Spadek

Jak nie przysporzyć bliskim finansowych kłopotów po własnej śmierci? Niektórzy już za życia wykazują się dużą zapobiegliwością. Nie tylko stawiają sobie nagrobki, ale także wydają dyspozycje dotyczące bankowego konta, dzięki czemu, bez postępowania spadkowego, rodzina zyskuje szybki dostęp do dużej sumy pieniędzy. Nie wszyscy o takiej możliwości wiedzą. Jak to zrobić?

Każdy kto w 2024 roku dokonał odpłatnego zbycia nieruchomości przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego w którym nabył nieruchomość (dotyczy to także przypadków nabycia nieruchomości w drodze spadku) – podlega z tego tytułu opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Do 30 kwietnia należy złożyć PIT-39. Istnieją jednak przesłanki pozwalające uniknąć zapłaty podatku.

Pół miliona seniorów w Polsce nie ma spadkobierców, co oznacza, że ich majątek może trafić do gminy lub Skarbu Państwa. Jak temu zapobiec? Testament, darowizna czy umowa o dożywocie to rozwiązania, które pozwalają samodzielnie zdecydować o losach dorobku życia. Sprawdź, jakie masz opcje.

Testament notarialny to najbezpieczniejsza forma wyrażenia ostatniej woli, która zapewnia pełną zgodność z prawem i trudność w jej podważeniu. Sporządzając testament przed notariuszem, masz gwarancję, że Twoje decyzje dotyczące majątku zostaną zrealizowane zgodnie z Twoimi życzeniami, bez ryzyka błędów lub manipulacji. Sprawdź, dlaczego warto wybrać tę formę testamentu.

Można uniknąć podatku od spadku w najbliższej rodzinie i to nawet bez ograniczenia kwotowego – aby skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania w tym zakresie, trzeba jednak dopełnić ściśle określonych wymogów formalnych względem fiskusa. Uchybienie w zakresie terminu dokonania stosowanego zgłoszenia do urzędu skarbowego – skutkować będzie nie tylko koniecznością zapłaty podatku wraz z odsetkami, ale może również wiązać się z dotkliwą sankcją karnoskarbową.

W praktyce dość często zdarza się, że spadkobiercy osób, które zmarły kilka, kilkanaście a nawet kilkadziesiąt lat temu nie złożyli zeznania podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Kiedy następuje przedawnienie zobowiązania podatkowego w przypadku spadku niezgłoszonego do opodatkowania? Czy jeżeli spadkobierca później uzyska (przed sądem lub notariuszem) stwierdzenie nabycia spadku, to musi składać deklarację podatkową? Jak orzekają w takich sprawach sądy? Zdaniem NSA właściwy jest w takich przypadkach 3-letni termin przedawnienia, bo przy odnowieniu obowiązku podatkowego na podstawie art. 6 ust. 4 u.p.s.d. (przy sądowym stwierdzeniu nabycia spadku, albo notarialnym akcie poświadczenia dziedziczenia) podatnik nie ma obowiązku składania zeznania podatkowego.

„W ciągu ostatnich miesięcy wiele podróżowałem i nie miałem wiedzy o toczącym się postępowaniu spadkowym. Niedawno dowiedziałem się, iż przyjąłem zadłużony spadek. Co to oznacza? Czy mogę jakoś się z tego wycofać?”– pyta Czytelnik.

W polskim systemie prawnym małoletni nie mają zdolności do czynności prawnych. Nabywają ją z momentem ukończenia 18 roku życia, a co za tym idzie, po śmierci rodziców nie mogą jeszcze samodzielnie zarządzać odziedziczonym przez nich majątkiem. Co zatem dzieje się z majątkiem w takiej sytuacji?

„Na jakiej podstawie można pozbawić spadku osobę, która nie opiekowała się rodzicem? Czy przepisy w tym zakresie się zmieniły?” – pyta Czytelnik.

Są trudności w skorzystaniu ze zwolnienia z podatku od spadków po śmierci najbliższych. Podatnicy wskazują na brak informacji o 6-miesięcznym terminie na zgłoszenie nabycia spadku na formularzu SD-Z2. Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do ministra finansów o wprowadzenie obowiązku pouczania o tych warunkach przez sądy i notariuszy, aby zapobiec przypadkom, gdy niewiedza prowadzi do utraty prawa do ulgi.

