być źródłem opodatkowanego przychodu, gdyż 5-letni okres winien być liczony od pierwotnego nabycia nieruchomości przez dziadków spadkobierczyni (a nie przez jej ojca), co wyklucza powstanie obowiązku podatkowego.
WSA w Rzeszowie, w ww. wyroku (z dnia 4 września 2025 r., sygn. akt I SA/Rz 224/25), przyjął zatem, że do 5-letniego okresu, po upływie którego sprzedaż nieruchomości nabytej w drodze spadku nie podlega opodatkowaniu – wliczany jest nie tylko okres posiadania ww. nieruchomości przez bezpośredniego spadkodawcę, ale również przez wcześniejszych spadkodawców. Jeżeli zatem, jakaś nieruchomość jest „w rodzinie” od wielu lat i jest przekazywana z pokolenia na pokolenie w drodze dziedziczenia – ww. 5-letni okres, od upływu którego uzależnione jest niepodleganie obowiązkowi podatkowemu – w ocenie sądu – obejmuje cały okres, w którym taka nieruchomość „pozostaje” w rodzinie, a nie wyłącznie okres, w którym była ona w posiadaniu spadkobiercy i jego bezpośredniego spadkodawcy.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2025 r., poz. 163 z późn. zm.)
- Wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 4 września 2025 r., sygn. akt I SA/Rz 224/25
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
REKLAMA