REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Łatwiej o odszkodowania za lokale zabrane dekretem Bieruta

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
 Bąkowski Kancelaria Radcowska
Kancelaria świadczy zarówno stałą obsługę prawną, doradztwo i obsługę określonych projektów czy transakcji o charakterze jednorazowym.
Nieruchomości - dekret Bieruta /Fot. Fotolia
Nieruchomości - dekret Bieruta /Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 21 sierpnia 2014 r. (sygn. akt III CZP 49/14) zajął korzystne dla dawnych właścicieli stanowisko, uznając że jeżeli stwierdzono nieważność decyzji administracyjnej odmawiającej przyznania byłemu właścicielowi nieruchomości prawa własności czasowej, źródłem poniesionej przez niego (jego następców prawnych) szkody może być także wydana z naruszeniem prawa decyzja zezwalająca na sprzedaż lokali w budynku położonym na tej nieruchomości.

W celu umożliwienia racjonalnego przeprowadzenia odbudowy m.st. Warszawy, w szczególności zaś szybkiego dysponowania terenami i właściwego ich wykorzystania, wszelkie grunty na obszarze m.st. Warszawy, na podstawie dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy przeszły z dniem wejścia w życie tego dekretu na własność m.st. Warszawy.

REKLAMA

REKLAMA

W okresie kilkudziesięciu lat, w ciągu których rozpatrywane były wnioski o przyznanie prawa użytkowania wieczystego dawni właściciele lub ich następcy prawni spotykali się z licznymi utrudnieniami przed odzyskaniem utraconej własności lub choć odszkodowania. Pomijając, w tym miejscu ograniczenia praw jednostki i specyfikę poprzedniego ustroju większość problemów zostało już rozstrzygnięte przez sądy. W zdecydowanej większości orzeczenia sądów są korzystne dla dawnych właścicieli.

Wiele spraw dekretowych dotyczy odszkodowania za utracone prawo do lokali mieszczących się w budynku położonym na terenie objętym działaniem dekretu. Istniał spór o to kto powinien być stroną postępowania - czy Skarb Państwa czy może m.st. Warszawa. Ta niejednoznaczność wynikała przede wszystkim z licznych zmian organizacyjnych, jakie wystąpiły od dnia wejścia w życie dekretu.

Zobacz: Problematyka gruntów warszawskich

REKLAMA

Zdarzały się sytuacje, że sądy oddalały pozew wobec Skarbu Państwa aby potem z powodu zmiany linii orzecznictwa Sądu Najwyższego stanąć przed dylematem czy oddalić pozew także wobec m.st. Warszawy i tym samym pozbawić dawnych właścicieli prawa do odszkodowania, czy też orzec niezgodnie z nową wykładnią przepisów. Obecnie należy przyjąć, że pozew o odszkodowanie należy złożyć przeciwko Skarbowi Państwa (patrz wyroki Sądu Najwyższego z dnia 6 lipca 2011 r., I CSK 576/09 czy z dnia 25 stycznia 2007 r., V CSK 425/06). Jeżeli chodzi o sprawy o odszkodowanie za utracone prawo do lokali istnieje możliwość pozwania zarówno Skarbu Państwa jak i m.st. Warszawa. Odpowiedzialność tych dwóch podmiotów jest solidarna. Uzasadnione jest to faktem, że przesłanką współodpowiedzialności kilku osób za szkodę wyrządzoną z deliktu jest jedna i ta sama szkoda, a nie to samo działanie lub zaniechanie wyrządzające szkodę. Solidarna odpowiedzialność Skarbu Państwa i m.st. Warszawy może zostać wykorzystana przez dawnego właściciela, jeżeli istnieje ryzyko, że roszczenie przeciwko Skarbowi Państwa uległo przedawnieniu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Następną kwestią jest uzyskanie decyzji stwierdzającej, że odmowa przyznania prawa użytkowania wieczystego na rzecz dawnego właściciela nastąpiła z naruszeniem przepisu art. 156 § 1 k.p.a. W latach 90-tych wydano wiele orzeczeń, w których w części stwierdzono nieważność decyzji odmawiającej przyznania prawa użytkowania wieczystego, a w części w której prawo użytkowania wieczystego było związane z prawem własności lokalu, organy stwierdzały, że decyzja została wydana z naruszeniem art. 156 § 1 k.p.a., ale z uwagi na nieodwracalne skutki prawne nie można stwierdzić jej nieważności. Taka decyzja nie wyklucza podważenia legalności decyzji orzekającej o sprzedaży lokalu, co jest konieczne do dochodzenia odszkodowania (patrz. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 października 2009 r., I OSK 40/2009). To korzystne dla dawnych właścicieli orzeczenie może mieć szczególne znaczenie, jeżeli decyzja odmawiająca przyznania prawa użytkowania wieczystego była już raz zaskarżona (nieskutecznie) do sądu administracyjnego. W takim przypadku wszczęcie postępowania administracyjnego wnioskiem o stwierdzenie nieważności decyzji może okazać się niemożliwe (patrz postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 lutego 2011 r., II OSK 185/11).

