Zgniatać butelki czy nie? System kaucyjny 2025 – fakty, mity i ważne zasady

• MIT 1: Zgniecioną butelkę lub puszkę można oddać
• MIT 2: Paragon jest wymagany przy zwrocie
• MIT 3: Każda butelka PET lub puszka to zwrot pieniędzy
• MIT 4: Kaucja tylko w formie bonu
• FAKT 1: System kaucyjny ma działać prosto, ale wymaga uważności
• FAKT 2: Zwroty możesz realizować w różnych punktach, nie tylko tam, gdzie kupiłeś napój
• FAKT 3: Butelki szklane wielokrotnego użytku wrócą, ale nie od razu
• Podsumowanie: co warto zapamiętać?

MIT 1: Zgniecioną butelkę lub puszkę można oddać

Nieprawda. Choć przez lata byliśmy przyzwyczajeni do zgniatania butelek, w systemie kaucyjnym 2025 to duży błąd. Puste opakowanie musi zachować swój kształt, a jego kod kreskowy i etykieta muszą być czytelne.

Dlaczego? Zarówno automaty (tzw. butelkomaty), jak i sprzedawcy w sklepach muszą zeskanować kod, który potwierdzi, że dana butelka pochodzi z systemu i kwalifikuje się do zwrotu. Zgnieciona butelka to brak możliwości odczytu i niestety utrata kaucji.

MIT 2: Paragon jest wymagany przy zwrocie

Nie musisz niczego udowadniać. Zwrot nie wymaga paragonu, wystarczy, że opakowanie ma znak systemu kaucyjnego i spełnia wymagania. Oznacza to pełną swobodę. Butelkę kupioną w małym sklepie możesz oddać w markecie, automacie lub dowolnym innym punkcie.

Paragon nie będzie sprawdzany, ponieważ nie ma znaczenia, gdzie dokonano zakupu, liczy się jedynie obecność opakowania w systemie.

MIT 3: Każda butelka PET lub puszka to zwrot pieniędzy

To poważne nieporozumienie. W sprzedaży będą równolegle występować dwa typy opakowań: objęte systemem kaucyjnym (z widocznym oznaczeniem i wartością kaucji) oraz te zwykłe, niewchodzące do systemu.

Jeśli opakowanie nie ma symbolu systemu (np. logotypu operatora kaucyjnego lub konkretnej informacji o wysokości kaucji), nie zostanie przyjęte, nawet jeśli wygląda identycznie jak inne. W skrócie – patrz na etykietę, nie na kształt.

MIT 4: Kaucja tylko w formie bonu

Niektórzy obawiają się, że sklepy będą wypłacać kaucję wyłącznie w postaci vouchera na zakupy, co zmusi klientów do dodatkowych wydatków. To mit. Zgodnie z przepisami, klient ma prawo żądać wypłaty kaucji w gotówce, a jeśli sklep lub automat jej nie oferuje, musi zaproponować przelew bankowy.

Bon może być jedną z opcji, ale nigdy nie jedyną. Jeśli kasjer odmówi wypłaty gotówki, działa niezgodnie z prawem.

FAKT 1: System kaucyjny ma działać prosto, ale wymaga uważności

Nowe przepisy są korzystne. Zachęcają do recyklingu i zwrotu opakowań, ale opierają się na kilku technicznych warunkach. Jeśli ich nie spełnisz, Twoje 50 gr lub 1 zł może przepaść.

Najważniejsze zasady:

• Nie zgniataj butelek i puszek.
• Nie zrywaj etykiet ani kodów kreskowych.
• Oddawaj tylko opakowania z oznaczeniem systemu kaucyjnego.
• Żądaj gotówki, jeśli nie chcesz bonu.

FAKT 2: Zwroty możesz realizować w różnych punktach, nie tylko tam, gdzie kupiłeś napój

Nowy system daje dużą elastyczność, opakowanie z kaucją kupione w sklepie osiedlowym możesz oddać w supermarkecie, automacie (butelkomacie) lub specjalnym punkcie zbiórki. Nie musisz trzymać paragonu ani pamiętać, gdzie zrobiłeś zakupy.

FAKT 3: Butelki szklane wielokrotnego użytku wrócą, ale nie od razu

Choć już od 1 października system obejmie również szklane butelki, wiele sklepów dopiero przygotowuje się na ich przyjmowanie. Obowiązek odbioru szkła obejmie placówki od 2026 rok, do tego czasu mogą przyjmować je dobrowolnie.

Podsumowanie: co warto zapamiętać?

Wprowadzenie systemu kaucyjnego to krok ku czystszej Polsce – i spory test dla nas wszystkich. Jeśli chcesz odzyskać swoje pieniądze i przy okazji zrobić coś dobrego dla środowiska, oddawaj tylko pełnowartościowe opakowania z oznaczeniem systemu.

Zgniatanie zostaw na później, po wypłacie kaucji.

Zobacz też:
System kaucyjny 2025 – co się zmieni, ile dostaniesz i gdzie oddać butelki?