Im dłuższy staż pracowniczy, tym łatwiej o świadczenie

Możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę dotyczy ubezpieczonych urodzonych przed 1 stycznia 1949 r., którzy nie osiągnęli wieku emerytalnego wynoszącego 60 lat – kobieta i 65 lat – mężczyzna. Warunki wymagane od kobiety to osiągnięcie wieku 55 lat i udowodnienie co najmniej 30-letniego okresu składkowego i nieskładkowego. Jeżeli kobieta została uznana za całkowicie niezdolną do pracy (nie wymaga się, aby była uprawniona do renty), musi udowodnić co najmniej 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Z kolei mężczyzna uzyska wcześniejszą emeryturę po osiągnięciu 60 lat, jeżeli ma co najmniej 25-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy. Od osób występujących o taką emeryturę wymaga się także, by:

• ostatnio przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę były pracownikami oraz

• w okresie ostatnich 24 miesięcy podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym pozostawały w stosunku pracy co najmniej przez 6 miesięcy.

Spełnienie drugiego warunku nie jest wymagane od tych ubezpieczonych, którzy w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę są uprawnieni do renty z tytułu niezdolności do pracy. W szczególnej sytuacji są również ubezpieczeni, którzy przez cały wymagany okres do uzyskania emerytury podlegali ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pozostawania w stosunku pracy – nie wymaga się od nich spełnienia zarówno pierwszego, jak i drugiego warunku.

WARTO WIEDZIEĆ

Z wcześniejszej emerytury pracowniczej mogą także skorzystać osoby, które urodziły się po 31 grudnia 1948 r., a przed 1 stycznia 1969 r., pod warunkiem że:

• nie przystąpiły do otwartego funduszu emerytalnego,

• warunki do uzyskania emerytury wymienione wyżej spełnią do 31 grudnia 2006 r.,

• nastąpi rozwiązanie stosunku pracy – w przypadku ubezpieczonych będących pracownikami.

Osoba, która udowodniła wymagany okres składkowy i nieskładkowy, ale w jego skład wchodzą nie tylko okresy zatrudnienia na podstawie stosunku pracy, ale także okresy innej działalności objętej ubezpieczeniem społecznym (np. wykonywania działalności gospodarczej) i okresy nieskładkowe (np. okres nauki w szkole wyższej), oraz nie ma prawa do renty, nabędzie prawo do wcześniejszej emerytury, pod warunkiem że ostatnio przed zgłoszeniem wniosku była pracownikiem, a ponadto w okresie ostatnich 24 miesięcy podlegania ubezpieczeniom społecznym pozostawała w stosunku pracy przez co najmniej 6 miesięcy.

Przy ocenie, czy spełniony jest warunek, że wnioskodawca ostatnio przed zgłoszeniem wniosku był pracownikiem, brany jest pod uwagę ostatni rodzaj pracy zarobkowej, z tytułu której podlegał ubezpieczeniom społecznym. Zatem w dniu zgłoszenia wniosku o wcześniejszą emeryturę osoba zainteresowana nie musi być pracownikiem, a bezpośrednio przed jego zgłoszeniem może pobierać np. zasiłek dla bezrobotnych, zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne, rentę rodzinną (o ile w okresie ich pobierania uprawniony nie podlegał ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu niż ubezpieczenie pracownicze), czy też po prostu nie pracować zarobkowo. Istotne jest, aby ostatnim tytułem ubezpieczenia osoby występującej z wnioskiem o emeryturę (w tym także ubezpieczenia, jakiemu podlegała przed przejściem na zasiłek dla bezrobotnych, zasiłek czy świadczenie przedemerytalne lub przed ustaleniem prawa do renty rodzinnej) była umowa o pracę oraz by osoba ta miała co najmniej 6-miesięczny okres ubezpieczenia z tytułu zatrudnienia, przypadający w okresie ostatnich 24 miesięcy ubezpieczenia.

Omawiana emerytura nie przysługuje natomiast ubezpieczonemu, który zgłosi wniosek o emeryturę po rozwiązaniu stosunku pracy, jeżeli w okresie między ustaniem zatrudnienia a zgłoszeniem wniosku o emeryturę podlegał ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu.

PRZYKŁAD

Łagodniejsze warunki są stawiane osobom, które w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę są uprawnione do renty z tytułu niezdolności do pracy. Od tych osób nie wymaga się spełnienia warunku pozostawania w stosunku pracy przez co najmniej 6 miesięcy w okresie ostatnich 24 miesięcy ubezpieczenia. Tak więc osoba, która przechodzi z renty na emeryturę, może się legitymować jakimkolwiek okresem ubezpieczenia pracowniczego, ale ubezpieczenie to musi być ostatnim ubezpieczeniem, jakiemu podlegała. Jeżeli w okresie, w którym ubezpieczony był uprawniony do renty z tytułu niezdolności do pracy, wykonywał działalność inną niż zatrudnienie w ramach stosunku pracy i z tytułu wykonywania tej działalności podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym – należy uznać, że nie został spełniony warunek pozostawania ostatnio pracownikiem, a tym samym nie przysługuje prawo do wcześniejszej emerytury.

Szczególne zasady dotyczą osób, które przez większą część życia pracowały na podstawie umowy o pracę, a tylko ostatnio na podstawie innej umowy lub prowadziły działalność gospodarczą. Przed zmianą przepisów (zaczęły obowiązywać od 1 lipca 2004 r.) osoby, które przed zgłoszeniem wniosku nie były pracownikami, nie miały możliwości nabycia prawa do omawianej wcześniejszej emerytury. Obecnie takie osoby uzyskają prawo do wcześniejszej emerytury pracowniczej, jeżeli przez cały okres wymagany do jej przyznania (30 albo 20 lat – kobieta, 25 – lat mężczyzna) pozostawały w stosunku pracy. Oznacza to, że od tych osób nie wymaga się spełnienia warunku pozostawania ostatnio w stosunku pracy oraz w okresie ostatnich 24 miesięcy ubezpieczenia przez 6 miesięcy.

PRZYKŁAD

Elżbieta Kos