Zobacz: Jak zmienić użytkowanie wieczyste we własność

Warto również wspomnieć o zdarzeniu, od którego biegnie termin przedawnienia roszczenia o odszkodowanie oraz źródle szkody. Pierwsza z tych kwestii zdaje się być definitywnie przesądzona uchwałą pełnego składu Sądu Najwyższego z dnia 31 marca 2011 r., III CZP 112/10, zgodnie z którą do roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej ostateczną decyzją administracyjną wydaną przed dniem 1 września 2004 r., której nieważność lub wydanie z naruszeniem art. 156 § 1 k.p.a. stwierdzono po tym dniu, ma zastosowanie art. 160 § 1, 2, 3 i 6 k.p.a. Oznacza to, że termin przedawnienia wynosi 3 lata i biegnie od stwierdzenia wydania zakwestionowanej decyzji z naruszeniem art. 156 § 1 k.p.a. Określenie źródła szkody w sprawie o odszkodowanie nie jest już takie łatwe. Istnieje szereg orzeczeń sądów, zgodnie z którymi decyzja zezwalająca na sprzedaż lokalu nie stanowi źródła szkody. W konsekwencji wiele roszczeń o odszkodowanie byłoby już przedawnione i niemożliwe do dochodzenia.

Drugie stanowisko dopuszcza uznanie za źródło szkody decyzji zezwalającej na sprzedaż lokalu. Takie właśnie podejście potwierdził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 21 sierpnia 2014 r. (sygn. akt III CZP 49/14).  Sąd Najwyższy zajął korzystne dla dawnych właścicieli stanowisko, stwierdzając że jeżeli stwierdzono nieważność decyzji administracyjnej odmawiającej przyznania byłemu właścicielowi nieruchomości prawa własności czasowej, źródłem poniesionej przez niego (jego następców prawnych) szkody może być także wydana z naruszeniem prawa decyzja zezwalająca na sprzedaż lokali w budynku położonym na tej nieruchomości.

Zadaj pytanie na FORUM

Ujednolicenie zapadających rozstrzygnięć w sprawach dekretowych powinna osoby, którym przysługują roszczenia z dekretu warszawskiego zachęcić do ponownego przyjrzenia się ich sprawom, bo może istnieć możliwość skutecznego dochodzenia odszkodowania za odebrane im mienie.

Autor: Maciej Ligier – radca prawny

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Dentysta bezpłatnie na NFZ – sprawdź, jakie zabiegi Ci przysługują za 0 zł, lista jest długa

Profilaktyka stomatologiczna oraz wcale nie taka krótka lista zabiegów dentystycznych jest dostępna bezpłatnie. Wystarczy być ubezpieczonym w NFZ i mieć opłaconą składkę zdrowotną. Wizyta u dentysty nieodpłatnie, jak u każdego innego lekarza na NFZ, jest jak najbardziej możliwa, jednak nie wszyscy o tym wiedzą.

20 proc. podwyżki i 3 miesiące dodatkowego urlopu dla 150 tys. pracowników. Od kiedy?

Przedstawiciele związkowi tych pracowników przedstawili postulaty – co najmniej 20 proc. podwyżki, a do tego urlop regeneracyjny co 7 lat pracy. Kto i od kiedy miałby skorzystać z takich uprawnień? Chodzi o grupę 150 tys. pracowników.

Kodeksowe zwolnienia od pracy 2025: aktualna lista i zasady wynagradzania

W życiu zawodowym każdemu może zdarzyć się sytuacja, w której konieczne jest czasowe przerwanie pracy – z powodów rodzinnych, zdrowotnych czy organizacyjnych. Kodeks pracy przewiduje wiele takich przypadków i gwarantuje pracownikom prawo do zwolnienia od pracy w określonych sytuacjach. W 2025 roku katalog tych zwolnień jest wyjątkowo szeroki – obejmuje zarówno klasyczne przypadki, takie jak choroba, przestój czy szkolenie, jak i nowsze rozwiązania, jak pięciodniowy urlop opiekuńczy czy zwolnienie z powodu siły wyższej. Warto przyjrzeć się im bliżej, by wiedzieć, kiedy można z nich skorzystać i jakie wynagrodzenie przysługuje za czas nieobecności.

