Prawo karne - kodeks karny, oskarżony przed sądem, świadek, ofiara przestępstwa

W czwartek (27 listopada 2014 roku) weszły w życie przepisy dotyczące rozszerzenia katalogu podmiotów uprawnionych do wniesienia do Sądu Najwyższego kasacji karnej. Tzw. nadzwyczajną kasację karną będzie mógł wnieść także minister sprawiedliwości.

Rozszerzenie katalogu podmiotów uprawnionych do złożenia kasacji nadzwyczajnej w prawach karnych to główny postulat przygotowanego przez Prawo i Sprawiedliwość projektu nowelizacji kodeksu postępowania karnego. Uprawnienie do wniesienia nadzwyczajnej kasacji karnej ma przysługiwać także ministrowi sprawiedliwości.

Przepisy procedury karnej ustanawiają szereg ograniczeń dotyczących możliwości wniesienia kasacji. Związane są one z udziałem strony w postępowaniu sądowym, rodzajem wydanego wyroku sądowego, a także wymogami formalnymi, które muszą być spełnione, aby kasacja była skutecznie wniesiona.

Kasacja jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia, który przysługuje stronom od prawomocnego wyroku sądu drugiej instancji do Sądu Najwyższego. Mogą ją wnieść podmioty wskazane w art. 521 Kodeksu postępowania karnego od każdego prawomocnego orzeczenia sądowego.

Kasacja nadzwyczajna to kasacja wnoszona na podstawie przepisu art. 521 Kodeksu postępowania karnego. Kasację nadzwyczajną może wnieść Rzecznik Praw Obywatelskich, Prokurator Generalny oraz Naczelny Prokurator Wojskowy. Kasację nadzwyczajną uprawnione podmioty mogą wnieść zarówno z własnej inicjatywy, jak i na wniosek stron.

Wznowienie postępowania karnego jest drugim (obok kasacji) nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia prawomocnego orzeczenia kończącego postępowanie. Co do zasady wznowienie postępowania następuje na wniosek strony, ale ustawa przewiduje możliwość podjęcia postępowania również z urzędu.

Kasacja jako nadzwyczajny środek zaskarżenia nie może być traktowana jako środek uruchamiający „trzecią instancję” sądową. Kasacja to środek o charakterze wyjątkowym. Kasacja może być wniesiona tylko z powodu uchybień wymienionych w art. 439 Kodeksu postępowania karnego lub innego rażącego naruszenia prawa, jeśli mogło mieć istotny wpływ na treść orzeczenia.

Rozpoznanie wniosku o wznowienie postępowania następuje co do zasady w sądzie wyższej instancji nad tym, który orzekał jako ostatni w sprawie. Należy wskazać, iż aby wniosek taki był przyjęty musi on spełniać określone wymogi formalne. Rozpatrzenie wniosku następuje co do zasady na posiedzeniu niejawnym.

Zakończone postępowanie karne można wznowić. Nie jest zatem tak, że niewinna osoba skazana przez sąd nie ma żadnych szans oczyszczenie z zarzutów.

Kasacja jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżania orzeczeń sądowych, co oznacza, że przysługuje jedynie od orzeczeń prawomocnych.

Nadzwyczajne środki zaskarżenia

Kasacja ministra sprawiedliwości

Nadzwyczajna kasacja karna

Kiedy nie możemy wnieść kasacji?

Procedura wniesienia kasacji

Czym charakteryzuje się kasacja nadzwyczajna?

Wznowienie postępowania – ogólna charakterystyka

Kiedy można wnieść kasację?

Kto rozpoznaje wniosek o wznowienie postępowania?

Kiedy można wznowić postępowanie?

Kiedy można wnieść kasację od wyroku w sprawie karnej?