Co trzeba zrobić po nabyciu spadku? Jak ustalić majątek zmarłego? Co wchodzi w skład spadku? Te pytania często zadają sobie osoby, które coś odziedziczyły, ale nie do końca wiedzą, co to jest właśnie to “coś”. Warto wiedzieć, że nabycie spadku wiąże się z różnymi konsekwencjami prawnymi i podatkowymi.

Jak wygląda dziedziczenie długów podatnika w świetle przepisów prawa? Jaki jest zakres odpowiedzialności spadkobiercy za zobowiązania podatkowe spadkodawcy? Jaki jest termin płatności przez spadkobiercę zobowiązań wynikających z decyzji o zakresie jego odpowiedzialności?

Przepisy prawa przewidują takie sytuacje, że możemy częścią zgromadzonego majątku rozrządzić w inny sposób aniżeli przez testament. Ta część majątku nie wejdzie wówczas do spadku. Przykładem takiej regulacji jest dyspozycja wkładem na wypadek śmierci, a zasady korzystania z tej instytucji znajdują przede wszystkim w ustawie Prawo bankowe. 

Czy zawsze rodzic potrzebuje zgody sądu na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego? Jakie są najważniejsze terminy i formalności? Co z odrzuceniem spadku w imieniu dziecka u notariusza? Odpowiadamy na najważniejsze pytania.

Wiele osób zastanawia się jaka jest kolejność dziedziczenia i czy przepisy w tym zakresie uległy zmianie. Kto może otrzymać spadek na podstawie ustawy? Odpowiadamy!

Do spadku należą także zobowiązania nie zaciągnięte przez spadkodawcę. Są to między innymi koszty pogrzebu w zakresie, w jakim odpowiada on miejscowym zwyczajom, wydatki związane z wykupieniem miejsca pochówku na cmentarzu, koszty trumny lub urny, urządzenia ceremonii pogrzebowej i stypy. 

Krajowa Informacja Skarbowa w swojej interpretacji wyjaśniła, że pasierbica jest uprawniona do skorzystania ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, w związku z nabyciem spadku po ojczymie.

Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) wydała interpretację, w której potwierdziła, że sprzedaż samochodu nabytego z majątku wspólnego po śmierci małżonka nie stanowi źródła przychodu i nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, z uwagi na to, że odpłatne zbycie nastąpi po upływie okresu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Testament ustny to szczególna forma testamentu. Żeby sporządzić testament tego rodzaju spadkodawca oświadcza swoją ostatnią wolę ustnie w obecności świadków. Przepisy Kodeksu cywilnego określają, kto może być świadkiem testamentu ustnego.

Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) w swojej interpretacji wyjaśniła, że sprzedaż mieszkania otrzymanego w spadku, dokonana po upływie pięciu lat od końca roku kalendarzowego, w którym spadkodawca nabył nieruchomość, nie podlega opodatkowaniu.

Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) uznała, że sprzedaż lokalu, traktowana jako nakłady na wybudowanie budynku, powinna być uwzględniona w zeznaniu podatkowym, ponieważ nakłady są integralną częścią nieruchomości i nie mogą być traktowane jako koszty uzyskania przychodów przy sprzedaży.

W odstępie kilkunastu lat ten sam sąd wydał dwa prawomocne postanowienia o nabyciu spadku po tej samej osobie. Odmiennie uregulował jednak kwestie dziedziczenia. Pierwsze postanowienie stwierdziło nabycie spadku w całości przez żonę spadkodawcy na podstawie testamentu, drugie zaś – nabycie spadku z mocy ustawy przez syna, córkę i żonę zmarłego. Skargę nadzwyczajną w tej sprawie złożył Rzecznik Praw Obywatelskich.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) stwierdził, że poprzez zawarcie umowy, rozszerzającej wspólność majątkową małżonków, nie powstaje przychód dla podatnika. Mowa tu o sytuacji, w której jeden z małżonków nabył nieruchomość drogą dziedziczenia, a następnie darował ją do majątku wspólnego. Przy sprzedaży tej nieruchomości, brak będzie opodatkowania PIT, jeśli upłynęło co najmniej 5 lat od dnia nabycia nieruchomości przez spadkodawcę.

Niegodność dziedziczenia to jedna z instytucji prawa spadkowego. Polega ona na wyłączeniu od dziedziczenia określonych osób, które działały na szkodę spadkodawcy i spadkobierców. Kiedy można zostać uznanym za niegodnego dziedziczenia?

Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) uznała, że kurator spadku, odpowiedzialny za sprzedaż rzeczy wchodzących w skład spadku, nie staje się podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) z tytułu dokonanej sprzedaży.