Nowe przepisy dot. sędziów - założenia w wykazie prac rządu. Konsytytucyjne wątpliwości co tzw. ustawy praworządnościowej

Zapowiedziany przez Ministra Sprawiedliwości Waldemara Żurka projekt ustawy „praworządnościowej”, a także projekt nowelizacji przepisów o ustroju sądów mający ułatwić sędziom pełnienie służby po 65. roku życia - trafiły 14 października 2025 r. do wykazu prac rządu. Planowany termin przyjęcia obu projektów przez rząd, to pierwszy kwartał 2026 r. Projekt ustawy „praworządnościowej” dzieli konstytucjonalistów. Zdaniem prof. Ryszarda Piotrowskiego projekt narusza Konstytucję RP, z opinią tą nie zgadza się prof. Marek Chmaj, który podkreśla, że ustawa jest odpowiedzią na wadliwość powołań sędziów po 2018 r.

REKLAMA

Algorytmiczne ustalanie cen. Na czym polega i czy jest zgodne z prawem?

Algorytmiczne ustalanie cen to proces polegający na wykorzystaniu zautomatyzowanych programów komputerowych do ustalania cen produktów lub usług w oparciu o dane wprowadzane w czasie rzeczywistym. Algorytmy te analizują zmienne, takie jak ceny konkurencji, popyt, stany magazynowe, a czasami dane konsumentów, aby dynamicznie dostosowywać ceny w celu maksymalizacji zysku lub realizacji innych celów biznesowych. Przykładami mogą być linie lotnicze i usługi współdzielenia przejazdów, które dostosowują ceny do popytu, lub sprzedawcy internetowi zmieniający ceny na podstawie historii przeglądania stron przez klientów lub aktywności konkurencji. K. Jakub Gładkowski, partner, radca prawny z Kancelarii KIEŁTYKA GŁADKOWSKI KG LEGAL opisuje aspekty prawne tego sposobu ustalania cen.

Jeszcze w październiku pracownicy mogą dostać ten dodatek do wynagrodzenia. Zasady wynikają z przepisów, ale wiele osób ich nie zna. Sam przypilnuj swojego przelewu

Choć za prawidłowe rozliczenie czasu pracy pracownika odpowiada pracodawca jako podmiot profesjonalny, to jednak w praktyce zdarzają się sytuacje, w których popełnia on błędy, a czujne oko pracownika może pomóc. Dlatego sam przypilnuj wysokości swojego przelewu.

Przełom w sprawach dożywotnich zakazów jazdy. Sąd Apelacyjny w Białymstoku uwzględnia niekonstytucyjność art. 42 § 4 kodeksu karnego

Sąd Apelacyjny w Białymstoku (II Wydział Karny) 19 sierpnia 2025 r., sygn. II AKo 91/25, wznowił postępowanie i uchylił dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów orzeczony na podstawie art. 42 § 4 kodeksu karnego. To pierwsze w Polsce takie rozstrzygnięcie, oparte na orzeczeniach Trybunału Konstytucyjnego, otwierające drogę do indywidualizacji środków karnych przy art. 178a § 4 kodeksu karnego

W 2026 roku podwyżki o ok. 4,5 proc. Niestety nie chodzi o wynagrodzenia. Trzeba będzie zapłacić wyższy podatek

Zbliża się rozpoczęcie nowego roku kalendarzowego, a wraz z nim rozpoczęcie nowego roku podatkowego. Należy w związku z tym spodziewać się również tego, że konieczne będzie rozpoczęcie stosowania wielu znowelizowanych przepisów, a także wskaźników i stawek.

REKLAMA

Nowe prawo po rozwodzie. Na zmianę nazwiska będzie więcej czasu

Już obowiązuje ważna zmiana prawa: od 8 października 2025 r. osoby rozwiedzione będą miały więcej czasu na powrót do nazwiska sprzed ślubu. To efekt nowelizacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego podpisanej przez Prezydenta.

Ponad 645 zł dodatku co miesiąc z ZUS! Dodatek dla sierot zupełnych 2026 r. – zasady przyznawania i nowe kwoty

Dodatek dla sierot zupełnych to jedno z najważniejszych świadczeń wypłacanych przez ZUS. Od 1 marca 2026 r. kwota tego świadczenia wzrośnie do około 645,86 zł miesięcznie, dzięki corocznej waloryzacji. To świadczenie jest doliczane do renty sierocej i stanowi istotne wsparcie finansowe dla młodych osób, które straciły oboje rodziców. Sprawdź, komu dokładnie przysługują te pieniądze, jakie warunki należy spełnić i jak wygląda proces wnioskowania do ZUS.

REKLAMA